In 2025 wordt de afdeling Nederlands aan de Nationale Universiteit Córdoba, Argentinië, 20 jaar. De tango Volver van Carlos Gardel beweert dat 20 jaar niets is. En soms heb ik het gevoel dat ik nog maar gisteren voor het eerst in het klaslokaal stond… En toch is er heel veel gebeurd, ongelooflijk veel voor zo een kleine afdeling, op meer dan elfduizend kilometer van Nederland en België.
De Faculteit voor Talen van de Nationale Universiteit Córdoba biedt taalverwervingscursussen voor volwassenen aan. Tot 2005 bestond er geen cursus Nederlands. Daarom heb ik (toen ik net afgestudeerd was in Letteren aan de Faculteit voor Filosofie en Geesteswetenschappen van dezelfde universiteit en een diploma had waarmee ik les mocht geven) een project ingediend bij de Faculteit voor Talen en dat werd goedgekeurd mits er tenminste tien aanmeldingen waren voor “Holandés 1”. Op de eerste dag keken me elf nieuwsgierige en zeer enthousiaste gezichten aan, en sindsdien heb ik eerst alleen en later samen met collega´s het klaslokaal met Nederlandse klanken gevuld. Langzamerhand is er uit een eerste kleine cursus een kleine vakgroep gegroeid. Sommige van deze eerste elf leerlingen werden later collega´s, met velen zijn we nog steeds in contact.
Tegenwoordig worden er vier niveaus Nederlands aangeboden, van beginners tot en met B1. Met de jaren is het formaat zeer veranderd, van cursussen die het hele academische jaar doorgingen (maart t/m december) naar een dynamisch aanbod per semester, van fysiek onderwijs naar (meestal) virtuele lessen, sinds de corona-tijd. Wat vanaf het begin een vast onderdeel werd en nog steeds een belangrijk deel uitmaakt van de afdeling zijn de verschillende activiteiten die naast de cursussen plaatsvinden: filmavonden, literaire vertaalworkshops, kleine gastronomische, literaire en culturele festivals, Nederlandstalig toneel, onze regelmatige borreltjes, het jaarlijkse Sinterklaasfeest, vaak ook koninginnen- en koningsdag…
De doelgroep van de cursussen van de faculteit zijn jongeren en volwassenen, er bestaat geen BA of MA in Nederlands, maar we hebben wel een onderzoeksgroep opgericht waarin we op het gebied van Nederlandstalige en Duitse literatuur en haar vertaling werken (het project is namelijk gevestigd in de afdeling Duits, waar ik hoogleraar Duitse literatuur en literaire vertaling ben). De focus van ons onderzoek ligt voornamelijk op hedendaagse poëzie en toneel, en we zijn van plan in de toekomst ook met graphic novels te werken. Auteurs die we in die context lezen en vertalen zijn onder andere Maartje Smits, Maxime Garcia Diaz, Dominique De Groen, Sasja Janssen, Nanne Timmer… We analyseren meertaligheid, interdisciplinaire en zeer experimentele poëzie, maar ook de verhouding tussen tekst en beeld in de literatuur en op toneel (zoals bij de boventitels en beeld van het Vlaamse theatergezelschap Needcompany).
Bijna tien jaar lang heb ik ook samen met collega´s uit de afdelingen Duits en Nederlands aan de ontwikkeling van een cursus leesvaardigheid Nederlands en Duits met Engels als “brugtaal” gewerkt. In 2016 is het boek “Interger: intercomprensión en lenguas germánicas para hispanohablantes” uitgekomen, hier gratis beschikbaar: https://rdu.unc.edu.ar/handle/11086/549853.
Catalina Cepernic en ik zijn tegenwoordig de twee actieve docenten aan de universiteit. Andere collega´s die ook taalverwerving hebben gedoceerd zijn Nicolás Cortegoso Vissio en Joaquín Aguirre. En bij het onderzoeksproject zijn er ook collega´s betrokken die niet voor de klas staan maar onderzoek verrichten en/of (voornamelijk literatuur) vertalen, zoals Alejandra Szir en Marcela Cazau.
Zoals al aangegeven besteden wij tijdens de les altijd aandacht aan literatuur en toneel. Onder meer hebben wij samen met het Expertisecentrum Literair Vertalen vertaalworkshops georganiseerd, waarvoor we de Argentijns-Nederlandse vertaler Diego Puls in 2011 en 2013 hebben uitgenodigd. In 2012 hebben de studenten uit groep 4 een toneelstuk geschreven en in het auditorium van de faculteit in het Nederlands opgevoerd (voorzien van boventitels die ze ook zelf hebben vertaald). In 2017 hebben we actrice Heidrun Maria Breier uitgenodigd om de monoloog Gaz van Tom Lanoye in Córdoba op te voeren. We hadden ook twee fantastische Vlaamse gastschrijvers in de klas zitten: in 2014 was Stefan Hermans een maand gastdocent aan de universiteit, in 2018 heeft ons Fikry El Azzouzi bezocht. Met beiden hebben we verschillende activiteiten georganiseerd, de vertalingen van hun boeken gepresenteerd en evenementen met studenten maar ook voor een breder publiek georganiseerd.
En omdat we het altijd belangrijk vinden om literatuur en taal te verbinden, hebben we vorig jaar een nieuwe website opgericht, een digitale catalogus van Nederlandstalige literatuur die in Argentinië werd vertaald en uitgegeven:
De bedoeling is dat de lezers daarin boeken vinden die in Argentinië verkrijgbaar zijn. De Spaanse uitgaves zijn namelijk niet altijd verkrijgbaar buiten Spanje. Op die manier willen we de Nederlandstalige literatuur verspreiden, maar ook de lezers motiveren om de auteurs dan eventueel in de brontaal te lezen (en daarvoor naar de cursus Nederlands te komen…). Op de website staan leesfragmenten en foto´s, filmpjes en recensies, en er staan altijd nieuwe items, per genre en alfabetisch gerangschikt. De fysieke boeken zijn ook in onze bibliotheek aanwezig, zowel in de Nederlandstalige als de Spaanstalige uitgave.
We hopen in toekomst dit soort projecten verder te kunnen organiseren, die voor de zichtbaarheid van de afdeling zorgen en al een deel van het culturele leven van Cordoba uitmaken. Dit alles zou uiteraard onmogelijk zijn zonder de steun van de Nederlandse Taalunie, die ervoor zorgt dat wij onze primaire taak, het bemiddelen tussen de Nederlandstalige wereld en Argentinië, tot grote voldoening kunnen uitvoeren. Ook het Expertisecentrum Literair Vertaler is hiervoor altijd een heel belangrijke partner.
Meer informatie over de cursussen en activiteiten vind je op:
Op de website van de universiteit
Laat een reactie achter