| Subject: | Neder-L, no. 0102.c: tijdschriftenoverzicht |
| From: | BJP Salemans |
| Reply-To: | Elektronisch tijdschrift voor de neerlandistiek |
| Date: | Wed, 28 Feb 2001 14:21:28 +0100 |
| Content-Type: | TEXT/PLAIN |
********************* *-Negende-jaargang--------- Neder-L, no. 0102.c -----------ISSN-0929-6514-* | | | ************************************************************ | | * Neder-L, elektronisch tijdschrift voor de neerlandistiek * | | ************************************************************ | | | | Maandelijks tijdschriftenoverzicht | | ================================== | | (1) Tyd: 0102.39: De Achttiende Eeuw, jrg. 32, 2000, no. 1-2 | | (2) Tyd: 0102.40: Literatuur, jrg. 17, no. 5, september/oktober 2000 | | (3) Tyd: 0102.41: Mededelingen van de Stichting Jacob Campo Weyerman, | | jrg. 22, no. 3, december 1999 | | (4) Tyd: 0102.42: Nederlandse Taalkunde, jrg. 5, no. 4, december 2000 | | (5) Tyd: 0102.43: Onze Taal, jrg. 69, no. 12, januari 2001 | | (6) Tyd: 0102.44: Volkskundig Bulletin 26, 2001, no. 1 (laatste nummer: | | Volkskundig Bulletin stopt) | | (7) Tyd: 0102.45: Lijst redacteurs tijdschriftenoverzicht Neder-L | | (8) Informatie over Neder-L | | | *-------------------------- ---------28-februari-2001-* *********************
(1)-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-Neder-L-bericht, no. 0102.39=-=
DE ACHTTIENDE EEUW, Documentatieblad van de werkgroep Achttiende Eeuw, jaargang 32 (2000), nummer 1-2.
ISSN 0929-9890.
Door: Rudy Beernink, Instituut voor leerplanontwikkeling SLO, Enschede.
Enschede, 22 februari 2001.
- Ernestine van der Wall.
Religie en Verlichting. Harmonie of conflict? Inleiding op het themanummer. Blz. 5-16. - Ernestine van der Wall.
Religiekritiek en apologetiek in de achttiende eeuw. De dynamiek van een debat. Blz. 17-36.
(Zijn ‘verlichte christenen’ identiek aan ‘ware christenen’?. Dit was voor veel gelovigen in de achttiende eeuw een brandende vraag. Traditionele christenen vonden van niet, meer progressieve gelovigen vonden van wel. Een voorbeeld van een traditionalist was ds. Jan Scharp met zijn ‘Godgeleerd-historische verhandeling’ uit 1793.) - Andr’e Hanou.
Wolff in schaapsvel: de Onveranderlyke Santhortsche Geloofsbelydenis, 1772. Blz. 37-51.
(Deze Geloofsbelydenis, die anoniem verscheen, bleek later van de hand van Betje Wolff te zijn. De satirische tekst roept op tot tolerantie, want in deze verlichte tijd wordt de Republiek bedreigd door de tirannie van de stadhouders en de inquisitie van het dogmatisch calvinisme.) - Gert-Jan Johannes.
Commentaar. Blz. 52-56. - Peter van Rooden.
Vroomheid, macht, Verlichting. Blz. 57-76.
(Critici van religie in de tijd van de Verlichting richtten zich tegen het machtsmisbruik van de confessionele staat, die religie lokaliseerde in een publieke orde. De opkomst van cultureel nationalisme en van de natiestaat lokaliseerde religie in het individu. Daardoor veranderde de context en de betekenis van de Verlichte visie op religie.) - Joris van Eijnatten.
Commentaar. Blz. 72-76. - Jan de Vet.
Gedachten uit de vroege Verlichting: Pieter Rabus’ Vermakelykheden der Taalkunde. Blz. 77-93.
(Met ‘Vermakelykheden der Taalkunde’, een verzameling artikelen uit 1692, wilde de Rotterdamse praeceptor en journalist Pieter Rabus bijdragen aan de ontwikkeling van een publiek dat geen klassieke opvoeding had gehad. Hij analyseerde klassieke bronnen en legde uit hoe bijgeloof ontstaat, hoe het zich voordoet en zich verbreidt.) - Cornelis A. de Niet.
Commentaar. Blz. 94-96. - Dries Vanysacker.
Verlicht ultramontaan: een contradictio in terminis of realiteit? Blz. 97-115.
(Het Romeinse ultramontaanse kamp was geen monolithisch geheel, maar ook daarin waren verlichte geesten. Jacob Wellens (1726 – 1784) in Antwerpen en Giuseppe Garampi (1725 – 1792) in Rome zijn voorbeelden van ‘verlicht ultramontanisme’.) - Theo Clemens.
Commentaar. Blz. 116-118. - Jan Wim Buisman.
‘Onbekwaam tot enig goed?’ Over de mensbeschouwing van de protestantse Verlichting. Blz. 119-127.
(Omstreeks 1800 ontstond er in het Nederlands calvinisme, bij de protestantse dissenters en in het Rooms-katholicisme een meer optimistisch mensbeeld onder invloed van de Verlichting. Progressieve vertegenwoordigers van deze richtingen vonden elkaar in een soort vroege oecumene.) - Roel Bosch.
Commentaar. Blz. 128-130. - Jan Snoek.
Rationeel en irrationeel: over de bloei van esoterie in de achttiende eeuw. Blz. 131-141.
(De heersende tegenstelling was niet die tussen rationeel en irrationeel, maar tussen traditioneel en modern. Modern is een mix van wetenschappelijk (‘redelijk’) en esoterisch (persoonlijk). Beide vullen elkaar aan als manieren om het Goddelijke te begrijpen respectievelijk te ervaren. In de negentiende eeuw ontstond er pas een tegenstelling tussen rationeel en irrationeel.) - Wouter Hanegraaff.
