| Subject: | Neder-L, no. 0205.a |
| From: | BJP Salemans |
| Reply-To: | Elektronisch tijdschrift voor de neerlandistiek |
| Date: | Fri, 10 May 2002 18:35:35 +0200 |
| Content-Type: | TEXT/PLAIN |
*********************
*-Tiende-jaargang---------- Neder-L, no. 0205.a -----------ISSN-0929-6514-*
| |
| ************************************************************ |
| * Neder-L, elektronisch tijdschrift voor de neerlandistiek * |
| ************************************************************ |
| |
| Onderwerpen in dit bulletin: |
| ============================ |
| (1) Rub: 0205.01: Evenementenagenda, met: |
| - Symposium 'Seksualiteit in woord en beeld', vr 7 |
| juni 2002 (Amsterdam) |
| - Congres 'Discontinuity & tradition in literary |
| history', wo 19 - do 20 juni 2002 (Amsterdam) |
| - Lezing door prof. H. Bogaert over Elsschot, ma 13 |
| mei 2002 (Delft) |
| - Tentoonstelling 'Ik ben niet van steen', t/m zo 18 |
| augustus 2002 (Den Haag) |
| - Middag met Arnon Grunberg, ma 20 mei 2002 (Den Haag)|
| - Tentoonstelling 'Godfried Bomans, de fluwelen |
| duivel', za 15 juni - zo 8 september 2002 (Den Haag)|
| - Veiling Bubb Kuyper, di 28 - vr 31 mei 2002 |
| (Haarlem) |
| (2) Vac: 0205.02: Vacature voor een universitair docent Taal en |
| Communicatie aan de Vrije Universiteit Amsterdam |
| (deadline: za 18 mei 2002) |
| (3) Rub: 0205.03: Hora est! Promotie H.Th.M. Kloosterhuis op do 25 |
| april 2002 te Amsterdam |
| (4) Med: 0205.04: Lezing 'Het universitaire universum' door Frits van |
| Oostrom over duizend jaar onderwijs en onderzoek op |
| di 21 mei 2002 te Brussel |
| (5) Med: 0205.05: TABU-dag 2002 op vr 28 juni 2002 te Groningen; second |
| call for papers |
| (6) Sym: 0205.06: VioT 2002 over taalbeheersingsonderzoek van ma 16 tot |
| wo 18 december 2002 te Antwerpen |
| (7) Med: 0205.07: Willem van Toorn gastschrijver aan de RUG; lezingen |
| op dinsdagavonden 1, 8, 15, 22 en 29 oktober 2002 te |
| Groningen |
| (8) Med: 0205.08: Poeziemanifestatie 'Het Tuinfeest' op vr 3 augustus |
| 2002 te Deventer ('s avonds voor de grote Deventer |
| boekenmarkt) |
| (9) Med: 0205.09: Lezing 'Het Nederlands in de Europese |
| talenconstellatie' door prof. dr. Abram de Swaan op |
| za 25 mei 2002 te Leiden |
|(10) Lit: 0205.10: Nieuwe uitgave van Academic Press Leiden: 'Lijden |
| liefhebben en schrijven, Een keuze uit de |
| maandagstukken van Kees Fens' |
|(11) Lit: 0205.11: Nieuw verschenen bij De Carbolineum Pers: Abuysen |
| ende ongeregeltheden. Een onbekend rapport over de |
| boekhandel in Brabant in de zeventiende eeuw |
|(12) Lit: 0205.12: Pas verschenen: The Low Countries. Arts and society |
| in Flanders and the Netherlands 10. Chief editor: |
| Jozef Deleu. (Rekkem, 2002) |
|(13) Lit: 0205.13: Pas verschenen: De Franse Nederlanden / Les Pays-Bas |
| Francais. Jaarboek / Annales 27. Hoofdred.: Jozef |
| Deleu. (Rekkem, 2002) |
