(Persbericht Ons Erfdeel)
De toekomst van Ons Erfdeel vzw, de Vlaams-Nederlandse cultuurorganisatie achter het toonaangevende tijdschrift de lage landen, is ernstig in gevaar. Zowel de Vlaamse als de Nederlandse overheid schroeven hun steun fors terug. Het levenswerk van stichter Jozef Deleu moet het straks met de helft van de subsidies stellen. Een unieke bruggenbouwer die de Nederlandstalige cultuur al zeventig jaar wereldwijd uitdraagt, dreigt zo te verdwijnen.
Vanaf 2026 daalt de Vlaamse steun aan Ons Erfdeel met 20 procent. In 2027 volgt nog eens een vermindering met 33 procent. De subsidie zakt zo naar 448.000 euro, nauwelijks meer dan de helft van wat Ons Erfdeel vandaag ontvangt van Vlaanderen.
Eerder dit jaar liet ook het Nederlandse Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap weten zijn bijdrage volledig te schrappen in 2028, goed voor nog eens 184.000 euro minder werkingsmiddelen.
Beide overheden voeren besparingen aan als reden.
Daarnaast besliste minister van Cultuur Caroline Gennez om geen nieuwe meerjarige beheersovereenkomst met Ons Erfdeel te sluiten, waardoor toekomstige engagementen vanuit de overheid heel onzeker blijven. Nochtans werden bijna alle vooropgestelde doelstellingen van de vorige overeenkomst met glans behaald. Ons Erfdeel wordt verplicht te reorganiseren. Die opgelegde koerswijziging bedreigt de unieke rol van de organisatie in het cultuurveld.
Bevoorrechte partner
De beslissingen van de Vlaamse overheid staan haaks op het beleid van de regering-Diependaele. In het regeerakkoord wordt de culturele, diplomatieke en maatschappelijke meerwaarde van Ons Erfdeel net erkend en wordt de organisatie zelfs een bevoorrechte partner genoemd binnen het internationale cultuurbeleid en de samenwerking met Nederland.
“Al bijna zeventig jaar is Ons Erfdeel een onafhankelijke en internationaal gewaardeerde pleitbezorger van de Nederlandstalige cultuur”, stelt hoofdredacteur Tom Christiaens. “We verbinden mensen met verhalen over de taal, geschiedenis, kunst en literatuur van Vlaanderen en Nederland. Dat doen we via tijdschriften, boeken, websites, video’s, podcasts en evenementen. Ons Erfdeel is de enige instelling die systematisch het culturele leven in de Lage Landen overschouwt met duiding, kritische reflectie en genuanceerde opiniëring.”
Cultuurdiplomatieke kracht
Met haar meertalige publicaties, zoals de Franstalige website les plats pays en het Engelstalige the low countries, vervult de organisatie een sleutelrol in de internationale cultuurdiplomatie. Op die manier maakt Ons Erfdeel jaarlijks meer dan 500.000 lezers warm voor de Lage Landen.
Gedelegeerd bestuurder Gijsbrecht Ostyn: “Laat daar geen misverstand over bestaan, de beoogde besparingen zullen een rechtstreeks en negatief effect hebben op de internationale uitstraling van Vlaanderen, niet alleen cultureel, maar ook toeristisch en economisch.”
Mes op de keel
“Ons Erfdeel staat nu met het mes op de keel. De opgelegde vlugge transformatie én fors gekrompen middelen snijden diep in de werking en missie, en maken verdere uitvoering van onze kernopdracht bijna onmogelijk. We vragen de Vlaamse overheid dan ook met klem de huidige structurele subsidie te behouden, zodat we onze maatschappelijke en culturele rol kunnen blijven spelen”, zegt hoofdredacteur Tom Christiaens.
In 2027 zal het precies zeventig jaar geleden zijn dat Jozef Deleu het eerste nummer uitbracht van wat toen nog Ons Erfdeel heette, en zo de basis legde voor een instelling die wereldwijd respect afdwingt als kwalitatieve bruggenbouwer van de Nederlandstalige cultuur.
Gedelegeerd bestuurder Gijsbrecht Ostyn: “Ons Erfdeel wil die verjaardag niet als zwanenzang beleven, maar als stimulans om nog vele jaren de culturele rijkdom van de Lage Landen uit te dragen. Honderdduizenden lezers, tientallen partnerorganisaties uit de brede culturele sector, onderwijs, diplomatie én iedereen die de Vlaamse en Nederlandse cultuur genegen is, verdienen dat. Een overheid die prat gaat op een sterke culturele uitstraling zou beter moeten weten en heeft er alle belang bij deze oproep te ondersteunen.”
Dit is niet treurig of zelfs maar ernstig, maar een schandalig beleid van zowel de Nederlandse regering als de Vlaamse regering. Maar ja, zo een stichting moet op eigen kracht kunnen overleven? Zou het? Laten we de beide regeringen maar weten dat dit niet kan en nergens goed voor is.
Het is zaak om – zeker in deze tijd van verkiezingen in Nederland – aan de bel te trekken. Laat iedereen, die zich met een politieke partij vverbonden weet, zijn of haar vertegenwoordigers hiermee benaderen!
Dit is nou globalisering. Opgaan in Europa, geen eigen energie, geen eigen pensioen, geen eigen munt, veel andere culturen omwille van diversiteit, Engels op de universiteit enzovoort. Kijk naar de teksten op verpakkingen in de supermarkt, de bedrijfsnamen op vrachtwagens en winkels, de aankodigingen van evenementen: het Nederlands bestaat niet meer. (Ik raak helemaal in een shock.)
Maar we weten het uit de sociolinguïstiek: het gebruik van een andere taal werkt statusverhogend. De politieke tendens van de laatste decennia helpt een flinke hand mee. Ik begrijp steeds beter waarom er een tegenbeweging is op financieel, economisch en cultureel gebied. Ik hoorde een marktkoopman een anderstalige klant aansporen Nederlands te leren spreken. Veelzeggend in die context van de markt.