| Subject: | Neder-L, no. 0203.b |
| From: | BJP Salemans |
| Reply-To: | Elektronisch tijdschrift voor de neerlandistiek |
| Date: | Sat, 30 Mar 2002 21:00:24 +0100 |
| Content-Type: | TEXT/PLAIN |
*********************
*-Tiende-jaargang---------- Neder-L, no. 0203.b -----------ISSN-0929-6514-*
| |
| ************************************************************ |
| * Neder-L, elektronisch tijdschrift voor de neerlandistiek * |
| ************************************************************ |
| |
| Onderwerpen in dit bulletin: |
| ============================ |
| (1) Rub: 0203.20: Evenementenagenda, met: |
| - Afscheid Jozef Deleu, za 4 mei 2002 (Gent) |
| - DRUKsel 2002 - beurs van boekenmakers, bibliofiele |
| drukkers en kleine uitgevers, za 20 en zo 21 april |
| 2002 (Gent) |
| - Openbare meesterklas Literatuurkritiek door Kees |
| Fens, do 28 maart 2002 (Groningen) |
| - Oratie prof. dr. M. Steenmeijer, vr 12 april 2002 |
| (Nijmegen) |
| (2) Vac: 0203.21: Vacature voor een voltijds docent Nederlandse |
| literatuur aan de Universiteit Luik (deadline: do 11 |
| april 2002) |
| (3) Vac: 0203.22: Diverse vacatures bij het Centrum voor Teksteditie en |
| Bronnenstudie, 2002-2003 (deadline: za 20 juli 2002) |
| (4) Vac: 0203.23: Vacature voor een aio/promovendus op de Faculteit der |
| Historische en Kunstwetenschappen van de Erasmus |
| Universiteit Rotterdam voor onderzoek van |
| autobiografieen en andere egodocumenten (deadline: ma |
| 22 april 2002) |
| (5) Rub: 0203.24: Hora est! Promotie M. Wester op ma 15 april 2002 te |
| Nijmegen |
| (6) Med: 0203.25: Overleden: Siegfried Emanuel van Praag (1899-2002); |
| Hans Hansma Marinus (1945-2002) |
| (7) Med: 0203.26: Louis Paul Boon Genootschap presenteert integrale |
| correspondentie Boon met Gaston Burssens |
| (8) Med: 0203.27: Ger Schmook-prijs voor Edward Vanhoutte |
| (9) Med: 0203.28: LOT Prijs 2002 voor populair-wetenschappelijke |
| taalkundepublicaties; inzendingen tot 15 juni 2002 |
|(10) Med: 0203.29: LOT Summer School in Linguistics, ma 10 - vr 21 juni |
| 2002 in Nijmegen |
|(11) Med: 0203.30: Boekenmanifestatie 'De Magie van het Boek' van wo 5 |
| tot zo 16 juni 2002 te Groningen |
|(12) Med: 0203.31: Lezingen Jelle Koopmans en Ben van der Have over |
| chansons de geste tijdens bijeenkomst van Nederlandse |
| afdeling van de Societe Rencesvals op za 13 april |
| 2002 te Utrecht |
|(13) Med: 0203.32: CTB-oproep projecten 2002-2003 |
|(14) Med: 0203.33: Presentatie boek van Freddy De Vree over W.F. Hermans,|
| 'De aardigste man ter wereld. Herinneringen', plus |
| opening kleine tentoonstelling over Hermans, op do 11 |
| april 2002 te Den Haag |
|(15) Web: 0203.34: Website Historische Letterkunde UvA uitgebreid met |
| bibliografische zoekprogramma GIRAF |
|(16) Web: 0203.35: Ruim 100.000 links over Nederlandstalige literatuur |
| op vernieuwde site Schrijversnet |
|(17) Web: 0203.36: Nieuw op de website van het Meertens Instituut: een |
| 'sprekende kaart' |
|(18) Web: 0203.37: Multatuli website beschikbaar |
|(19) Lit: 0203.38: Pas verschenen: Forum Antiquarian Booksellers. |
| Catalogue 100: The Children's World of Learning |
| 1480-1880; Part 11: "From Gumuchian to Forum". ('t |
| Goy, 2002) |
|(20) Sym: 0203.39: Seminar 'Innovatie in conservering' (van papieren |
| erfgoedcollecties) op do 3 april 2002 te Den Haag |
|(21) Sym: 0203.40: Symposium 'De naamkunde als interdisciplinaire |
| wetenschap' op vr 22 november 2002 te Amsterdam |
|(22) Ten: 0203.41: Lunchlezingen over VOC-reizen op wo 3, wo 10 en wo 17 |
| april 2002 in UB Amsterdam; VOC-reizententoonstelling |
| t/m vr 31 mei 2002 in UB Amsterdam |
|(23) Rec: 0203.42: Recensie 'En dat leren doen we straks' door Marc van |
| Oostendorp van 'Taaltrotters. Expositie in het |
| Tropenmuseum/Kindermuseum' en de publicatie van |
| Karijn Helsloot en Caroline Schwippert, 'Taaltrotters |
| Paspoort' (Amsterdam, 2002) |
|(24) Col: 0203.43: Linguistisch Miniatuurtje LXXXIII: Mee uit |
|(25) Informatie over Neder-L |
| |
*-------------------------- ------------30-maart-2002-*
*********************
(1)-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: Fri, 22 Mar 2002 23:28:21 +0100
From: P.J. Verkruijsse <piet.verkruijsse@hum.uva.nl>
Subject: Rub: 0203.01: Evenementenagenda
=================
Evenementenagenda
=================
GENT, Kunstencentrum Vooruit, Sint-Pietersnieuwstraat 23.
Afscheid Jozef Deleu, zaterdag 4 mei 2002, 15.00 uur.
- Jozef Deleu neemt afscheid als afgevaardigd-bestuurder en hoofdredacteur van de Stichting Ons Erfdeel en de redactie van Ons Erfdeel, Septentrion, De Franse Nederlanden en The Low Countries.
GENT, Museum voor Schone Kunsten, Citadelpark.
DRUKsel 2002 – beurs van boekenmakers, bibliofiele drukkers en kleine uitgevers, zaterdag 20 en zondag 21 april 2002, 10.00 – 18.00 uur.
- Op zaterdag 20 april leest Paul Demets voor uit eigen werk (14.00 uur), wordt K. Schippers geinterviewd door Tom Van de Voorde (14.45 uur), toont typograaf Fred Smeijers de historische dimensie van hedendaagse letters aan (15.30 uur) en heeft Matthijs van Boxsel het over ‘De encyclopedie van de domheid’ (16.15 uur). Tevens is een tentoonstelling ingericht: ‘Uitgeverij Herik 1988-2001’. Gratis inkom/toegang. Uitgebreide informatie over DRUKsel 2002 is te vinden op de website: http://www.druksel.be.
GRONINGEN, Academiegebouw Rijksuniversiteit Groningen, Broerstraat 5.
Openbare meesterklas Literatuurkritiek, donderdag 28 maart 2002, 12.00 uur.
- Gastcriticus Kees Fens verzorgt een openbare meesterklas over literatuurkritiek. Nadere informatie + 31 (0)50-3635446, fax 3636300, e-mail v.p.r.@bureau.rug.nl.
NIJMEGEN, Auditorium UMC St Radboud, KUN, Geert Grooteplein 15.
Oratie prof. dr. M. Steenmeijer, vrijdag 12 april 2002, 15.45 uur.
- Oratie van Maarten Steenmeijer, benoemd tot hoogleraar Spaanse Letterkunde en Cultuur: ‘Je sterft maar twee keer. Over literair denken en herinnering’. Het vak ‘Literatuur’ dreigt langzaam maar zeker naar de marges van het onderwijs te verschuiven. Ten onrechte, aldus Maarten Steenmeijer in zijn inaugurele rede. Literatuur raakt niet alleen de kern van onze cultuur, maar ook de kern van het onderwijs en, meer in het bijzonder, van het taalvaardigheidonderwijs. Wie via de omwegen van de literatuur zijn weg heeft leren vinden in taal en denken, heeft de breedste, meest fijnzinnige en veelzijdige ondergrond om goed te leren lezen en schrijven.
Dr. Maarten Steenmeijer (1954) promoveerde in 1989 op het proefschrift ‘De Spaanse en Spaans-Amerikaanse literatuur in Nederland 1946-1985.’ Steenmeijer is onder meer organisator van het jaarlijkse Nijmeegs symposium ‘Spaans in onderwijs, onderzoek en bedrijfsleven’. Ook vertaalde hij een tiental literaire werken vanuit het Spaans en werkt hij al ruim 20 jaar als criticus voor Vrij Nederland. E-mail: M.Steenmeijer@let.kun.nl.
(2)-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: Thu, 21 Mar 2002 13:32:55 +0100
From: Erik Spinoy <erik.spinoy@ulg.ac.be> en IVN <bureau@ivnnl.com>
Subject: Vac: 0203.21: Vacature voor een voltijds docent Nederlandse literatuur aan de Universiteit Luik (deadline: do 11 april 2002)
=============
Vacature Luik
=============
De Faculteit Wijsbegeerte en Letteren van de Universiteit Luik zoekt met ingang van het academiejaar 2002-2003
een voltijds docent Nederlandse literatuur
Kandidaten (m/v) zijn gepromoveerd in de Nederlandse letterkunde, hebben ruime onderwijs- en onderzoekservaring, en hebben een goede kennis van het Frans.
Kandidaten kunnen worden uitgenodigd voor het geven van een proefcollege.
Sollicitaties (motivatiebrief en curriculum vitae in het Frans + publicatielijst, en dit alles in twee exemplaren + overdrukken van de publicaties) moeten aangetekend worden gestuurd aan: Monsieur le Recteur de l’Universite de Liege, place du 20 Aout 7, B-4000 Liege, voor 11 april 2002.
Nadere inlichtingen:
- bij Mme F. Hartkopf, tel. +32 (0)4-366.54.54
- en bij Erik.Spinoy@ulg.ac.be
De officiele bekendmaking van de vacature is opgenomen in de ‘Moniteur belge’ van 12 maart 2002.
