| Subject: | Neder-L, no. 9803.a |
| From: | BJP Salemans |
| Reply-To: | Elektronisch tijdschrift voor de neerlandistiek |
| Date: | Wed, 11 Mar 1998 23:27:34 +0100 |
| Content-Type: | TEXT/PLAIN |
********************* *-Zesde-jaargang----------- Neder-L, no. 9803.a -----------ISSN-0929-6514-* | | | ************************************************************ | | * Neder-L, elektronisch tijdschrift voor de neerlandistiek * | | ************************************************************ | | | | Onderwerpen in dit bulletin: | | ============================ | | (1) Col: 9803.01: Column Marc van Oostendorp: NederNed, no. 20: Nieuwe | | woorden | | (2) Med: 9803.02: Huldigingsplechtigheid ter ere van prof. dr. Louis | | Gillet, op 28 maart in Luik | | (3) Med: 9803.03: Project Bibliopolis gestart op 1 maart 1998 | | (4) Vra: 9803.04: Oproep voor geeuwen en gapen | | (5) Vra: 9803.05: Gezocht: het gedicht De Lach-les (?) van Charivarius | | (6) Web: 9803.06: Website met werkstukken lerarenopleiding Tilburg | | (7) Lit: 9803.07: Nieuw: Granida, onder redactie van Lia van Gemert | | (8) Rub: 9803.08: Rubriek 'Uit de STCN', no. 9: W.J. Rozendaal; een | | boek en een tentoonstelling | | (9) Lit: 9803.09: Nieuw: Verboden op het werk te komen. Klein woorden- | | boek van Vlaamse taal- en andere eigenaardigheden | |(10) Sym: 9803.10: Frisian Summerschool 1998, 12 - 18 juli 1998, | | Ljouwert (Leeuwarden) | |(11) Informatie over Neder-L | | | *-------------------------- --------------------------* *********************
(1)-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: Sat, 7 Mar 1998 18:47:57 +0100
From: Marc van Oostendorp <oostendo@euronet.nl>
Subject: Col: 9803.01: Column Marc van Oostendorp: NederNed, no. 20: Nieuwe woorden
================================
NederNed, no. 20: Nieuwe woorden
================================
In Onze Taal wordt sinds enige tijd een discussie gevoerd over de vraag hoe snel de woordenschat van het Nederlands groeit. Vorig jaar schreef Frank Jansen in het blad dat er zestig woorden per dag bij komen. Een paar maanden later schreef Joop van der Horst in het onzetaalboek Taalalmanak dat deze telling overdreven was: volgens hem komt er maar een woord per dag bij. In het laatste nummer van het blad komt Jansen dan weer op de kwestie terug. Volgens hem was zijn schatting eerder te laag dan te hoog.
Een opmerkelijk aspect aan de hele discussie is dat ze zo duidelijk vanachter de leestafel wordt gevoerd. Jansen en Van der Horst ‘bewijzen’ hun stellingen door nummers van NRC Handelsblad en enkele andere kranten door te nemen, en de woorden die ze vinden te vergelijken met de woorden in gedrukte woordenboeken. Woorden op radio en woorden op televisie tellen niet mee, en de woorden op Internet evenmin.
Terwijl de laatste zo gemakkelijk te tellen zijn. In zijn laatste artikel geeft Jansen 54 voorbeelden van ‘nieuwe’ woorden die hij gevonden heeft in enkele katernen van NRC Handelsblad, Het Parool, het Algemeen Dagblad en De Telegraaf, allemaal verschenen op 14 november 1997. Hij moet die katernen zeer nauwkeurig zelf hebben doorgenomen. Voor een zoektocht op Internet is dat allemaal niet nodig; daar kan een zoekmachine, een speciaal programma dat een index over tientallen miljoenen webpagina’s bijhoudt, in een handomdraai het nodige werk doen.
Ik heb de proef op de som genomen. De 54 woorden die Jansen noemt heb ik ingevoerd in enkele bekende zoekmachines op Internet — AltaVista (http://www.altavista.digital.com) en Hotbot (http://www.hotbot.com/) en het Nederlandse Vindex (http://www.webwereld.nl/). Vervolgens heb ik alle documenten weggefilterd die op of na 14 november 1997 verschenen. Ik vond bijvoorbeeld twee van de door Jansen geraadpleegde artikelen uit de NRC in de webeditie terug, maar deze telde ik natuurlijk niet mee. Uiteindelijk hield ik 23 woorden over die volgens Jansen op 14 november 1997 nieuw waren, maar die op die dag al kortere of langere tijd via Internet gevonden konden worden: dat is 43 procent. Daarbij valt nog aan te tekenen dat deze drie zoekmachines zeker niet alle pagina’s op Internet geindexeerd hebben. (In de webversie van dit Neder-L-artikel vindt u een overzicht van deze woorden, met hyperlinks naar bewijsplaatsen: http://baserv.uci.kun.nl/~salemans/bulletin/1998/03/980301.html)
Jansens conclusie wordt door deze bevindingen uiteraard niet ondermijnd. Misschien staan er elke dag minder nieuwe woorden in de krant als we Internet in de beschouwingen betrekken, maar daar staat tegenover dat alle Internet-communicatie zelf waarschijnlijk ook weer aan veel nieuwe woorden het licht doet zien. Het is best mogelijk dat we alles bij elkaar dan nog steeds op een getal uitkomen dat groter is dan 60.