|(14) Sym: 0205.14: Congres 'De Friese cultuur in de eeuw van Gysbert |
| Japix' op do 28 en vr 29 augustus 2003 te Leeuwarden; |
| uitnodiging aan sprekers |
|(15) Sym: 0205.15: Aankondiging colloquium 'A corps et a cris' over de |
| problematiek van de stedelijke samenleving in de late |
| middeleeuwen en de vroegmoderne tijd op vr 29 en za |
| 30 augustus 2003 te Gent; oproep aan sprekers |
|(16) Rec: 0205.16: Recensie door P.J. Verkruijsse van: M.E.M. Jungman, |
| i.s.m. J.B. Voorbij. Repertorium van teksten in het |
| handschrift-Van Hulthem (...) Cd-rom met een |
| inleiding. (Hilversum, 1999) |
|(17) Col: 0205.17: Linguistisch Miniatuurtje LXXXIV: Zinsontleding voor |
| politici |
|(18) Informatie over Neder-L |
| |
*-------------------------- --------------10-mei-2002-*
*********************
(1)-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: Sun, 14 Apr 2002 16:07:59 +0200
From: P.J. Verkruijsse <piet.verkruijsse@hum.uva.nl>
Subject: Rub: 0205.01: Evenementenagenda
=================
Evenementenagenda
=================
AMSTERDAM, Academisch Medisch Centrum, Meibergdreef 9, Collegezaal 1 en Medische Bibliotheek.
Symposium ‘Seksualiteit in woord en beeld’, vrijdag 7 juni 2002, 12.30-17.00 uur.
- Ter gelegenheid van het verschijnen van de door de Universiteitsbibliotheek Amsterdam vervaardigde catalogus van de collectie-Van Emde Boas organiseren de UB Amsterdam, de afdeling Seksuologie van het AMC en de familie Van Emde Boas een symposium in het AMC. Sprekers zijn drs. G.T. Roelofs (‘Psychiatrie en seksuologie anno Coen’), prof. dr. J.G. van Dijk (‘Coen van Emde Boas, seksuologie in woord en beeld’), drs. G. Casteelen (‘Psychiatrie en seksuologie anno nu’), dr. H.W. van Lunsen (‘Naar evidence based seksuologie in eerste en tweede lijn; seksuologie als wetenschap en professie’), dr. W. van Emde Boas (‘Leven en werk van Coen van Emde Boas’) en prof. dr. P. Visser (‘De collectie en catalogus van Van Emde Boas’). Aanmelding en inlichtingen: mevrouw R. van der Bij, AMC afd. Verloskunde en Gynaecologie, H4-205, Meibergdreef 9, 1100 DD Amsterdam, fax +31 (0)20-6963489.
Deelnamebedrag EUR 45,00.
AMSTERDAM, Vrije Universiteit, Boelelaan 1105
Congres ‘Discontinuity & tradition in literary history’, woensdag 19 – donderdag 20 juni 2002.
- Tweedaags congres georganiseerd door de onderzoeksgroep Values and norms in literature, the visual arts, and new media van de Faculteit der Letteren en de vakgroep Vergelijkende Literatuurwetenschap. Inlichtingen: A.Rigney@let.vu.nl, +31 (0)20-4446527. Sprekers zijn o.a. Joep Leerssen, Harald Hendrix en Jelle Koopmans.
DELFT, Speakers, Burgwal 45-49.
Lezing over Elsschot, maandag 13 mei 2002, 20.15 uur.
- Lezing door prof. H. Bogaert: ‘The secret life of … Willem Elsschot’. Inlichtingen: +31 (0)15-2783988, e-mail: sg@ssc.tudelft.nl. Toegang gratis.
DEN HAAG, Letterkundig Museum, Prins Willem-Alexanderhof 5, +31 (0)70-3339666, http://www.letterkundigmuseum.nl.