(3)-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: Thu, 28 Mar 2002 23:15:36 +0100
From: Edward Vanhoutte <evanhoutte@kantl.be>
Subject: Vac: 0203.22: Diverse vacatures bij het Centrum voor Teksteditie en Bronnenstudie, 2002-2003 (deadline: za 20 juli 2002)
======================================================================
Vacatures bij het Centrum voor Teksteditie en Bronnenstudie, 2002-2003
Oproep tot kandidaatstelling
======================================================================
De Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal- en Letterkunde werft aan t.b.v. het Centrum voor Teksteditie en Bronnenstudie, voor de uitvoering van projecten:
Licentiaten in de letteren, de geschiedenis en de musicologie met belangstelling voor en ervaring op het gebied van:
- onderzoek en ontsluiting van literaire en musicologische archieven
- editiewetenschappelijk onderzoek
- editietechniek op het gebied van literatuur en/of muziek
- literair-wetenschappelijk of musicologisch onderzoek
Gelijkwaardige Europese diploma’s komen vanzelfsprekend in aanmerking. De kandidaten dienen wel een goede kennis van het Nederlands te hebben.
De volgende vaardigheden zijn vereist:
- kennis van tekstverwerking, database, internet
- zelfstandig kunnen werken, ook in teamverband
- onderzoeksrapportering, zowel schriftelijk als mondeling
- flexibiliteit in het werk, en bereidheid tot bijscholing
- bereidheid tot het bijwonen van wetenschappelijke colloquia e.d.
Al geleverd onderzoek en resultaten in (een van) de genoemde domeinen strekt tot aanbeveling.
Duur:
De aanwerving geldt initieel voor 1 jaar, met een mogelijke vernieuwing van het contract voor 1 jaar, van 1 oktober 2002 tot 30 september 2003. Er is een proeftermijn van drie maanden.
Salaris:
De projectmedewerkers worden aangeworven in de graad van wetenschappelijk attache (salarisschaal A165).
Arbeidsovereenkomst:
Van toepassing zijn de algemene voorwaarden qua arbeidsovereenkomst en salariering die in de Vlaamse Gemeenschap voor contractuele medewerkers gelden.
Procedure:
De uiteindelijke selectie zal gebeuren in twee ronden. In een eerste ronde worden kandidaten op dossier geselecteerd. Voor ingang van de tweede ronde bepalen de geselecteerde kandidaten voor welke projecten zij in aanmerking wensen te komen. De tweede ronde bestaat uit een gesprek
Bijkomende condities:
- Laatstejaarsstudenten die deelnemen aan de tweede zittijd kunnen zich kandidaat stellen. Op grond van de evaluatie van de kandidaten kan dan een afwijking worden toegestaan voor de indiensttreding.
- Vanwege de beperkingen in salariering komen gepromoveerde wetenschappers niet in aanmerking.
Kandidaatsstelling:
Kandidaatstellingen met curriculum vitae moeten gericht worden aan:
Prof. dr. G. De Schutter
Vast Secretaris
Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal- en Letterkunde
Koningstraat 18
9000 Gent
Deze dienen ten laatste op 20 juli 2002 aangetekend verstuurd te worden. Daarnaast moeten de kandidaturen uiterlijk op 20 juli 2002 ook per email verzonden worden aan: ctb@kantl.be.
Contactpersoon:
Edward Vanhoutte
tel: +32 (0)9-265.93.51
e-mail: evanhoutte@kantl.be
(4)-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: zaterdag 30 maart 2002 10:42
From: Arianne Baggerman arianne-marco@wxs.nl
Subject: Vac: 0203.23: Vacature voor een aio/promovendus op de Faculteit der Historische en Kunstwetenschappen van de Erasmus Universiteit Rotterdam voor onderzoek van autobiografieen en andere egodocumenten (deadline: ma 22 april 2002)
==================
Vacature Rotterdam
==================
Faculteit der Historische en Kunstwetenschappen (FHKW)
De FHKW verzorgt de doctorale opleidingen Maatschappijgeschiedenis en Kunst- en cultuurwetenschappen en de postdoctorale opleidingen Journalistiek en Integraal Documentmanagement. Het hoogwaardige onderzoek is ondergebracht in twee landelijke onderzoekscholen, het Posthumus- en het Huizinga-instituut. De FHKW telt ruim 600 studenten en circa 80 medewerk(st)ers.
Bij de FHKW is in het kader van het door NWO en de Erasmus Universiteit als Vernieuwingsimpuls gefinancierde onderzoeksprogramma ‘Controlling Time and Shaping the Self’ in het deelprogramma De commercialisering van autobiografisch schrijven plaats voor een:
promovendus v/m voor 38 uur per week
Het onderzoeksprogramma ‘Controlling Time and Shaping the Self’
De toenemende productie van dagboeken, autobiografieen en andere typen egodocumenten in de 19e eeuw is tot nu toe hoofdzakelijk geinterpreteerd als indicatief voor een groeiende introspectie en zelfreflectie. Deze visie baseerde zich op een beperkt canon van grote schrijvers, zoals Rousseau en Goethe. De voorlopige onderzoeksresultaten van ongedrukte egodocumenten uit de periode 1814-1914, geven echter aanleiding deze visie in twijfel te trekken. In tegenstelling tot de verwachtingen groeide het aantal feitelijke dagboeken en onpersoonlijk getinte autobiografieen veel sterker dan het aantal meer intieme introspectieve teksten. Tegelijkertijd blijkt uit nevenonderzoek een scherpe stijging in het aantal gedrukte autobiografieen. Dit leidt tot de vraag of de vooronderstelde stijging in introspectie en zelfreflectie onder Nederlandse auteurs eerder zijn weg vond in publieke (gepubliceerde) teksten dan in de (ongedrukte) teksten met een prive-karakter zoals dagboeken en autobiografieen. Als dat het geval is, hoe kunnen we deze paradox – hoe meer publiek, des te meer prive – verklaren, en wat is de betekenis en de functie van de gevonden, schijnbaar onpersoonlijker ‘prive’ teksten? In dit onderzoek worden de begrippen ‘intiem’ versus ‘onpersoonlijk’ en ‘prive’ versus ‘publiek’ nader geproblematiseerd en wordt een verband gelegd tussen een drietal, ogenschijnlijk losstaande ontwikkelingen, die elk een apart deelproject met een eigen invalshoek vormen:
(1) Dagboek schrijven en tijdsbeheersing als nieuw pedagogisch hulpmiddel.
(2) Veranderingen in de tijdsperceptie en historische reflectie op het persoonlijk niveau.
(3) De commercialisering van autobiografisch schrijven.
Deze drie onderzoeksterreinen zullen worden gerelateerd aan een van de meest fundamentele veranderingen die rond 1750 heeft plaats gevonden: de verandering in tijdsperceptie en historische reflectie.
Uw werkzaamheden
In het deelproject ‘De commercialisering van autobiografisch schrijven’ wordt de opkomst geanalyseerd van het genre van de gedrukte autobiografie in Nederland in de periode 1750-1914. Hierbij gaat het om ontwikkelingen in het aanbod, marketingstrategieen van uitgevers, reclame, auteursintenties en de receptie van het genre in tijdschriften. De voornaamste bronnen waarmee zal worden gewerkt zijn: advertenties, uitgeversprospectussen, recensies en voorwoorden van auteurs en/of uitgevers. Daarnaast wordt van de onderzoeker verwacht een bijdrage te leveren aan een verdere verfijning van het door het ING samengestelde repertorium van gedrukte egodocumenten in de periode 1814-1914. Thema’s die met behulp van de voorwoorden meer in detail zullen worden bestudeerd zijn onder andere vormen van zelfrepresentatie, authenticiteitsclaims, beloftes van intimiteit en het geintendeerde lezerspubliek.
Wij vragen
U heeft uw doctoraal geschiedenis of neerlandistiek. U heeft tevens het vermogen om in teamverband te kunnen samenwerken. Een redelijke bekendheid met de onderzochte periode en het type bronnenmateriaal waarmee zal worden gewerkt, strekt tot aanbeveling.
Wij bieden
De FHKW kent de promovendus gedurende het eerste jaar een beurs toe. De beurs bedraagt EUR 1425 per maand. Aan het eind van het eerste jaar vindt een beoordeling plaats. Indien positief, wordt de promovendus voor drie jaar (voltijds) aangesteld als assistent in opleiding (AIO) bij de faculteit.
Bij aanstelling als AIO geschiedt salariering volgens de AIO schaal van de CAO Nederlandse Universiteiten. Bij een volledige werkweek van EUR 1.553 bruto per maand in het tweede jaar, oplopend tot EUR 2.063 bruto per maand in het vierde jaar.
Het programma wordt geleid door mw. dr. Arianne Baggerman. Als promotor zal mw. prof. dr. Maria Grever optreden, i.s.m. mw. dr. Arianne Baggerman en dr. Rudolf Dekker.
Informatie en sollicitatie
Voor meer informatie kunt u terecht bij de programmaleider, mw. dr. Arianne Baggerman, telefoon +31 (0)10 4082901 / (0)78 6314505 of e-mail arianne-marco@wxs.nl.
Uw schriftelijke sollicitatie (vergezeld van een curriculum vitae, cijferlijsten, evt. publicatielijsten en een eindscriptie of ander werkstuk van substantiele omvang) kunt u richten aan drs. J. van Male (faculteitsdirecteur), Erasmus Universiteit Rotterdam, Faculteit der Historische en Kunstwetenschappen, Kamer L3-039, Postbus 1738, 3000 DR Rotterdam. Reacties dienen uiterlijk te zijn ontvangen op 22 april 2002.
Vriendelijke groet,
Arianne Baggerman
Faculteit der Historische en Kunstwetenschappen, Kamer L3-010, Postbus 1738, 3000 DR Rotterdam (thuis: Sophiastraat 36, 3314 ZV Dordrecht, +31 (0)78-631.45.05)
(5)-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: Mon, 25 Mar 2002 10:19:18 +0100
From: P.J. Verkruijsse <piet.verkruijsse@hum.uva.nl>
Subject: Rub: 0203.24: Hora est! Promotie M. Wester op ma 15 april 2002 te Nijmegen
=========
Hora est!