Commentaar. Blz 142-144. - Wiep van Bunge.
Rationaliteit en Verlichting. Blz. 145-164.
(Om de Nederlandse Verlichting in Europees perspectief te kunnen zien, dienen historici de vroege Nederlandse Verlichting in de tweede helft van de zeventiende eeuw te plaatsen, toen de geschriften van Spinoza invloed hadden op Nederlandse, Duitse en Franse denkers.) - Jan Roegiers.
Verlichting metterdaad. Blz. 165-173.
(De term ‘katholieke Verlichting’ komt in achttiende eeuwse bronnen niet voor, en ondervond later weerstand, in en buiten de Rooms-katholieke kerk. ‘Christelijke Verlichting’ werd verbonden met ‘protestantse Verlichting’. Katholieken ontwikkelden echter wel een nieuwe geloofspraktijk, die paste bij de eigentijdse ontwikkelingen.)
(2)-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-Neder-L-bericht, no. 0102.40=-=
LITERATUUR, jaargang 17, nummer 5, september/oktober 2000.
ISSN 0168-7050.
Door: Jose Rekers.
Lent, 22 februari 2001.
- Bert Spek.
God is een vrouw. Een overdrachtelijke interpretatie van Gerard Reves ‘Het hijgend hert’. Blz. 260-265.
(Overeenkomsten in symboliek tussen deze roman en ‘Moeder en zoon’ lijken te talloos om te negeren. Reve lijkt hiermee het thema van zijn toetreding tot de R.K. kerk op allegorische wijze te hebben herhaald.) - Gert de Jager.
Atonaal en de gevolgen. Vormprincipes in de moderne poezie. Blz. 266-275.
(De breuk die de Vijftigers inzetten ten opzichte van hun voorgangers laat zich op verschillende manieren typeren. De Jager neemt de verschuiving van het auditieve naar het visuele aspect van het gedicht als uitgangspunt en ontdekt een ontwikkeling van versregel naar strofe, ook bij de navolgers van de Vijftigers.) - Frits van Oostrom & Frank Willaert.
‘Er moet altijd ruimte zijn voor verwondering’. Een interview met W.P. Gerritsen naar aanleiding van zijn emeritaat. Blz. 276-281.
(Aan de orde komen onder meer zijn inspiratoren, zijn fascinatie voor de Middeleeuwen, zijn opvattingen over didactiek, de samenwerking met studenten.) - Paul Dijstelberge.
Gemengde berichten. Nieuws als literatuur in de zeventiende eeuw. Blz. 282-288.
(Pamfletten uit vroeger eeuwen zijn nauwelijks onderwerp van studie geweest in tegenstelling tot straatliederen, die ook als nieuwsmedium functioneerden. De vele pamfletten uit de 17-de eeuw die bewaard zijn gebleven, laten een bonte keur aan verhalen zien.) - Mathijs Smit.
‘Een orgaan dat niet van vooropgestelde meeningen uitgaat’. Leo Simons en zijn tijdschrift Hollandia. Blz. 289-293.
(Eind negentiende eeuw beoogde Simons vanuit Londen met het weekblad Hollandia een politiek onafhankelijk tijdschrift uit te geven voor Nederlanders in den vreemde.) - Marcel Janssens.
(In de rubriek Grensverkeer:)
Met Gezelle in Tilburg. Blz. 294-295.
(Terugblikkend op de festiviteiten rond het Gezelle-jaar in Vlaanderen en in Nederland mijmert Janssens over uitbreiding van grensverkeer tussen beide landen.) - Recensies, blz. 296-312:
. <Door: Erwin Huizinga:>
Veerle Fraeters. Gods gouden thesaurus. Het Middelnederlandse handschrift Wenen, ONB, 2372 in de alchemistische traditie. Peeters, Leuven, 1999. ISBN 9042907894. (Antwerpse Studies over Nederlandse Literatuurgeschiedenis; 3).
. <Door: Piet Franssen:>
Peter M. H. Cuijpers. Teksten als koopwaar: vroege drukkers verkennen de markt. Een kwantitatieve analyse van de productie van Nederlandstalige boeken (tot circa 1550) en de lezershulp in de seculiere prozateksten. The development of the main presentation characteristic of early secular books in the Dutch language, printed in the Low Countries before 1550. De Graaf Publishers, Nieuwkoop, 1998. ISBN 9060044398. (Bibliotheca Bibliographica Neerlandica; vol 35).
. <Door: Marcel Janssens:>
Johan van Iseghem. Gezelle humorist. Davidsfonds / Clauwaert, Leuven, 1999. ISBN 9063063954.
. <Door: Nico Laan:>
Michel van der Plas. Daarom mijnheer, noem ik mij katholiek. Biografie van Anton van Duinkerken (1903-1968). Anthos / Lannoo, Amsterdam / Tielt, 2000. ISBN 9041403035.
Marielle Polman. De keerzijde van het leven. Anton van Duinkerken als literatuurcriticus bij De Tijd (1927-1952). Uitgeverij Valkhof Pers, Nijmegen, 2000. ISBN 9056250655.
. <Door: Nel van Dijk:>
Piet Calis. De vrienden van weleer. Schrijvers en tijdschriften tussen 1945 en 1948. Meulenhoff, Amsterdam, 1999. ISBN 902905929.
. <Door: Harry Bekkering:>
Joke Linders. Doe nooit wat je moeder zegt. Annie M.G. Schmidt – de geschiedenis van haar schrijverschap. Querido, Amsterdam, 1999. ISBN 9021473445.
