| Subject: | Neder-L, no. 9610.a |
| From: | Ben Salemans |
| Reply-To: | Elektronisch tijdschrift voor de neerlandistiek |
| Date: | Fri, 11 Oct 1996 13:35:59 +0100 |
| Content-Type: | text/plain |
********************* *-Vijfde-jaargang---------- Neder-L, no. 9610.a -----------ISSN-0929-6514-* | | | ************************************************************ | | * Neder-L, elektronisch tijdschrift voor de neerlandistiek * | | ************************************************************ | | | | Onderwerpen in dit bulletin: | | ============================ | | (1) Med: 9610.01: Evenementen-agenda | | (2) Rea: 9610.02: Spellingkwestie 'er op' of 'erop' (reactie op Vra: | | 9609.10) | | (3) Col: 9610.03: Column Coppen: Linguistisch Miniatuurtje XXXIII: | | "Erop of eronder" | | (4) Lit: 9610.04: 'Op reis met de VOC', van commentaar en een inleiding | | voorzien door M.L. Barend-van Haaften: twee unieke | | reisjournalen van vrouwen uit de achttiende eeuw | | (5) Rec: 9610.05: Recensie van 'Een theatergeschiedenis der Nederlanden'| | (AUP: 1996) | | (6) Vra: 9610.06: Studente Nederlands zoekt diverse standaarduitgaven | | van Schoon Liedekens-Boeck, Antwerps Liedboek, etc. | | (7) Lit: 9610.07: Te verschijnen: vierde aflevering van reeks Cahiers | | voor Nederlandse Letterkunde, over moderne poezie van | | Hanlo, Rodenko, Faverey, Gorter | | (8) Vra: 9610.08: Gezocht: uitgave/exemplaar/Engelse vertaling van Van | | Ostaijens 'Bezette Stad' om op het Web te zetten; | | voorts contact gezocht met Elsa Strietman | | (9) Rub: 9610.09: Rubriek 'Uit de STCN', no. 4: De doeck tegen de | | broeck, 1653 | |(10) Med: 9610.10: Studiemiddag 'Lezen voor een zuiver gemoed', 15 nov., | | Leiden; over geestelijke teksten in late middeleeuwen | |(11) Lit: 9610.11: No. 2 reeks Blaeu-boeken: 'Godtslasterlijck ende | | Pernicieus', inaugurale rede van Piet Visser | |(12) Sym: 9610.12: 'CoLLaTE Colloquium on Objects - Grammatical relations| | and semantic roles' op 23 en 24 mei 1997 te Gent | |(13) Informatie over Neder-L | | | *-------------------------- --------------------------* *********************
(1)-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: Fri, 27 Sep 1996 15:48:00 +0200
From: P.J. Verkruijsse <piet.verkruijsse@let.uva.nl>
Subject: Med: 9610.01: Evenementen-agenda
==================
Evenementen-agenda
==================
BRUSSEL, KB, Kunstberg, Brussel, 00 32 2 5195441
Tentoonstelling ‘De orde van het Gulden Vlies. Van Filips de Goede tot Filips de Schone (1430-1505). Ideaal of weerspiegeling van een maatschappij?’, 27 september – 14 december 1996, 9.00-16.50 uur; gesloten op zondag en op 1, 2, 11 en 15 november.
DELFT, TU, Cultureel Centrum, Mekelweg 10, 2628 CD Delft, 015-2783988
Studium Generale ‘Kunst en wetenschap in beweging’, oktober 1996
- 1 oktober, 20 uur: lezing Marga Bijvoet: ‘Art as inquiry – Kunst als onderzoek’
- 8 oktober, 20 uur: lezing Ginette Verstraete: ‘Identiteit en reizen’
- 15 oktober, 20 uur: discussie van Yvonne Dr@ge-Wendel en Bart Verschaffel o.l.v. Anna Tilroe over ‘De grenzen van beweging en stilstand’
- 22 oktober, 20 uur: discussie Rogi Wieg en Tijs Goldschmidt o.l.v.
-Joop Doorman over ‘Literaire wetenschap en natuurwetenschappelijke poezie’
-29 oktober, 20 uur: lezing Victor Wentink: ‘Exacte wetenschappen: leveranciers van nieuwe metaforen’.
AMSTERDAM, Universiteitsbibliotheek, Singel 425, 1012 WP Amsterdam.
Inlichtingen: 020-525 2294 di. t/m vr. (10.00-17.00 uur).
Lunchlezingen: Moderne typografie. Onder auspicien van de Dr. P.A. Tiele-Stichting wordt, in samenwerking met de vakgroep Boek-, bibliotheek- en informatiewetenschap van de Universiteit van Amsterdam, in oktober en november 1996 een serie lunchlezingen georganiseerd over moderne typografie.
- 22 oktober: Henk Kraima: ‘Tien jaar boekverzorging: in vraaggesprek met Gerard Unger’. Henk Kraima (1950) is sinds 1968 directeur van de Stichting Collectieve Propaganda van het Nederlandse Boek (CPNB). Een van zijn eerste daden in die functie was het herstel van de verkiezing van ‘De Best Verzorgde Boeken’. Inmiddels – na een onderbreking in de jaren zeventig – zijn er tien lijsten verschenen.
