Sommige dingen kun je buiten Nederland kennelijk makkelijker zeggen dan binnen. Dat de hedendaagse Nederlandse literatuur een interessante casus vormt bijvoorbeeld, een intrigerende spiegel van wat migratie met de samenleving doet. In zijn bundel essays on Contemporary Dutch Literature wijst de Italiaanse neerlandicus Marco Prandoni erop dat het beeld dat we ooit van Nederland … [Lees meer...] overDe Nederlandse literatuur als traumaliteratuur
21e eeuw
De Toekomst van de Roman
Heeft de roman zijn langste tijd gehad? Is de literatuur ten dode opgeschreven? We horen het telkens weer: fictie heeft het al jaren zwaar te verduren. Tegenvallende verkoopcijfers, de jeugd leest amper. Ook klinkt er kritiek binnen het veld, er zou veel te veel pulp worden uitgegeven. Tegelijkertijd verandert de literatuur: talenten staan op, nieuwe vormen en genres … [Lees meer...] overDe Toekomst van de Roman
Zogkoorts NIET uitgegeven door Van der Heijden
Mededeling De Tandeloze Tijd A.F.Th. van der Heijden geeft zijn nieuwe roman Zogkoorts niet uit in eigen beheer! Dat ‘in eigen beheer’ is helaas verkeerd in de publiciteit gekomen. Wat is er aan de hand? In 2016 werd Stichting De tandeloze tijd in het leven geroepen voor de uitgave van “Door de spiegel van A.F.Th. van der Heijden”, een literaire wandeling door … [Lees meer...] overZogkoorts NIET uitgegeven door Van der Heijden
Het vogelkerkhof
Zo om de tien tot vijftien jaar een nieuwe dichtbundel. Voor de beste dichters, de strengste ook (en zij die ook nog iets anders maken), moet het volstaan. Voor hun lezers is het natuurlijk nooit genoeg. Na 'Kinderen die leren lezen' (1998) en 'Ik weet nu alles weer' (2008) ligt de derde bundel van Kees 't Hart er: 'Het vogelkerkhof'. Meteen gekocht natuurlijk en onmiddellijk … [Lees meer...] overHet vogelkerkhof
Wunderkammer voor Jules Deelder
De Doelen in Rotterdam heeft een Wunderkammer ingericht, een gigantische kijkdoos. De eerste aflevering is een ode aan de iconische Rotterdammer Jules Deelder, de swingende dichter, schrijver en musicus. De Wunderkammer is ingericht door A.M.C. Fok en Ari Deelder, die eerder het ABCDeelder samenstelden, een kijk in het archief van Jules. Op de video geeft Mieke van der Linden, … [Lees meer...] overWunderkammer voor Jules Deelder
‘Schrijven is stelen van dieven’
Acht citaten uit de nalatenschap van Menno Wigman Laat ik beginnen met een citaat van iemand anders, ik meen van Ingmar Heytze, dat zo bekend is dat ik het niet hoef op te zoeken, namelijk dat Menno Wigman de beste dichter van zijn generatie was. Ik heb dit altijd een genereus compliment gevonden van Heytze, die natuurlijk over ‘onze generatie’ sprak, en het lijkt erop dat … [Lees meer...] over‘Schrijven is stelen van dieven’
It bêst ferkochte Fryske boek yn Dijkstra & Evenblij: Arjen Dijkstra oer Anne Wadman
Anne Wadman hie syn nocht fan it skriuwen en sei dat er noait wer in boek skriuwe soe. Mar in heal jier letter ferskynde ‘De Smearlappen’, dat it bêst ferkochte Fryske boek waard. Yn it radioprogramma Dijkstra en Evenblij ter plekke op NPO radio 1 fertelde Arjen Dijkstra foarige wike live yn de útstjoering op 'e Jouwer oer it boek en de opskuor. De podcast is hjir werom te … [Lees meer...] overIt bêst ferkochte Fryske boek yn Dijkstra & Evenblij: Arjen Dijkstra oer Anne Wadman
Lale Gül en haar redacteur
Op Neerlandistiek publiceerde Marc van Oostendorp een interessante en prikkelende beschouwing over het taalgebruik in Ik ga leven van Lale Gül. Hij neemt een nieuwe positie in in de discussie tussen enerzijds puristen die Gül stilistisch en taalkundig onvermogen verwijten en de andere pool, namelijk zij die vinden dat Gül nieuw-Nederlands schrijft. Gül schrijft, zo stelt Van … [Lees meer...] overLale Gül en haar redacteur
Geen migrantentaal, Lale Gül-taal