=========
Maandag 15 april 2002, 15.30 uur, Katholieke Universiteit Nijmegen, Auditorium UMC St Radboud, Geert Grooteplein 15.
Drs. M. Wester: ‘ Pronunciation Variation Modeling for Dutch Automatic Speech Recognition’.
Promotor: prof. dr. L.W.J. Boves; copromotor: dr. W.A.J. Strik.
‘Kwil na amsedam’, oftewel ‘ik wil naar Amsterdam’. Dit voorbeeld illustreert dat woorden niet altijd hetzelfde uitgesproken worden. Wie het Nederlands goed beheerst zal vaak niet eens merken dat de uitspraak niet helemaal “netjes” is. Om ervoor te zorgen dat ook automatische spraakherkenners “amsterdam” verstaan als dat als ‘amsedam’ uitgesproken is, moet de spraakherkenner die uitspraakvariatie leren. Hiervoor moet men wel weten op wat voor verschillende manieren woorden in het Nederlands uitgesproken kunnen worden en ook welke van die uitspraakvarianten het vaakst door gewone mensen gebruikt worden. Mw. drs. Wester ontwikkelde verschillende manieren om een automaat te laten uitzoeken welke uitspraakvarianten in het Nederlands voorkomen. Een spraakherkenner die de meest voorkomende varianten geleerd heeft maakt 6 tot 10 procent minder fouten dan een machine die alleen de “officiele” uitspraak van de woorden kent.
Mevr. drs. M. Wester werkt als op de afdeling Taal & Spraak van de KU Nijmegen met als specialisatie Taal- & spraakautomatisering. E-mail M.Wester@let.kun.nl.
(6)-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-= Date: Fri, 29 Mar 2002 16:08:31 +0100
From: P.J. Verkruijsse <piet.verkruijsse@hum.uva.nl>
Subject: Med: 0203.25: Overleden: Siegfried Emanuel van Praag (1899-2002); Hans Hansma Marinus (1945-2002)
=========
Overleden
=========
Siegfried Emanuel van Praag (1899-2002)
Op 16 maart 2002 overleed te Brussel, waar hij het grootste deel van zijn leven heeft gewoond, de romanschrijver en essayist SIEGFRIED EMANUEL VAN PRAAG (* 8 augustus 1899 te Amsterdam). De romanist Siegfried E. van Praag heeft een omvangrijk oeuvre nagelaten. Veel van zijn verhalen betreffen vrouwenfiguren uit het achttiende-eeuwse Frankrijk zoals ‘Julie de Lespinasse’ (1934), ‘Madame de Pompadour’ (1936) of ‘Mariannes lijfwacht’ (1951). Essayistisch werk betreft vooral de joodse cultuur: ‘De westjoden en hun letterkunde’ (1926), ‘Jeruzalem van het Westen’ (1961). Voor laatstgenoemd boek kreeg Van Praag in 1962 de Prijs van de Amsterdamse Boekverkopers Vereniging en voor zijn novelle ‘Een man van aanzien’ (1930) de Meiprijs van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde (1931). Van Praag was ridder in de orde van Oranje-Nassau; in 1974 ontving hij de zilveren medaille van de stad Amsterdam.
Hans Hansma Marinus (1945-2002)
Op 25 maart 2002 overleed te Amsterdam de romanschrijver HANS HANSMA MARINUS(* 27 maart 1945 te Dronrijp). Hans Hansma Marinus publiceerde bij Querido in de cyclus ‘Amfitheater’ ‘Een druppelvormig plein’ en ‘Gezelletijd; Amsterdamse zendbrieven’, beide in 1997.
(7)-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: Thu, 21 Mar 2002 09:51:31 +0100
From: Wanadoo <nc@wanadoo.nl>
Subject: Med: 0203.26: Louis Paul Boon Genootschap presenteert integrale correspondentie Boon met Gaston Burssens
=================================================
Louis Paul Boon Genootschap presenteert integrale correspondentie Boon met Gaston Burssens
=================================================
Het Louis Paul Boon Genootschap presenteerde eind maart 2002 in zijn kwartaalblad Boelvaar Poef 2e jrg., nr. 1 onder de titel ‘Allebei naakt’ de integrale correspondentie van Louis Paul Boon met de Vlaamse dichter Gaston Burssens (1896-1965). Burssens is relatief onbekend, maar speelde een belangrijke rol in de Vlaamse literaire wereld. Hij was het die Paul van Ostaijen ontdekte, ervoor zorgde dat deze publiceerde en zo naam maakte. Louis Paul Boon leerde Burssens kennen via het tijdschrift Tijd en Mens en later Podium, waar ze beiden in de redactie zaten. Ze raakten bevriend.
De briefwisseling bestrijkt een uitgebreid terrein en laat zien dat de relatie van Boon met Burssens zich niet beperkte tot de literatuur. Boon liet zich bijvoorbeeld ook adviseren over alledaagse zaken als de verbouwing van zijn woning. De publicatie van de briefwisseling is gerealiseerd onder leiding van Boonkenner Jos Muyres.
Over de publicatie van de correspondentie bestond al aan begin van de jaren negentig van de vorige eeuw overeenstemming met Jos Muyres plus dat er een hernieuwd contract in 2001 getekend werd met de erven Boon, die op de valreep poogden de publicatie tegen te houden. Het Louis Paul Boon Genootschap houdt echter vast aan de gemaakte afspraken en heeft besloten tot publicatie over te gaan conform de gemaakte afspraken.
Abonneren op Boelvaar Poef en lid worden van het Louis Paul Boon Genootschap kan voor EUR 30 per jaar. Geinteresseerden kunnen een bericht sturen naar:
- Geert Goeman in Vlaanderen, J.V. Biesbroeckstraat 26, B-9050 Gentbrugge (Belgie). Telefoon +32 (0)9-231.95.91; e-mail geert.goeman@pandora.be.
- Cees Schrama in Nederland, Marnixplein 10, NL-2023 RL Haarlem, tel.: +31 (0)23-525.26.58; e-mail: cschrama@sincon.nl.
Het Louis Paul Boon Genootschap is ook aanwezig op het internet: http://www.lpboon.net/
(8)-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: Fri, 15 Mar 2002 10:03:48 +0100
From: Edward Vanhoutte <evanhoutte@kantl.be>
Subject: Med: 0203.27: Ger Schmook-prijs voor Edward Vanhoutte
=======================================
Ger Schmook-prijs voor Edward Vanhoutte
=======================================
De VVBAD (De Vlaamse Vereniging voor Bibliotheek-, Archief- en Documentatiewezen) heeft de Ger Schmook-prijs 2001 uitgereikt aan Edward Vanhoutte voor zijn studie “Zorgen voor Later? Argumenten voor de Wetenschappelijke Bestudering van de Vlaamse Muzikale en Literaire Archieven, Bilbiotheken en bewaarplaatsen.”
Met de Ger Schmook-prijs bekroont de VVBAD een recent werk van een jonge onderzoeker dat een essentiele bijdrage levert tot de documentaire informatiesector en dat in de behandeling daarvan het lokale belang overstijgt.
Edward Vanhoutte is coordinator van het Centrum voor Teksteditie en Bronnenstudie en schreef de studie in opdracht van het directoraat-generaal van het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, administratie cultuur.
De studie verschijnt in de zomer op de website van het Centrum voor Teksteditie en Bronnenstudie: http://www.kantl.be/ctb/.
(9)-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: Wed, 27 Mar 2002 13:23:25 +0100
From: Frank Drijkoningen <Frank.Drijkoningen@let.uu.nl>
Subject: Med: 0203.28: LOT Prijs 2002 voor populair-wetenschappelijke taalkundepublicaties; inzendingen tot 15 juni 2002
==============
LOT Prijs 2002
==============
Aan alle taalkundigen in Nederland
Het bestuur van LOT looft dit jaar wederom de LOT Prijs uit ter stimulering van het vervaardigen van populair-wetenschappelijke bijdragen (in ruime zin) over een taalwetenschappelijk onderwerp.
De definitie van in aanmerking komende publicaties is uitermate ruim. Het bestuur denkt zowel aan speciaal voor dit doel geschreven bijdragen als aan reeds gepubliceerd materiaal – artikelen, boeken, cd-roms, video’s, radio- en televisieprogramma’s, websites etc. – met copyright in 2001 (indien copyright normaliter van toepassing is). De bijdrage dient in het Nederlands te rapporteren over actueel taalkundig onderzoek en vervaardigd te zijn door een in Nederland werkzame danwel wonende taalkundige. Bijdragen dienen de essentie van een onderzoeksvraag en het antwoord daarop toegankelijk te maken voor een ontwikkeld publiek dat niet specifiek taalkundig geschoold is.
De omvang van de LOT-prijs bedraagt EUR 1000.
De inzendingen worden beoordeeld door een door het LOT-bestuur benoemde jury die naast taalkundigen ook redacteuren van een dagblad of tijdschrift zal bevatten.
De uitslag zal bekend gemaakt worden op het Taalgala, een feestelijke bijeenkomst voor alle leden van LOT, AVT en Anela, samen met het bekend maken van de uitslag van de AVT-Anela dissertatieprijs. Datum en locatie zullen op een later tijdstip bekend gemaakt worden.
De sluitingsdatum voor inzending is gesteld op 15 juni 2002. Inzendingen ter attentie van het bestuur van LOT, Trans 10, 3512 JK Utrecht.
Het bestuur hoopt op een overvloedige inzending. De noodzaak tot effectievere publieksvoorlichting over aard en kwaliteit van het taalkundig onderzoek in Nederland en de resultaten daarvan blijft immers onverminderd aanwezig.
Het gedetailleerde reglement van de prijs kan op verzoek aan de deelnemers worden toegestuurd, en is ook beschikbaar op de webpagina’s van LOT: http://wwwlot.let.uu.nl/News&Events/news.htm
Namens het LOT-bestuur,
Eric Reuland
Wetenschappelijk directeur
(10)=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: Mon, 25 Mar 2002 15:20:23 +0100
From: LOT <lot@let.uu.nl>
Subject: Med: 0203.29: LOT Summer School in Linguistics, ma 10 - vr 21 juni 2002 in Nijmegen
=====================================
LOT Summer School in Linguistics 2002
=====================================
The LOT Summer School 2002, organized by the Netherlands Graduate School of Linguistics, will be held from June 10 to 21 in Nijmegen, the Netherlands. The full program of the Summer School is now available from:
http://wwwlot.let.uu.nl/GraduateProgram/graduate.htm
You can register for the courses and make a hotel reservation on-line. Deadline for both registration and hotel reservation is May 3, 2002.
