| Subject: | Neder-L, no. 0204.c (tijdschriftenoverzicht) |
| From: | BJP Salemans |
| Reply-To: | Elektronisch tijdschrift voor de neerlandistiek |
| Date: | Tue, 30 Apr 2002 04:35:00 +0200 |
| Content-Type: | TEXT/PLAIN |
********************* *-Tiende-jaargang---------- Neder-L, no. 0204.c -----------ISSN-0929-6514-* | | | ************************************************************ | | * Neder-L, elektronisch tijdschrift voor de neerlandistiek * | | ************************************************************ | | | | Maandelijks tijdschriftenoverzicht | | ================================== | | (1) Tyd: 0204.34: De Achttiende Eeuw, jrg. 33, no. 1, 2001 | | (2) Tyd: 0204.35: De Boekenwereld, jrg. 18, no. 3, februari 2002 | | (3) Tyd: 0204.36: Nederlandse Taalkunde, jrg. 7, no. 1, maart 2002 | | (4) Tyd: 0204.37: Ons Erfdeel, jrg. 44, no. 5, november - december 2001 | | (5) Tyd: 0204.38: Ons Erfdeel, jrg. 45, no. 1, januari - februari 2002 | | (6) Tyd: 0204.39: Onze Taal, jrg. 71, no. 2-3, februari - maart 2002 | | (7) Tyd: 0204.40: Vonk, jrg. 31, no. 4, maart - april 2002 | | (8) Tyd: 0204.41: Zwart Water, jrg. 2, no. 2, april 2002 | | (9) Tyd: 0204.42: Lijst redacteurs tijdschriftenoverzicht Neder-L | |(10) Informatie over Neder-L | | | *-------------------------- ------------30-april-2002-* *********************
(1)-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-Neder-L-bericht, no. 0204.34=-=
DE ACHTTIENDE EEUW, documentatieblad van de werkgroep Achttiende Eeuw, jaargang 33 (2001), nummer 1.
ISSN 0929-9890.
Door: Rudy Beernink, Instituut voor leerplanontwikkeling SLO, Enschede.
Enschede, 17 april 2002.
- Danny Beckers.
Pieter Nieuwland (1764-1794) natuurfilofoof, wiskundige en dichter. Blz. 3-20.
(De opkomst van genootschappen in Nederland in de achttiende eeuw hangt mogelijk samen met de enorme toename van kennis en het verdwijnen van het ideaal van de universele mens. Wiskundige genootschappen echter streefden het oude ideaal van de universele mens na door kennis van nieuwere wiskunde te propageren. Peter Nieuwland bracht de idealen van de nieuwere wiskunde tot uitdrukking). - Jan Schillings.
‘Bibliotheque germanique’ en ‘Journal litteraire d’ Allemagne’. Opzet en uitvoering: een kwantitatieve benadering. Blz. 21-39.
(Van 1684 tot 1756 nam de ‘Bibliotheque germanique’, die na 1743 ‘Journal litteraire d’ Allemagne’ heette, een belangrijke plaats in onder de Franstalige geleerdentijdschriften. In dit artikel wordt op een kwantitatieve manier gedetailleerd nagegaan hoe het beleid van de redactie werd vorm gegeven). - Thomas von der Dunk.
Reizen naar het oosten; Jacob Otten Husly en andere Nederlanders in Bentheim en Burgsteinfurt op het laatst van de achttiende eeuw. Blz. 41-68.
(Bentheim en Burgsteinfurt waren in de achttiende eeuw populaire vakantiebestemmingen voor Nederlanders. Een van de vaste bezoekers was de Amsterdamse architect Jacob Otten Husly. Hij gaf zijn ervaringen weer in twee lezingen, die verloren zijn gegaan, maar gereconstrueerd kunnen worden uit reisverslagen van tijdgenoten). - Matthijs van Otegem.
De receptie van Descartes in Italie, 1700-1720. Blz. 69-83.
(Descartes’ filosofie vond in Italie later ingang dan elders in Europa. Dit kan slechts gedeeltelijk worden verklaard uit de sterke positie van de Rooms-katholieke kerk, die zijn werk op de Index had geplaatst. De nieuwe filosofie werd aanvankelijk in kringen buiten de universiteit bestudeerd, en verplaatste zich vandaar naar de universitaire wereld. In andere Europese landen verliep dat in omgekeerde volgorde). - Harald Deceulaer.
‘Mapping the nation’. North East American Society for Eighteenth Century Studies, 26-29 oktober 2000: een selectief congresverslag. Blz. 85-93.
(Onderwerpen waren onder meer: cartografie in de Zuidelijke Nederlanden en Frankrijk; gender; de Franse Revolutie; Verlichting en tegen-Verlichting; het theater als maatschappelijk, cultureel en ideologisch fenomeen).
(2)-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-Neder-L-bericht, no. 0204.35=-=
DE BOEKENWERELD, jaargang 18, nummer 3, februari 2002.
ISSN 0168-8391.
Door: Marja Smolenaars.
Boskoop, 5 april 2002.
- B. Mazzotta.
Een literaire broodschrijver op reis. De uitgeefgeschiedenis van Boudewijn Buch. Blz. 122-132.
(Over de zeer gevarieerde reeks uitgeverijen die het werk van Buch hebben uitgebracht.) - M. van Otegem.
Hoeveel Passies bestaan er? Blz. 134-145.
(De drukgeschiedenis van Descartes’ Les passions de l’ame. Correcties op Guibert.) - In memoriam Max Israel (1916-2001). Blz. 146-148.
- Verschenen boeken. Blz. 150-154.
- Catalogi. Blz. 156.
- Verschenen catalogi. Blz. 157-159.
- Vraag & aanbod. Blz. 159.
- Veilingen. Blz. 160-162.
- Berichten. Blz. 164-168.
- Agenda (Veilingen, Beurzen en Tentoonstellingen). Blz. 170-171.
- Over de auteurs. Blz. 172.
(3)-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-Neder-L-bericht, no. 0204.36=-=
NEDERLANDSE TAALKUNDE, jaargang 7, nummer 1, maart 2002.
ISSN 1384-5845.
Door: Corrie de Haan, Opleiding Nederlands, UL.