Voor goed onderzoek hebben we een Internet-programmaatje nodig dat elke dag permanent het Internet afgraast op zoek naar nieuwe woorden. Zo’n programma heeft een module die automatisch herkent in welke taal een webpagina of een bericht in een nieuwsgroep gesteld is (het zoekprogramma AltaVista heeft zo’n module al); verder houdt het uiteraard een woordenlijst bij van woorden die het al kent. Elk etmaal genereert het programma een lijst met nieuw gevonden woorden.
De eerste maanden moet het programma getraind worden en vindt het overdreven veel ‘nieuwe woorden’, maar na een paar testweken zijn de resultaten bruikbaar voor onderzoek. We moeten dan alleen nog uitvinden welk percentage van het web en van de nieuwsgroepen ongeveer per dag door het programma bezocht en we weten hoeveel nieuwe woorden er per dag bijkomen op Internet. Op het dagelijkse nieuwewoordenbulletin die dat programma elke dag verstuurt, zal ik me onmiddellijk abonneren.
Marc van Oostendorp
Referenties:
- Jansen, F. ‘Remmend vlees in het flikkergroen; Nieuwe woorden van 1996’. Onze Taal 66.1:15-18 (1997)
- Horst, J. van der ‘Ik mankeer niets’. In: P. Burger en J. de Jong, red., Taalalmanak. SDU Uitgevers/Standaard Uitgeverij/Genootschap Onze Taal, Den Haag/Antwerpen, 1997. pp. 205-209
- Jansen, F. ‘Hoeveel nieuwe woorden staan er dagelijks in de krant?’. Onze Taal 67.2/3:39-41 (1998).
(2)-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: Mon, 02 Mar 1998 09:20:53 +0100
From: Philippe Hiligsmann <Philippe.Hiligsmann@ulg.ac.be>
Subject: Med: 9803.02: Huldigingsplechtigheid ter ere van prof. dr. Louis Gillet, op 28 maart in Luik
=============================================
Huldigingsplechtigheid prof. dr. Louis Gillet
=============================================
Op zaterdag 28 maart om 10 u. vindt aan de Universit’e de Li’ege de huldigingsplechtigheid ter ere van prof. dr. Louis Gillet plaats naar aanleiding van zijn afscheid als hoogleraar Nederlandse literatuur.
Bij deze gelegenheid zal prof. dr. Erik Spinoy een lezing houden met als titel: P. Van Ostaijen, lustmoordenaar.
Daarna wordt prof. Gillet ‘Het talig wezen’, het liber amicorum, aangeboden. Hierin vindt men artikelen van collega’s en vrienden met als onderwerp de Nederlandse literatuur van de twintigste eeuw (ISBN 2-87233-019-4, 950 Bfr.)
Plaats: Universit’e de Li’ege, Grand Physique, Place du XX Ao^ut 7, 4000 Li’ege. De toegang is gratis.
Inlichtingen: Prof. dr. Fr. Van Elmbt, Place Cockerill 3-5, 4000 Li’ege (tel.: +32-4-366.56.71) (e-mail via Philippe.Hiligsmann@ulg.ac.be).