-29 oktober: Reinout Homan: ‘Geillustreerde boeken’. Reinout Homan (1956) is grafisch ontwerper en gespecialiseerd in de vormgeving van geillustreerde werken. Zijn naam is geregeld te vinden in de lijsten van de Best Verzorgde Boeken. Hij verzorgt regelmatig boeken voor Uitgeverij 010 te Rotterdam die gespecialiseerd is in architectuurgeschiedenis. Voor deze uitgeverij gaf hij onder meer de reeks ‘Monografieen van Nederlandse Architecten’ gestalte.
-5 november: Willem Velthoven: ‘De verdwijning van het boek’. Willem Velthoven (1958) is directeur van het culturele tijdschrift ‘Mediamatic’ en directeur van Mediamatic Interactive Publishing. Hij behoorde tot de initiators van de ‘Doors of Perception’-conferenties. Naast zijn opleiding tot vormgever studeerde hij kunstgeschiedenis. Hij is betrokken bij vele CD-Rom-publikaties. In zijn betoog staat de afbraak van het verschijnsel boek centraal, een ontwikkeling die naar zijn mening allang gaande is.
-12 november: Gerard Unger: ‘Typografie moet opnieuw beginnen’. Gerard Unger (1942) is grafisch vormgever en letterontwerper. Van zijn letterontwerpen (onder andere Flora, Swift, Amerigo, Argo en Gulliver) wordt een krantenletter nog al eens in boeken toegepast en een boekletter in kranten. Unger geeft les aan de Gerrit Rietveld Academie. Hij gelooft in een toekomst voor het leesbare woord (NB niet per se het gedrukte woord).
Tijd: steeds van 12.15 tot ongeveer 13.15 uur. In principe worden de lezingen in deze volgorde gegeven. Onvoorziene omstandigheden kunnen echter wijzigingen nodig maken. De lezingen zijn gratis toegankelijk voor contribuanten van de Tiele Stichting, leden van de Werkgroep van Huffel, studenten van de Vakgroep Boek-, bibliotheek- en informatiewetenschap van de Universiteit van Amsterdam en verder voor alle belangstellenden, voor zover de beschikbare ruimte dat toelaat. Hannie van Goinga, secr.
AMSTERDAM/ENKHUIZEN
Congres ‘Jan Huygen van Linschoten, zijn leven, zijn reizen, 1562- 1611’, 28-30 november 1996
-28 november, Amsterdams Historisch Museum: lezingen van E.S. van Eyck van Heslinga, V.D. Roeper, A. Pos, J. Parmentier en J. Everaert over ‘Jan Huygen en het Itinerario’
-29 november, Zuiderzeemuseum Enkhuizen: lezingen van R.Th.H. Willemse, G. Schilder, F. Egmond en R. van Gelder over ‘Jan Huygen in Enkhuizen’
-30 november, Nederlands Scheepvaartmuseum Amsterdam: lezingen van F. Vanhemelrijck, C.D. van Strien, G.J.D. Wildeman, P.J.A.N. Rietbergen en S. de Meer over ‘Reizen op papier’
Kosten: fl.140,- voor drie dagen of fl.55,- per dag; studenten en aio’s korting van fl. 10,- per dag
Inlichtingen: mevr. V. Roeper, Ceramstraat 7, 2022 BK Haarlem, 023-5275286
AMSTERDAM, Amsterdams Historisch Museum, Nieuwezijds Voorburgwal 357, 020-5231743
Tentoonstelling ‘Peter de Grote en Holland’, 17 december 1996 – 13 april 1997, maandag-vrijdag 10-17 uur, zaterdag-zondag 11-17 uur; gesloten eerste kerstdag en nieuwjaarsdag.
(2)-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: Tue, 24 Sep 1996 12:36:02 +0200
From: Anneke Neijt <A.Neijt@let.kun.nl>
Subject: Rea: 9610.02: Spellingkwestie 'er op' of 'erop' (reactie op Vra: 9609.10:)
=================================
Spellingkwestie ‘er op’ of ‘erop’
=================================
Over het al dan niet los schrijven van “er” kun je lang nadenken; er zijn subtiele verschillen die soms met tempo of zinslengte samenhangen. Bovendien zijn er ambiguiteiten zoals
Hij viel er van af
Dat kan betekenen: “van de brug af” en “van het dieet af”. Met samenschrijven kun je de ene of de andere betekenis voorrang verlenen. Maar zoals hierboven gepresenteerd kun je heel goed uit de voeten voor beide betekenissen. En daar komt dus ook mijn advies op neer: schrijf altijd los. Maar toegegeven, voor het tempo kun je wel eens een tweetal samen nemen, dus beide mogelijkheden in:
Hij smult er van
Hij smult ervan.
Bij werkwoorden zoals “opgelopen” ligt het wat moeilijker. Graag zou ik als richtlijn hanteren dat alle scheidbare werkwoorden los geschreven worden.
Dus
Hij is de trap op gelopen
(want: hij heeft de trap op willen lopen)
en
Hij heeft de ziekte op gelopen
(want: hij heeft de ziekte niet op willen lopen)
Dit laatste is echter heel ongebruikelijk. Er is, met andere woorden, een grote groep scheidbaar samengestelde werkwoorden die geen spatie krijgen tussen de delen. In de Nieuwe Spellinggids van de Nederlandse Taal (1995: 17) omschrijf ik die groep als “vaak voorkomende combinaties met een minder duidelijke betekenis voor de afzonderlijke delen”, en vervolg dan met “worden meestal aaneen geschreven”. Weinig bevredigend, maar een beter hanteerbare regel ken ik niet.
Anneke Neijt.
Vakgroep Nederlands KUN
Postbus 9103, 6500 HD Nijmegen
Erasmusplein 1.
