Het is een vreemde ervaring als je een boek anders leest dan de meeste andere mensen kennelijk doen. En al helemaal als de schrijver van het boek weinig tekenen heeft gegeven dat jouw interpretatie door hem bedoeld is. Maar ik kan er niet omheen dat ik Paravion van Hafid Bouazza minstens deels een humoristisch boek vind. Het verscheen in 2003, een jaar dat het debat … [Lees meer...] overHet eerste kwart: Hafid Bouazza, Paravion (2003)
21e eeuw
Dikwijls straft het Noodlot mensen door ze in leven te laten.
De zee en het atelier (2.1) Komend semester werk ik met negen tweedejaars-studenten Nederlands in Groningen aan de tweede editie van het onderzoeksatelier over de literaire verbeelding van de Wadden. Vandaag maakten we een begin, een terreinverkenning van een geografisch gebied dat ook een gevoelslandschap is, waarop mensen hun verlangens en angsten projecteren. Dit … [Lees meer...] overDikwijls straft het Noodlot mensen door ze in leven te laten.
De en-toen-factor van De bolle Gogh
Hans en Chrétien praten over zin en functie van literaire motto’s, het uitzwaaien van Tommy Wieringa en de nasleep van hun vernietigende bespreking van Daan Heerma van Voss in de vorige podcast. Verder leggen ze de roman ‘De zomer van de onwaarheden’ (Nelleke Zandwijk) en de biografische pil ‘De bolle Gogh’ (Jaap Cohen) onder de loep. Compacte aflevering! … [Lees meer...] overDe en-toen-factor van De bolle Gogh
Het eerste kwart: Kristien Hemmerechts, Donderdagmiddag. Halfvier
Wat de roman Donderdagmiddag. Half vier van Kristien Hemmerechts te bieden heeft is: een stomp in de maag. Enerzijds zou je kunnen zeggen dat het komt doordat in het boek een gebeurtenis centraal staati dat een stomp in de maag is van iedereen, hoe je het ook presenteert: een kind dat zomaar ineens (op donderdagmiddag om half vier) om het leven komt doordat een auto zomaar … [Lees meer...] overHet eerste kwart: Kristien Hemmerechts, Donderdagmiddag. Halfvier
Letter en geest
Saskia de Coster, auteur van een almaar groeiend proza-oeuvre, met als meest recente roman het knappe en indringende ‘Net echt’, sprak gisterenmiddag, in een goed gevulde Aula van de Radboud Universiteit, de dertigste Frans Kellendonklezing uit: ‘Mijn jaar van het spook’. De Kellendonklezing werd kort na Kellendonks overlijden voor het eerst gehouden, met als - steeds … [Lees meer...] overLetter en geest
De trui van Sacha Bronwasser
Het is op het eerste gezicht volkomen onduidelijk wat Ilja Leonard Pfeijffer bezield heeft om een column te wijden aan een video op YouTube. In de column spreekt hij er ook herhaaldelijk zelf zijn verbazing over uit dat hij dat heeft gedaan. Het gaat hier immers slechts om 'een dunbevolkte niche van het internet', de video in kwestie is slechts '547 keer' bekeken en wordt naar … [Lees meer...] overDe trui van Sacha Bronwasser
Het eerste kwart: De langverwachte, Abdelkader Benali (2002)
De langverwachte (2002) van Abdelkader Benali is een heel jong boek. Dat komt in de eerste plaats door de jeugd van de schrijver. Een deel van de titelverklaring is weliswaar dat de schrijver het gevoel had dat iedereen al lang op deze tweede roman had gewacht, maar dat kwam ook omdat Benali al op zijn 20e debuteerde, met het indrukwekkende Bruiloft aan zee. Toen De … [Lees meer...] overHet eerste kwart: De langverwachte, Abdelkader Benali (2002)
Mag ik overvaren?
À propos K. Schippers Op een viaducttussen Kampen-Zuiden Zwollein koeienletters:KEAT Je heb het als dichterver gebrachtdoor hier te verschijnenook zonder S terwijl ik met mijn treinlangzaam richting Drentheverdwijn In de zomer van 2019 liep ik met K. Schippers over het Onze Lieve Vrouweplein in Maastricht. Bij het zien van hotel Derlon zei hij: ‘Hier heb ik met … [Lees meer...] overMag ik overvaren?