Met vriendelijke groeten,
Philippe Hiligsmann
Service de Langue n’eerlandaise moderne
Universit’e de Li’ege
Place Cockerill 3
B-4000 Li’ege
tel./fax: +32-4-366.54.79
(3)-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: Tue, 3 Mar 1998 15:56:39 +100
From: Marco deNiet <Marco.deNiet@KONBIB.NL>
Subject: Med: 9803.03: Project Bibliopolis gestart op 1 maart 1998
==================================================================
Bibliopolis, een onderzoeksinstrument voor de geschiedenis van het gedrukte boek in Nederland
==================================================================
Er bestaat geen overzicht van de geschiedenis van het gedrukte boek in Nederland. Toch is zo’n overzicht dringend gewenst. Na de beginperiode in de vijftiende eeuw, waarin het in de Nederlanden gedrukte boek voornamelijk bestemd was voor de eigen markt, ontwikkelde het zich in de zestiende eeuw tot het voertuig van de nieuwe gedachten van de renaissance en de reformatie. In de zeventiende en de achttiende eeuw speelde het, gelijk opgaande met de economische positie van de Republiek, een essentiele rol in de ideeengeschiedenis van Europa. Na een periode van orientatie op de nationale markt in de negentiende eeuw, heeft het Nederlandse boekbedrijf in de twintigste eeuw, onder meer door de typografie en de uitgeverij, weer internationaal aanzien. Kan in deze internationale rol van het Nederlandse boek de positie van ons land in Europa reeds worden herkend, daarnaast heeft het boek een prominente functie in de vorming en de overdracht van cultuur in eigen land: of het nu om een schoolboek of een pamflet, een reisverhaal of een roman, een wetenschappelijke publicatie of een godsdienstig tractaat gaat, bij de productie en verspreiding ervan staat het belang van de lezer voorop.
Na de Tweede Wereldoorlog heeft de boekgeschiedenis in Nederland zich ontwikkeld tot een volwaardige wetenschap, waarin diverse buitenlandse stromingen zijn uitgekristalliseerd in een duidelijk patroon dat zich richt op productie, distributie en consumptie van gedrukte informatie. De boekwetenschap is sterk interdisciplinair van karakter vanwege de vele raakvlakken met de literatuurgeschiedenis, economische geschiedenis, kunstgeschiedenis en, in het algemeen, cultuurgeschiedenis. Wederzijds werkt dit stimulerend, maar algemeen wordt het als een gebrek ervaren dat een overzicht van de geschiedenis van het boek ontbreekt, waar een dergelijk overzicht voor de andere disciplines al jaren en vaak in vele vormen wel bestaat.
In de Koninklijke Bibliotheek is een project gestart om een instrument te maken ten behoeve van het boekhistorisch onderzoek. Dit instrument, dat de naam Bibliopolis zal dragen, krijgt de vorm van een interactief informatiesysteem. Aan de hand van Bibliopolis krijgt de onderzoeker zicht op de laatste stand van de boekgeschiedenis (‘state of the art’), en tevens heeft hij toegang tot uitgebreid documentatiemateriaal in de vorm van literatuurverwijzingen, beeldmateriaal, externe bibliografische systemen en full text bestanden van belangrijke artikelen. Het instrument kenmerkt zich door innovatieve toepassingen van informatie- en netwerktechnologie te benutten voor de verwerking en beschikbaarstelling van resultaten van onderzoek en documentatie op het gebied van de boekwetenschap. Het systeem kent vijf componenten: een inhoudelijke, handboekachtige structuur, een beeldbank, een up to date documentatiesysteem, een retrospectief bibliografisch apparaat en secundaire literatuur als full text.
Bibliopolis wordt ontworpen, beheerd, onderhouden en beschikbaar gesteld door de Koninklijke Bibliotheek, in samenwerking met de vakgroep Computer & Letteren van de Universiteit van Utrecht. De beschikbaarstelling vindt plaats op de Internet-server van de KB. Het project, dat vier jaar zal duren, is op 1 maart 1998 van start gegaan met financiele steun van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO).
Meer informatie over het project kan verkregen worden bij de projectcoordinator:
Koninklijke Bibliotheek
Drs. Marco de Niet
Sectie Bibliotheekonderzoek
Postbus 90407
2509 LK Den Haag
tel: 070 – 3140 489
fax: 070 – 3140 501
e-mail: marco.deniet@konbib.nl
(4)-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: Mon, 23 Feb 1998 21:05:26 +0100
From: Wolter Seuntjens <seuntjens.devich@consunet.nl>
Subject: Vra: 9803.04: Oproep voor geeuwen en gapen
================
Geeuwen en gapen
================
Voor mijn onderzoek naar de menselijke geeuw zoek ik citaten/passages over geeuwen en gapen. Deze citaten/passages mogen zowel uit de bellettrie als uit wetenschappelijke werken komen (bijvoorbeeld uit de werken van Johan van Beverwijck of Pieter van Foreest). Ik zoek vooral citaten/passages die een relatie tussen, enerzijds, de begrippen hartstocht/passie/vapeur/damp en, anderzijds, gapen/geeuwen/zuchten aannemelijk maken. Als voorbeeld van dit laatste moge gelden een zinsnede uit een toneelstuk van Mattheus Gansneb Tengnagel (1613-1652?): “Nou je geeut, dat’s ien teycken dat de dampjens ‘er willen zetten.” (Klucht van Frick in ’t Veurhuys. 28. Amsterdam, 1642.).