Leiden, april 2002.
- Leonie Cornips en Aafke Hulk.
Argumentreductie in reflexieve onpersoonlijke constructies in het Heerlens en in het Romaans. Blz. 2-19.
(In het Heerlens en de Limburgse dialecten komen reflexieve constructies voor die in het algemeen Nederlands onaanvaardbaar zijn, zoals “Disse stoal zit zig lekker”. In de Romaanse talen komen dergelijke constructies ook voor. De auteurs bekijken of de analyses voor de Romaanse constructies van Cinque (1988) en Dobrovie-Sorin (1998) ook houdbaar zijn voor het Heerlens en de Limburgse dialecten.) - Ton van der Wouden.
Partikels: naar een partikelwoordenboek voor het Nederlands. Blz. 20-43.
(Van der Wouden geeft een overzicht van het VNC-project: Partikelgebruik in Nederland en Vlaanderen. Hij gaat in op de vraag wat partikels zijn en op de opzet en de methodologische achtergronden van een partikelwoordenboek.) - Gertjan Postma.
De enkelvoudige clitische negatie in het Middelnederlands en de Jespersen-cyclus. Blz. 44-82.
(Volgens Jespersen (1917) maakt negatie de cyclus door van enkelvoudige negatie (Ic en weet waar gaan) naar dubbele negatie (Ic en weet niet waar gaan) naar enkelvoudige negatie (Ic weet niet waar gaan) die weer naar stadium 1 terugkeert. Postma laat zien dat het eerste stadium van de Jespersen-cyclus waarin sprake is van een enkelvoudige clitische negatie niet of nauwelijks voorkomt in het Middelnederlands. De zinnen lijken er wel op, maar nadere beschouwing wijst uit dat de enkelvoudige ontkenning “en” telkens wordt versterkt door negatief polaire elementen of constructies.) - Boekbeoordelingen, blz. 83-88:
. <Door: Dominiek Sandra:> R. Dirven & M. Verspoor (red.). Cognitieve inleiding tot taal en taalwetenschap. Acco, Leuven/Amsersfoort, 1999.
. <Door: Folkert Kuiken:> I. van de Craats. Conservation in the acquisition of possesive constructions. A study of second language acquisition by Turkish and Moroccan learners of Dutch. Dissertatie KUB, Tilburg, 2000. - Signalementen, blz. 89-91:
. <Door: Marc van Oostendorp:> E. Tiggeler en R. Droeve. Webwijzer. SdU Uitgevers, Den Haag, 2000. T. Stielstra. Zoeken en vinden op internet. SdU Uitgevers, Den Haag, 2001.
. <Door: Jan Nijen Twilhaar:> L.J. White a.o. (eds). Language awareness. A history and implementations. AUP, Amsterdam, 2000.
. <Door: Jan Nijen Twilhaar:> H.A. Hoetink. Voer voor alfabeten. Alles wat je al dacht te weten over taal. BZZtoh, ‘s-Gravenhage, 2000.
. <Door: Jan Nijen Twilhaar:> J. van der Schaar. Prisma Voornamen. Het Spectrum, Utrecht, 2000.
. <Door: Jan Nijen Twilhaar:> A. de Vries. Wie kijft die blijft. Vrouwen in bijbelvertalingen. Veen, Amsterdam/Antwerpen, 2000. - Uit de tijdschriften. Blz. 92-94.
(Deze rubriek geeft kort weer wat er in andere tijdschriften op het gebied van de taalkunde is verschenen.) - Ontvangen boeken. Blz. 95-96.
(4)-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-Neder-L-bericht, no. 0204.37=-=
ONS ERFDEEL, jaargang 44, nummer 5, november – december 2001.
ISSN: 0030-2651.
Door: Jaap van Veen (JaapJvanVeen@cs.com).
Uithoorn, 1 april 2002.
- J.A. Dautzenberg.
De onttakeling van het middelbaar onderwijs in Nederland. Blz. 643-650.
(“Wie ziet hoe de jongste generatie leest en praat ….., gaat zich afvragen wat de ‘wetenschappelijke’ vernieuwingen van het onderwijs nu eigenlijk betekenen. Het antwoord op die vraag is simpel: niemendal.” Aldus W.F. Hermans in 1979 naar aanleiding van de Mammoetwet. Door de jongste ‘wetenschappelijke’ vernieuwingen in het onderwijs zijn de woorden van Hermans alleen maar bewaarheid.) - Luc Devoldere.
Erasmus is niet van Rotterdam (en niet voor alle tijden). Blz. 651-662.
(Het unieke en onnavolgbare van Erasmus’ Lof kan het best verduidelijkt worden door dit werk te vergelijken met twee andere boeken die in 2001 verschenen.) - Anton Korteweg.
Jongens waren wij. Noordstar & Pareau. Blz. 663-669.
(Wie of wat ging er schuil achter het collectief dat zich toepasselijk Community Singing noemde.) - Noordstar & Pareau.
Gedichten. Blz. 670-676. - Henk de Smaele.
Baronnen in de politiek. Blz. 677-684.
(De Kamervoorzitter is volgens het Belgische protocol de eerste burger van het land. Dat past binnen de constitutionele logica: “alle machten gaan uit van de Natie” en “de leden van beide Kamers vertegenwoordigen de Natie”.) - Wim Rutgers.
De mangrove van de Antilliaanse literatuur. Blz. 685-694.
(Tijdens een bezoek aan het Caraibische eiland Martinique zou de Franse president generaal Charles de Gaulle zich hebben laten ontvallen, dat hij tussen Europa en Amerika slechts wat stofjes zag, “entre l’Europe et l’Amerique, je ne vois que des poussieres”.) - Dietlinde Willockx.
Het kronkelende staarteinde van Miguel Declercq. Blz. 695-701.
(Miguel Declercq is als een hagedis die de kunst beheerst om zijn vijand te misleiden.) - Miguel Declercq.
Gedichten. Blz. 702-706. - Marc Dubois.
Werk van Paul Robbrecht en Hilde Daem. Blz. 707-715.
(In 1998 verscheen bij Ludion het boek ‘Werk in architectuur/ Paul Robbrecht & Hilde Daem, een publicatie waarin voor de eerste maal een selectie van het werk van het architectenduo uit de voorbije twintig jaar werd samengebracht.) - Hugo Brandt Corstius.
