100 jaar Willem Frederik Hermans
28-07-2022
“Of het nu om een professor gaat, of een andere schrijver, het beste oordeel over hem komt tot stand door alles wat hij gepubliceerd heeft erin te betrekken, dus ook de verspreide geschriften. Als hij sommige daarvan naderhand verbeterd heeft en andere zelfs nooit heeft gebundeld omdat hij er niet meer achter kon staan, mogen ook die feiten niet over het hoofd worden gezien.”Bron: Hermans in ‘Wat is er eigenlijk tegen bundelen?, Elsevier, 7 november 1987. Nu in Volledige werken, deel 22 (2022: 548)
Gekozen door: Peter Kegel
27-07-2022
“Maar voor wie weet met welke voorzorgen de natuurkundigen zich omringen als zij bv. het smeltpunt van een metaal bepalen, of de brekingsindices van een kristal, is het duidelijk dat de waarheid van de historicus in vergelijking met die van de natuurkundige, niet veel meer is dan een fabel, een mythe of het waansysteem van een paranoialijder.”Bron: Hermans in ‘Blokker en Bommel’, Podium, oktober 1963. Nu in Volledige werken, deel 21 (2021: 290)
Gekozen door: Peter Kegel
26-07-2022
“Ik ben me dus bewust dat het au fond geen zin heeft om andere mensen iets te verwijten, de mensen zijn zoals ze zijn. Zo zijn ze geworden, door erfelijkheid, door milieu, enzovoorts. Het heeft geen zin om je op te winden, het heeft geen zin om andere mensen dood te slaan, maar de mens is geboren met de faculteit om dat wèl te doen, en die leeft ook in mij, al sta ik er zeer kritisch tegenover. Dat leef ik dus uit bij het schrijven.”Bron: Hermans in Hans Sleutelaar, Hans Verhagen en C.B. Vaandrager, ‘Zelfportret van Willem Frederik Hermans’, Gard Sivik, september-oktober 1963. Opgenomen in Frans A. Janssen (red.), Scheppend nihilisme. Interviews met Willem Frederik Hermans. (19833: 53)
Gekozen door: Peter Kegel
25-07-2022
“Ik heb lang geaarzeld Damokles af te maken[,] ik heb er geen zes jaar over geschreven, maar bij elkaar een maand of vier, het heeft alleen zo lang geduurd door die aarzelingen[.] Ik wou het niet helemaal opgeven omdat ik het gegeven zo eenvoudig en toch voor veel uitwerking vatbaar vond, zoiets als een stuk van Bach. Maar, nu ik er over nadenk, misschien heb ik tenslotte Damokles alleen afgemaakt omdat mij uit de reacties op Denkbaar bleek dat men dit boek mislukt vond omdat men meende dat ik “de” romantechniek niet beheerste. Afschuwelijk misverstand! / Zo wordt zelfs een onafhankelijk auteur toch nog de slaaf van zijn publiek. ”Bron: Hermans aan Sybren Polet, 3 februari 1959. Geciteerd in Volledige Werken, deel 3 (2010: 731-732)
Gekozen door: Peter Kegel
24-07-2022
“Als, wat soms gebeurt, romans bij veel lezers de indruk wekken “de werkelijkheid” weer te geven, niets te zijn dan “de werkelijkheid”, komt dit alleen doordat de schrijver erin geslaagd is zijn mythische werkelijkheid door suggestie over te dragen op de lezer, precies zoals de sprookjesschrijver zijn sprookjeswereld overdraagt op lezers die weten dat het objectief niet echt gebeurd kan zijn wat hij vertelt. Het enige verschil is, dat in het eerste geval het verschil tussen de mythische werkelijkheid van de schrijver en de “echte” werkelijkheid moeilijk valt aan te tonen.”Bron: Hermans in ‘Antipathieke romanpersonages’, opgenomen in Het sadistische universum 1 (1964). Nu in Volledige Werken, deel 11 (2008: 134)
Gekozen door: Peter Kegel
23-07-2022
“Flaubert betreurde indertijd dat een auteur niet in één keer zijn verzamelde werken kon laten uitgeven, alles tegelijk. Ik ben niet van die begeerte. Ik vind het een groot voordeel dat het een na het ander geschreven en na elkander uitgegeven wordt. Schrijven is tenslotte een voortdurende monoloog. De boeken van een auteur, en zeker niet de mijne, staan niet los van elkaar. Het volgende is een (steeds onvolkomen) antwoord op het vorige boek. Schrijven is een onophoudelijk op voorafgegane gedachten terugkomen. Wil er enige samenhang blijven, dan is het nodig in volgorde te publiceren. In de praktijk komt daar weinig van terecht. Maar als het enigszins kan moet men aan de chronologische volgorde vasthouden. Met het oog op deze chronologie hecht ik er dan ook aan mijn producten te dateren.”Bron: Hermans aan Geert van Oorschot, 6 april 1953. In Willem Frederik Hermans, Je vriendschap is werkelijk onbetaalbaar. Brieven aan Geert van Oorschot. Ed. Nop Maas. (2004: 85) De uitspraak wordt ook geciteerd in het editoriale ‘Ten slotte’ dat alle delen van de Volledige Werken begeleidt.
Gekozen door: Peter Kegel
22-07-2022
“Ik kan niet, à la Multatuli, mijn hele leven met ruzies zoekbrengen. Maar je wordt er, als je wat wil in Nederland, wel bijna automatisch toe gedwongen. Zoals wie het wielrennen wil beoefenen in een oerwoud, zijn leven grotendeels met houthakken zal moeten vullen i.p.v. met fietsen.”Bron: Hermans in een brief aan Freddy De Vree, 17 november 1964. Geciteerd in Willem Otterspeer, De zanger van de wrok. Willem Frederik Hermans. Biografie, deel II (1953-1995) (2015: 314)
Gekozen door: Peter Kegel
onderzoeker