Reacties zijn welkom bij <seuntjens.devich@consunet.nl>.
Bij voorbaat mijn hartelijke dank,
Wolter Seuntjens
(5)-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: Fri, 20 Feb 1998 21:05:45 +0100
From: Jan Kuiper; Kuiper & van de Kieft <jkuipkk@xs4all.nl>
Subject: Vra: 9803.05: Gezocht: het gedicht De Lach-les (?) van Charivarius
===========
De Lach-les
===========
Al enige maanden ben ik op zoek naar een gedicht van Charivarius, pseudoniem van Gerard Nolst Trenit’e; (1870-1946), met de vermoedelijke titel ‘De Lach-les’.
Ik heb gezocht in Ruize Rijmen en in Klusjes en Kliekjes naar Schopenhauer, zonder resultaat.
Daarom geef ik hier de tekst van de eerste vier coupletten:
Van ’t lachen, als van vele zaken,
geldt dit: doe ’t niet of doe het goed.
Vergun mij even u te zeggen,
hoe gij uw lachtoon uiten moet.Niet met een mond als van een gaper
in heel zijn omvang opgedaan,
maar zo, dat slechts die streek te zien komt,
waarin twee rijen tanden staan.Lach nooit met armen en met benen,
maar lach met uw gelaat alleen.
Veel lieden zwieren als zij lachen,
haast door een halve kamer heen.Dat ’s lastig, want als twee zo lachen,
die samen zijn in een vertrek,
is dat bezwaarlijk voor een derde,
want die heeft dan geen eigen plek. …
Welke liefhebber van de schone letteren kan de volledige tekst (liefst met bronvermelding) leveren?
(6)-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: Wed, 25 Feb 1998 23:02:10 +0100
From: Debby Heymans <dheymans@qwerty.nl>
Subject: Web: 9803.06: Nieuw website met werkstukken lerarenopleiding Tilburg
===================
www.qwerty.nl/debby
===================
Sinds kort heb ik een eigen website die u wellicht zal interesseren. Als eerstegraadsstudent (en inmiddels ook lerares) Nederlands heb ik enkele werkstukken voor de lerarenopleiding in Tilburg gemaakt en nu gepubliceerd op Internet. Het adres is:
www.qwerty.nl/debby
De volgende onderwerpen zijn nu te bekijken:
- Orpheus in muziek en literatuur
- Vlaams en Nederlands taalgebruik in soap-series
- Vakoverstijgend literatuuronderwijs in de Tweede Fase
- Enkele samenvattingen van secundaire literatuur
Binnen enkele weken zullen andere artikelen volgen.
Hartelijke groeten,
Debby Heymans
dheijmans@hotmail.com
(7)-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: Fri, 27 Feb 1998 15:27:22 +0100
From: Amsterdam University Press <aup@aup.uva.nl>
Subject: Lit: 9803.07: Nieuw: Granida, onder redactie van Lia van Gemert
==================================================
Nieuw in de reeks Alfa:
Granida, onder redactie van Lia van Gemert (red.)
==================================================
In de zeventiende eeuw kreeg Cornelis Pieterszoon Hooft (1581-1647) de bijnaam ‘het Hooft der Hollandsche poeten’. Dat was niet zomaar een woordgrapje; tijdgenoten erkenden alom het leiderschap van deze auteur, die de ontwikkeling van de Nederlandse renaissance-literatuur krachtig gestimuleerd had.
Met Granida maakte P.C. Hooft in 1605 zijn definitieve entree in de literaire kringen van Amsterdam. In een mengeling van scherts en ernst toont het spel de opzienbarende belevenissen van een eenvoudige herder en een Perzische prinses. Gedreven door de liefde ontpopt hij zich tot een ideale hoveling, zij tot een perfecte herderin. De herder redt zijn beminde uit de handen van op macht beluste minnaars en mag uiteindelijk met haar trouwen. Voor het zover is, vinden er gevechten plaats, wordt een opzienbarende list verzonnen en verschijnt een dode in een droom aan zijn vroegere meestander. Dit alles speelt zich af in het exotische Perzie, met idyllische landschappen en een prachtig hof. Het spel biedt peinzende monologen, felle discussies en vrolijke en bedachtzame liederen.
Amusement genoeg dus, maar Hooft wilde ook dieper grijpen. In de thematiek van het moreel zuivere leven, de ideale liefde en het rechtvaardige koningschap verwerkte hij denkbeelden uit de klassieke en temporaine West-Europese literatuur. Zo bracht hij het stuk op een intellectueler en ernstiger plan, en gaf hij in dit voorbeeldige paar de idealen uit de West-Europese renaissancecultuur gestalte.