Over Kristien Hemmerechts’ De kinderen van Arthur (2000)
…maar eigenlijk vooral over Jos Muijres Gisterenavond presenteerden Jeroen Dera en Jos Joosten een in het geheim voorbereide bundel Uit het hart met opstellen over de Vlaamse literatuur van deze eeuw. De bundel is opgedragen aan Jos Muijres, die afscheid neemt van de afdeling Nederlandse Taal en Cultuur, waar hij werkte als universitair docent Moderne Nederlandse … [Lees meer...] overOver Kristien Hemmerechts’ De kinderen van Arthur (2000)
Een masterclass gedichten lezen
Het is altijd interessant om dichters te lezen over het dichten, vooral als het dichters zijn die net zo goed kunnen lezen als schrijven: dichters die net zo gemakkelijk kunnen uitleggen hoe ze zelf te werk gaan als zien wat anderen doen, en waarom. Dichters zoals Jan Kuijper. In de loop van zijn leven heeft Kuijper niet heel veel essays geschreven, maar heel veel daarvan … [Lees meer...] overEen masterclass gedichten lezen
Het raadsel Anjet Daanje
50 jaar oud is het begrip anxiety of influence nu, invloedsangst. De Amerikaanse criticus Harold Bloom muntte het in 1973 om een voortduwende stroom in de letterkunde te beschrijven: iedere schrijver is weer op zoek naar een eigen stem en moet daarom in gevecht treden met de voorgangers die hem tegelijkertijd een traditie hebben geschonken waarop die voortbouwen kan. Bloom … [Lees meer...] overHet raadsel Anjet Daanje
Kom, warmte, kom!
Komende maand verzorg ik drie avonden in het land over de prachtige, eigenzinnige roman van Donald Niedekker, Waarachtige beschrijvingen uit de permafrost (2022). Na vierhonderd jaar ontwaakt het bewustzijn van een gestorven dichter, eens een anoniem bemanningslid van de even legendarische als onfortuinlijke expeditie van Willem Barentsz en in 1596 begraven in het eeuwige … [Lees meer...] overKom, warmte, kom!
Het eerste kwart: Peter Verhelst, Memoires van een luipaard
Memoires van een luipaard vertelt het verhaal van een obsessie. Degene die aan het woord is, is zo geobsedeerd met tekenen dat zelfs als het niet mogelijk is om een pen op papier te zetten – omdat diens ouders dat verbieden, bang voor de obsessie – doorgaat met tekenen met diens vinger op het lichaam van zichzelf of dat van anderen. Iemand die een relatie begint, en dan zo … [Lees meer...] overHet eerste kwart: Peter Verhelst, Memoires van een luipaard
‘zijn we vergeten dat uit zwarte ogen er honderd groeien’
De ontdekking in het nieuwe nummer van Het Liegend Konijn is voor mij deze keer de dichteres Lieke Gorter. Er zijn onder de jongere dichters (Gorter is geboren in 1989) geloof ik, buiten spoken word, twee stromingen te onderscheiden: er zijn dichters die politieke gedichten schrijven, over het klimaat bijvoorbeeld, over vluchtelingen, en er zijn dichters die zich vooral richten … [Lees meer...] over‘zijn we vergeten dat uit zwarte ogen er honderd groeien’
Het eerste kwart: Margriet de Moor, Kreutzersonate
"Criticus zijn is pleiter zijn", zegt de verteller in Margriet de Moors Kreutzersonate (2001). Over Marius van Vlooten, die muziekcriticus is, zegt hij: Hij pleitte voor muziek van zijn eigen tijd omdat die het het meest nodig had, maar maakte in zijn hart geen onderscheid tussen toen en nu. De verteller komt Van Vlooten tegen op een vliegveld. Ze reizen samen naar … [Lees meer...] overHet eerste kwart: Margriet de Moor, Kreutzersonate
Verschenen: De bolle Gogh
Bij Uitgeverij Querido is de biografie De bolle Gogh van Jaap Cohen verschenen. Opgegroeid in een welgesteld Wassenaars milieu, ontwikkelde Theo van Gogh zich in korte tijd tot de meest controversiële opiniemaker van Nederland. Als cineast, columnist en ‘predikant van de nihilistische gemeente’ stond hij garant voor tumult. Hij bespotte de exploitatie van … [Lees meer...] overVerschenen: De bolle Gogh