Kuil en Luik. Blz. 715-720.
(Over typische anagrammen.) - Reinier Salverda.
De andere talen van Nederland. Blz. 721-732.
(Veeltaligheid is tegenwoordig, vooral in de grootstedelijke agglomeraties die we overal ter wereld aantreffen, een alle- daagse realiteit. Maar ook binnen Nederland kennen we verschillende lokale talen.) - Ann Marynissen.
Van Terpstra tot Vandenbussche. De familienamen in het Nederlandse taalgebied. Blz. 733-740.
(Ook wie niets af weet van het Nederlandse voetbal of nooit naar het NOS-journaal kijkt, zal, als hij de namen Jaap Stam en Henny Stoel hoort, wel vermoeden dat deze personen Nederlanders zijn. Op grond van hun familienaam moeten Bavo Claes, Martine Tanghe en Gert Verheyen haast wel Vlamingen zijn.) - Jose Boyens.
Andre Volten en de muziek van de ruimte. Blz. 741-748.
(Waarschijnlijk is er onder de bekende Nederlandse beeldhouwers niemand te vinden waarvan zo’n groot deel van het oeuvre bestaat uit beelden voor de openbare ruimte als Andre Volten.) - Culturele kroniek. Blz. 749-784.
Literatuur:
. <Door: Cyrille Offermans:> Gedichten van Willem van Toorn
. <Door: Rudy van der Paardt:> De Kameleon van Paul Claes
. <Door: G.F.H. Raat:> Een soort Engeland van Robert Anker
. <Door: Paul Demets:> Gezichten van Mark Insigel
. <Door: Karel Osstyn:> Zonder Genade van Renate Dorrestein
. <Door: Yves T’Sjoen:> Sterk Water. Een geschiedenis van Marc Tritsmans
. <Door: Gaston Durnez:> A.M. de Jong schrijver van Mels de Jong
. <Door: Joris Gerits:Busbeke of de thuiskomst van Willy Spillebeen en Zonsverduistering boven Brugge van Vic de Donder
. <Door: A.L. Sotemann:> De Vrijheid nog veroveren; Richard Minne van Marco Daane
Beeldende kunst:
. <Door: Cees van der Geer:> Hoofdrolspeler in eigen werk. Het oeuvre van Teun Hocks
. <Door: Erick Bracke:> Kijken door een verhullend grauw gordijn: het werk van Ronny Delrue
. <Door: Luc Devoldere:> Over koopgoten, vrijstaten en narrenschepen. AVL-Ville te Rotterdam
Theater:
. <Door: Jos Nijhof:> Spel en spektakel, Middeleeuws toneel in de Lage Landen van Hans van Dijk en Bart Ramakers
Muziek:
. <Door: Jan Rubinstein:> Opera leeft in Rotterdam
. <Door: P.P. Timmerman:> Openheid en regelmaat: het SPECTRA Ensemble
Film:
. <Door: Wim de Poorter:> Hoe “Koninklijk” is het Belgische Filmarchief? - Taal- en cultuurpolitiek. Blz. 781-784.
. <Door: Filip Matthijs:> Het buitenland en wij
. <Door: Urbain Vermeulen:> Het Nederlands-Vlaams instituut in Cairo - Publicaties. Blz. 785-796
. <Door: Ludo Simons:> Zwaard van de geest. Het bruine boek in Nederland 1921-1945 van Gerard Groeneveld
. <Door: Reinier Salverda:> De uittocht uit Indie 1945-1995 van Wim Willems
. <Door: Greetje van den Bergh:> Zuidenwind: Romaanse invloeden op de Nederlandse cultuur van Monique van Hoogstraten
. <Door: Lode Wils:> August-Egmond de Schrijver 1898-1991. Politieke biografie van een gentleman-staatman van Godfried Kwanten
. <Door: Marc van den Bossche:> Denken achter de dijken. De opmars van de filosofie in Nederland van Antoine Verbij
. <Door: Dirk van Assche:> Pieter Geyl in Zuid-Afrika. Verslag van een lezingentournee langs de universiteiten in Zuid-Afrika. Juli – december 1937 van P. van Hees en A.W. Willemsen
. <Door: Gaston Durnez:> Frans Van Cauwelaert en de barst van Belgie. 1910-1919 - Bibliografie van het Nederlandstalige boek in Vertaling. Blz.
797.
(5)-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-Neder-L-bericht, no. 0204.38=-=
ONS ERFDEEL, jaargang 45, nummer 1, januari – februari 2002.
ISSN: 0030-2651.
Door: Jaap van Veen. (JaapJvanVeen@cs.com).
Uithoorn, 2 april 2002.
- Marianne Thyssen.
Taalstrijd in Europa. Blz. 3-10.
(De Europese Unie telt vandaag vijftien lidstaten. Haar instellingen werken met elf talen. Er wordt dus enorm veel vertaald en vertolkt. Dit wordt enerzijds gekoesterd omdat dit een uiting is van de culturele diversiteit, doch anderzijds wordt het ook bekritiseerd omdat het geld kost en vertaling en vertolking vertraging en kwaliteitsverlies zou veroorzaken.) - K. Fens.
Geen kerktoren in zicht. Over post-katholiek Nederland. Blz. 11-18.
(De positie van het katholieke geloof in Nederland.) - Piet Gerbrandy.
Voortwoekerende illegale wijsheid. De verzamelde gedichten van Sybren Polet. Blz. 19-23.
(Iedereen heeft recht op veel woorden, heeft recht op behagen te scheppen in zijn veelwoordendom. Woordenrijkdom verwekt geen entropie. En het aloude bijbelwoord ‘Gaat en vermenigvuldigt u’ zouden we ook kunnen lezen:’Plant u voort in woorden en vermenigvuldigt ze….’.) - Sybren Polet.
Gedichten. Blz. 24-28. - Ludo Bekkers.
Berckelaers/ Seuphor, denker en doener. Blz. 29-38.
(Vlaanderen heeft weinig intellectuelen voortgebracht die zo veelzijdig en langdurig actief waren als Michel Seuphor, alias Fernand-Louis Berckelaers.) - Frank Hellemans.