Lia van Gemert, hoogleraar Oudere Nederlandse letterkunde aan de Katholieke Universiteit Nijmegen, verzorgde inleiding en commentaar bij deze uitgave. Louis Peter Grijp, als onderzoeker op het gebied van de Nederlandse muziekcultuur verbonden aan het P.J. Meertens-Instituut te Amsterdam, schreef een bijdrage over de melodieen in Granida.
- Februari 1998 * 116 pagina’s * ISBN 9053562648 * ingenaaid * fl. 29,50
- De reeks Alfa, literaire teksten uit de Nederlanden omvat proza, poezie en toneel uit verschillende eeuwen en van verschillende auteurs. De redactie bestaat uit een groep prominente Nederlandse en Vlaamse neerlandici.
- Voor meer informatie of een recensie-exemplaar kunt u contact opnemen met Francoise Kraaijenzank of Rita Snaddon, tel.: 020-6250928.
- Besprekingen of recensies zien wij graag in tweevoud tegemoet.
- Web-site: http://www.uva.nl/aup/aup.html
(8)-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: Sun, 22 Feb 1998 08:30:24 -0500
From: Marja Smolenaars <msmolenaars@compuserve.com>
Subject: Rub: 9803.08: Rubriek 'Uit de STCN', no. 9: W.J. Rozendaal; een boek en een tentoonstelling
===============================================
Boekenrubriek, no. 9:
W.J. Rozendaal; een boek en een tentoonstelling
===============================================
Bespreking naar aanleiding van de uitgave van: W.J. Rozendaal 1899-1971. Herbert van Rheeden et al. Zutpen: Walburg Pers, 1998. 208 blz., ill., ISBN 90.5730.003.6. Prijs fl. 49,50. Tevens n.a.v. de tentoonstelling over Rozendaal in het Museum van het Boek/Meermanno-Westreenianum te Den Haag (nog tot 12 april).
W.J. Rozendaal een veelzijdig kunstenaar noemen is hem nog te kort doen. Het is onvoorstelbaar wat deze graficus allemaal geproduceerd heeft; van ex-librissen tot boekomslagen, van ontwerpen voor aardewerk tot glasserviezen, van glas-in-loodramen tot affiches, enzovoort. Een heel goed overzicht van het “papieren” werk van Rozendaal geeft de tentoonstelling in het Museum van het Boek. Hier komt ook duidelijk zijn relatie met Eug’ene Strens als opdrachtgever en vriend tot uitdrukking. Strens gaf Rozendaal veelvuldig opdrachten voor gelegenheidsgrafiek en ex-libris. Strens legde ook albums aan met het werk van Rozendaal, zoals een met clich’edrukken en een met ex-libris. In het boek van de Walburg Pers komen echter ook de andere activiteiten van Rozendaal aan bod, zoals zijn dienstverband bij de Kristalunie en bij aardewerkfabriek De Sphinx. Ook als docent bij de Haagse Academie heeft Rozendaal zijn sporen verdiend als iemand die zijn leerlingen voorhield dat een beeldend kunstenaar te allen tijde zijn brood moest kunnen verdienen met ambachtelijke, toegepaste, kunst.
Niet alleen verzamelde Strens (ook anderen verzamelden trouwens Rozendaals werk, zoals Johan Schwencke) het grafische werk en gaf hij opdrachten voor ex-libris en gelegenheidsdrukwerk, hij verzorgde ook een uitgave van de door Rozendaal tussen 1932 en 1943 voor hem ontworpen nieuwjaarskaarten. Veel van het voor Strens gemaakte werk is echter nooit uitgegeven en nu voor het eerst te zien op de tentoonstelling in Den Haag. De verzameling Strens van het Museum bevat niet alleen de definitieve versies van Rozendaals ontwerpen, maar vaak ook de eerste kladjes die Rozendaal ter goedkeuring aan Strens toezond. Voor Schwencke ontwierp Rozendaal in 1931 een prachtig ex-libris van een “kiem onder sneeuwkristallen”. Karakteristiek is de detailafwerking, zoals in dit geval het kleine torretje in de rechter benedenhoek. Ondanks de soms grove lijnen van de houtsnede, vergat Rozendaal nooit dat de essentie van de afbeelding in de details te vinden was. Voorbeelden hiervan zijn niet alleen te vinden in zijn grafische kunst, maar ook in de toegepaste “kunst” nijverheid van zijn hand, zoals in het kinderservies “Artis” uit 1926 waarvan drie bordjes afgebeeld zijn in het boek (blz. 43).