(11)=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: woensdag 27 maart 2002 14:23
From: Carla Wilts <carla@geertlameris.nl>
Subject: Med: 0203.30: Boekenmanifestatie 'De Magie van het Boek' van wo 5 tot zo 16 juni 2002 te Groningen
========================================
Boekenmanifestatie De Magie van het Boek
========================================
De stichting ‘Groningen Zoals het Gedrukt Staat’ organiseert in de maand juni de boekenmanifestatie ‘De Magie van het Boek’.
- Woensdag 5 juni vindt de bekendmaking plaats van de winnaar van de wedstrijd ‘Maak je eigen Boek!’ door commissaris van de Koningin Hans Alders. Aan deze wedstrijd doen 265 mensen mee uit heel Nederland.
- In het weekend van 8 en 9 juni worden er in de provincie Groningen verschillende Boekenroutes verzorgd rondom dichters. Deze routes leiden de mensen per fiets, auto of te voet door de rijke geschiedenis van het boek. Zo is er een route rondom Belcampo en een route rondom Saul van Messel.
- Het slotweekend van De Magie van het Boek is in de stad Groningen. Met op zaterdag 15 juni een tweedaagse antiquarenbeurs in de Der Aa-Kerk. Op zondag worden de activiteiten uitgebreid met een tweedehands boekenmarkt en een groot festival met optredens van schrijvers als Geert Mak, Gerrit Krol, Aafke Steenhuis en Frank Westerman.
- Tevens zijn interessante exposities: het Noordelijk Scheepvaartmuseum organiseert een tentoonstelling over 20e-eeuwse atlassen en zeekaarten. In het Universiteitsmuseum is een expositie van bijzondere en historische boeken.
- De manifestatie wordt afgesloten door de burgemeester van Groningen, Jacques Wallage.
Voor meer informatie kunt u kijken op de website http://www.groningenzoals.nl en natuurlijk mailen naar info@groningenzoals.nl.
Marjon Hilgenga
Groningen Zoals het Gedrukt Staat
(12)=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: Mon, 18 Mar 2002 22:51:50 +0100
From: Jacqueline de Ruiter <J.deRuiter@bookmark.demon.nl>
Subject: Med: 0203.31: Lezingen Jelle Koopmans en Ben van der Have over chansons de geste tijdens bijeenkomst van Nederlandse afdeling van de Societe Rencesvals op za 13 april 2002 te Utrecht
=================
Chansons de geste
=================
De Societe Rencesvals is een internationale wetenschappelijke vereniging voor de studie van het middeleeuwse chanson de geste, het heldenepos rond Karel de Grote en zijn vazallen. Het zwaartepunt van de aandacht ligt bij de Franstalige overlevering, maar ook voor de uitstraling van de Franse traditie naar andere landen bestaat in toenemende mate belangstelling. Naast filologisch onderzoek naar de overgeleverde teksten worden ontstaan, ontwikkeling, receptie en functie van de verhalen bestudeerd aan de hand van bewerkingen, vertalingen, en latere navolgingen.
De Nederlandse afdeling van de Societe nodigt u uit voor een bijeenkomst met een tweetal lezingen.
Datum: zaterdag 13 april 2002
Plaats: collegezaal Universiteitsbibliotheek Universiteit Utrecht, Wittevrouwenstraat 7-11, Utrecht
Tijd: ontvangst vanaf 10.30u
Het programma begint om 11.00u. Na afloop van de lezingen biedt de afdeling alle aanwezigen een eenvoudige lunch aan. Na de lunch wordt de bijeenkomst afgesloten met een besloten huishoudelijke vergadering voor de afdeling (aanvang 13.30u). Deelname is kosteloos, maar met oog op de lunch verzoeken wij u wel ons voor 8 april te laten weten of u aanwezig zult zijn. Opgave en informatie bij Jacqueline de Ruiter, 030-2734012 of j.deruiter@boomark.demon.nl
Sprekers op deze bijeenkomst zijn Jelle Koopmans en Ben van der Have. Onderstaand vindt u een korte samenvatting van hun bijdragen.
“Ne say pourquoi iroie le canchon allongeant” – Verhaal, vervolg, vervolgverhaal: de late ‘chansons de geste’ in Frankrijk.
Jelle Koopmans
Als, zoals de inleidingen in de Franse literatuurgeschiedenis ons willen doen geloven, in de loop van de dertiende eeuw de ‘roman’ het ‘chanson de geste’ vervangt, heeft dat laatste slechts een kort leven gehad. Aan het einde van de vijftiende eeuw bestaan er echter nog ‘chanteurs de geste’ en wordt er ‘uit het boek gezongen’. Is er nu een ‘echt’ epos dat langzaam degenereert, is er een genre dat zich aanpast aan veranderende omstandigheden, ontstaat er nu in veertiende en vijftiende eeuw een ‘nieuw’ episch genre? Is het zinnig om het chanson de geste via een ‘chanson de geste tardive’ naar een ‘chanson d’aventures’ te laten evolueren, of kunnen we met andere beschrijvingsmodellen beter uit de voeten. Aan de hand van een aantal formele, historische en inhoudelijke karakteristieken kunnen we proberen enige klaarheid in de verwarring te brengen.
Jelle Koopmans is faculteitsfellow aan de faculteit der Geesteswetenschappen van de Universiteit van Amsterdam. Zijn publicaties betreffen voornamelijk de vijftiende-eeuwse literatuur in de Franse taal.
De geschiedenis van de Middelnederlandse Karelepiek: problemen en desiderata
Ben van der Have
In de afgelopen vijftig jaar is er op het terrein van de Karelepiek het nodige gepresteerd, maar met de geschiedschrijving ervan zijn we weinig opgeschoten. De repertoria van Besamusca en Kienhorst presenteren de epiek in alfabetische volgorde, en tot veel meer dan dat zijn we nog niet in staat. Het laatste woord op het gebied van de historiografie is gesproken door Van Mierlo.
Willen we verder komen dan hij, dan moet er nog heel wat gebeuren. Ten eerste zijn er problemen met de afbakening. Hoort bijvoorbeeld de ‘Borchgrave van Couchi’ er wel bij (Van Mierlo) of niet bij (Besamusca)? Ten tweede zijn er veel onzekerheden bij de datering. Dat Van Mierlo alleen ‘Beerte’, ‘Valentijn ende Nameloes’ en ‘Malegijs’ als late Karelepiek beschouwt, maakt een volstrekt willekeurige indruk. Maar is er iets beters? Ten derde is er een ontwikkelingsmodel nodig dat meer mogelijkheden biedt dan de tweedeling ‘bloei’ en ‘nabloei’. Daarbij zou de geschiedenis van de chansons de geste de helpende hand kunnen bieden.
Ben van der Have is leraar in ruste en tekstschrijver in vol bedrijf. Zijn wetenschappelijk werk is vooral gewijd
aan de ‘Roman der Lorreinen’.
(13)=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: Thu, 28 Mar 2002 23:14:37 +0100
From: Edward Vanhoutte <evanhoutte@kantl.be>
Subject: Med: 0203.32: CTB-oproep projecten 2002-2003
===================================
CTB-oproep voor projecten 2002-2003
===================================
Het Centrum voor Teksteditie en Bronnenstudie roept op tot het indienen van projecten op het gebied van:
- de ontsluiting van het Vlaamse muzikaal en literair erfgoed
- de muzikale of literaire teksteditie
Bij honorering wordt het project door een wetenschappelijk medewerker van het CTB, en onder supervisie van de promotor-aanvrager uitgevoerd.
Projecten met een duur van 6-12-18-24 maanden kunnen aangevraagd worden via de daarvoor bestemde formulieren die te downloaden zijn via http://www.ctb.kantl.be/ctb/call/ctbcall0203.doc.
Gedrukte formulieren zijn aan te vragen op het secretariaat van het CTB:
CTB – Centrum voor Teksteditie en Bronnenstudie
Koningstraat 18
9000 Gent
e-mail: ctb@kantl.be
tel: +32 (0)9-265.93.50
fax: +32 (0)9-265.93.49
De formulieren moeten uiterlijk op 20 juli 2002 aangetekend toekomen op het secretariaat van het CTB. Verdere richtlijnen zijn op de formulieren zelf te vinden.
Info: Edward Vanhoutte, tel: +32 (0)9-365.93.50, e-mail: evanhoutte@kantl.be.
De volledige tekst van de oproep en de formulieren vindt u op http://www.kantl.be/ctb/call/
(14)=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: zaterdag 30 maart 2002 10:04
From: Raymond J. Benders <r.benders@worldonline.nl>
Subject: Med: 0203.33: Presentatie boek van Freddy De Vree over W.F. Hermans, 'De aardigste man ter wereld. Herinneringen', plus opening kleine tentoonstelling over Hermans, op do 11 april 2002 te Den Haag
====================================================
De Vree schrijft literair document over W.F. Hermans
====================================================
Uitgeverij De Bezige Bij en het Willem Frederik Hermans Instituut hebben het bijzondere genoegen u uit te nodigen voor de presentatie van
Freddy De Vree
‘De aardigste man ter wereld’
Herinneringen
De presentatie vindt plaats op donderdag 11 april om 17.00 uur in
Boekhandel Buddenbrooks
Noordeinde 111
Den Haag
Wittgenstein gezien door een fles Pernod, Stendhal aan de hand van de schim van Hermans’ in 1939 overleden zusje Cornelia, de God Denkbaar als alchemist… Over dit en meer schrijft Freddy De Vree in ‘De aardigste man ter wereld’, dat handelt over zijn tientallen jaren durende vriendschap met Willem Frederik Hermans. Anekdotes, gesprekken, commentaren en citaten uit hun omvangrijke correspondentie vormen een uniek literair document, waaruit blijkt dat Willem Frederik Hermans, vanwege zijn kritisch oordeel door velen gevreesd, niet alleen een groot schrijver was, maar vooral de aardigste man ter wereld.