Weer thuiskomen. De kunst van het luisteren volgens Leo Pleyzier. Blz. 39-44.
(Ze moest eerst sterven voordat Loe Pleyzier zijn muze vond. In 1989 vereeuwigde Pleysier zijn praatgrage moeder in een ontroerende hommage, ‘Wit is altijd schoon’.) - Mark Cloostermans.
To Ben or not to Ben. Musical in Vlaanderen en Nederland de pionier van de culturele economie. Blz. 45-54.
(Herfst 2001 opende in Gent de zaal Capitole, sponsored by Artesia BC. Daarmee is de Vlaamse musical terug, “waar het allemaal begon”. Immers de eerste Vlaamse musicals werden, heel, heel lang geleden, gemaakt in het ter ziele gegane Theater Arena.) - Frank van de Ploeg.
Rond het kritische punt. Het grenzeloze structureren van Rob Birza. Blz. 55-66.
(Het werk van Rob Birza is een voortdurend aftasten van grenzen. Niet alleen visueel, maar ook die van de goede smaak.) - Marjoleine de Vos.
Kan men bestaan dank zij de verzen van Nolens? Blz. 67-71.
(Dat hij nog niet geboren zou zijn, schrijft Leonard Nolens, niet voor de eerste keer, in zijn nieuwe bundel die desondanks ‘Manieren van leven’ heet.) - Leonard Nolens.
Gedichten. Blz. 72-76. - Peter Wesly.
J. Goudsblom, meer dan socioloog. Blz. 77-86.
(De interessantste persoonlijkheden in het culturele landschap laten zich vaak het moeilijkst etiketteren. Een man als Johan Goudsblom zou in een ‘Wie is wie” als socioloog worden opgevoerd, wat niet juist maar wel onvolledig ware.) - Koen Raes.
Is er behoefte aan een nieuwe conservatieve partij? Blz. 87-96.
(Sinds enige tijd wordt er in Nederland, dat kennelijk al even sterk in de ban is van de herverkavelingsdiscussie als Vlaanderen, een verwoed debat gevoerd over de vraag of er geen behoefte is aan een nieuwe conservatieve partij.) - Culturele kroniek. Blz. 97-134.
Literatuur:
. <Door: Stefaan Evenepoel:> Over het verlangen naar een sigaret, van Rutger Kopland
. <Door: Marc Reynebeau:> Vader, van Eddy van Vliet
. <Door: Kees Snoek:> Indische jaren, van Aya Zikken
. <Door: Herbert van Uffelen:> De mirakelen, Elisabeth, de mirakelen, Journal Brut, van Ivo Michiels
. <Door: Rudi van der Paardt:> Al die verloren paradijzen…Van & over Louis Couperus, van Frederic Bastet
. <Door: Luc Devoldere:> De Plaag. Het stille knagen van schrijvers, termieten en Zuid-Afrika, van David van Reybrouck
. <Door: Siem Bakker:> Gedichten 1938-1992, van Bert Voeten. Verantwoording Kees van der Zwan
. <Door: Yves T’Sjoen:> Bagatellen voor een landschap, van J. Bernlef
. <Door: Frank Helleman:> Gouden Bergen, van Herman Stevens
Beeldende kunst:
. <Door: Kurt de Boodt:> Bijlichtingen
. Kijken naar schilders, van Bernard Dewulf
. <Door: Dirk van Assche:> De geheime wereld van James Ensor. Ensors behekste jonge jaren, van John Gheeraert
Theater:
. <Door: Luk van den Dries:> In ‘Medea als actuele mythe’ wordt besproken Mama Medea, van Tom Lanoye en Mind the gap, van Stefan Hertmans
Muziek:
. <Door: Wim Chielens:> Een muziekgeschiedenis der Nederlanden, van Wim Chielens e.v.a.
. <Door: C.A.A. Linssen:> Over ‘Die Kreutzersonate’
. <Door: Hugo Heughebaert:> Over ‘Monsieur Benoit est Flamand’
Film:
. <Door: Erik Martens:> Over ‘Hier spreekt men Nederlands?’ - Taal- en cultuurpolitiek. Blz. 135-140.
. <Door: Filip Matthijs:> Over ‘Het buitenland en wij’, de presentatie van de Lage Landen in het buitenland - Publicaties. Blz. 141-155
. <Door: Luc Devoldere:> Over ‘Het Vlaamse Blok en Vlaanderen’
. <Door: Manu Ruys:> Encyclopedie du Movement wallon, van Institut Jules Destree
. <Door: Patrick Loobuyck:> Het Belgische asielbeleid. Kritische perspectieven, van Ronald Commers & Jan Blommaert
. <Door: Hans Vanacker:> In de schaduw van Schuman. Belgie in de greep van Europa, van Guy Janssens
. <Door: Patrick Stouthuysen:> Esthetica van beslissers. Aanzet tot een debat van een reflexief cultuurbeleid
. <Door: Cyrille Offermans:> Ruimten van cultuur. Van de straat over de macht van het podium, van Rudy Laermans
. <Door: Bruno de Wever:> Grijs verleden: Nederland en de Tweede Wereldoorlog
. <Door: Marnix Beyen:> Buiten schot. Nederland tijdens de Eerste Wereldoorlog 1914-1918, van Paul Moeyes
(6)-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-Neder-L-bericht, no. 0204.39=-=
ONZE TAAL, jaargang 71, nummer 2-3, februari-maart 2002.
ISSN 0165-7828.
Door: Jac Aarts, m.m.v. Jacques Bennis
Arnhem, april 2002.
- Jos Collignon.
“Duizend woorden of een tekening. De rol van taal in cartoons”. Lezing congres Onze Taal over taal en beeld. Blz. 40-43.
(De ideale cartoon is niet een tekening zonder woorden, zoals veel mensen nog steeds denken. Tekening en tekst kunnen elkaar immers aanvullen en samen een prachtig product opleveren.) - Kees Kousemaker en Martgreet de Heer.
“De sprekendste vorm van beeldende kunst. Taal en beeld in strips”. Lezing congres Onze Taal over taal en beeld. Blz. 44-47.