Rozendaal bestempelde zijn werk voor De Sphinx en de Kristalunie niet als kunst. Hij zag het veel meer als een ambacht in tegenstelling tot zijn “vrije” werk als graficus. Een vergelijking met de tegenstelling journalist / schrijver zou hij zeker onderschreven hebben. In het inleidende biografische hoofdstuk legt van Rheeden ook geregeld de nadruk op deze tegenstelling; zo citeert hij Rozendaal “in het algemeen veel aan toegepaste kunst gedaan, … , maar ik heb dat alles nooit in ernst genomen, uitsluitend als levensonderhoud beschouwd.” Natuurlijk komt deze tweeslachtigheid in de gedachten van Rozendaal ook tot uitdrukking in de tijd dat hij voor De Sphinx (bijdrage van Rob Driessen) en voor de Kristalunie (bijdrage van Annette van der Kley-Blekxtoon) werkte. Zijn werk overdag zag hij als een ambacht om z’n brood te verdienen en zijn vrije werk in de avonduren als echte kunst. Wat zeker niet wegneemt dat bijvoorbeeld het reclamedrukwerk dat hij voor beide firma’s produceerde ontegenzeglijk als grafische kunst beschouwd mag worden en als zodanig ook, terecht, een plaatsje heeft gekregen op de tentoonstelling. Ook voor andere bedrijven ontwierp Rozendaal gelegenheidsdrukwerk of reclamemateriaal. In 1934, toen hij nog in dienst was bij de Kristalunie, ontwierp hij bijvoorbeeld een raamaffiche voor de Emmazegels ten behoeve van de tuberculosebestrijding met een duif en twee losse centen erop.
Wat betreft de boekomslagen is waarschijnlijk de serie “Malmbergs Nederlandse Schoolbibliotheek” de bekendste. Een speurtocht in mijn eigen boekenkast bracht zowaar het exemplaar van Karel ende Elegast tevoorschijn met op de voorkant twee vechtende ridders te paard en op de achterkant, alsof de tekening doorloopt, een engel in een raam of alkoof. Op de tentoonstelling waren meerdere delen van de serie te zien en dan wordt duidelijk hoezeer de ontwerpen karakteristiek zijn voor Rozendaals (latere) werk. Een vergelijking van diverse ontwerpen voor verschillende uitgevers betreffende hetzelfde onderwerp is mogelijk voor Baron von Muenchhausen die Rozendaal niet alleen uitbeeldde voor de omslag in de serie Oud Goud van Van Goor (1964), maar ook voor de uitgave van de avonturen van de baron door Stichting de Roos in 1954. Voor het grovere boekomslag sluit het ontwerp uiteraard aan bij de kleurrijke andere deeltjes van de serie Oud Goud en voor de uitgave van De Roos zijn de tekeningen strak en gestileerd, maar toch heel fijntjes. Een heel goed hoofdstuk van de hand van Renske Siskens geeft een overzicht van Rozendaals werk op het gebied van boekillustraties, gelegenheidsgrafiek en ex-libris.
Het hoofdstuk van Hubert van Rheeden over de thema’s in Rozendaals werk verzandt helaas wat al te veel in een psychoanalytische interpretatie, wat jammer is, want de andere bijdragen in het boek geven duidelijk, op feiten gebaseerd, onderzoek weer over het werk en leven van Rozendaal. Het lijkt alsof de auteur de losse bijdragen bij elkaar heeft willen schrijven met dit hoofdstuk over de thema’s in het werk van de kunstenaar. Een loffelijk streven, maar helaas een beetje doorgeslagen naar de interpretatieve kant.
Zeer positief aan het totale werk is de uitvoering – Rozendaal zou het gewaardeerd hebben – met een duidelijke lay-out op een ruime bladspiegel en veel (kleuren) illustraties. Dat kan ook bijna niet anders als het werk van een grafisch kunstenaar tot zijn recht moet komen. De tentoonstelling, alhoewel natuurlijk voornamelijk gebaseerd op het “papieren” grafisch werk (of misschien wel juist daarom) is een welkome aanvulling op wat het boek ons leert over de man en zijn werk.
Marja Smolenaars.
(9)-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: Fri, 06 Mar 1998 10:02:40 +0100 (MET)
From: Ton van der Wouden <vdwouden@let.RUG.NL>
Subject: Lit: 9803.09: Nieuw: Verboden op het werk te komen. Klein woordenboek van Vlaamse taal- en andere eigenaardigheden
=============================
Verboden op het werk te komen
=============================
Zojuist verschenen: Ton van der Wouden: Verboden op het werk te komen. Klein woordenboek van Vlaamse taal- en andere eigenaardigheden. Enschede: SIWU, 1998. ISBN 90-74900-13-5. 148 pagina’s, HFL 24,90 / BEF 495.