Criticus en Hermans-kenner Arjan Peters zal de auteur interviewen over de totstandkoming van het boek.
Aansluitend zal Raymond Benders van het Willem Frederik Hermans Instituut een kleine expositie openen in boekhandel Buddenbrooks van het Hermans archief van Freddy de Vree.
Robbert Ammerlaan
Raymond Benders
(15)=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: Fri, 29 Mar 2002 16:08:31 +0100
From: P.J. Verkruijsse <piet.verkruijsse@hum.uva.nl>
Subject: Web: 0203.34: Website Historische Letterkunde UvA uitgebreid met bibliografische zoekprogramma GIRAF
============================================
GIRAF op website Historische Letterkunde UvA
============================================
De website van de leerstoelgroep Historische Nederlandse Letterkunde van de Faculteit der Geesteswetenschappen van de Universiteit van Amsterdam (http://www.hum.uva.nl/nhl) is uitgebreid met het algemene bibliografische zoekprogramma GIRAF (General Information Retrieval All Faculties), in 1994 als DOS-programma ontworpen door Tineke Groot en Albert Boekhorst van destijds de vakgroep Boek-, Bibliotheek- en Informatiewetenschap. GIRAF is voor de facelift naar webformaat niet ge-updatet, maar voor de algemene zoekstrategieen voor het opsporen van gegevens op ieder willekeurig vakgebied blijft het programma goed bruikbaar. GIRAF heeft dezelfde structuur als BIZON (het Bibliografisch Zoekprogramma Nederlandse letterkunde) dat sinds begin dit jaar op dezelfde site is te raadplegen.
Aan de digitale publicaties op de HL-site is een artikel toegevoegd van Thijs Weststrate over ‘De impressa van Johan de Brunes “Proverbia” (1619)’. Verder zijn steeds meer samenvattingen en summaries van scripties en dissertaties beschikbaar op de site.
P.J. Verkruijsse
(16)=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: Mon, 18 Mar 2002 14:57:10 +0100
From: J. Janssens / Literatuurlinks <literatuurlinks@wanadoo.fr>
Subject: Web: 0203.35: Ruim 100.000 links over Nederlandstalige literatuur op vernieuwde site Schrijversnet
===================================================
Ruim 100.000 links over Nederlandstalige literatuur op vernieuwde site Schrijversnet
===================================================
De nieuwe Schrijversnet-website staat vanaf nu online op het oude bekende adres van Schrijversnet: http://www.schrijversnet.nl. U vindt hier niet alleen mijn verzameling van ruim 100.000 links naar Nederlandstalige en in het Nederlands vertaalde literatuur. Die werd voorheen via de thans verdwenen website Meander beschikbaar gesteld.
De ganse website van Schrijversnet is trouwens spectaculair veranderd. Het nieuwe Schrijversnet werd een actueel en interactief tijdschrift over schrijven en literatuur. Op datzelfde internetadres http://www.schrijversnet.nl zijn voortaan ook Stichting Schrijven en Biblion bereikbaar. De nieuwe Schrijversnet-website biedt ook de mogelijkheid om boeken van de opgenomen auteurs online te bestellen, of om via een prikbord boeken en ervaringen uit te wisselen met andere lezers. En nog veel meer.
Mijn linksverzameling bevat momenteel meer dan 100.000 links. U kan ze bereiken door op het kopje “100.000 links” te klikken op http://www.schrijversnet.nl
Jeannine Janssens
(17)=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: Tue, 26 Mar 2002 17:51:07 +0100
From: Marc van Oostendorp <marc.van.oostendorp@meertens.knaw.nl>
Subject: Web: 0203.36: Nieuw op de website van het Meertens Instituut: een 'sprekende kaart'
===============
Sprekende kaart
===============
Nieuw op de website van het Meertens Instituut: een ‘sprekende kaart’
http://www.meertens.nl/projecten/sprekende_kaart/
Meer dan 100 geluidsfragmenten van Nederlandse dialecten, uit heel
Nederland (en twee plaatsen in Belgie).
(18)=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: Thu, 28 Mar 2002 17:14:01 +0100
From: Renze Brandsma <brandsma@uba.uva.nl> en Jos van Waterschoot <waterschoot@uba.uva.nl>
Subject: Web: 0203.37: Multatuli website beschikbaar
================================
Multatuli website nu beschikbaar
================================
Op donderdag 28 maart 2002 is de ‘Mutatuli website’ officieel in gebruik genomen. Deze site is gemaakt door het Digitaal Productiecentrum (DPC)
bij de Universiteitsbibliotheek van Amsterdam in opdracht van het Multatuli Genootschap.
Multatuli website: http://multatuli-museum.nl/
Op de ‘Multatuli website’ vindt u informatie over de schrijver Multatuli (1820-1887), beroemd geworden door zijn boek Max Havelaar (1860). U treft onder andere aan een biografie en een lijst van al zijn werken. Tevens is er informatie te vinden over het Multatuli Museum te Amsterdam en het Multatuli Genootschap. Met behulp van de aanwezige nieuwsrubriek kunt u op de hoogte blijven van actualiteiten rond Multatuli.
Plannen bestaan om de website uit te breiden met een nieuwe elektronische catalogus voor het documentatiecentrum van het Multatuli Museum. Mits het is toegestaan zullen de ‘Volledige Werken’ via internet beschikbaar komen en volledig doorzoekbaar zijn.
(19)=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: Fri, 29 Mar 2002 16:08:31 +0100
From: P.J. Verkruijsse <piet.verkruijsse@hum.uva.nl>
Subject: Lit: 0203.38: Pas verschenen: Forum Antiquarian Booksellers. Catalogue 100: The Children's World of Learning 1480-1880; Part 11: "From Gumuchian to Forum". ('t Goy, 2002)
==============
Pas verschenen
==============
Forum Antiquarian Booksellers. Catalogue 100: The Children’s World of Learning 1480-1880; Part 11: “From Gumuchian to Forum”; Bibliography, Indexes. ’t Goy: Forum Antiquarian Booksellers, 2002. p. 1437-1590; ill.; EUR 50,00.
Jubileumcatalogus 100 van Antiquariaat Forum over het kinderboek door de eeuwen heen heeft de kroon op het werk gekregen in deel 11 met een bibliografie en uitvoerige indices op de voorgaande 10 delen en met een inleiding door P.J. Buijnsters waarin hij het project van Bas Hesselink evalueert. Door de catalogus van Forum af te zetten tegen de uit 1930 daterende antiquariaatscatalogus van Kirkor Gumuchian over ‘Les livres de l’enfence du XVe au XIXe siecle’ laat Buijnsters zien dat het grote verschil zit in de cultuurhistorische context waarbinnen de boeken – die lang niet altijd binnen de strikte begrenzing van het genre vallen, zoals Hesselink in de epiloog ook grif toegeeft – in de Forum-catalogus beschreven worden. Hesselink heeft met deze monumentale elfdelige catalogus met in totaal 1590 pagina’s in ieder geval het kinderboek uit de Nederlanden internationaal op de antiquarische kaart gezet.
Deel 11 bevat na de inleiding van Buijnsters een bibliografie van naslagwerken waarnaar in de catalogus verwezen wordt (p. 1445-1474), een index op Nederlandse uitgevers en drukkers, alfabetisch op plaatsnaam (p. 1475-1491), een index op buitenlandse uitgevers en drukkers (p. 1492-1506), een index op auteurs, editeurs, vertalers en componisten (p. 1507-1535), een index op anonieme titels (p. 1537-1572), een index op kunstenaars, ontwerpers en tekenaars (p. 1573-1585) en een index op een aantal trefwoorden (Books before 1600; Catchpenny prints; Games; Manuscripts & drawings; Miniature books; Model school books Tot Nut van ’t Algemeen; Movable plates; School prize books; Special bindings; Binders).
Voor wie in het bezit wil komen van een of meer van de elf delen volgt hier een kort overzicht van de inhoud van ‘The Children’s World of Learning 1480-1880; a collection of printed books, manuscripts, broadsheets and prints illustrating four centuries of education and popular culture in Western Europe with emphasis on the Low Countries’:
Part 1 (1994): ABC books, Calligraphy, Spelling and reading exercises, Teaching of languages, Children’s poetry, Periodicals.
Part 2 (1994): Incunables, 16th century books, Children’s literature.
Part 3 (1995): Art, Religion, Robinson Crusoe.
Part 4 (1996): Popular books & chapbooks, Literature, Satire, Buffoonery, Romances, Legends, Reynard the Fox, Till Owlglass, Woman & sex, History, Science, Prognostications, Advices, Travel, Piracy, Songbooks.
Part 5 (1997): Arithmetic & mathematics, Bookkeeping & commerce, Almanacs.
Part 6 (1997): Geography, History, Fable books, Fairy tales.
Part 7 (1999): Natural history, Science, Encyclopedic school books, Learning professions, Picture books, Emblem books, Alba amicorum & scrapbooks.
Part 8 (2000): Courtesy books, Music, danse, theatre & eloquence, Sports, games & pastimes.
Part 9 (2001): Miniature printing & writing, Catchpenny prints, prints, drawings, Physical training, Art & craft for children, Varia, Ideas on education, Children’s care & medicine, Special schools & teaching methods, School practice, Teacher’s training.
Part 10 (2001): Books of yesterday, Addenda.
Part 11 (2002): Bibliography, Indexes.
De prijs van de delen 1-10 bedraagt EUR 25,00; deel 11 kost EUR 50,00. Bestellingen kan men richten aan Forum Antiquarian Booksellers, ‘Westrenen’, Tuurdijk 16, 3997 MS ’t Goy-Houten, +31 (0)30-6011955, fax 6011813, e-mail: hesselink@forum-hes.nl, internet: http://www.forum-hes.nl/cat100.htm en http://www.forum-hes.nl/.