Interview Anjet Daanje
Een interview met Anjet Daanje, winnares van de Constantijn Huygens-prijs 2023 voor haar gehele oeuvre. Het interview werd afgenomen door Henk Harbers en Erica van Boven en begin 2024 gefilmd op Uitgeverij Passage in Groningen. Opname en montage door Sander Blom | Sander Blom Films. www.sanderblomfilms.nl … [Lees meer...] overInterview Anjet Daanje
Boeken voor Blue Monday
Mocht uw stemming vandaag een dieptepunt bereiken: op verzoek van mijn werkgever maakte ik een lijstje met vijf leestips voor Blue Monday. Met dank aan Ilse Bloembergen voor de uitnodiging. Vandaag is het Blue Monday, de beruchte derde maandag van januari die door velen wordt beschouwd als de meest deprimerende dag van het jaar. De feestdagen liggen achter ons, het weer … [Lees meer...] overBoeken voor Blue Monday
Het eerste kwart: Ik omhels je met duizend armen
Er is maar één Nederlandse schrijver die het lukt een feel good-verhaal te maken over de euthanasie op een moeder, en over een miskraam, en de platheid van een groepje acteurs en filmmakers, en dat is Ronald Giphart. Ik beschouw Ik omhels je met duizend armen (2000) als zijn meesterwerk. (In mei verschijnt er na bijna vijf jaar eindelijk weer een nieuwe druk, ik geloof de 22e.) … [Lees meer...] overHet eerste kwart: Ik omhels je met duizend armen
In gesprek met Abdelkader Benali: Meester van woorden
Podcast met Abdelkader Benali, vooral over zijn jeugd als Marokkaanse schrijver. … [Lees meer...] overIn gesprek met Abdelkader Benali: Meester van woorden
Meester van het aforisme
Uitgever Aart Hoekman schreef een mooi boek over de laatste jaren (2017-2020) van zijn goede vriend, de schrijver Maarten Biesheuvel. De opzet van dit fraai vormgegeven kleine boek is even eenvoudig als genereus. In cursieve letter laat hij Biesheuvel ruim aan het woord en dat levert trefzeker proza op. Het gaat om een heel kleine selectie uit zo'n 20 uur aan geluidsopnamen. … [Lees meer...] overMeester van het aforisme
Jan Klaassen, de Nederlandse Petroesjka (10 en slot)
Alle Jan Klaassen-schrijvers?... Zijn ze allemaal stuk voor stuk zonder uitzondering massaal toegedekt en toegedekend ingepakt en ingestopt, gesmoord en vermoord door de pedagogerie? Neen! Er is er één die dapper weerstand biedt aan de verleutering, verkleutering en verpietepeutering van de oerfiguur. Eén die de klassieke pop uit het stof haalt, met … [Lees meer...] overJan Klaassen, de Nederlandse Petroesjka (10 en slot)
Wonderlijke verbindingen
Op het eiland waar ik rust en ruimte zoek, leg ik de laatste hand aan mijn beloofde boek en lees ik soms iets om de zinnen te verzetten. Zo stak ik voor vertrek nog gauw een late roman van Willem Brakman in mijn reistas: De gelukzaligen (1997). Dat bleef vanmiddag niet onopgemerkt aan de stamtafel van hotel Van der Werff. Lezend in de gelagkamer, schuilend voor de eindeloze … [Lees meer...] overWonderlijke verbindingen
Het eerste kwart: Franklin (Tomas Lieske)
Als dit jaar voorbij is, zijn ook de eerste vijfentwintig jaren van deze eeuw voorbij. Tijd voor een overzicht! Wat is de 21e eeuw eigenlijk voor een eeuw aan het worden? Over het algemeen gesproken niet veel soeps, daar kunnen we het wel over eens zijn. En het belabberdste moet vermoedelijk nog komen. Maar dan nu: de Nederlandse romankunst! Het komende jaar wil ik daarvan … [Lees meer...] overHet eerste kwart: Franklin (Tomas Lieske)
Vorm en inhoud
Over Lale Güls poëtica (of niet) Het meest opmerkelijke aan de discussie over het taalgebruik van Lale Gül in haar roman Ik ga leven is dat iedereen het eigenlijk over het cruciale van de zaak helemaal eens is: Gül schrijft geen standaard Nederlands. Al dan niet bewust, want daarover lopen de standpunten dan weer wél uiteen. Gül heeft volgens de ene partij welbewust … [Lees meer...] overVorm en inhoud