. <Door: Klaus Beekman:>
Andre Klukhuhn & Toef Jaeger (red.). Schrijvende denkers. Met bijdragen van: Hans Achterhuis, Frans Boenders, Jan Bor, Desanne van Brederode, M. Februari, Arnold Heumakers, Andre Klukhuhn, Rudy Kousbroek, Geerten Meijsing en Willem van Reijen. De Arbeiderspers, Amsterdam / Antwerpen, 2000. ISBN 9029525290.
. <Door: Luc Renders:>
Wilfred Jonckheere. Van Mafeking tot Robbeneiland. Zuid-Afrika in de Nederlandse literatuur 1896-1996. Vantilt, Nijmegen, 1999. ISBN 907569721X. - Signalementen, blz. 313-316:
. P.J. Reimer. Klassieke oudheid van A-Z. Cd-rom. Spectrum Electronic Publishing, 2000. ISBN 9053440976.
. Madelon Witterholt (samenst.) Lectori Salutem. Zwerven door de bibliotheek van de klassieke oudheid. (Ter gelegenheid van Boekenweek 2000). CPNB, 2000. ISBN 9074336574.
. Justus van Effen. De Hollandsche Spectator, aflevering 151-195. (april-september 1733). Ed. Marco de Niet. Leiden, 1999. ISBN 9075179197.
. Koen Vergeer. Poezie in Vredenburg. Twintig jaar Nacht van de Poezie. Atlas, Amsterdam, 2000. ISBN 9045003503.
. Marita de Sterck, Herman Kakebeeke & Ed Franck (red.). Schrijver gevonden. Encyclopedie van de jeugdliteratuur. Lannoo / Biblion, Gorinchem, 1999. ISBN 9054831685. - Ingekomen uitgaven, blz. 317-318.
- Nieuws, blz. 319-324.
(3)-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-Neder-L-bericht, no. 0102.41=-=
MEDEDELINGEN VAN DE STICHTING JACOB CAMPO WEYERMAN, jaargang 22, nummer 3, december 1999.
ISSN 0167-4609.
Amsterdam, 7 februari 2001.
- A.J. Hanou.
Brief van een Amsterdammer aan een Rotterdammer, januari 1801. Tijd en toekomst in het Eeuwfeest van Jan Kinker. Blz. 109-129. - Cis van Heertum.
Philipp Joseph Frick (1742-1798). Music and millenarianism in the late eighteenth century II. Blz. 129-145. - Frank van Lamoen.
Chiliast contra stadhouder: Johannes Roth’e (1628-1702). Blz. 145-161. - Frans Wetzels.
Onbekwame geneesheren in Abdera. Blz. 161-166. - Simon Vuyk.
Pieter van Woensel op het seminarium der remonstranten te Amsterdam (1764-1766). Blz. 166-169. - Hendrik van Leusen.
Recensieartikel. (over:) P.G. Hoftijzer, Pieter van der Aa (1659-1733). Leids drukker en boekverkoper. Hilversum 1999. Blz. 169-177. - Signaleringen en boekbesprekingen. Blz. 177-192:
. <Door: T. Jongenelen:> Jos’e de Kruif. Liefhebbers en gewoontelezers. Leescultuur in Den Haag in de achttiende eeuw. Zutphen 1999.
. <Door: M. van Vliet:> Ulrich Joost [red.]. Ihre Hand, Ihren Mund, naechstens mehr. Lichtenbergs Briefe 1765 bis 1799. Muenchen 1998. & Martin Fontius, Rolf Geissler & Jens H”aseler [red.]. Correspondance passive de Formey. Antoine-Claude Briasson et Nicolas-Charles-Joseph Trublet. Lettres adress’ees ‘a Jean-Henri-Samuel Formey (1739-1770). Parijs/Geneve 1996.
. <Door: P. Altena:> J. Tersteeg [e.a. red.] De Levensschets van Geert Reinders 1737-1815. Winsum 1998.
. <Door: M. van Vliet:> A. Baggerman & R. Dekker [red.], m.m.v. J. Blaak. Het dagboek van Otto van Eck (1791-1797). Hilversum 1998.
. <Door: C. van Heertum:> Victoria Glendinning. Jonathan Swift. London 1998.
. <Door: F. van Lamoen:> Charles de Mooij & Aart Vos [red.]. ‘s-Hertogenbosch binnenskamers. Aspecten van stedelijke woon- en leefculturen 1650-1850. Zwolle 1999.
. <Door: P. Spierenburg:> Karel Bostoen & Andr’e Hanou [red.] Geconfineert voor altoos. Stukken behorend bij het proces Jacob Campo Weyerman, 1739, vermeerderd met een autobiografie. Leiden 1997.
. <Door: A. Hanou:> Annemieke Meijer. The Pure Language of the Heart. Sentimentalism in the Netherlands 1775-1800. Amsterdam/Atlanta 1998.
. <Door: M. van Vliet:> E. Hinrichs & K. Zernack [red.] Daniel Chodowiecki (1726-1801). Kupferstecher, Illustrator, Kaufmann. Tuebingen 1997.
. <Door: M. van Vliet:> H. Steiner. Das Autorenhonorar – seine Entwicklungsgeschichte vom 17. bis 19. Jahrhundert. Wiesbaden 1998.
. <Door: F. van Lamoen:> Manuel Bachmann & Thomas Hofmeier. Geheimnisse der Alchemie. Basel 1999.
. <Door: A. Hanou:> E.J.P. Beekes [red.]. Lexicon voor de Vrijmetselaar. Z.p. 1999.
. <Door: A. Hanou:> Lyckle de Vries. Gerard de Lairesse. An Artist between Stage and Studio. Amsterdam 1998.
. <Door: A. Hanou:> P.F. Thom’ese. Het zesde bedrijf. Roman. Amsterdam 1999.
. <Door: A. Hanou:> Clazien Medendorp. Gerrit Schouten (1779-1839). Botanische tekeningen en diorama’s uit Suriname. Amsterdam 1999.