P.J. Verkruijsse
(20)=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: Wed, 13 Mar 2002 16:01:58 +0100
From: Patricia Alkhoven <Patricia.Alkhoven@kb.nl>
Subject: Sym: 0203.39: Seminar 'Innovatie in conservering' (van papieren erfgoedcollecties) op do 3 april 2002 te Den Haag
=====================================
Seminar ‘Innovatie in conservering’
Koninklijke Bibliotheek, Den Haag
Donderdag 4 april 2002
13.00 uur, Aula
=====================================
Nieuwe ontwikkelingen binnen bibliotheken en andere erfgoedinstellingen doen zich niet alleen voor op het gebied van automatisering maar ook op het meer traditionele terrein van de conservering. Het innovatieve element in conservering ligt hierbij zowel in de nieuwe technologie van het digitaliseren van microfilms, als in de verbetering van de organisatorische aanpak en van de kwaliteitsbewaking van reeds bekende processen zoals microverfilming en massaontzuring.
Bij de Koninklijke Bibliotheek zijn de afgelopen tijd verscheidene projecten uitgevoerd die de kennis over diverse aspecten van conservering van papieren erfgoedcollecties hebben vergroot. De KB wil graag deze recent verworven kennis en ervaring op het gebied van conservering delen met vakgenoten en andere geinteresseerden. Het programma bestaat uit een viertal lezingen en laat ook ruimte voor vragen en discussie. Tijdens de pauze vinden er demonstraties plaats. Zie voor een nadere beschrijving van de onderdelen het programma hieronder.
Voor wie?
Het Seminar is bedoeld voor vakgenoten in conservering bij collega-erfgoedinstellingen, beleidsmakers en projectleiders in bibliotheken, archieven en musea.
Wanneer en waar?
Het Seminar wordt gehouden op 4 april 2002 in de Aula van de Koninklijke Bibliotheek, Prins Willem-Alexanderhof 5, 2509 LK Den Haag.
Wat kost het?
De kosten voor deelname aan het Seminar bedragen 80 35 per persoon. Dit bedrag kan worden overgemaakt op gironummer: 425131 van de Koninklijke Bibliotheek in Den Haag onder vermelding van: Seminar Innovatie in Conservering.
Hoe kan ik mij aanmelden?
U kunt zich aanmelden via het inschrijfformulier, dat te vinden is op: http://www.kb.nl/coop/metamorfoze/seminar20020404/inschrijfformulier.shtml. Meer algemene informatie vindt u via: http://www.kb.nl/metamorfoze/. Indien u dringende vragen heeft kunt u contact opnemen met Patricia Alkhoven: bij voorkeur via e-mail patricia.alkhoven@kb.nl, of anders telefonisch: +31 (0)70-314.04.41.
PROGRAMMA
13.00 uur Ontvangst met koffie/thee
13.30 uur Inleiding door de dagvoorzitter
Chantal Keijsper, coordinator Metamorfoze
13.35 uur Grootschalige microverfilmingprojecten
Dennis Schouten, projectmanager Metamorfoze
14.05 uur Nederlandse geillustreerde publiekstijdschriften verfilmd
Henri”ette Reerink, coordinator Metamorfoze
14.35 uur Pauze met demonstraties
15.30 uur Digitaliseren als conserveringsmethode?
Patricia Alkhoven, projectleider Research & Development, Koninklijke Bibliotheek
16.00 uur Behoud van het origineel
Henk Porck, conservation scientist en papierconservator, Koninklijke Bibliotheek
16.30 uur Paneldiscussie
17.00 uur Borrel
PRESENTATIES
Dennis Schouten
Grootschalige microverfilmingsprojecten
Nederland is een van de eerste landen ter wereld waar met forse overheidssteun het probleem van het verval van het papier wordt aangepakt. Dat gebeurt in het nationaal programma voor conservering van bibliotheekmateriaal, Metamorfoze, dat in 1997 van start is gegaan en onlangs de tweede fase is ingegaan. Metamorfoze richt zich op het behoud van handgeschreven documenten, boeken, kranten en tijdschriften uit 1840-1950, de periode waaruit het meest bedreigde papier afkomstig is. De conservering omvat microverfilming, zuurvrije verpakking en verantwoorde opslag van de originelen, die slechts in uitzonderingsgevallen nog mogen worden geraadpleegd. Op kleine schaal wordt massaontzuring en digitalisering toegepast. Microverfilming vormt de kern van het programma. Omdat de originelen niet meer voor raadpleging beschikbaar zijn, is het van belang dat de microfilm als substituut van het origineel kan dienen. Aan de microfilms die in het kader van Metamorfoze worden gemaakt, worden zeer hoge kwaliteitseisen gesteld. Standaarden hiervoor zijn door de KB ten behoeve van het programma ontwikkeld en vastgesteld. Kwaliteitsbewaking, zowel technisch als inhoudelijk is essentieel voor het slagen van het programma. De verfilmingsprojecten die voor Metamorfoze worden uitgevoerd, zijn omvangrijk en vergen bovendien een complexe logistiek. In de presentatie zal een aantal belangrijke aspecten van grootschalige microverfilmingsprojecten aan de orde komen.
Henriette Reerink
Conserveringstraject Nederlandse geillustreerde publiekstijdschriften verfilmd
Vanuit het traject Behoud Nederlandse Boekproductie heeft Metamorfoze 9 miljoen Euro gereserveerd voor de conservering van tijdschriften. De conservering van tijdschriften heeft hoge prioriteit. Tijdschriftenpapier is in veel gevallen sterk aan verval onderhevig. Daarnaast vormen tijdschriften qua verwerving en beheer vaak lastig materiaal voor bewaarinstellingen. Om deze redenen zijn van sommige titels in de loop der tijd weinig afleveringen meer bewaard gebleven. Met het beschikbare geld kunnen lang niet alle Nederlandse tijdschriften uit de periode 1840-1950 geconserveerd worden. Daarom is, op basis van het rapport De actualiteit van het verleden (2001), gekozen voor verfilming van 35 Nederlandse geillustreerde publiekstijdschriften die tussen 1840 en 1950 minstens 25 jaar achter elkaar zijn verschenen. Dit is een eerste aanzet tot het behoud van het Nederlands cultureel erfgoed zoals dat in de tijdschriften besloten ligt. In de presentatie zal nader ingegaan worden op de praktische uitvoering van het traject tijdschriften. De nadruk ligt daarbij op de dagelijkse en logistieke werkzaamheden binnen het project. Aan de orde zullen komen: fasering in deelprojecten, completering, controle, conserverende en andere voorbereidende werkzaamheden, kwaliteitsbewaking, opslag en beschikbaarstelling.
Patricia Alkhoven
Digitaliseren als conserveringsmethode?
Preservation microfilm staat algemeen bekend als een uitstekend conserveringsmedium om papieren erfgoedcollecties te bewaren voor de toekomst. Door microfilms te digitaliseren en beschikbaar te stellen via het Internet kan ook de toegankelijkheid van het materiaal enorm worden verbeterd. De ontwikkelingen op dit gebied gaan snel: betere scanapparatuur en verscherpte controles dragen ertoe bij dat de kwaliteit van scans blijft toenemen. Onderzoek wijst uit dat het digitaliseren van het origineel altijd een beter resultaat geeft dan via een tussenmedium zoals microfilm. Is het mogelijk eerst het materiaal te scannen om vervolgens een microfilm via de scan te maken via COM 3D Computer Output Microfilm- technologie? Veel gekleurd materiaal zou eigenlijk alleen op kleurenmicrofilm geconserveerd moeten worden. Is kleurenmicrofilm een net zo betrouwbaar conserveringsmedium als zwart/wit microfilm? Hoe zit het met de productie en het scannen van kleurenmicrofilm als alternatief voor andere media om gekleurd materiaal voor de toekomst vast te leggen? In de presentatie zullen al deze zaken aan de hand van de resultaten van onderzoeken naar het digitaliseren van (kleuren)microfilm aan de orde komen.
Henk Porck
Behoud van het origineel
Het overzetten van tekst en beeld op andere media, zoals microfilm, biedt een mogelijkheid om kwetsbare boeken en documenten tegen gebruiksschade te behoeden. Behoud van bibliotheekmateriaal omvat echter ook de conservering van het origineel zelf. Bij de bescherming van de fysieke toestand van boeken en andere bibliotheekmaterialen kan onderscheid gemaakt worden tussen conserverende maatregelen, gericht op schadepreventie (b.v. verpakking en klimaatbeheersing), en conserverende handelingen, gericht op het bestrijden van reeds opgelopen schade en bestaande aantastingen (b.v. ontzuring, ontsmetting en restauratieve ingrepen). Voor het ontwikkelen en toepassen van adequate conserveringsmethoden is het noodzakelijk om inzicht te hebben in de verschillende schadeoorzaken en vervalprocessen die bij de veroudering een rol spelen. De voornaamste schadefactoren zullen in deze presentatie worden belicht en er zal een overzicht worden gegeven van de mogelijkheden en beperkingen van enkele belangrijke conserveringsmethoden.
(21)=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: Thu, 21 Mar 2002 14:17:03 +0100
From: Doreen Gerritzen <Doreen.Gerritzen@meertens.knaw.nl
Subject: Sym: 0203.40: Symposium 'De naamkunde als interdisciplinaire wetenschap' op vr 22 november 2002 te Amsterdam
================================================
Naamkundig symposium
‘De naamkunde als interdisciplinaire wetenschap’
================================================
Het Meertens Instituut organiseert een naamkundig symposium in samenwerking met de redactie van het tijdschrift Naamkunde. Centraal staat het interdisciplinaire karakter van naamkunde. Thema’s die aan de orde komen zijn: namen in literatuur, veldnamen en bodemgesteldheid, namen in historische bronnen, en familienamen en migratie.
Tijdstip: vrijdag 22 november 2002
Plaats: symposiumzaal van het Meertens Instituut
De lezingen duren 20 minuten met 10 minuten voor vragen en discussie.
Dagindeling:
Vanaf 9.30 uur: ontvangst met koffie/thee
10.15 uur: inleiding
10.30 – 11.30 uur: 2 lezingen
11.30 – 12.00 uur: pauze
12.00 – 13.00 uur: 2 lezingen
13.00 – 14.00 uur: lunch
14.00 – 15.00 uur: 2 lezingen
15.00 – 15.30 uur: pauze
15.30 – 16.30 uur: 2 lezingen
vanaf 16.30 uur: borrel
Sprekers:
Namen in literatuur: Karina van Dalen-Oskam + Willem Kuiper Veldnamen en bodemgesteldheid: Magda Devos + Loes Maas
Namen in historische bronnen: Rob Rentenaar + Gerrit Bloothooft Familienamen en migratie: Ann Marynissen + Rudi Ebeling
De lezingen worden gepubliceerd in het tijdschrift Naamkunde.