(Eeuwenlang werden er op jaarmarkten en kermissen centsprenten verkocht, vierkante blokken met prentjes met tekst eronder. De onderwerpen varieerden van heiligenlevens tot de avonturen van ‘Jan de Wasscher’ die onder de plak van zijn vrouw zat. Rond 1920 verschenen de eerste stripverhalen in de Nederlandse kranten. Omdat het verloop van het verhaal niet altijd uit de plaatjes viel af te leiden, was de schrijver hierbij erg belangrijk. Bij ‘Pa Pinkelman’ werkten tekst (Godfried Bomans) en tekenwerk (Carol Voges) perfect samen. Zo ontstond het stripverhaal als volwaardige kunstvorm. De strip is het enige beeldend-literaire medium geworden dat op een natuurlijke manier kan uitdrukken wat er door een personage gedacht wordt.) - Humberto Tan.
“Taal, sport en beeld. De taalcapriolen van de sportverslaggever”. Lezing congres Onze Taal over taal en beeld. Blz. 48-49.
(In sportverslagen lijkt taal ondergeschikt aan het beeld. Toch kan een enkele flard commentaar ons nog jaren later aan een emotioneel sportmoment herinneren: ‘Zijn we er toch weer ingetuind!’, ‘Die tijd wordt nooit meer verbeterd, wat een tijd!’. Woorden zijn vaak ontoereikend bij de beelden. Studio Sport heeft geen taalcommissie zoals het Journaal die – onder leiding van Henny Stoel – wel heeft. De commentator moet tal van overwegingen maken: moet hij objectief zijn in zijn analyses, of juist partij kiezen?) - Redactie Onze Taal.
Sprekershoek. Lezing congres Onze Taal over taal en beeld. Blz. 53.
(Tussen de lezingen op het congres van Onze taal door mochten zeven leden op een spreekgestoelte hun hart luchten over taalkwesties. Zo kwamen aan de orde: meer aandacht voor het creatieve taalgebruik van daklozen, weg met ontkennende vragen die alleen maar verwarring wekken -‘jij wilt zeker geen suiker in je thee ?’-, de sluipende vervanging van ij door y, het verdwijnen van het Gentse dialect, slordige uitspraak met name via de media en de te moeilijke spelling.) - Hans van Walbeek.
“Vapona maakt van vliegen vlogen. Heimwee naar taal in de reclame”. Lezing congres Onze Taal over taal en beeld. Blz. 50-52.
(Vroeger had de copywriter nog wat te melden, en dus waren de teksten en hun kwaliteit van belang. Tegenwoordig lijken de producten qua prestatie en kwaliteit zozeer op elkaar, dat de reclamemaker niet meer hoeft uit te leggen waarom zijn product beter is dan die van de concurrentie – alle wasmiddelen wassen wit en alle auto’s hebben dezelfde snufjes. Hij moet nu met visuele middelen het merk onder de aandacht van het publiek brengen en bij de aspirant-kopers een goed gevoel op roepen.) - Paul Mijksenaar.
“Visueel esperanto of steno voor ingewijden? Van taal naar beeldtaal en weer terug”. Lezing congres Onze Taal over taal en beeld. Blz. 54-57.
(Even leek het erop dat men met beeldtaal wereldwijd kon gaan communiceren. De werkelijkheid bleek er anders uit te zien. Een pictogram wordt niet door iedereen ter wereld op dezelfde manier begrepen. En soms is wat gecommuniceerd moet worden zo ingewikkeld, dat tekst veel beter voldoet, bijvoorbeeld op een kopieermachine met veel programma’s. Beeldtaal moet, net als geschreven taal geleerd worden.
Op Schiphol werd tot voor kort alle informatie driemaal aangeboden: in het Nederlands, in het Engels en met een pictogram. Dat gaf een te druk beeld. Door dezelfde pictogrammen slechts te voorzien van uitsluitend Engelse bijschriften konden de borden veel groter en dus duidelijker worden. Het Engels is nu gewoon geaccepteerd als lingua franca. Uiteindelijk wordt beeldtaal steno voor ingewijden wanneer er voor lezen geen tijd of ruimte is.”Soms taal dus, soms beeld”.) - Francisco van Jole.
“Beeld schreeuwt harder maar is eerder schor. De opkomst (en ondergang) van de digitale beeldcultuur”. Lezing congres Onze Taal over taal en beeld. Blz. 58-61.
(Tien jaar geleden dacht men nog dat op het internet het schrift geheel zou worden verdrongen door het beeld. Want schrift is iets voor boeken en schrijven vereist nadenken en afwegen. M.a.w. de schrijfcultuur is langzaam, terwijl het internet verbonden is met snelheid. Onmiskenbaar is er een grote fixatie op het beeld ontstaan. Maar er is ook een tegenreactie waar te nemen. Ondanks de opmars van MTV met zijn fixatie op beelden genieten Nederlandstalige liedteksten toenemende populariteit. Een onderzoek aan de Stanford Universiteit in Californie toonde vijf jaar geleden aan dat 64 procent van de beelden op internet door proefpersonen werden bekeken tegen maar liefst 92 procent van de teksten. Het verzenden van beelden per gsm zal er ongetwijfeld komen, maar het is de vraag of we daar veel gebruik van zullen maken. Het versturen van sms-jes – nu een hype – is eigenlijk net hetzelfde als de briefjes die scholieren vroeger elkaar tijdens de les stiekem toestuurden.) - Taaladviesdienst.
Vraag en antwoord. Blz. 65.- In het cafe kun je een ‘zjuutje’ bestellen, maar hoe schrijf je dat woord eigenlijk ?
- ‘Bomen zijn voor mij een geliefkoosd onderwerp om te schilderen’. Moet dat niet zijn ‘een geliefd onderwerp’?
- Welk voorzetsel is juist in ‘Als assistent-manager verleent u ondersteuning bij/aan diverse marketingprojecten’ ?
- Op de klokkentoren van de Beurs van Berlage staan de spreuken ‘Beidt uw tijd’ en ‘Duur uw uur’. Wat betekenen die spreuken en waar komen ze vandaan?)
- Nicoline van der Sijs.