Een taalkundig geschoolde Nederlander leest Belgische kranten, kijkt naar Belgische tv-programma’s, luistert naar de Belgische radio. Hij noteert wat hem opvalt, en maakt er een woordenboek van.
(10)=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: Fri, 20 Feb 1998 13:21:34 -0800
From: zjirk/Gjalt Jelsma <zjirk@worldonline.nl>
Subject: Sym: 9803.10: Frisian Summerschool 1998, 12 - 18 Jul. 1998, Ljouwert (Leeuwarden)
=========================
Frisian Summerschool 1998
=========================
Ljouwert/Leeuwarden, February 1998
In the Frisian Summerschool you will get the opportunity to learn the Fisian language itself as well as the Frisian culture.
The Frisian language is a lesser used language with an official status, which is spoken in the Dutch province of Friesland, by about 400.000 people. The Afuk (the Frisian adult education centre) and the Halbertsma Akademy (Cooperative Agreement of two Educational Colleges concerning Frisian) in Ljouwert (Leeuwarden) will organize the Summerschool. English is the medium of instruction. The course will be held from 12 to 18 July 1998.
The main object of the course to learn to read and to understand Frisian and to hold a simple conversation in Frisian. The model which will be used is a brain friendly one and partly based on the model of Krashen. In the course some attention will be paid to a comparison with other Germanic languages like English, German and Dutch. You will also learn about Frisian history, literature and bilingualism (see the program enclosed).
The course will take place in an educational centre in the northwestern part of Friesland. It is on the countryside close to the Wadden coast (3 km) and to the cities of Harns (Harlingen) and Frjentsjer (Franeker) (7 km each). The place is the “Aeolus’ Technological Activity Centre” in Seisbierrum (Sexbierum): an educational centre about the phenomenon of wind. The hotels for staying are close to the “Aeolus” centre. Please find enclosed further information on the accommodation and the surroundings. The costs of participation per person amount to Dfl. 1100 (500 ecu) (including textbooks, full board, except dinner on Wednesday). You will stay in double rooms.
We would very much appreciate if you could inform colleagues and students who are interested in Frisian and encourage them to participate too. If you or/and some of your colleagues or students would like to participate kindly complete the registration form(s) and return it/them before April 1st to the Afuk (see page 3). We will confirm your registration as soon as possible and send more detailed information on schedules for trains and buses. If you have any further questions, please don’t hesitate to contact us.
Contact Afuk:
drs. Gjalt Jelsma
tel.: ++ 31 58 213 80 45
fax : ++ 31 58 215 94 75
e-mail: AFUK@KNOWARE.NL
PROGRAM SIMMERKURSUS FRYSK 1998 (foarriedich)
PROGRAM FRISIAN SUMMERSCHOOL 1998 (provisional)
dei/day
tiid/time aktiviteit/activity
Snein/Sunday 12-7-1998
17.30 oere/h oankomst, salade buffet
oanwezich/arrival, salad buffet will be served
20.00 yn ‘e kunde kommen/introduction by Gjalt Jelsma (Afuk) en/and Alex Riemersma (Halbertsma Akademy)
Moandei/Monday 13-7-1998
9.30 – 12.30 ynlieding oer de metoade Krashen/ introduction on the Krashen Model troch/by Bouke Oldenhof en/and Janny van der Veen (Afuk)
15.00 – 17.30 taalunderrjocht/language teaching by Bouke Oldenhof en/and Janny van der Veen
19.30 – 20.30 “Skiednis fan de Fryske taal”/ “History of the Frisian language” (in the Netherlands and Germany)
20.30 – 21.30 taalunderrjocht/language teaching
Tiisdei/Tuesday 14-7-1998
9.30 – 12.30 taalunderrjocht/language teaching
15.00 – 17.30 ynlieding/lecture “Fryske literatuer: oersjoch en streamings”/”Frisian literature: overview and movements”, by Teake Oppewal (FLMD)
19.30 – 21.30 taalunderrjocht/language teaching
Woansdei/Wednesday 15-7-1998
9.30 – 12.30 taalunderrjocht/language teaching
14.00 – 17.30 ekskurzje mei de fyts yn de omkriten/ excursion with bikes in the surroundings
19.30 – 21.30 taalunderrjocht/language teaching
Tongersdei/Thursday 16-7-1998
9.30 – 12.30 taalunderrjocht/language teaching
13.30 – 18.00 Frije middei/Free afternoon
19.30 – 21.30 ynlieding/lecture “Twataligens yn Fryslan”/”Bilingualism in Friesland”, by Alex Riemersma
Freed/Friday 17-7-1998
10.30 – 12.30 taalunderrjocht/language teaching
15.00 – 17.30 werhelling/repetition
19.30 – 21.30 ofslutend miel/closing dinner
Sneon/Saturday 18-7-1998
afternoon weromreis/departure
It iten/the meals:
8.30 – 9.15 moarnsiten/breakfast
12.30 – 13.15 bolemiel/cold meal
18.00 – 19.00 waarm iten/warm meal
- Gjalt Jelsma is staff member educational matters at the Afuk (Frisian Adult Education Centre).