(3)-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: Mon, 23 Sep 1996 17:11:32 +0200
From: Peter-Arno Coppen <p.a.coppen@let.kun.nl>
Subject: Col: 9610.03: Column Coppen: Linguistisch Miniatuurtje XXXIII: "Erop of eronder"
====================================================
LINGUISTISCH MINIATUURTJE XXXIII: “Erop of eronder”
===================================================
De meeste spellingkwesties zijn vanuit taalkundig oogpunt niet bijster interessant. Over het algemeen hoef je geen volleerd grammaticus te zijn om goed te scoren bij het Nationaal Dictee, en andersom zullen de meest geniale grammatici niet veel beter dan gemiddelde spellers zijn. De commotie rond de recente spellingwijziging zijn daar maar weer eens het schrijnende bewijs van.
Toch zijn er een paar kluifjes in de Nederlandse spelling waar de doorsnee taalkundige nog wel wat vlees aan ziet zitten. Zo heb je de spelling van de werkwoordvormen, die vrij aardig met wat morfologische argumentatie onderbouwd kan worden, en de spelling van de voornaamwoordelijke bijwoorden en werkwoordelijke partikels, die in feite op taalkundige criteria gebaseerd is. De vraag van Rob van der Wildt in Neder-L 9609b, en het commentaar van Ben Salemans hierop, tonen aan dat de theorie hierover niet algemeen bekend is.
Uiteraard is bij kwesties als deze niemand gebaat bij ezelsbruggetjes. Wanneer je je op een vuistregel moet beroepen, betekent dat in feite dat de algemene gedachte niet toepasbaar is op de concrete gevallen. Een beetje gechargeerd zou ik wel durven beweren dat de ezelsbruggetjes de doodssteek vormen voor het grammatica-onderwijs.
Geen ezelsbruggetjes dus. Maar wat is dan die algemene gedachte waarop we ons moeten baseren? Met andere woorden: hoe moet je bepalen of je “erop” of “er op” moet spellen, en “opgelopen” of “op gelopen”?
Een cruciale regel in de Nederlandse spelling is dat we woorden zonder spaties spellen, en alleen tussen woorden een spatie realiseren. Zelfs in samenstellingen, waar allerwegen de Angelsaksische gewoonte doordringt om de delen door spaties te scheiden, schrijft de nieuwe spelling nog op z’n minst koppeltekens voor.
Hieruit volgt, dat we “erop” moeten schrijven als het ‘e’en woord betreft, en “er op” als het om twee woorden gaat. Hetzelfde geldt voor “opgelopen” en “op gelopen”.
Losse partikeltjes als “in”, “op”, “over” kunnen als gevolg van drie grammaticale constructies in de zin optreden: ze kunnen het voorvoegsel zijn van een samengesteld werkwoord (“inrekenen”, “opbellen”, “overlopen”), het achtervoegsel van een voornaamwoordelijk bijwoord (“daarin”, “waarop”, “erover”), of ze kunnen het achterzetsel zijn bij een richtingsbepaling (“de garage in”, “het dak op”, “de brug over”). Een kleine groep kan verder nog optreden als achterzetsel in combinatie met een voorzetsel (“naar … toe”, “met … mee”, “van … af”). De eerste soort schrijf je zo mogelijk vast aan het werkwoord, de tweede zo mogelijk vast aan het er-woord (“daar”, “hier”, “waar”, “er”), en de laatste ook nog eens vast aan het voorzetsel (“vanaf”, “naartoe”. Zo schrijf je “omdat de spion daar overloopt” als hij op een bepaalde plaats zijn diensten aan de vijand aanbiedt, maar “omdat de spion daarover loopt” als hij bijvoorbeeld op een landmijn trapt. In de hoofdzinsvolgorde krijg je dan “de spion loopt daar over” of “de spion loopt daarover”. Verder schrijf je “hij gaf eraan toe” omdat het “toegeven aan iets” is, maar “hij liep ernaartoe”, omdat “toe” hier het tweede lid van een voor-achterzetsel is.
Dit is gemakkelijk genoeg. Om te bepalen of zo’n partikel aan het werkwoord of aan het er-woord vast moet worden geschreven, volstaat het om het werkwoord te reconstrueren. Is er sprake van een samengesteld werkwoord, dan staat het partikel zo mogelijk vast aan het werkwoord en in ieder geval los van het er-woord. Je schrijft dus “wie doet er mee”, omdat “mee” bij “doen” hoort (“meedoen”), en “ik doe het ermee”, omdat “mee” hier niet bij “doen” maar bij “er” hoort. Hoe reconstrueer je het werkwoord? Door bijzinsvolgorde te maken, of een hulpwerkwoord “zou” toe te voegen: “wie zou er meedoen?” en “ik zou het ermee doen”.
Een interessant punt vormen de achterzetsels. Van Riemsdijk heeft indertijd in zijn dissertatie betoogd, dat achterzetsels kunnen worden ge”incorporeerd in de werkwoordelijke eindgroep. De voorbeelden zijn: “omdat hij de garage in zou zijn gereden” en “omdat hij de garage zou zijn ingereden”. Uit de literatuur is ook nog de Vlaamse volgorde van de werkwoordelijke groep bekend: “omdat hij daar niet heeft willen over spreken”. Omdat hier sprake is van incorporatie, lijkt het goed te beargumenteren om in deze gevallen het partikel ook aan het werkwoord vast te schrijven. Dat geldt echter alleen voor de gevallen met richtingsbepaling, niet voor de Vlaamse voorbeelden.