Een nog onopgelost probleem in de neerlandistiek is de stijl van Lale Gül. Ik heb niet de indruk dat de studie daarvan zelfs nog maar begonnen is – er wordt her en der een wat vreemde opmerking over gemaakt, maar tot een serieuze analyse is het nog niet gekomen. Het is duidelijk dat de stijl van Ik ga leven ongebruikelijk is, en nieuw. Al in april 2021 meldde Tzum dat er een … [Lees meer...] overGeen migrantentaal, Lale Gül-taal
Broeder Ezel
Erwin Mortier behoort wat mij betreft tot de beste vertellers en dichters onder de hedendaagse Nederlandstalige schrijvers. Sinds zijn terecht meermaals bekroonde debuut Marcel uit 1999 heeft hij nog zes romans, een aantal bundels gedichten en mooie essaybundels gepubliceerd. Met veel genoegen las ik nu zijn eerste verhalenbundel Glorie en Heerlijkheid, die eerder dit jaar … [Lees meer...] overBroeder Ezel
Je kunt een boek niet in je eentje lezen
40 jaar tandeloos (75) Boeken lezen over boeken is ongeveer even leuk als boeken lezen. Ja, als je een roman leest, treed je binnen in het hoofd van iemand anders. Maar als je een boek leest over een roman, treed je het hoofd binnen van iemand die het hoofd binnentreedt van iemand anders. Het aardige van romans is dat ze een ervaring bieden die je vrij letterlijk kunt … [Lees meer...] overJe kunt een boek niet in je eentje lezen
Het is de aloude handelsgeest
40 jaar tandeloos (75) De Nederlandse literatuur komt in De tandeloze tijd steeds prominenter naar voren. In de eerdere delen wordt een enkele keer in het voorbijgaan naar bijvoorbeeld Gerard Reve of Harry Mulisch verwezen, maar daar blijft het bij. De nadruk ligt gedurende de hele cyclus veel meer op de Franse literatuur uit de naoorlogse jaren: Genet, Céline, Sartre. Ook … [Lees meer...] overHet is de aloude handelsgeest
En dat met die oude vingerstokjes van ‘m
40 jaar tandeloos (74) Een manier om Zogkoorts, de nieuwe roman van A.F.Th. van der Heijden te lezen, als een aanklacht tegen de leeftijd. Waarom zouden onze mogelijkheden laten inperken door de toevallige cijfertjes die achter 'geboortedatum' in het paspoort staan? Als betrekkelijk spectaculair wordt meestal beschouwd dat de man Van der Heijden in Stemvorken en nu … [Lees meer...] overEn dat met die oude vingerstokjes van ‘m
Een veelbelovende schrijver
40 jaar tandeloos (73) Er zijn, volgens een bekende typologie, schrijvers die iedere keer een nieuw boek schrijven, en schrijvers van één boek. Op het eerste gezicht lijkt het alsof A.F.Th. van der Heijden tot het tweede type behoort. Nog nooit in de Nederlandse literatuurgeschiedenis, en zeer zelden in de wereldliteratuur, heeft iemand zoveel jaren één en hetzelfde … [Lees meer...] overEen veelbelovende schrijver
Eenzaam strijden voor de beschaving
Anil Ramdas (1958-2012) was een man van engagement, nee, meer dan dat: hij was een man van idealen. En het hoogste ideaal was voor hem de beschaving – wat een schrijver moest doen is die beschaving verder helpen. Kan dat nog, in de 21e eeuw? Hij zelf lijkt uiteindelijk te hebben besloten van niet – toen hij bijna 12 jaar geleden, in februari 2012 zichzelf het leven … [Lees meer...] overEenzaam strijden voor de beschaving
Hoe ouder hoe vrolijker
Ongemerkt gaan de jaren voorbij. Over herinneringen schijnt een glans van strijklicht. Vroegere geliefden worden opgeroepen, reizen worden opnieuw beleefd en wat werd gelezen ligt opgeslagen in het geheugen. Een vertaler op leeftijd verzamelt zijn gedachten en ziet om met een milde glimlach. Geen geweeklaag over karige contracten, beroerde bezoldiging of onstuitbare ontlezing. … [Lees meer...] overHoe ouder hoe vrolijker
Verschenen: Ten Berge Handboek
H.C. ten Berge (1938) is de schrijver van een even veelzijdig als samenhangend oeuvre, waarvan poëzie de wezenskern vormt. In het jaar waarin hij zijn vijfentachtigste verjaardag viert, betreedt zijn schrijverschap het zevende decennium: van zijn debuutbundel Poolsneeuw (1964) tot en met Een kinderoog (2022). Ten Berge ontving een groot aantal literaire prijzen, waaronder de … [Lees meer...] overVerschenen: Ten Berge Handboek