. <Door: A. Hanou:> Henricus Chastelain. On the study of eloquence / De studio oratorio (1703). Edited, introduced and translated by Chris L. Heesakkers and Jeroen Jansen. Amsterdam 1999.
. <Door: A. Hanou:> Geertje Wiersma. Johanna Borski. Financier van Nederland 1764-1846. Amsterdam 1998.
. <Door: A. Hanou:> Thea Roodhuyzen. In woelig vaarwater. Marineofficieren in de jaren 1779-1802. Amsterdam 1998.
. <Door: A. Hanou:> Le “Trait’e des trois imposteurs” et “L’Esprit de Spinosa”. Philosophie clandestine entre 1678 et 1768. Textes pr’esent’es et ‘edit’es par Francoise Charles-Daubert. Oxford 1999.
. <Door: A. Hanou:> Michiel Rudolf Wielema. Ketters en verlichters. De invloed van het Spinozisme en Wolffianisme op de Verlichting in gereformeerd Nederland. Z.p. 1999.
(4)-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-Neder-L-bericht, no. 0102.42=-=
NEDERLANDSE TAALKUNDE, jaargang 5, nummer 4, december 2000 (verschenen februari 2001).
ISSN 1384-5845.
Door: Corrie de Haan, Opleiding Nederlands, UL.
Leiden, februari 2001.
- P. van Reenen.
De Zuidhollands-Gelderse herkomst van het Pella Dutch in Iowa. Blz. 301-324.
(Vanaf 1846 emigreerden Nederlanders naar Pella in Iowa. Het zogenaamde Pella Dutch wijkt af van het Standaardnederlands. Om deze afwijkingen te kunnen begrijpen en verklaren bestudeert Van Reenen de herkomstdialecten van de migranten.) - G. de Schutter & H. Kloots.
Relatieve woorden in het literaire Nederlands van de 17e eeuw. Blz. 325-342.
(De Schutter en Kloots geven een overzicht van de evolutie van relatieve woorden in het Nederlands en gaan vervolgens in op de situatie in het literaire 17e-eeuws. Het meest opmerkelijk is het paar ‘daar/waar’: in het 17e-eeuws werd vrijwel uitsluitend ‘daar’ gebruikt, in het huidige Nederlands is het relativum ‘daar’ geheel door ‘waar’ vervangen.) - A. van Santen & M. van der Wal.
Honderd jaar Nederlands en meer. Blz. 343-355.
(Van Santen en Van der Wal bespreken in dit artikel ‘Geschiedenis van het Nederlands in de twintigste eeuw’ van Joop en Kees van der Horst (Sdu Uitgevers, Den Haag, 1999), waarin een overzicht wordt gegeven van de voornaamste taalveranderingen tussen 1900 en 2000.) - Digitaal:
. S. Grondelaers [e.a.]. Het CONDIV-corpus geschreven Nederlands. Blz. 356-363.
(Het CONDIV-corpus is een verzameling van 47 miljoen woorden geschreven Nederlands. Het is speciaal aangelegd ten behoeve van het CONDIV (Convergentie/divergentie en standaardisering / substandaardisering in Nederland en Vlaanderen)-project. In dit artikel wordt ingegaan op de samenstelling van het corpus en specifiek op de internettaal die het corpus bevat. Ook wordt aandacht besteed aan de diachrone dimensie van het corpus.) - Boekbeoordelingen, blz. 364-371:
. <Door: A. Ammann & B. Bultinck:> Pieter Muysken. De toren van Babel. Amsterdam University Press, Amsterdam, 1999.
. <Door: W. Vandeweghe:> N. van der Sijs. Taaltrots. Purisme in een veertigtal talen. Contact, Amsterdam/Antwerpen, 1999. - Signalementen, blz. 372-376:
. <Door: J. Nijen Twilhaar:> L. Parmentier & E. Sanders. Beeld van een taal. Sdu Uitgevers, Den Haag, 2000.
. <Door: J. Nijen Twilhaar:> E. Tiggeler. Taalwijzer voor de overheid. Sdu Uitgevers, Den Haag, 2000. J. Gerits. Betere taal: meer recht. Acco, Leuven/Amersfoort, 1999. P. van der Horst. De taalgids. Tekstverzorging van A tot Z. Sdu Uitgevers, Den Haag, 1999.
. <Door: J. Nijen Twilhaar:> W. Dani”els. Boerenkoolvoetbal. Sdu uitgevers/Standaard Uitgeverij, Den Haag/Antwerpen, 2000.
. <Door: J. Nijen Twilhaar:> M. Beers [e.a.]. From Sound to Sentence. Studies on First Language Acquisition. Centre for Language and Cognition Groningen, Groningen, 2000.
. <Door: J. Nijen Twilhaar:> G. Dorren. Nieuwe tongen. De talen van
migranten in Nederland en Vlaanderen. Sdu Uitgevers/Standaard Uitgeverij/Forum Instituut voor Multiculturele Ontwikkelingen, Den Haag/Antwerpen/Utrecht, 1999.
. <Door: J. Nijen Twilhaar:> N. Morciniec & S. Predota. Neerlandica Wratislaviensia. Wydawnictwo Uniwersytetu Wroclawskiego, Wroclaw, 1999.
. <Door: J. Nijen Twilhaar:> Neerlandici in bedrijf, LVVN, Amsterdam, 1999.
. <Door: J. Nijen Twilhaar:> R. Reinsma. Neologismen. Sdu Uitgevers/Standaard Uitgeverij, Den Haag/Antwerpen, 1999.
. <Door: J. Nijen Twilhaar:> Hoe schrijf ik mijn dialect? Een referentiespelling voor alle Brabantse dialecten. Acco, Leuven/Amersfoort, 1999.
. <Door: J. Nijen Twilhaar:> J. Kruijsen [e.a.]. Nederlandse dialectkunde. Registers. Van Gorcum, Assen, 2000. - Uit de tijdschriften. Blz. 377-379.