- Teake Oppewal is staff member for promoting Frisian literature at the FLMD (Museum and Documentation Centre for Frisian Literature).
- Alex Riemersma is head of the Halbertsma Akademy (Cooperative Agreement of two Educational Colleges concerning Frisian).
- Bouke Oldenhof is a dramaturgy teacher at NHL (Northern High College) in Ljouwert and reviewer and text writer of plays. He introduced, together with Janny van der Veen, the Model of Krashen in the courses “Frisian for non-Frisian speakers”.
- Janny van der Veen is a Dutch teacher in secondary education in Enschede and a Frisian teacher at the Afuk. She introduced, together with Bouke Oldenhof, the Model of Krashen in the courses “Frisian for non-Frisian speakers”.
------------------------------------------- REGISTRATION FORM FRISIAN SUMMERSCHOOL 1998 ------------------------------------------- Namme/Surname _______________________________ Foarnamme(n)/Christian name(s) _______________________________ Man of frou/Male or female _______________________________ Aldens/Age _______________________________ Steatsnasjonaliteit/ State-nationality _______________________________ Etnyske nasjonaliteit/ Ethnic nationality _______________________________ Memmetaal/Native language _______________________________ Behearsking fan oare talen/ Command of other languages _______________________________ _______________________________ Oplieding/Education _______________________________ _______________________________ Berop/Profession _______________________________ Dieetwinsken/Diet preferences _______________________________ Adres/Address Wenplak/Domicile _______________________________ Strjitte, numer en postkoade/ Street, number and postcode _______________________________ Tillefoannumer/ Telephone number _______________________________ Werom hawwe jo belangstelling foar de "Frisian Summerschool"?/ Why are you interested in the "Frisian Summerschool"? _____________________________________________________________________ _____________________________________________________________________ _____________________________________________________________________ Opmerkings/Remarks: _____________________________________________________________________ _____________________________________________________________________ _____________________________________________________________________ Send to: Afuk Frisian Summerschool 1998 P.O. Box 53 8900 AB Ljouwert/Leeuwarden The Netherlands Or fax to: ++ 31 58 215 94 75 Or e-mail to: afuk@knoware.nl
(11)=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=*-------------------------------------------------------------------------* | | | Informatie over Neder-L: | | ======================== | | Algemene informatie opvragen over Neder-L: stuur mail naar | | listserv@nic.surfnet.nl met daarin de boodschap: GET NEDER-L INFO | | Abonnement nemen op Neder-L: stuur mail naar listserv@nic.surfnet.nl | | met als boodschap: SUB NEDER-L uw-voornaam/voorletters uw-achternaam | | Neder-L op het web/WWW: Neder-L-nummers zijn vanaf januari 1997 in | | web-formaat te lezen via: http://baserv.uci.kun.nl/~salemans/ | | Nadere informatie over Neder-L in web-formaat: zie artikel 9706.01 | | Er is ook een WWW-archief met alle e-mailversies van Neder-L sinds | | juni 1992, dat ook op trefwoord doorzocht kan worden; de URL van dit | | listserv-archief: http://listserv.surfnet.nl/archives/neder-l.html | | Neder-L wordt ook verspreid via de Internet-newsgroup bit.lang.neder-l | | Oude Neder-L-bulletins opvragen: stuur mail naar listserv@nic.surfnet.nl| | met daarin een boodschap als: GET NEDER-L LOG9206 | | (resultaat: logboek met Neder-L-artikelen van juni '92 wordt gestuurd)| | Of maak gebruik van het listserv-archief (zie enkele regels hierboven)| | Bijdrage voor Neder-L opsturen: stuur mail naar neder-l@nic.surfnet.nl | | Contact met redactie: stuur mail naar Salemans@baserv.uci.kun.nl, naar | | Willem.Kuiper@let.uva.nl, naar Piet.Verkruijsse@let.uva.nl (voor de | | evenementenagenda), naar Oostendorp@rullet.leidenuniv.nl (voor | | neerlandistiek op het Web), of naar P.A.Coppen@let.kun.nl | *-------------------------------------------------------------------------**-Einde-------------------- Neder-L, no. 9803.a --------------------------*
Laat een reactie achter