Was Homerus maar gereformeerd geweest
Over sommige waanzin wordt gezegd dat er systeem in zit. Bij Maarten Biesheuvel (1939-2020), een schrijver die zijn leven lang geplaagd werd door manies en depressies, zou je misschien nog beter kunnen zeggen: hij was gek, maar er zat karakter in. Hij bleef altijd zichzelf, ook in zijn meest vreemde uitlatingen kun je altijd de meester ontdekken, met zijn voorliefde voor … [Lees meer...] overWas Homerus maar gereformeerd geweest
Maak de wereld beter
Robert Vuijsjes ode aan het leven van Sheila Gogol Sheila Gogol, moeder van schrijver Robert Vuijsje, ontmoette Marilyn Monroe en Malcolm X, en was aanwezig bij historische momenten als de ‘I have a dream’-toespraak van Martin Luther King. Tot haar dood vorig jaar zette ze zich onvermoeibaar in voor vrede en verbinding. Nu heeft haar zoon Robert Vuijsje een ode geschreven: … [Lees meer...] overMaak de wereld beter
Verdriet van Geldrop
40 jaar tandeloos (75) Toen A.F.Th. van der Heijden in 1983 aan De tandeloze tijd begon, was de Tweede Wereldoorlog misschien nog wel hét thema van de Nederlandstalige literatuur. Harry Mulisch had bijvoorbeeld een jaar eerder De aanslag gepubliceerd, en Hugo Claus publiceerde zijn Verdriet van België in hetzelfde jaar als De slag om de Blauwbrug. Strepen aan de hemel van … [Lees meer...] overVerdriet van Geldrop
‘Echt gebeurd is een begin’ – Albert Verweylezing door Nicolien Mizee
Op donderdag 16 november hield gastschrijver Nicolien Mizee de jaarlijkse Albert Verweylezing in een bomvol Groot Auditorium van het Academiegebouw. Veertig jaar nadat de eerste Leidse gastschrijver Gerard Reve riep: ‘Echt gebeurd is geen excuus’, sprak Nicolien Mizee de woorden: ‘Waargebeurd is een begin.’ … [Lees meer...] over‘Echt gebeurd is een begin’ – Albert Verweylezing door Nicolien Mizee
Voorjaar 2024: Postacademische cursus Recente Nederlandse en Vlaamse letterkunde
In de eerste maanden van 2024 organiseert de Opleiding Nederlandse Taal en Cultuur van de Radboud Universiteit Nijmegen in samenwerking met Pre-University College of Society Letteren voor de negentiende keer de postacademische cursus Recente Nederlandse en Vlaamse letterkunde. De cursus - bedoeld voor neerlandici, leraren Nederlands, alumni en andere belangstellenden - … [Lees meer...] overVoorjaar 2024: Postacademische cursus Recente Nederlandse en Vlaamse letterkunde
O mensbare mensheid
Hoe te ontwaken uit de nachtmerrie waarop de Nederlandse verkiezingen zijn uitgedraaid? De afgelopen dagen las ik Mundus van Daniël Dobbelaere. Deze bibliofiele bundel bestaat uit 22 gedichten van elk drie regels, zonder kapitalen. Bij die bescheiden omvang hoor ik wellicht het begrip ‘hoog soortelijk gewicht’ te gebruiken, maar ik weet het niet. Politici … [Lees meer...] overO mensbare mensheid
Dat durfde theaterdier Mozart zomaar over Shakespeare te schrijven
40 jaar tandeloos (74) Met Stultifera navis, het in 2021 in kleine, bibliofiele editie verschenen tiende deel van De tandeloze tijd wordt er een nieuwe kleur van aan het palet van emoties toegevoegd: dat van de spijt. De korte roman beschrijft een bootreis die Albert Egberts en zijn vriendin Corinne Suwijn in 2019 maken door het noorden van Noorwegen, om het noorderlicht … [Lees meer...] overDat durfde theaterdier Mozart zomaar over Shakespeare te schrijven
Hij hoeft zich alleen maar af te schminken
40 jaar tandeloos (72) De roman Stemvorken gaat over mensen die iemand anders willen zijn: Pijkel wil een tijger zijn, en is misschien wel een tijger, Tibbolt Satink wil een ander zijn (een Rotterdammer) zodat die ander met zijn dood zit opgezadeld, de heteroseksuele Corinne en Zwanet willen een lesbisch koppel vormen, en de schrijver van Stemvorken, A.F.Th. van der … [Lees meer...] overHij hoeft zich alleen maar af te schminken