(Deze rubriek geeft kort weer wat er in andere tijdschriften op het gebied van de taalkunde is verschenen.) - Ontvangen boeken. Blz. 380.
(5)-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-Neder-L-bericht, no. 0102.43=-=
ONZE TAAL, jaargang 69, nummer 12, januari 2001.
ISSN 0165-7828.
Door: Jac Aarts, Hogeschool Larenstein m.m.v. Jacques Bennis
Arnhem, februari 2001.
- Hans van den Heuvel.
Er staan meer taalfouten in de krant dan vroeger. De computer biedt geen soelaas. Blz. 4-6.
(Vroeger ging een bericht eerst naar de dageindredacteur. Die haalde de fouten eruit. Dan nam, nadat het bericht gezet was, de corrector nog de zetfouten weg. De corrector is wegbezuinigd, de electronische spellingcorrectie deed haar intrede. Deze ontwikkeling en het jarenlang negeren van het spellingonderwijs hebben ertoe bijgedragen dat er nu meer fouten in de krant staan dan vroeger.) - Joop van der Horst.
Vroeger was het niet beter. Het aantal fouten in de krant is juist sterk gedaald. Blz. 6-8.
(Van der Horst meent dat de krant tegenwoordig juist minder fouten bevat dan vijftig jaar geleden. De opmaak is beter waardoor de lezer gemakkelijker zijn weg vindt. Een journalist zal het niet meer in zijn hoofd halen zijn artikel te laten bestaan uit de letterlijke tekst van bijvoorbeeld een telegram. Vroeger stonden er, ondanks de corrector, ook spelfouten in de krant, maar die worden er nu door de nimmer afwezige spellingchecker uitgehaald. Bovendien is het opleidingspeil van journalisten drastisch gestegen en is er nu veel meer belangstelling voor verzorgd taalgebruik dan vroeger. Men wijst vaak op de vele afbreekfouten, maar dat zijn altijd fouten die een mens nooit zou maken. Juist daardoor vallen ze heel erg op.) - Hans Verbakel.
De invoering van de 36-jarige werkweek. Taalkronkels die net niet in de krant kwamen. Blz. 9-10.
(Spellingcheckers halen lang niet alle taalfouten uit een tekst. Een zinsnede als “door weer en wint” laat hij staan, want hij kent “wint” als een correcte vervoeging van “winnen”. Daarentegen merkt hij vaak goede constructies als fout aan. Gelukkig worden ondanks de wegbezuinigde corrector dergelijke fouten wel opgemerkt en komen ze meestal niet in de krant. Een complete lijst van alle door Verbakel verzamelde gevallen is overigens te vinden op de webzijde van Onze Taal: http://www.onzetaal.nl/2001/01/verbakel.html) - Taaladviesdienst.
Vraag en antwoord. Blz. 11.
(In het “Oefendictee der Nederlandse taal” (0012) werd “mobieltje” als juiste spelling genoemd voor “mobiele telefoon” in de verkleinende vorm. Er werd aan toegevoegd dat met “mobiletje” een hangend decoratief voorwerp wordt aangeduid. Mag je in deze betekenis ook “mobieltje” schrijven? Tweede kwestie: bij “mixer”en “maya” staan in het Groene Boekje niet de gebruikelijke afbreekpuntjes. En tenslotte het werkwoord “opleuken”, dat ouder is dan men meestal denkt.) - M. Stol.
Landdag. Blz. 14.
(Tot in de jaren vijftig organiseerden allerlei verenigingen nog landdagen. Waarschijnlijk omdat de NSB ook landdagen organiseerde, is het begrip in Nederland in ongenade gevallen. In Belgie, waar er geen NSB was, wordt het woord nog steeds gebruikt.) - C. Kostelijk.
Schouwhengst. Blz. 14.
(In het WNT en andere woordenboeken komt dit woord niet voor. Paardenfokkers kennen het echter wel.) - Karel F. Treebus.
Nog eens: ontbrekende leestekens. Eerdere pogingen om gaten in het schrift te vullen. Blz. 15-16.
(In het verleden zijn al herhaaldelijk pogingen gedaan om het leestekenarsenaal uit te breiden, zoals tekens voor het weergeven van ironie, verontwaardiging e.d. Technisch zijn vrijwel alle nieuwe leestekens zonder moeite in het bestaande schrift in te passen, maar typografische ontwerpers zijn hiermee zeer voorzichtig, omdat ze vrezen dat die nieuwe tekens niet worden begrepen.) - Taaladviesdienst.
68 Andere woorden voor “fusion cooking”. Ander woord voor “branddating”. Blz. 16.
(Er zijn 68 andere woorden voor “fusion cooking” binnen gekomen. De keus viel op “smeltkroeskoken”. Gevraagd: een ander woord voor “branddating”. “Branddating” houdt in dat iemand in een contactadvertentie zichzelf beschrijft d.m.v. een opsomming van zijn geliefde merken.) - Redactie.
Apenvertalingen. De gebruiksaanwijzing als zoekplaatje. Blz. 17.
(De onbegrijpelijke gebruiksaanwijzing voor een klok (9810, rubriek: Ruggespraak) was voor een aantal lezers een uitdaging om op zoek te gaan naar de oorspronkelijke Engelse tekst en die vervolgens in correct Nederlands te vertalen. Een van hen verzon voor dit gepuzzel de term “xenogram”. De vertaler vertaalde van een onbekende taal (Koreaans?) in het Engels en vandaaruit in het Nederlands. Dat kon niet goed gaan: hij tuimelde in elke taalkundige valkuil die er maar bestaat.) - Ton den Boon.
Bonnenmonarchie, branddating, overgangsconsulente. Het jaar 2000 in twintig trefwoorden. Blz. 18-21.