Etymologica. Uitbreiding van de woordenschat: hoe ‘greep’ ontstond uit ‘grijpen’. Blz. 66-67.
(Nieuwe woorden ontstaan niet alleen door samenstellingen, maar ook door afleidingen van werkwoorden, zogenaamde ‘verbale substantieven’ of ‘verbaalabstracta’. Zo komt ‘ban’ van ‘bannen’ en ‘snoep’ van ‘snoepen’. Deze voorbeelden zijn volkomen doorzichtig, maar in andere gevallen hebben de aldus ontstane substantieven een betekenisverandering ondergaan, waardoor hun afkomst duister is geworden. Wie denkt er bij ‘schik’ (plezier) aan ‘schikken’ en bij ‘sleur’ aan ‘sleuren’? Andere zelfstandige naamwoorden zijn afgeleid van verdwenen werkwoorden, zoals ‘bestek’ (plan) van ‘besteken’ (bepalen). Zelfstandige naamwoorden die afgeleid zijn van sterke werkwoorden, vertonen regelmatig ablaut, zoals ‘gave’ (ik geef – wij gaven), ‘groef’ (ik graaf – ik groef).) - Frank Jansen.
Hom of kuit. Het schoolvak Nederlands. Blz. 71.
(Jan Stroop van de LVVN, de Landelijke Vereniging Van Neerlandici, vindt dat het schoolvak Nederlands gedomineerd wordt door taalbeheersing, wat ten koste gaat van taalkunde en literatuurgeschiedenis. Lezers van Onze Taal kunnen per briefkaart of via de website van Onze Taal hun stem – eens/oneens – uitbrengen over deze stelling.) - Marc van Oostendorp.
Het proefschrift van …: Tim van der Avoird: Hindoestaanse taal in Nederland. Blz. 72-73.
(In de zeventiger en tachtiger jaren zijn er door de Surinaamse Hindoestanen pogingen ondernomen om een schrijftaal te ontwikkelen, mar die zijn op niets uitgelopen. Onderling spreekt men voornamelijk Sarnami, maar het Standaardhindi, dat de taal van de godsdienst is, geniet daarentegen wel veel aanzien.
Toen Suriname onafhankelijk werd is ongeveer de helft van de Hindoestani naar Nederland getrokken. Zij spreken allemaal vloeiend Nederlands, ook soms onderling. Maar men hecht nog sterk aan de eigen talen. Pas nadat in 1998 de Wet voor het Onderwijs in Allochtone Levende Talen van kracht werd, kunnen Hindoestaanse kinderen les krijgen in hun eigen taal. In zijn proefschrift ‘Determining Language Vitality. The Language Use of Hindu Communities in the Netherlands and the United Kingdom’ concludeert Van der Avoird dat de Hindoestani een uitstekend voorbeeld geven van hoe de multiculturele samenleving kan worden ingericht: meertaligheid is een voordeel.) - Ingmar Heytze.
Raptus. Gekte en begrip. Blz. 73.
(Samen met Vrouwkje Tuinman heeft Ingmar Heytze een boekje geschreven over het typische taalgebruik van Wim T. Schippers. Wat hem daarvan bij is gebleven, is de Wim T. Schippers-achtige eigenschap om stil te staan bij alledaagse uitdrukkingen, die steeds merkwaardiger worden naarmate je er langer over gaat zitten delibereren. Zoals ‘Klaar terwijl u wacht’ – waarop zou er dan nog moeten worden gewacht? Bij middenstanders zie je nog wel eens op de etalageruit staan ‘Al vijfentwintig jaar een begrip’. Deze slogan roept vooral vragen op, als je erover gaat nadenken. ‘Al vijfentwintig jaar een begrip’ is een hermetisch gedicht, waarin het raadsel van het leven zelf in slechts vijf woorden is verankerd.) - Raymond Noe.
InZicht.
(Deze rubriek geeft informatie over nieuwe boeken, congressen en lezingen in letterkundig Nederland. Blz. 74-75. Korte bespreking van 8 boeken, 1 tijdschriftnummer, 1 tijdschrift, 3 elektronische woordenboeken en 1 aankondiging van een symposium.- Abram de Swaan, “Woorden van de wereld. Het mondiale talenstelsel”
- “Wereldtalenstelsel” (themanummer van De Gids naar aanleiding van De Swaans boek)
- Ellen Govers, “Voeding van A tot Z” (woordenboek over zeer uiteenlopende aspecten van ons voedsel)
- Peter van der Geer, “De kunst van het debat”
- Deborah Tannen, “Ik zeg dit alleen omdat ik van je hou. Over communicatie met je familie, vrienden en partner”
- Marc De Coster, “Woordenboek van eufemismen en politiek correct taalgebruik”
- “Taal en taalwetenschap” (inleiding in de algemene taalwetenschap op universitair niveau, redactie: Rene Appel, Anne Baker, Kees Hengeveld, Folkert Kuiken en Pieter Muysken)
- Ton den Boom, “Taal van het jaar een” (de nieuwe woorden van 2001)
- Electronische vertaalwoordenboeken van Uitgeverij Het Spectrum: Frans, Duits en Engels (met software die vooralsnog niet bruikbaar is op de Macintosh)
- Symposium Oudnederlands woordenboek (INL, 19 april 2002, Leiden)
- Tieme van Dijk, “Blijmoedige beschouwingen. Over taal, tijd en mythen” (met voorwoord van Niels Helsloot)
- “Stem-, spraak- en taalpathologie” is een in 1992 opgericht Nederlands wetenschappelijk tijdschrift, dat viermaal per jaar verschijnt. Redactie: H.F.M. Peters, B. Maasen, P.P. Devriese, J. de Jong, Sj. van der Meulen, Ph. Paquier en E. Visch-Brink; uitgave: Nijmegen University Press.)
(7)-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-Neder-L-bericht, no. 0204.40=-=
VONK, Tijdschrift van de Vereniging voor het Onderwijs in het Nederlands vzw, jaargang 31, nummer 4, maart – april 2002.
ISSN 0770-2086.
Door: Rita Rymenans, vakgroep didactiek Nederlands, Universiteit Antwerpen (UIA).
Antwerpen, 4 april 2002.
- Koen Van Gorp & Nora Bogaert.