Een botsing van voornaamwoordelijke bijwoorden, achterzetsels en partikels tegelijk is niet mogelijk. Bij het voorbeeld “hij zou de trap op zijn gelopen”, waarbij “op” het achterzetsel is, is de pronominale variant niet “hij zou erop zijn gelopen”, maar juist “hij zou ‘m op zijn gelopen”, waarbij “‘m” lijdend voorwerp is. Overigens geldt ook hier, dat de ge”incorporeerde varianten “hij zou de trap zijn opgelopen” en “hij zou ‘m zijn opgelopen” bij voorkeur als samengestelde werkwoorden worden gespeld.
Toch lijkt het vreemd om “opgelopen” te schrijven. Immers, het werkwoord “oplopen” bestaat niet in die betekenis. Waarom dan toch “opgelopen”?
Het bijzondere aan dit geval is dat het partikel niet als gevolg van een woordvormingsmechanisme in het woord “lopen” is opgenomen, maar tijdens de zinsvorming. Anders gezegd: het woord “opgelopen” is niet morfologisch gevormd, maar syntactisch. Daarom staat het woord niet in het woordenboek, maar bestaat het wel in de zin.
Peter-Arno Coppen
(4)-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: Mon, 08 Sep 1996 20:13:45 +0100 (MET)
From: Walburg Pers <via 'slakkepost' ingezonden mededeling>
Subject: Lit: 9610.04: 'Op reis met de VOC', van commentaar en een inleiding voorzien door M.L. Barend-van Haeften: twee unieke reisjournalen van vrouwen uit de achttiende eeuw
============================================================
Te verschijnen op 18 oktober: ‘Op reis met de VOC’
Twee unieke reisjournalen van vrouwen uit de achttiende eeuw
============================================================
M.L. Barend-van Haeften, ‘Op reis met de VOC. De openhartige dagboeken van de zusters Lammens en Swellengrebel’, deel 95 in de reeks ‘Werken van de Linschoten-Vereeniging’, Walburg Pers, ISBN 90 6011 958 4, fl. 49,50, 180 pagina’s, geillustreerd, genaaid gebonden met stofomslag.
Reisjournalen van vrouwelijke passagiers zijn zeldzaam. Uit de VOC- periode zijn er slechts twee bekend: dat van Johanna en Helena Swellengrebel uit 1751 en het onlangs ontdekte exemplaar van Maria en Johanna Lammens uit 1763.
Beide teksten zijn nu in druk verschenen in ‘Op reis met de VOC. De openhartige dagboeken van de zusters Lammens en Swellengrebel’, het 95-ste deel in de reeks historische reisverslagen van de Linschoten-Vereeniging. De neerlandica dr. M.L. Barend-van Haeften heeft de dagboeken voorzien van commentaar en een inleiding.
In deze reisjournalen beschrijven de zusters gedetailleerd hoe ze de dag doorbrengen met lezen, spelletjes en musiceren; welke copieuze maaltijden ze krijgen voorgeschoteld en wat hun indrukken zijn van het leven aan de Kaap de Goede Hoop.
Maar ook minder prettige kanten van de reis komen aan bod: kakkerlakken in kledingkisten, angst voor schipbreuk en zeeziekte. ‘Waarlijk niet onaerdig om te sien, maar vrij wat misselijk om te ondervinden’ merkt Maria Lammens met enige humor op, nadat ze per vergissing de schipper heeft ‘begunstigd’ met haar braaksel.
Juist in de aandacht voor het detail schuilt het bijzondere aan deze dagboeken. Ze bieden een onbevangen blik op het leven aan boord van een achttiende-eeuwse Oostindievaarder. Een dergelijke gedetailleerde weergave van een overtocht, gezien door de ogen van hoge passagiers is hoogst zeldzaam. Een integrale publicatie lag dan ook voor de hand.
BS Neder-L-abonnees die dit boek wensen te ontvangen en toezeggen binnen een maand een korte beschrijving/recensie van het boek naar Neder-L te sturen, kunnen dat via een e-mail-bericht
BS (B.Salemans@let.kun.nl) aan mij laten weten.
BS Auteurs en uitgevers die op soortgelijke wijze via Neder-L (met enkele duizenden lezers) de aandacht willen vestigen op hun pas verschenen boeken op het terrein van de neerlandistiek (taalkunde, filologie, letterkunde, literaire werken, etc.) kunnen die sturen naar het hieronder vermelde adres. Boeken worden niet geretourneerd aan de auteurs of uitgevers, ter voorkoming van administratieve rompslomp.
BS
BS Ben Salemans
BS Weezenhof 8373
BS 6536 CG Nijmegen
(5)-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
From: Karel Bostoen <BOSTOEN@rullet.LeidenUniv.nl>
Date: Fri, 27 Sep 1996 16:36:18 +0100 (MET)
Subject: Rec: 9610.05: Recensie van 'Een theatergeschiedenis der Nederlanden' (AUP: 1996)
=================================================================
Recensie van ‘Een theatergeschiedenis der Nederlanden (AUP: 1996)
=================================================================
Een theatergeschiedenis der Nederlanden, Tien eeuwen drama en theater in Nederland en Vlaanderen. Onder hoofdredactie van R.L. Erenstein. Amsterdam: Amsterdam University Press, 1996. ISBN 90 5356 112 9. Winkelprijs: fl. 139,50.