(De nieuwgeboren woorden van 2000 geven haarfijn weer wat ons in dat jaar zoal bezighield. Pas op de langere termijn zal blijken welke woorden blijvertjes zijn en welke gelegenheidswoorden waren.) - Gaston Dorren.
Chinees. ‘Nazaat van de draak’ leest liever Frans en chat in het Engels. Blz. 22-23. Onze talen (slot).
(Pallas Lam kwam op vierjarige leeftijd naar Nederland en studeerde in 1997 af op een scriptie “De nazaten van de draak en hun culturele erfgoed in Nederland” getiteld. Als kind nam ze tegen haar zin deel aan lessen in de Chinese taal en cultuur. Toch zal ze later haar eigen kinderen ook dergelijke lessen laten volgen. De Chinese zaterdagschool ging ervan uit dat de leerlingen Kantonees (dialect van Hongkong) spraken. “Zonder dat onderwijs zou mijn beheersing van het Kantonees veel minder zijn. Al is lezen en schrijven bij mij wel ver weggezakt. Ik lees met met meer gemak Engels en zelfs Frans dan Chinees. En als ik kantonees praat, heb ik de neiging uit luiheid Nederlandse woorden te gebruiken of woorden te omzeilen.” Ze spreekt ook wel Standaard-chinees, oftewel Mandarijns, maar niet goed. Dat het Chinese onderwijs in Nederland, dat tot voor kort niet werd gesubsidieerd, toch meer succes had dan het tweedetaalonderwijs voor Turken en Marokkanen, komt volgens haar doordat de Chinezen zich altijd eigenaar van dat onderwijs hebben gevoeld. Veel jonge Chinezen hier chatten met Chinezen elders in de wereld in het Engels. In een kader zijn een aantal karakteristieken van het Chinees beschreven.) - Wim Blokzijl.
“Ik zal het kort houden…” Tijdoverschrijding bij voordrachten. Blz. 24-26.
(De meeste sprekers overschrijden de hun toegemeten spreektijd. Toehoorders raken geirriteerd en als de voorzitter ingrijpt, komt een behoorlijke afsluiting van de voordracht in de knel. De voorbereiding voor een goede voordracht gaat in vijf stappen) - G. van Dijk (foto).
Taal in beeld. Doorgaand verkeer. Blz. 26. Taal in beeld (fotorubriek).
(Hoe twee verkeersborden stof tot overpeinzing kunnen bieden… het ene meldt dat doorgaand verkeer gestremd is, terwijl het andere meldt dat de begraafplaats bereikbaar is.) - A.A. de Boer.
Tompoes en Napoleon. De herkomst van een gebaksnaam. Blz. 27.
(Bij de naamgeving van het gebakje dat we kennen als “een tompoes” is blijkbaar aan keizer Napoleon gedacht, want in het Amerikaans is het “a nap” of “a napoleon”, en in bijvoorbeeld het Noors heet De Boers favoriete gebakje “napoleonskake”. De relatie met Napoleon blijft onduidelijk. Met de kleine dwerg-artiest Tom Thumb heeft de naam niets te maken.) - Dick Springorum.
Is “mijn moeder” wel “je schoonmoeder”? Verwijstermen in partner- en familierelaties. Blz. 28-29.
(Bij de keuze van een verwijsterm kiest de spreker het perspectief van de aangesprokene. Dat geldt met name wanneer men tegen een kind spreekt: “Morgen gaan we naar oma” (dus niet “naar mijn moeder” of “naar mijn schoonmoeder”). Wanneer het echter gaat om een partner- ‘en een familierelatie, wordt van de regel afgeweken. Een vrouw zal nooit tegen haar echtgenoot zeggen “Je schoonmoeder is aan de telefoon”, maar “Mijn moeder wil je even spreken”. De vertrouwdheid tussen echtelieden is blijkbaar zo groot dat er voor perspectiefwisseling geen noodzaak lijkt te bestaan. Voorwaarde is wel: voldoende vertrouwdheid, en wel tussen de spreker enerzijds en het stel anderzijds. Zo bekeken denkt de spreker dus toch vanuit het perspectief van de ander…) - Marc van Oostendorp.
Bezitsrelaties leren. Blz. 30. Het proefschrift van.
(In het Turks en het Arabisch worden bezitsrelaties anders tot uitdrukking gebracht dan in het Nederlands. Als je weet hoe dat in het Turks gaat, begrijp je waarom een Turk die Nederlands leert zegt “die jongen van zijn vader” wanneer hij bedoelt “de vader van die jongen”. Het zou voor leraren goed zijn enige eigenaardigheden van de moedertaal van een Turkse of Marokkaanse leerling te kennen. Ineke van de Craats schreef er een dissertatie over: “Conservation in the Acquisition of Possessive Constructions. A Study of Second Language Acquisition by Turkish and Maroccan Learners of Dutch”. In deze studie gaat Ineke van de Craats uitgebreid in op de vraag hoe kinderen van Turkse en Marokkaanse komaf dit onderdeel van de grammatica van het Nederlands, de uitdrukking van bezitsrelaties, leerden.) - Riemer Reinsma.
Zuwe. Blz. 31. Geschiedenis op straat.
(“Zuwe” is een oude straatnaam die grondig verhaspeld werd. Het komt van het middeleeuwse “sidewende”, dat is een dijk die zich van de hoofddijk “afwendde” en er dus dwars op stond. De naam is terug te vinden in namen als : zijdewende, Zijdewinde, Zien, Zittend, Zuidwende, Zijdwende en zelfs Zuidwending.) - Redactie.
Tamtam. Blz. 32.
(Vier taalberichten: GPV wil meldpunt taalbescherming, Amerikaanse spelling op Engelse scholen, Streektaal vult de kerken, Statuten mogen in het Fries, UvA heft studie op.) - Raymond No”e.