Dr. Doreen Gerritzen
Meertens Instituut http://www.meertens.knaw.nl/
(22)=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: Thu, 28 Mar 2002 23:29:04 +0100
From: Petra Herweijer <petra.herweijer@uba.uva.nl>
Subject: Ten: 0203.41: Lunchlezingen over VOC-reizen op wo 3, wo 10 en wo 17 april 2002 in UB Amsterdam; VOC-reizententoonstelling t/m vr 31 mei 2002 in UB Amsterdam
===================================================================
UB Amsterdam toont oorspronkelijke reisverslagen en hun heruitgaven
===================================================================
Van 13 maart tot en met 31 mei 2002 is in de Universiteitsbibliotheek Amsterdam de tentoonstelling “Alle streken van het Kompas: VOC- en andere reizen uitgegeven door de Linschoten-Vereeniging” te zien. De tentoonstelling geeft een overzicht van de eerste honderd delen, die verschenen tussen 1909 en 2001.
Nederland heeft een rijke reisgeschiedenis. Bibliotheken en archieven herbergen honderden verslagen van land- en zeereizen uit voorbije eeuwen. Dat inspireerde in 1908 een aantal historici en oud-zeevarenden tot het uitgeven van deze fascinerende bronnen. Zij richtten een vereniging op die zij noemden naar Jan Huygen van Linschoten, de man die aan het eind van de zestiende eeuw zijn reisgeschriften publiceerde en daarmee voor de Nederlanders de zeeweg naar Azie openlegde. Sinds in 1909 het eerste deel verscheen heeft de Linschoten-Vereeniging honderd boeken gepubliceerd: stevig gebonden in blauw linnen, met gouden bandstempels en een stofomslag, al die jaren in dezelfde uitvoering. Ook de kwaliteit van de inhoud is nog steeds even hoog. Iedere uitgave bevat de originele tekst van een zeldzaam, historisch belangrijk reisverslag, voorafgegaan door een gedegen inleiding en voorzien van illustraties, kaarten en annotaties. De tentoonstelling laat zien welke bronnen zijn gebruikt en tot welke kinderboeken of publieksuitgaven de werken van de Linschoten-Vereeniging op hun beurt aanleiding hebben gegeven. Het persoonlijk leven bij de VOC, verhalen over schipbreuk en de ontdekkingsreis van Henry Hudson naar Noord-Amerika komen aan bod. Ook de ontdekkingen rond Australie en reisverslagen uit de negentiende eeuw zijn te zien.
Lunchlezingen
- Woensdag 3 april neemt historicus Lodewijk Wagenaar u mee “Op reis naar Azie”.
- Woensdag 10 april spreekt mw Marijke Barend-van Haeften over “Vrouwen en reizen in de achttiende eeuw”.
- Woensdag 17 april: spreekt mw Adrienne Zuiderweg over “Aankomst en verblijf in Batavia”
- Tijd: 12.30 – 13.30 uur
- Toegang: gratis
- Plaats: Doelenzaal Universiteitsbibliotheek, Singel 425, Amsterdam
Tentoonstelling: “Alle streken van het kompas: VOC- en andere reizen uitgegeven door de Linschoten-Vereeniging”
- Periode: 13 maart t/m 31 mei 2002
- Openingstijden: maandag t/m vrijdag van 11.00 – 16.00 uur
- Toegang: gratis
- Plaats: Tentoonstellingszaal UB, Singel 425, Amsterdam, tel. 020-525 2143
- Samenstellers: Vibeke Roeper, Diederick Wildeman, Bram Schuytvlot en Lodewijk Wagenaar
- Websites: http://www.uba.uva.nl/nl/tentoonstelling/ en http://www.linschoten-vereeniging.nl; zie ook: http://www.voc2002.nl/ en http://www.voc-amsterdam.nl/
- Inlichtingen: in- & externe communicatie: tel. 020-525.2054/3601, e-mail: herweijer@uba.uva.nl
(23)=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: Mon, 18 Mar 2002 15:03:22 +0100
From: Marc van Oostendorp <marc.van.oostendorp@meertens.knaw.nl>
Subject: Rec: 0203.42: Recensie 'En dat leren doen we straks' door Marc van Oostendorp van 'Taaltrotters. Expositie in het Tropenmuseum/Kindermuseum' en de publicatie van Karijn Helsloot en Caroline Schwippert, 'Taaltrotters Paspoort' (Amsterdam, 2002)
===========================
En dat leren doen we straks
===========================
Taaltrotters. Expositie in het Tropenmuseum/Kindermuseum. Daarna.
Karijn Helsloot en Caroline Schwippert. ‘Taaltrotters Paspoort’. Amsterdam, ABC & Studio Taalwetenschap, 2002. ISBN 90-72271-98-X. Prijs: EUR 2,50. Te verkrijgen bij het museum.
Wat is taal is op school toch een saai vak! Dat komt beslist niet doordat het zo wetenschappelijk wordt aangepakt. Integendeel: als er wat meer taalkunde op school zou worden ingevoerd, zou het vak er een stuk vrolijker, swingender en informatiever van worden.
Die conclusie kun je trekken als je de tentoonstelling ‘Taaltrotters’ bezoekt en het bijbehorende taalpaspoort bekijkt. De tentoonstelling (nog tot en met 20 mei te zien in het Tropenmuseum in Amsterdam, en daarna in allerlei andere musea in Nederland) is bedoeld voor kinderen tussen 10 en 14 jaar. Het is duidelijk in eerste instantie bedoeld voor schoolklassen. Wat had ik graag in zo’n klas gezeten.
‘Taaltrotters’ is is in de eerste plaats een verhaal. Ahmet, Lieve, Lukas en Merc’e zitten (volkomen terecht) te klieren in de klas op het moment dat er een dictee wordt voorgelezen. Ze krijgen een originele straf: binnen een uur moeten ze terug zijn met een lied over taal, een lied met veel talen. Ze knippen die opdracht in vieren; elk kind voert zijn eigen deelopdracht te weten en komen zo spelenderwijs veel te weten over klankstructuur, over zinsbouw, over gebarentaal, over taalvariatie, taalcontact en nog een aantal taalonderwerpen.
De expositie bestaat uit vier multimediastandjes, waaraan maximaal acht kinderen plaats kunnen nemen. In elk standje wordt het verhaal van een kind verteld door de stemkunstenaar Jaap Blonk. Merce bijvoorbeeld gaat te rade bij haar grootmoeder, leert zo hoeveel verschillende talen haar grootouders in Suriname spraken en klimt nog even in de mond van oma om te zien waar taaklanken precies gemaakt worden. Af en toe wordt het verhaaltje stilgezet en kunnen de kinderen onder leiding van Blonk zelfs alle plaatsen in de mond (en de klinkerdriehoek) afreizen om te merken welke klanken ze allemaal maken, en krijgen ze af en toe een quizvraagje voorgelegd.
In het talenpaspoort wordt nog wat achtergrondinformatie gegeven. In de multimediapresentatie zegt oma tegen Merce: “Je kan soms raden hoe woorden zijn geboren. Kijk eens.” Vervolgens zie je Merce ‘zoen’ zeggen. “En wat doe je”, zegt oma vervolgens. “Je tuit je lippen.” In het talenpaspoort staat dan vervolgens te lezen:
Zoen. Ja, in het Nederlands klopt het. Maar hoe kus je in het Engels? ‘Kiss’. Met gespreide lippen? Of in het Italiaans? ‘Bacio’. Met open mond? Nee, klank en betekenis hebben bijna nooit wat met elkaar te maken. Zoek maar eens woorden voor kus of zoen in andere talen. Heeft de klank en stand van je lippen iets met het geven van kussen te maken.
Saussure voor kinderen, terwijl tegelijkertijd kinderen ertoe worden aangezet eens goed te kijken naar hoe je woorden maakt met je mond, en de verschillen tussen talen te overwegen en te onderzoeken. Aan het eind van de presentatie, en als je het ‘paspoort’ hebt doorgewerkt, weet je voorgoed zeker dat taal niet iets is van suffe regeltjes, van grammaticafouten en dictees, maar dat het iets is wat alle mensen delen, en dat enorm mooi en intrigerend is.
Er vallen misschien ook wel een paar dingen te mopperen. Zo is de tentoonstelling eigenlijk nauwelijks een tentoonstelling: er zijn vier multimediazuilen en niet meer. De hele presentatie zou zonder verlies ook op een dvd kunnen worden gezet, de museale setting voegt maar weinig toe. Verder is presentator Jaap Blonk een controversieel man. Ik houd bijzonder van zijn werk, maar mijn gezelschap in het museum vond hem irritant. Ik vermoed dat hij die reactie bij meer mensen opwekt, ook bij kinderen.
Maar dat lijken me allemaal marginale kanttekeningen bij een prachtig project dat ook prachtig is uitgewerkt. Ga er zo snel mogelijk heen, zeker als u kinderen hebt in de doelgroep.
Aan het eind van de presentatie hebben de kinderen hun lied klaar. Een van de coupletten luidt:
En de een is aan het skaten
En de ander doet dat niet
Die schrijft lange liefdesbrieven
Of die zingt het in een lied
Kan je dat weer aan me mailen
Nee, ik gooi het op de faxJa, met taal kun je wel spelen
dat leren doen we straks.
In die laatste regels zit een tegenstelling waarvan ‘Taaltrotters’ laat zien dat hij slechts schijnbaar is. Ja, de saaie dingen die op sommige scholen nog steeds gelijk staan aan ’taal’ zijn moeilijk met ‘spelen’ te combineren. Maar de dingen die de taalwetenschap onderzoekt dagen uit, en stemmen vrolijk.
Marc van Oostendorp, Marc@vanOostendorp.nl
P.S.
