Met de MVT-nieuwsbrief hopen we een brug te slaan tussen onderzoek en onderwijs en terug. Een brug die van beide kanten toegankelijk is en die functioneert als een ontmoetingsplek voor iedereen die belang heeft bij onderzoek en onderwijs in de moderne vreemde talen.
Een jaar of vijf geleden zijn de Meesterschapsteams opgetuigd door de gezamenlijke faculteiten in de geesteswetenschappen van de Nederlandse universiteiten. Het doel van de oprichting van de Meesterschapsteams is om te komen tot een versterking van de vakdidactiek en moet leiden tot meer en beter opgeleide leraren. Ook voor de moderne vreemde talen is een Meesterschapsteam samengesteld. De leden zijn wetenschappers die onderzoek doen naar tweedetaalverwerving en naar het onderwijs in de talen en culturen, met een duidelijke link naar de vakdidactiek. De opdracht van de Meesterschapsteams, het bewerkstelligen van beter opgeleide leraren, lijkt te suggereren dat er van alles mankeert aan het onderwijs en dat de Meesterschapsteams vanuit onderzoek weten hoe het moet worden veranderd. Het is goed voorstelbaar dat leraren dat initiatief niet met gejuich ontvangen. Het onderwijs in Nederland functioneert immers naar behoren en de resultaten van de eindexamens laten zien dat het niveau in orde is. En bovendien, als er wijzigingen moeten worden doorgevoerd, betekent dat doorgaans een flinke inspanning van docenten, die toch al krap in hun tijd zitten.
Het meesterschapsteam Moderne Vreemde Talen
En toch, als we eerlijk kijken naar de stand van het onderwijs in de moderne vreemde talen, is er wel reden tot zorg. De aantallen van leerlingen die kiezen voor vreemde talen in hun pakket loopt al jaren terug, wat zijn weerslag vindt in de afnemende instroom in de talenstudies op hogescholen en de universiteit. Kennelijk worden het belang en de status van talen niet hoog ingeschat, en het plezier in het leren van talen op school als beperkt ervaren. Met een mogelijke uitzondering voor Engels, staat de belangstelling voor de moderne vreemde talen er niet goed voor. De vraag is hoe dat komt. De leraren zijn over het algemeen goed opgeleide vakmensen die werken met methodes die zorgvuldig zijn samengesteld. Het centraal eindexamen ligt onder vuur, omdat het slechts een enkele vaardigheid meet op een beperkte manier. Maar om nu de oorzaak van de teruglopende belangstelling voor de talen helemaal bij het examen te leggen lijkt erg kort door de bocht. Er is geen eenduidige oorzaak en dus ook geen eenduidige oplossing. Het is daarom de hoogste tijd dat we het argument omdraaien en niet kijken naar wat er niet goed gaat, maar de kracht van de talen inzetten als uitgangspunt van een kansrijke toekomstige ontwikkeling.
Taal is misleidend vanzelfsprekend en we zien vaak pas de waarde van taal als het misgaat: door taalstoornissen, maar ook door miscommunicatie en misinterpretatie van taal door culturele verschillen. Of als we ons niet kunnen uitdrukken in een vreemde taal. Talen zijn fascinerend als we kijken naar de verschillen tussen talen, hoe talen veranderen, hoe subtiele verschillen in taalgebruik onze boodschap beïnvloeden, en hoe ons brein profiteert van het leren van nieuwe talen en culturen. Als Meesterschapsteam MVT vinden wij dat dit soort onderwerpen inhoud kunnen geven aan het talenonderwijs op school, in het besef dat het leren van een taal niet ophoudt bij taalvaardigheid alleen. Taalbewuste en cultuurbewuste leerlingen zijn beter toegerust op het functioneren in onze maatschappij van nu en in de toekomst.
Het Meesterschapsteam MVT wil samen met anderen komen tot een versterking van de talen. Samen met docenten, samen met SLO en samen met uitgevers en andere betrokkenen zoals het Nationaal Platform voor de Talen. Dat willen we doen door kennis uit onderzoek te delen met anderen, maar ook door onderzoek uit te voeren in samenwerking met docenten en andere partijen. Een van de middelen die we hiervoor willen inzetten is deze nieuwe nieuwsbrief, waarin we via www.taalwijs.nu interessante ontwikkelingen en nieuw onderzoek willen delen en waarin we informatie uitwisselen om de discussie over de talen te voeden. Met de nieuwsbrief hopen we een brug te slaan tussen onderzoek en onderwijs en terug. Een brug die van beide kanten toegankelijk is en die functioneert als een ontmoetingsplek voor iedereen die belang heeft bij onderzoek en onderwijs in de moderne vreemde talen. Wij wensen iedereen daarom veel plezier, verwondering en voldoening bij het lezen van de nieuwsbrief!
Wander Lowie, voorzitter Meesterschapsteam Moderne Vreemde Talen
Kijk, Meesterschapsteams Nederlands, zo kan het ook, en zo had het gemoeten vanaf het begin. Een bescheiden toon, en geen afbreuk doen aan het onderwijs zoals het nu gegeven wordt. Hulde voor dit Meesterschapsteam MVT!