De theatergeschiedenis [hier verder vermeld als: TG] is een prachtig uitgevoerd en stevig gesubsidieerd boek. Dankzij de vele, kleurrijke illustraties loopt het de kans om slechts ingekeken te worden en vervolgens ongelezen op het salontafeltje te blijven liggen. Dat laatste zou jammer zijn, want de meeste bijdragen zijn vlot geschreven, met name die van de hoofdredacteur zelf.
Het boek ontkomt er niet aan dat het wordt vergeleken met ‘Nederlandse literatuur, een geschiedenis’ [hier verder vermeld als: NL], dat in 1993 bij Martinus Nijhoff in Groningen is verschenen. De vergelijking valt op een aantal punten in het voordeel uit van de TG. Zo oogt de NL nu opeens wat grauw, ook de taal van veel bijdragen daarin is stijver, houterig zelfs. De redactie van de TG heeft wat dat betreft een betere neus gehad in het aantrekken van geschikte medewerkers. Jammer dat ze gemeend heeft dezelfde formule van de NL te moeten hanteren, dat betekent: werken aan de hand van een evenementenlijst. Deze formule blijkt niet geschikt te zijn voor hergebruik, noch op post-moderne wijze, noch anderszins.
Het accent valt in de TG op de moderne tijd: 185 bladzijden voor de negentiende eeuw en maar liefst 333 bladzijden voor de twintigste, dit in tegenstelling tot de 355 bladzijden voor de periode van v’o’or 1800. In de NL ligt dat anders. Daar krijgen de twee jongste eeuwen samen ongeveer evenveel aandacht als de hele periode ervoor, maar natuurlijk is het theater van de twintigste eeuw, pakweg acht keer, interessanter dan die ouwe troep. Menigeen beseft dat niet, helaas ook niet na lezing van de TG.
Zonder gekheid, is dat verschil in aandacht toch niet wat merkwaardig? Het effect is dat we wat meer op de eerste en laatste bijdrage gaan letten. Zo is de laatste bijdrage gewijd aan Theo Boermans, die op 21 oktober 1993 als artistiek leider van De Trust wordt onderscheiden met de Prins Bernhard Fonds Theater Prijs. Dit is de uitsmijter van een lijst van tien eeuwen evenementen. Zeg eens eerlijk, had u ooit eerder gehoord van Boermans? Van Prins Bernhard had u ook wel eens eerder gehoord, maar van de Prins Bernhard Fonds Theater Prijs? Wie geneigd is deze aandacht voor de Prins Bernhard Fonds Theater Prijs te zien als een diepe buiging in de richting van een subsidieverlener aan de TG, krijgt vast bij voorbaat ongelijk van de redactie. Al met al lijkt me dit een bedrijfsongevalletje.
De TG is weliswaar encyclopedisch van opzet, maar een aantal theatervormen mag niet meedoen. Dat laatste geldt met name voor de opera, de dans, het cabaret ‘of wat dies meer zij’ (p. XXIII). Zo is een auteur erin geslaagd het totaaltheater ‘Mistero Buffo’ (premiere 16 november 1972) te behandelen, zonder zelfs de naam van zanger en tekstschrijver Wannes van de Velde te noemen, terwijl naar mijn herinnering zijn bijdrage aan het succes van het geheel toch niet de geringste was. Schitterend overigens is de ruime aandacht die aan het theater in Vlaanderen wordt geschonken. Niet alleen dankzij de financi”ele bijdrage aan de TG door het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, naar ik mag hopen. De aandacht voor het theater in Vlaanderen is namelijk helemaal terecht. Theater lijkt immers bij de zuiderlingen meer in het bloed te zitten dan bij die houten klazen in het Noorden. Maar over het Nederlandse theater buiten Europa wordt men uit de TG niets wijzer. In dit boek worden we niet ingelicht over toneel dat aan boord van VOC-schepen werd gespeeld. Ook valt er over Kaapstad, Batavia en Leopoldstad niets te melden. Daar is kennelijk nooit Nederlandstalig toneel geschreven, noch opgevoerd. Afgezien van dit alles, zitten er merkwaardige omissies in de TG. Zo krijgt ‘Elckerlijc’ uitsluitend aandacht in verband met het Holland Festival uit 1950. Nu is ‘Elckerlijc’ toevallig zo ongeveer het enige Nederlandse stuk dat een duurzaam succes is geworden in eigen land en elders, o.a. via vertalingen en bewerkingen in de zestiende en zeventiende eeuw. Waarom het een dergelijk succes is geworden, wordt uit de desbetreffende bijdrage helaas niet duidelijk. Ook de ‘Aran en Titus’ van Jan Vos, het kassucces van zijn tijd, krijgt niet de aandacht die het stuk verdient en wordt min of meer als een ondergeschoven kind behandeld in een bijdrage over de relatie tussen toneel en schilderkunst. Maar het ellendigst komt wel de goede Johannes Nomsz eraf. De man was niet alleen productief, maar schreef theatergevoelige stukken. Hij had bovendien een uitstekend theoretisch inzicht dat hij goed wist te verwoorden en was in politiek opzicht een kind van zijn tijd, dus controversieel. Bovendien was hij met Langendijk de meest gewaardeerde toneelauteur van de achttiende eeuw.
Al met al zijn we blij dat de TG er eindelijk is: het boek geeft een breed overzicht van ons drama en theater, en het is zeer goed ontsloten. Bovendien is het een sieraad voor uw glazen tafeltje in de woonkamer.