Inzicht. Blz. 33-35.
Deze rubriek geeft informatie over nieuwe boeken, congressen en lezingen in taalkundig Nederland. Deze keer: korte besprekingen van 10 boeken, een scheurkalender en -zoals steeds- speciale aandacht voor een neerlandistisch tijdschrift.
- Harry Stroeken, “Nieuw psychoanalytisch woordenboek” (uitgebreide tweede druk).
- Jac Vroemen, “De kracht van verhalen” (pleidooi voor de herwaardering van een vertellende manier om met elkaar te communiceren).
- A.H. van den Baar, “Groot woordenboek Nederlands-Russisch” (uitgebreide herdruk).
- Kramers Businesswoordenboek Engels-Nederlands/Nederlands-Engels, red.: H. Coenders, H.J. Demeersseman en P.S. Vermeer (toegevoegd: 15.000 termen uit marketing, handel, beurs, bank- en geldwezen, economie, recht en ICT).
- Ton den Boon, “Zakenwoordenboek beurstaal”.
- Henri”ette Hou”et, “Prisma handboek van de Nederlandse taal” (gepresenteerd als een “algemeen Nederlandse spraakkunst voor-het-volk”).
- Ed Nissink, “Ergens mag ik je wel … Verborgen boodschappen in onze communicatie”.
- Harman A. Hoetink, “Voer voor alfabeten” (wetenswaardigheden over bepaalde woorden en taaluitingen).
- Justus van Oel, “Kunt u breukelen?” (een groot aantal Belgische en Nederlandse plaatsnamen, voorzien van een fictieve).
- Driek van Wissen, “De Dikke Driek” (bloemlezing uit zijn eerdere bundels ludieke taalbeschouwingen).
- Theo Groen, ” Schrijf in punt nl” (in vier hoofdstukken wordt uitgelegd aan welke criteria een beeldschermtekst moet voldoen).
- Wouter Schoonman en Jan van den Brink, “We m@ilen!” (praktijkvoorbeelden van onzin die mensen per e-mail versturen, ook over e-mailetiquette).
- Theo Stielstra, “De Volkskrant internetgids 2.0” (over e-mail-gebruik en over het zoeken en publiceren op het wereldwijde web).
- J. de Vries en F. de Tollenaere, “Etymologisch woordenboek. Onze woorden, hun oorsprong en ontwikkeling”, 21ste druk).
- “300 x Liever Nederlands” (een uitgave van de Stichting Natuurlijk Nederlands met alternatieven voor Engelse termen).
Aankondiging: - Nederlandse Dialectendag (Bilzen, thema: “Dialect en familienamen”).
Tijdschrift: - “Veldeke”: tijdschrift van de Limburgse dialectvereniging Veldeke (tweemaandelijks, red.: Paul Weelen).
(6)-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-Neder-L-bericht, no. 0102.44=-=
Beste lezers,
Het vak Volkskunde gaat een nieuwe koers varen. Daarbij hoort een afscheid van het oude tijdschrift Volkskundig Bulletin. Binnen afzienbare tijd zal er een breder georienteerd etnologisch tijdschrift opgericht worden. Hoe dan ook: in dit overzicht het laatste nummer (zo heet het ook echt) van het VB.
Theo Meder <Meder@planet.nl>
VOLKSKUNDIG BULLETIN 26 (2001) 1.
ISSN 0166-0667.
Door: Theo Meder, Meertens Instituut, Amsterdam.
Amsterdam, 31 januari 2001.
HET LAATSTE NUMMER
- Herman Roodenburg.
Afscheid van het Volkskundig Bulletin. Blz. 1-2. - Marc Jacobs.
Folklore in Cyberie in het Jaar Twee Kilo. Oude modellen en nieuwe media. Blz. 3-41. - Ton Dekker.
Volkskunde op eigen kracht. Blz. 42-55. - VIER TERUGBLIKKEN. Blz. 56-72
- Karel Davids.
Nieuws wordt geschiedenis. Het bulletin van voorloper tot tijdverschijnsel. Blz. 56-59. - Henk Driessen.
Omzien met weemoed? Blz. 60-62. - Barbara Henkes.
Omzien in verwondering. Engagement en distantie op het raakvlak van volkskunde en geschiedschrijving. Blz. 63-68. - Jan Theuwissen.
Mijmerend en bewonderend stilstaan. Blz. 69-72. - DISCUSSIE. Blz. 73-81.
- Ton Dekker.
Een problematische poging tot rehabilitatie van Jan de Vries. Blz. 73-81. - BOEKBESPREKINGEN. Blz. 84-96.
. <Door: Erwin H. Karel:> Ute Bechdolf: Tanzlust: empirische Untersuchungen zu Formen alltaeglichen Tanzvergnuegens. Blz. 82-84.
. <Door: Erwin H. Karel:> Rob van Ginkel: Op zoek naar eigenheid. Denkbeelden en discussies over cultuur en identiteit in Nederland. Blz. 84-86.
. <Door: Herman Roodenburg:> Hella Haasse: Fenrir. Een lang weekend in de Ardennen. Blz. 86-88.
. <Door: Aart Noordzij:> Johan A. Kamermans: Materi”ele cultuur in de Krimpenerwaard in de zeventiende en achttiende eeuw. Ontwikkeling en diversiteit. Blz. 88-91.
. <Door: Gerard Rooijakkers:> Wolfgang Kaschuba: Einfuehrung in die Europaeische Ethnologie. Blz. 91-93.
. <Door: Herman Roodenburg:> Dolly Verhoeven e.a. (red.): Klederdracht en kleedgedrag. Het kostuum Harer Majesteits onderdanen, 1889-1998. Blz. 93-94.
. <Door: K. Bostoen:> Veelderhande liederen. Studies over het Nederlandse lied tot 1600. Blz. 94-96.