Voor meer informatie over de expositie ‘Taaltrotters’, zie: http://www.kit.nl/tropenmuseum/html/tentoonstellingen.asp?ActiviteitID=312 (Tropenmuseum) en http://www.levendetalen.nl/Activiteiten/Taaltrotters.htm (Levende Talen)
(24)=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: Fri, 22 Mar 2002 16:49:05 +0100
From: P.A. Coppen P.A.Coppen@let.kun.nl
Subject: Col: 0203.43: Linguistisch Miniatuurtje LXXXIII: Mee uit
==================================
Linguistisch Miniatuurtje LXXXIII:
Mee uit
==================================
Wat is het verschil tussen de constructies ‘We gaan uit eten’ en ‘We gaan mee fietsen’? Zijn ‘uit’ en ‘mee’ delen van het werkwoord of zelfstandige woorden? En hoe zitten die constructies dan in elkaar? Dat vroeg mij onlangs een collega die in het kader van de syntactische annotatie van een groot corpus van gesproken tekst met deze problemen geconfronteerd werd. De kwestie is een mooie illustratie van het inzicht dat weliswaar iedereen vindt dat het aanleggen van grote geannoteerde corpora het taalkundige onderzoek een flinke stap vooruit kan helpen, maar dat aan de andere kant de meest eenvoudige constructies al snel voor onoverkomelijke annotatieproblemen zorgen. Het antwoord op de bovenstaande vragen is namelijk: “Dat weten we niet”.
Het feit dat er geen consensus is over de analyse van een constructie heeft nog nooit een taalkundige van speculaties weerhouden. Maar er valt ook wel degelijk iets taalkundig verstandigs over beide constructies te zeggen. Gedeeltelijk is dat ongetwijfeld al gebeurd (al heb ik dat niet zo snel kunnen vinden). Toch lijkt met name het woordje ‘mee’ een van die eeuwige kwesties waar taalwetenschappers zich nog jaren de tanden op stuk zullen bijten.
De constructie met ‘uit’ lijkt het eenvoudigst. De ANS analyseert hem als een aanvulling bij de werkwoorden ‘gaan’, ‘zijn’ of een hulpwerkwoord van modaliteit. Die aanvulling bestaat uit het woordje ‘uit’ met een infinitief zonder ’te’, eventueel aangevuld met een object waarmee het een semantische eenheid vormt. Bijvoorbeeld: ‘Ik hoor dat meneer Prikkebeen weer uit vlinders vangen gaat/is/wil’. De ANS lijkt zich hiermee op het standpunt te stellen dat in deze constructie ‘gaan/zijn’ of het hulpwerkwoord van modaliteit het hoofdwerkwoord is, en de constructie met ‘uit’ + infinitief een soort complement. In geval van het hulpwerkwoord van modaliteit neemt de ANS aan dat ‘gaan’ is weggelaten (dat zou in het geval van ‘zijn’ natuurlijk ook mogelijk zijn).
De stelling dat ‘gaan’ het hoofdwerkwoord is wordt ondersteund door de ANS-observatie dat in de voltooide tijd niet de vervangende infinitief wordt gebruikt (IPP), maar het voltooid deelwoord: ‘ik hoor dat hij uit eten gegaan is’. Helaas geeft de ANS geen voorbeeld van de ongrammaticale zin met IPP. Had zij dit gedaan, dan was meteen duidelijk geweest dat het met die ongrammaticaliteit wel meevalt. Wat is er tegen op een zin als ‘Ik hoor dat hij uit is gaan eten’?
Hoe dit ook zij, de conclusie is dat ‘uit’ in elk geval een apart element is dat geen samengesteld werkwoord vormt met ‘gaan’ of het hoofdwerkwoord van de zin.
‘Mee’ lijkt een geheel ander chapiter. De ANS stelt dat in principe elk werkwoord met ‘mee’ kan worden aangevuld. Omdat ‘mee’ een deel van een werkwoord is, kan het, anders dan ‘uit’, dan ook doordringen in de werkwoordelijke eindgroep. Je krijgt wel: ‘zou jij kunnen mee komen eten?’, maar niet ‘zou jij kunnen uit gaan eten?’. Bovendien is IPP in geval van ‘mee’ verplicht: ‘hij is mee gaan eten’ en niet ‘hij is mee eten gegaan’. Dat laatste zou erop kunnen wijzen dat ‘mee’ niet zozeer bij ‘eten’ hoort, zoals ‘uit’, maar eerder bij ‘komen/gaan’.
Een complicatie is dat de constructie met ‘mee’ vaak twee lezingen heeft. Een eenvoudige zin als ‘Komen jullie mee eten?’ kan op twee manieren worden uitgesproken: met of zonder klemtoon op ‘mee’. Met klemtoon op ‘mee’ krijgt de infinitief ‘eten’ iets van een aanvulling, die zelfs met komma-intonatie kan worden uitgesproken: ‘Komen jullie mee, de bloemetjes buiten zetten?’.
Deze twee lezingen kunnen ook semantisch zichtbaar gemaakt worden door een toevoeging als ‘met z’n drieen’. In de onbeklemtoonde uitspraak van ‘mee’ staat deze bepaling voor ‘mee’: ‘Komen jullie met z’n drieen mee eten?’ In dat geval is de tafel gedekt voor de drie genodigden plus de al aanwezigen. In de andere uitspraak staat ‘met z’n drieen’ achter ‘mee’: ‘Komen jullie mee met z’n drieen eten?’. Nu is er voor precies drie personen gedekt, en is de uitnodiging klaarblijkelijk gericht aan twee personen.
Het lijdt geen twijfel dat in de laatste lezing conform de ANS-analyse het hoofdwerkwoord ‘meekomen’ is. Dat kan dan worden aangevuld met een soort doelbepaling in de vorm van een beknopte bijzin. Eventueel kunnen ‘om’ en ’te’ worden toegevoegd: ‘Komen jullie mee, om met z’n drieen te eten?’. Curieus is dat deze lezing geen voltooide tijd lijkt te hebben: ‘Jullie waren toch meegekomen met z’n drieen eten?’ is een vreemde zin, en ‘Jullie waren toch mee komen met z’n drieen eten?’ is al helemaal onmogelijk.
Wat betekent dat voor de andere lezing? Daarin is juist IPP verplicht en de werkwoordelijke groep kan niet doorbroken worden: ‘Jullie waren toch met z’n drieen mee komen eten?’. Hoort ‘mee’ daar soms toch bij ‘eten’?
Als ‘mee’ bij ‘eten’ zou horen, dan zou het een scheidbaar samengesteld werkwoord betreffen (‘meeeten’). In dat geval zou je ‘eten’ niet mogen vervangen door een werkwoord dat al scheidbaar samengesteld is. Maar dat kan juist wel: ‘Jullie zouden toch mee komen afwassen?’ is een perfecte zin. Hier kan ‘mee’ geen deel zijn van een scheidbaar samengesteld werkwoord ‘meeafwassen’. Dus: er is geen reden om te veronderstellen dat ‘mee’ bij ‘eten’ hoort.
Als ‘mee’ niet bij ‘eten’ hoort, is er dan toch sprake van een scheidbaar samengesteld werkwoord ‘meekomen’ of ‘meegaan’ dat groepsvormend is en IPP vertoont? Helaas, ook dat is niet het geval. Dat kunnen we zien als we de constructie met ‘mee’en ‘uit’ combineren. De ANS acht alleen zinnen mogelijk als ‘Ik zou graag mee uit eten zijn gegaan’, maar in mijn taalgevoel is er niets mis met een zin als ‘Ik zou graag mee uit zijn gaan eten’. In elk geval contrasteren deze twee zinnen scherp met varianten als ‘Ik zou graag uit eten zijn meegegaan’ en ‘Ik zou graag uit zijn mee gaan eten’, die allebei radicaal fout zijn.
Deze voorbeelden tonen aan dat ‘mee’ niet bij ‘gaan’ (of ‘komen’) kan horen. Waarom zou het anders voor ‘uit’ moeten blijven staan? Waarom kan het dan niet bij zijn eigen werkwoord blijven?
De conclusie moet dus zijn dat ‘mee’, althans in de IPP-constructie, een apart element is, dat weliswaar in de werkwoordelijke groep kan doordringen, maar geen samengesteld werkwoord vormt met ‘komen’ of ‘gaan’, noch met het hoofdwerkwoord van de zin. Zo op het eerste oog een volstrekt unicum in de Nederlandse grammatica. Het zoveelste.
Peter-Arno Coppen
(25)=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-= *-------------------------------------------------------------------------* | | | Informatie over Neder-L: | | ======================== | | Algemene informatie opvragen over Neder-L: stuur mail naar | | listserv@nic.surfnet.nl met daarin de boodschap: GET NEDER-L INFO | | Abonnement nemen op Neder-L: stuur mail naar listserv@nic.surfnet.nl | | met als boodschap: SUB NEDER-L uw-voornaam/voorletters uw-achternaam | | Neder-L op het web/WWW: Neder-L-nummers zijn vanaf januari 1997 in | | web-formaat te lezen via: http://baserv.uci.kun.nl/~salemans/ | | Nadere informatie over Neder-L in web-formaat: zie artikel 9706.01 | | Er is ook een WWW-archief met alle e-mailversies van Neder-L sinds | | juni 1992, dat ook op trefwoord doorzocht kan worden; de URL van dit | | listserv-archief: http://listserv.surfnet.nl/archives/neder-l.html | | Neder-L wordt ook verspreid via de Internet-newsgroup bit.lang.neder-l | | Oude Neder-L-bulletins opvragen: stuur mail naar listserv@nic.surfnet.nl| | met daarin een boodschap als: GET NEDER-L LOG9206 | | (resultaat: logboek met Neder-L-artikelen van juni '92 wordt gestuurd)| | Of maak gebruik van het listserv-archief (zie enkele regels hierboven)| | Bijdrage voor Neder-L opsturen: stuur mail naar neder-l@nic.surfnet.nl | | Contact met redactie: stuur mail naar Salemans@baserv.uci.kun.nl, naar | | Willem.Kuiper@hum.uva.nl, naar Piet.Verkruijsse@hum.uva.nl (voor de | | evenementenagenda) of naar P.A.Coppen@let.kun.nl | *-------------------------------------------------------------------------* *-Einde-------------------- Neder-L, no. 0203.b --------------------------*
Laat een reactie achter