Karel Bostoen
(6)-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: Thu, 26 Sep 1996 00:28:25 -0700
From: odegroot <odegroot@pi.net>
Subject: Vra: 9610.06: Studente Nederlands zoekt diverse standaard- uitgaven van Schoon Liedekens-Boeck, Antwerps Liedboek, etc.
Een studente Nederlands zoekt voor haar doctoraalscriptie de volgende werken:
-Een Schoon Liedekens – Boeck. bew., toegel., ingel. door dr. W.Gs. Hellinga, ‘s-Gravenhage, L.J.C. Boucher 1941.
-‘Het Antwerps Liedboek’ a critical edition Hermina Joldersma, a dissertation presented to the faculty of Princeton university in candidacy for the degree of doctor of philosophy. Oct. 1982. University Microfilms International. Printed in 1987 by xerographic process on acid-free paper
-Liederen en gedichten uit het Gruuthuse-handschrift. K. Heeroma m.m.v. C.W.H. Lindenburg (:1e deel) Leiden, E.J.Brill 1966.
-Het Antwerps liedboek. 87 melodieen op teksten uit ‘Een Schoon Liedekens-Boeck’ van 1544. Uitgeg. door K.Vellekoop en H. Wagenaar-Noltenius Amsterdam 1972. 2 delen.
Graag zou studente deze werken aankopen.
Gaarne uw reactie naar het e-mail adres : odegroot@pi.net
—Een korte reactie op dit bericht—
Ik hoop dat een of meer lezers die studente aan de gezochte boeken kan helpen. Het lijkt me trouwens dat deze boeken in menig antiquariaat te vinden zijn. Dat gezoek in die oude-boekenwinkels kost echter nogal tijd. Mij maakt dat niet uit: ik vind dat gesnuffel heerlijk. Maar een speurtocht via Internet werkt doorgaans sneller. Ik breng de lezers in herinnering dat in Neder-L-artikel 9603.06 Piet Wesselman (zie over hem ook Neder-L-artikel 9509.03 en het vorige week verschenen nummer van het papieren tijdschrift De Boekenwereld) de oprichting aankondigde van de Internet-distributielijst Antiqbook. Veel antiquaren hebben een abonnement op die lijst. Als u boeken zoekt kunt u dat via Antiqbook melden. Alle kans dat u binnen een paar dagen de gezochte boeken in uw bezit hebt.
Ben Salemans.
(7)-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
From: "E.M.A. van Boven" <VANBOVEN@let.rug.nl>
Date: Mon, 30 Sep 1996 14:14:02 +0200
Subject: Lit: 9610.07: Te verschijnen: vierde aflevering van reeks Cahiers voor Nederlandse Letterkunde, over moderne poezie van Hanlo, Rodenko, Faverey, Gorter
==================================================
Cahiers voor Nederlandse Letterkunde, aflevering 4
==================================================
Binnenkort verschijnt de vierde aflevering van de reeks Cahiers voor Nederlandse Letterkunde. De opgenomen bijdragen, die deze keer allebei betrekking hebben op de moderne poezie, zijn: Odile Heynders, De man die alleen op weg ging. Een vergelijking van gedichten van Jan Hanlo en Paul Rodenko, en: J.M.J. Sicking, Faverey, Gorter en het tennisspel. Kanttekeningen bij Favereys gedicht ‘Gorter aan zee’. Men kan deze aflevering bestellen door fl. 25,- over te maken op postbanknummer 3808367, t.n.v. Uitgeverij Passage te Groningen, onder vermelding van ‘Cahiers nr. 4’. Inlichtingen zijn verkrijgbaar bij ondergetekende, Nederlands Instituut RUG, Postbus 716, 9700 AS Groningen.
E.M.A. van Boven.
(8)-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: Thu, 26 Sep 1996 23:18:07 +0200
From: Marc van Oostendorp <oostendo@euronet.nl>
Subject: Vra: 9610.08: Gezocht: uitgave/exemplaar/Engelse vertaling van van Ostaijens 'Bezette Stad' om op het Web te zetten; voorts contact gezocht met Elsa Strietman
========================================================================
Gezocht: uitgave/exemplaar/vertaling ‘Bezette Stad’ om op Web te plaatsen
========================================================================
Onlangs kreeg ik van Eric Eldred een e-mailbericht met de vraag of de teksten van Bezette Stad van Paul van Ostaijen op het Internet te vinden zijn. Op mijn antwoord — dat ik alleen een paar scans ken op http://www.dma.be/cultuur/pvo/text_bz1.html — kreeg ik het volgende bericht terug:
>The jpegs there are good, but take a long time to download to the U.S. Also the pages are not numbered, so it’s hard to know what parts are there and what is missing.
>
>Do you know how I might send email (or otherwise reach) Elsa Strietman? I see she gave a lecture on PVO at Cambridge some 10 years ago, reprinted in a book I got from the public library, “Unreal City: Urban experience in modern European literature and art,” edited by Edward Timms and David Kelley, N.Y.: St. Martin’s Press, 1985 (ISBN 0-312-83348-2). Her chapter in the book introducted me to PVO and has a few more pages illustrated, together with translations into English of some lines, and the necessary explication.
>
>I would be quite interested in posting the entire book on my web site in the U.S. if I could somehow obtain a copy of Bezette Stad (does the Verzameld Werk reproduce the whole thing faithfully–and in which volume?) and a decent translation.
>
>I am surprised that such an important work by this Flemish author has not been more widely known and would love to help publish it.