(7)-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-Neder-L-bericht, no. 0102.45=-=*-------------Redacteurs--tijdschriftenoverzicht--Neder-L-----------------* | Amsterdamer Beitraege Tanneke Schoonheim <schoonheim@inl.nl> | | de Achttiende Eeuw: Rudy Beernink <R.Beernink@slo.nl> | | de Boekenwereld: Marja Smolenaars <msmolenaars@compuserve.com> | | Cahiers voor een Lezer: Reinder Storm <Reinder.Storm@kb.nl> | | Driemaandelijkse Bladen: Harrie Scholtmeijer | | <Harrie.Scholtmeijer@meertens.knaw.nl> | | Gezelliana: Piet Couttenier <Piet.Couttenier@ufsia.ac.be> | | Gramma/TTT: Peter-Arno Coppen <P.A.Coppen@let.kun.nl> | | Leuvense Bijdragen: Hans Smessaert | | <Hans.Smessaert@arts.kuleuven.ac.be> | | Literatuur: Jose Rekers <jjrekers@hotmail.com> | | Literatuur Zonder Bea Ros <Bea@Zunneberg-Ros.nl> | | Leeftijd: | | Lust & Gratie: Fleur Speet <fspeet@hetnet.nl> | | Mededelingen Stichting Riet Hoogma <fragment@xs4all.nl> | | Jacob Campo Weyerman: | | Meesterwerk: Els Ruijsendaal <ruisdaal@cistron.nl> | | Millennium: ... Een nieuwe redacteur wordt gezocht ... | | Moer: Herman Giesbers <H.Giesbers@let.kun.nl> | | Over Multatuli: Reinder Storm <Reinder.Storm@kb.nl> | | Naamkunde: Tanneke Schoonheim <schoonheim@inl.nl> | | Nederlandse Letterkunde: Marja Geesink <marja.geesink@pica.nl> | | Nederlandse Taalkunde: Corry de Haan <c.de.haan@LET.leidenuniv.nl> | | Neerlandica Extra Muros: Olga van Marion <ovmarion@rullet.leidenuniv.nl>| | de Negentiende Eeuw: Jan Stroop <J.Stroop@hum.uva.nl> | | Ons Erfdeel: Jaap van Veen <JaapJvanVeen@cs.com> | | Ons Geestelijk Erf: Thom Mertens <thom.mertens@ufsia.ac.be> | | Onze Taal: Jac Aarts <j.aarts@chello.nl> | | de Parelduiker: Wieneke 't Hoen <Wieneke.t.Hoen@chi.knaw.nl> | | Queeste: ... Een nieuwe redacteur wordt gezocht ... | | Spiegel der Letteren: Betty van Wonderen | | <Betty=van=Wonderen@uba.uva.nl> | | Taal en Tongval: Roland de Bonth, <salemans@baserv.uci.kun.nl> | | Tabu: Ton van der Wouden <vdwouden@let.rug.nl> | | Tekst[blad]: Judith Mulder <tekst.en.uitleg@wxs.nl> | | TNTL: Dick Wortel <wortel@inl.nl> | | Tijdschrift voor ... Een nieuwe redacteur wordt gezocht ... | | Taalbeheersing | | Tydskrif vir Nederlands Jean Jordaan <rgo_anas@rgo.sun.ac.za> | | en Afrikaans: | | Vaktaal: Guido Leerdam <G.Leerdam@dienst.vu.nl> | | Verslagen KANTL: Edward Vanhoutte <evanhout@uia.ua.ac.be> | | Volkskundig Bulletin: Theo Meder <Theo.Meder@meertens.knaw.nl> | | Vonk: Rita Rymenans <rymenans@uia.ua.ac.be> | | Vooys: Marloes van Beersum | | <m.p.vanbeersum@students.let.uu.nl> | | de Zeventiende Eeuw: Ton Harmsen <harmsen@rullet.leidenuniv.nl> | *-------------------------------------------------------------------------*(8)-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=*-------------------------------------------------------------------------* | | | Informatie over Neder-L: | | ======================== | | Algemene informatie opvragen over Neder-L: stuur mail naar | | listserv@nic.surfnet.nl met daarin de boodschap: GET NEDER-L INFO | | Abonnement nemen op Neder-L: stuur mail naar listserv@nic.surfnet.nl | | met als boodschap: SUB NEDER-L uw-voornaam/voorletters uw-achternaam | | Neder-L op het web/WWW: Neder-L-nummers zijn vanaf januari 1997 in | | web-formaat te lezen via: http://baserv.uci.kun.nl/~salemans/ | | Nadere informatie over Neder-L in web-formaat: zie artikel 9706.01 | | Er is ook een WWW-archief met alle e-mailversies van Neder-L sinds | | juni 1992, dat ook op trefwoord doorzocht kan worden; de URL van dit | | listserv-archief: http://listserv.surfnet.nl/archives/neder-l.html | | Neder-L wordt ook verspreid via de Internet-newsgroup bit.lang.neder-l | | Oude Neder-L-bulletins opvragen: stuur mail naar listserv@nic.surfnet.nl| | met daarin een boodschap als: GET NEDER-L LOG9206 | | (resultaat: logboek met Neder-L-artikelen van juni '92 wordt gestuurd)| | Of maak gebruik van het listserv-archief (zie enkele regels hierboven)| | Bijdrage voor Neder-L opsturen: stuur mail naar neder-l@nic.surfnet.nl | | Contact met redactie: stuur mail naar Salemans@baserv.uci.kun.nl, naar | | Willem.Kuiper@hum.uva.nl, naar Piet.Verkruijsse@hum.uva.nl (voor de | | evenementenagenda) of naar P.A.Coppen@let.kun.nl | *-------------------------------------------------------------------------**-Einde-------------------- Neder-L, no. 0102.c --------------------------*
Laat een reactie achter