Als informatie elkaar ontmoet. Samenwerkend leren via verdeelde informatie ter bevordering van de taalontwikkeling. Blz. 3-17.
(Het is een open deur intrappen om te beweren dat het voor kinderen belangrijk is om te leren samenwerken. Niet alleen ter bevordering van hun sociale vaardigheden, maar ook van hun leerprestaties en hun taalvaardigheid. Dat het samenwerkingsproces in de praktijk vaak mank loopt, kan aan tal van redenen te wijten zijn, onder meer het verschil in status tussen de kinderen. Een werkvorm die deze problemen ondervangt, is ‘jigsaw’ of ‘werken met verdeelde informatie’. De voordelen hiervan met betrekking tot de status van de kinderen en hun taalverwerving zijn legio. Koen Van Gorp & Nora Bogaert stellen deze vorm van groepswerk voor en stofferen hun bijdrage met concreet uitgewerkte voorbeeldtaken, zowel van de eenvoudig als van de tweevoudig cooperatieve variant. Voor wie nog niet overtuigd is, worden ter afronding de taalverwervingsmogelijkheden van samenwerkend leren via verdeelde informatie op een rij gezet.) - Katrien Durnez & Fransien Vandermeersch.
Rubriek ‘Spiekerskorner’. Een beter schrijfproduct dankzij zelfsturend werk. Blz. 20-36.
(Schrijfproducten kunnen aanzienlijk verbeteren door de leerling-schrijvers meer verantwoordelijkheid te geven tijdens het schrijfproces. Dat tonen Katrien Durnez & Fransien Vandermeersch hier op een overtuigende wijze aan. Alles begint bij een nauwkeurige taakformulering met beoordelingscriteria die in een commentaarformulier worden gegoten. Die checklists kunnen zowel dienst doen tijdens als na het schrijven, bij het herschrijven, en om eigen of andermans werk te beoordelen. Ook schrijven in duo’s of in groep blijkt de kwaliteit van de schrijfproducten te verhogen: op die manier sturen de leerlingen elkaars ideeen en formuleringen bij. Betere resultaten dus, en dat daarmee ook de correctielast van de leraar vermindert, is mooi meegenomen. In deze bijdrage geven de auteurs tal van inspirerende voorbeelden van zakelijk schrijfopdrachten die aansluiten bij de belevingswereld van de leerlingen. Daarnaast wordt ook de integratie met het literatuuronderwijs nagestreefd.) - Griet Beheydt & Reinhild Vandekerckhove.
Zelfgestuurd taalonderwijs in de multimediale talenklas. Blz. 37-52.
(Nieuwe ICT-toepassingen vinden stilaan hun weg naar het taalbeheersingsonderwijs en geven het extra stimulansen. Niet alleen maken ze het levendiger en gevarieerder, maar ze garanderen ook een maximale integratie van de verschillende domeinen. Dat vooral het werken met een elektronische leeromgeving veel troeven biedt, daarvan zijn Griet Beheydt & Reinhild Vandekerckhove overtuigd. Aan de hand van concrete voorbeelden uit hun eigen lespraktijk aan het multimediaal en digitaal talencentrum van de KULAK illustreren ze de mogelijkheden van een teleleerplatform als ‘Blackboard’. Ze gaan dieper in op twee concrete toepassingen: werken met discussiefora en georganiseerd aanbieden van internetlinks. De creatieve leraar kan er ongetwijfeld ook in andere onderwijsvormen en met minder gesofisticeerde software mee aan de slag. Conclusie van dit verhaal: ICT-ondersteund taalonderwijs biedt maximale mogelijkheden voor de ondersteuning en de begeleiding van het taalbeheersingsonderwijs en bevordert tegelijkertijd de zelfwerkzaamheid van de leerder.) - Jan T’Sas.
Rubriek ‘Interkl@s’. Blz. 54-56. - Rita Rymenans.
Rubriek ‘Ingeblikt’. Blz. 57-62.
(Met signalementen van: Moer 2002/1; Liber amicorum voor een bevlogen vakdidacticus; Caleidoscoop; Levende Talen Magazine 89/2; Leesidee Jeugdliteratuur 8/1-3; Openbaar 32/1; Correct taalgebruik; Ons Erfdeel 45/1; Sprankel 13/1; Hoogbegaafde leerlingen; Nederlands in de basisberoepsgerichte leerweg; Meer is altijd beter; IVO 86.)
(8)-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-Neder-L-bericht, no. 0204.41=-=
ZWART WATER, jaargang 2, nummer 2, april 2002, 63 blz.; ills.;
ISSN 1569-2388; EUR 9,00.
Door: Helene Gelens helene.gelens@worldmail.nl
Amsterdam, 7 april 2002.
Dit themanummer ‘Familie’ van ‘Zwart Water ‘kwam uit op 5 april 2002 in Theater Bellevue te Amsterdam tijdens het jaarlijkse festival voor Nederlands toneelrepertoire INKT.
Proza
. Emily Kocken.
Blaaskaak. Blz. 7-10.
. Pauline Durlacher.
De knecht. Blz. 11-15.
Poezie
. Helene Gelens.
3 gedichten; afscheid (I & II), gras omzoomd door hoge bomen. Blz. 18.
. Maayken de Wolff.
2 gedichten; CS Amsterdam, Baard. Blz. 19.
. Jozua Douglas.
2 gedichten; Vogelwolken, Weight. Blz. 20.
. Marike Speelman.
2 gedichten; de vrouw die de varkens slacht haar zonen, ’s ochtends als zijn vrouw nog slaapt. Blz. 21.
Essay
. Patrick Minks.
Familiconen. Blz. 24-27.
(Over afbeeldingen van familie in literatuur, literatuurverfilming en beeldende kunst.)
Toneel
. Natasja Andre de la Porte.
Aux Quatre Saisons. Blz. 29-33.
. Liesbeth Mende.
Mijn moeder heeft een kikker ingeslikt. Blz. 34-44.
Scenario
. Manon Uphoff.
De vanger. Blz. 46-60.
(Fragment uit het filmscenario ‘De Vanger’. In maart 2002 verscheen bij uitgeverij Podium de gelijknamige novelle van Manon Uphoff. Het scenario schreef ze voorafgaand aan de novelle.)