>
>But I can’t afford to pay much for printed copies–my web site is free to all. (I also have two books by Frans Masereel now.)
>Do you know some way of posting my query there in Belgium to try to enlist some help from there?
Ik weet geen antwoord op deze vragen en heb Eldred geschreven dat ik zijn
mailtje zou doorsturen aan Neder-L. Als iemand wel antwoord heeft kan hij
dit (in het Engels) sturen aan eldred@tiac.net, of eventueel aan
oostendo@euronet.nl.
Ik heb overigens Eldreds pagina’s over Masereel bekeken.
Ze zijn prachtig: http://www.tiac.net/users/eldred/fm/fm.html.
Marc van Oostendorp.
(9)-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: Tue, 08 Oct 1996 15:52:21 +0100 (MET)
From: DISTEL@rulub4.LeidenUniv.nl
Subject: Rub: 9610.09: Rubriek 'Uit de STCN', no. 4: De doeck tegen de broeck, 1653
=========================================================
Rubriek ‘Uit de STCN’, no. 4:
De doeck tegen de broeck, 1653
=========================================================
Graig E. Harline’s Pamphlets, printing, and political culture, (Dordrecht 1987) heb ik, dacht ik, al eens genoemd in dit rubriekje als een boek dat de moeite waard is. Hij gaat daarin uitgebreid in op de talloze samenspraken die in de pamfletten worden gevonden. Eindeloze gesprekken, die vaak dan weer gaan over net gelezen pamfletten, en waaraan alle lagen van de bevolking (behalve de 25 procent van de analfabete onderste laag) deelnemen.
De doeck tegen de broeck, Haarlem, Jacob Drouff, 1653 kan men in ieder geval in de UB’s van Leiden en Amsterdam en in de Koninklijke Bibliotheek vinden.
Het is een van de weinige pamfletten waarin een vrouw zich in een politiek gesprek mengt. Griete Vroome is de weduwe van een kapitein ‘en sy heeft menigh mael met hem willen varen, soo het is soo mannelijcken vrouw, ick salder u by gelegentheydt noch verscheyde staeltjens af verhalen.’
Die staeltjens hebben het papier (voor zover ik weet) nooit bereikt. Griet Vroome heeft met haar krijgshaftige opmerkingen in dit pamflet volgens mij wel een plaatsje verdient in het gevolg van Kenau Simonsz. Als ze dat al niet heeft gevonden.
Paul Dijstelberge
(10)=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: Wed, 02 Oct 1996 08:44:55 +0100 (MET)
From: Johan Ossterman <OOSTERMAN@rullet.LeidenUniv.nl>
Subject: Med: 9610.10: Studiemiddag 'Lezen voor een zuiver gemoed' op 15 november te Leiden; over geestelijke teksten in de late middeleeuwen
=============================================================
Lezen voor een zuiver gemoed
Studiemiddag georganiseerd door Collacie, werkgroep voor middeleeuwse geestelijke letterkunde in de Nederlanden, te Leiden op 15 november van 13.30-16.30 uur.
=============================================================
Het aantal geestelijke teksten dat in de late middeleeuwen werd geschreven en gelezen is nauwelijks te tellen. In handschrift en druk zijn de getuigen bewaard gebleven van zeer geleerde teksten tot de eenvoudigste devotieboekjes. Maar wie lazen deze teksten en hoe werden ze gebruikt? Deze studiemiddag is gewijd aan die geestelijke werken en de wijze waarop ze een plaats vonden in het leven van de eigenaren. Personen uit verschillende geledingen van de middeleeuwse samenleving komen voor het voetlicht in drie lezingen. Drs Janet van der Meulen spreekt over een recent ontdekte boekenlijst van graaf Willem III van Holland-Henegouwen (+1337). Drs No l Geirnaert zal ingaan op de geestelijke lectuur van Jan Crabbe, abt van Ter Duinen in de late vijftiende eeuw. Prof. dr Jos Hermans belicht de leesgewoonten van ‘gewone’ gelovigen uit Noord-Nederland.
Eveneens op 15 november wordt in de Universiteitsbibliotheek te Leiden een tentoonstelling geopend waarop handschriften en drukken uit eigen bezit worden getoond waarin Middelnederlandse geestelijke teksten voorkomen. De nadruk ligt op boeken waarvan bijvoorbeeld door bezittersnotities of prologen bekend is dat ze voor individuele lectuur werden gebezigd.
Kosten inschrijving studiemiddag (incl. koffie/thee, catalogus tentoonstelling): fl. 10,00. Informatie: Johan Oosterman (tel. 071 – 5272230, e-mail oosterman@rullet.leidenuniv.nl) of Wybren Scheepsma (tel. 071 – 5272782, e-mail scheepsma@rullet.leidenuniv.nl), NLCM/Vakgroep Nederlands, Postbus 9515, 2300 RA Leiden.
Met hartelijke groeten,
Johan Oosterman
(11)=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: Mon, 30 Sep 1996 11:47:11 +0100 (MET)
From: Paul Dijstelberge <DISTEL@rulub4.LeidenUniv.nl>
Subject: Lit: 9610.11: Nummer 2 in reeks Blaeu-boeken verschenen: 'Godtslasterlijck ende Pernicieus', inaugurale rede van Piet Visser
==============================================================
Inaugurale rede Piet Visser ‘Godtslasterlijck ende Pernicieus’
uitgegeven in boekhistorische reeks Blaeu-boeken
==============================================================
Bij uitgeverij A D & L verscheen als nummer 2 in de boekhistorische reeks Blaeu-boeken de inaugurele rede van Piet Visser met de titel:
Godtslasterlijck ende Pernicieus. De rol van boekdrukkers en boekverkopers in de verspreiding van dissidente religieuze en filosofische denkbeelden in Nederland in de tweede helft van de zeventiende eeuw.
Deze rede werd uitgesproken bij de aanvaarding van het ambt van bijzonder hoogleraar vanwege de Herman de la Fontaine Verwey Stichting in de Wetenschap van Handschrift en druk in relatie tot de beschavingsgeschiedenis inzonderheid de geschiedenis van Humanisme en Verlichting, op vrijdag 10 november 1995.
In deze boeiende rede over de avonturen van dissidente boekverkopers als Johannes Hendricksz Cats en de bekendere Jan Rieuwertsz in de tweede helft van de zeventiende eeuw toont Piet Visser zich een waardige opvolger van De la Fontaine Verwey.
Door een genereuze bijdrage van de Herman de la Fontaine Verwey Stichting kon de prijs laag blijven. Die bedraagt f 17,50 inclusief verzendkosten.
Bestellingen per E-mail bij P. Dijstelberge, schriftelijk per adres Amstel 130c / 1017 AD Amsterdam, telefonisch bij Wouter Abrahamse tel. 020 6643737 (antwoordapparaat) (Betaling na ontvangst van het boek)
(12)=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: Tue, 1 Oct 1996 10:49:44 +0200
From: dirk.noel@rug.ac.be (Dirk NOEL)
Subject: Sym: 9610.12: Informatie over 'CoLLaTE Colloquium on Objects -- Grammatical relations and semantic roles', op 23 en 24 mei 1997 te Gent
===================================================
CALL FOR PAPERS for the First CoLLaTE Colloquium on Objects — Grammatical relations and semantic roles University of Gent, 23 and 24 May 1997
===================================================
One of the areas of linguistics which has evolved the most the last few years is no doubt the study of grammatical functions: from the idealized vue of traditional grammar, where morphosyntax, semantics and pragmatics intersect to define a limited number of functions — like those of ‘subject’ and ‘object’, which risk being inefficient amalgams and the source of much confusion — one has moved on to a more modular conception of grammatical functions, which distinguishes between syntactic relations, semantic roles like ‘agent’ and ‘patient’, and pragmatic functions, usually the pair ’theme’ – ‘rheme’.
The way the research has developed it has tended to favour marked functions, mainly the subject, but also oblique functions which are semantically more limited, like the ‘dative’. Objects, on the other hand, have traditionally received a fairly poor treatment; they are defined by opposition and are not assigned positive characteristics, a good example being the treatment of the semantic role of theme-object-patient.
This colloquium, however, wants to put forward more direct approaches in which objects are considered on their own and for their own sake, and not as a foil for other functions, or as a supplier — through diathesis — of “derived” subjects. The aim will not only be to characterize objects on the morphosyntactic, semantic and pragmatic levels, but also to determine how these interact, to reconsider the links between objects and the lexicon, and to revisit the question of the intermediary levels between words and phrases (support verbs, syntagmatic composition).
The colloquium will be open to different theoretical approaches, either general or contrastive, but the organizers would especially welcome contributions in which Germanic and Romance languages are contrasted.
One-page abstracts should be sent to Bart Defrancq, French Department, University of Gent, Blandijnberg 2, B-9000 Gent, before 1 November 1996.
For more information, contact bart.defrancq@rug.ac.be or visit the CoLLaTE
Web site:
http://allserv.rug.ac.be/~dnoel/collate.html
(13)=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
*-------------------------------------------------------------------------*
| |
| Informatie over Neder-L: |
| ======================== |
| Algemene informatie opvragen over Neder-L: stuur mail naar |
| listserv@nic.surfnet.nl met daarin de boodschap: GET NEDER-L INFO |
| Abonnement nemen op Neder-L: stuur mail naar listserv@nic.surfnet.nl |
| met als boodschap: SUB NEDER-L |
| Oude Neder-L-bulletins opvragen: stuur mail naar listserv@nic.surfnet.nl|
| met daarin een boodschap als: GET NEDER-L LOG9206 |
| (resultaat: logboek met Neder-L-artikelen van juni '92 wordt gestuurd)|
| Gopher-toegang tot Neder-L: alle oude en nieuwe Neder-L-bulletins zijn |
| via Gopher in te zien op gopher.nic.surfnet.nl, in de directory |
| SURFnet informatie/LISTSERV archieven (nic.surfnet.nl)/NEDER-L |
| WWW-toegang tot Neder-L: |
| http://www.nic.surfnet.nl/nlmenu/tijdschriften/tijdschriften.html |
| Algemene URL, voor direct contact vanuit Internet/Gopher/WWW: |
| gopher://hearn.nic.surfnet.nl:70/11/1.%20LISTSERVs%20public |
| %20archives%20on%20hearn.nic.surfnet.nl/Neder-L |
| (Geen spatie tussen "20public" en "%20archives" plaatsen.) |
| Neder-L wordt ook verspreid via de Internet-newsgroup bit.lang.neder-l |
| Bijdrage voor Neder-L opsturen: stuur mail naar neder-l@nic.surfnet.nl |
*-------------------------------------------------------------------------*
*-Einde-------------------- Neder-L, no. 9610.a --------------------------*
Laat een reactie achter