‘Zwart Water’ verschijnt in 2002 drie maal. Het blad is verkrijgbaar in de betere boekhandel. Losse nummers bedragen EUR 9,-. Een abonnement bedraagt EUR 27,- per jaargang, een steunabonnement EUR 36,- (over te maken op gironummer 7956566 t.n.v. Stichting Bang te Amsterdam o.v.v. Zwart Water).
Redactie: Astrid van Baalen, Helene Gelens, Pauline Kalkhove, Colleen Scheepers en Marike Speelman.
Redactieadres: Vogelenzangstraat 38 hs, 1058 ST Amsterdam; e-mail:
zwartwater@planet.nl.
(9)-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-Neder-L-bericht, no. 0204.42=-= *-------------Redacteurs--tijdschriftenoverzicht--Neder-L-----------------* | de Boekenwereld: Marja Smolenaars <m.smolenaars@wanadoo.nl> | | Cahiers voor een Lezer: Reinder Storm <Reinder.Storm@kb.nl> | | Gezelliana: Piet Couttenier <Piet.Couttenier@ufsia.ac.be> | | Gramma/TTT: Peter-Arno Coppen <P.A.Coppen@let.kun.nl> | | Leuvense Bijdragen: Hans Smessaert | | <Hans.Smessaert@arts.kuleuven.ac.be> | | Literatuur: Jose Rekers <jjrekers@hotmail.com> | | Literatuur Zonder Bea Ros <Bea@Zunneberg-Ros.nl> | | Leeftijd: | | Mededelingen Stichting Frank van Lamoen <f.v.lamoen@hccnet.nl> | | Jacob Campo Weyerman: | | Meesterwerk: Els Ruijsendaal <ruisdaal@cistron.nl> | | Moer: Herman Giesbers <H.Giesbers@let.kun.nl> | | Over Multatuli: Reinder Storm <Reinder.Storm@kb.nl> | | Naamkunde: Tanneke Schoonheim <schoonheim@inl.nl> | | Nederlandse Letterkunde: Marja Geesink <marja.geesink@pica.nl> | | Nederlandse Taalkunde: Corrie de Haan <c.de.haan@LET.leidenuniv.nl> | | Neerlandica Extra Muros: Olga van Marion <ovmarion@rullet.leidenuniv.nl>| | de Negentiende Eeuw: Jan Stroop <J.Stroop@hum.uva.nl> | | Ons Erfdeel: Jaap van Veen <JaapJvanVeen@cs.com> | | Ons Geestelijk Erf: Thom Mertens <thom.mertens@ufsia.ac.be> | | Onze Taal: Jac Aarts <j.aarts@chello.nl> | | de Parelduiker: Wieneke 't Hoen <Wieneke.t.Hoen@chi.knaw.nl> | | de Poeziekrant: Fleur Speet <fspeet@hetnet.nl> | | Queeste: ... Een nieuwe redacteur wordt gezocht ... | | Spiegel der Letteren: Betty van Wonderen | | <Betty=van=Wonderen@uba.uva.nl> | | Taal en Tongval: Roland de Bonth, <salemans@baserv.uci.kun.nl> | | Tabu: Ton van der Wouden <vdwouden@let.rug.nl> | | Tekst[blad]: Judith Mulder <tekst.en.uitleg@wxs.nl> | | TNTL: Karina van Dalen-Oskam <dalen@inl.nl> | | Tijdschrift voor ... Een nieuwe redacteur wordt gezocht ... | | Taalbeheersing | | Tydskrif vir Nederlands Jean Jordaan <rgo_anas@rgo.sun.ac.za> | | en Afrikaans: | | Vaktaal: Guido Leerdam <G.Leerdam@dienst.vu.nl> | | Verslagen KANTL: Edward Vanhoutte <evanhout@uia.ua.ac.be> | | Vonk: Rita Rymenans <rymenans@uia.ua.ac.be> | | Vooys: Redactie Vooys <vooys@let.uu.nl> | | de Zeventiende Eeuw: Ton Harmsen <harmsen@rullet.leidenuniv.nl> | | ZL: Geert Swaenepoel <geertswaenepoel@hotmail.com> | | Zwart Water Helene Gelens <zwartwater@planet.nl> | *-------------------------------------------------------------------------* (10)=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-= *-------------------------------------------------------------------------* | | | Informatie over Neder-L: | | ======================== | | Algemene informatie opvragen over Neder-L: stuur mail naar | | listserv@nic.surfnet.nl met daarin de boodschap: GET NEDER-L INFO | | Abonnement nemen op Neder-L: stuur mail naar listserv@nic.surfnet.nl | | met als boodschap: SUB NEDER-L uw-voornaam/voorletters uw-achternaam | | Neder-L op het web/WWW: Neder-L-nummers zijn vanaf januari 1997 in | | web-formaat te lezen via: http://baserv.uci.kun.nl/~salemans/ | | Nadere informatie over Neder-L in web-formaat: zie artikel 9706.01 | | Er is ook een WWW-archief met alle e-mailversies van Neder-L sinds | | juni 1992, dat ook op trefwoord doorzocht kan worden; de URL van dit | | listserv-archief: http://listserv.surfnet.nl/archives/neder-l.html | | Neder-L wordt ook verspreid via de Internet-newsgroup bit.lang.neder-l | | Oude Neder-L-bulletins opvragen: stuur mail naar listserv@nic.surfnet.nl| | met daarin een boodschap als: GET NEDER-L LOG9206 | | (resultaat: logboek met Neder-L-artikelen van juni '92 wordt gestuurd)| | Of maak gebruik van het listserv-archief (zie enkele regels hierboven)| | Bijdrage voor Neder-L opsturen: stuur mail naar neder-l@nic.surfnet.nl | | Contact met redactie: stuur mail naar Salemans@baserv.uci.kun.nl, naar | | Willem.Kuiper@hum.uva.nl, naar Piet.Verkruijsse@hum.uva.nl (voor de | | evenementenagenda) of naar P.A.Coppen@let.kun.nl | *-------------------------------------------------------------------------* *-Einde-------------------- Neder-L, no. 0204.c --------------------------*
Laat een reactie achter