Tentoonstelling ‘Ik ben niet van steen’, t/m 18 augustus 2002, di.-vr. 10.00-17.00 uur, za.-zo. 12.00-17.00 uur.
- Van 2 maart t/m 17 augustus is in het Letterkundig Museum de tentoonstelling ‘Ik ben niet van steen. Beelden van schrijvers’ te zien. ‘Ik ben niet van steen’ is een representatieve selectie uit de beeldencollectie van het Letterkundig Museum en is zowel vanuit literair als kunsthistorisch oogpunt interessant. Het vroegste beeld – een gipsen Jacob van Lennep – dateert uit de tweede helft van de negentiende eeuw, het meest recente uit 2001 – een bronzen Marten Toonder door Sylva Willink-Quiel. Gelet op deze tijdsspanne, de diverse technieken, de uiteenlopende materialen en de te onderscheiden kunststromingen wordt de bezoeker geconfronteerd met een grillige keuze uit wat in Nederland in de loop van meer dan een eeuw aan gebeeldhouwde portretten is voortgebracht. De bezoeker wordt begeleid door een audio-tour. Bij elk beeld hoort hij een prozafragment of gedicht over de liefde, ingesproken door Frits Lambrechts en Sara Stel. Het thema liefde sluit aan op het thema van de Boekenweek 2002: ‘Hebban olla vogala nestas’.
In enkele gevallen wordt bij de audio-tour ook nadere informatie over het beeld en de beeldend kunstenaar gegeven. Bij de expositie verschijnt een uitgave, waarin de prozafragmenten en de gedichten zijn opgenomen.
DEN HAAG, Letterkundig Museum, Prins Willem-Alexanderhof 5, +31 (0)70-3339666, http://www.letterkundigmuseum.nl.
Middag met Arnon Grunberg, maandag 20 mei 2002, 14.00 uur.
- Arnon Grunberg leest voor en signeert op tweede pinksterdag.
DEN HAAG, Letterkundig Museum, Prins Willem-Alexanderhof 5, +31 (0)70-3339666, http://www.letterkundigmuseum.nl.
Tentoonstelling over Godfried Bomans, za 15 juni t/m zo 8 september 2002, di.-vr. 10.00-17.00 uur, za.-zo. 12.00-17.00 uur.
- Tentoonstelling ‘Godfried Bomans, de fluwelen duivel’. In 2000 verwierf het Letterkundig Museum de literaire nalatenschap van Godfried Bomans. ‘De eeuwige student’, ‘Godje Bomans’, ‘De dolende ridder’ en ‘De fluwelen duivel’ zijn enkele typeringen van de schrijver van ‘Erik of Het klein insectenboek’. De expositie toont de rijkdom van Bomans’ schrijversschap aan de hand van brieven, dagboeken, foto’s, kladschriften en radio- en TV-opnamen.
HAARLEM, Bubb Kuyper, Jansweg 39.
Veiling van boeken, prenten en handschriften, dinsdag 28 – vrijdag 31 mei 2002.
- Auctie van 4981 nommers, verdeeld over drie catalogi (prijs EUR 15,00). Dinsdag 28 mei, 19 uur: o.a. bibliografie, typografie, muziek en uitvoerende kunsten, incl. grammofoonplaten en cd’s (nrs. 1305-1949). Woensdag 29 mei, 10.00 uur: de collectie van L.H. Dorrenboom met geillustreerde boeken uit vier eeuwen, waaronder zeer veel kinder- en jeugdliteratuur: abc-boeken, sprookjes, robinsonades en ruim 60 Reynaert-edities (nrs. 1-1304). Woensdag 29 mei, 19.00 uur: nog meer kinderboeken, moderne geillustreerde boeken, Nederlandse literatuur (veel boeken met handgeschreven opdrachten en een aantal manuscripten) en buitenlandse literatuur (nrs. 1950-2518). Donderdag 30 mei, 11.00 uur: cultuurgeschiedenis, geschiedenis, topografie, een collectie boeken en prenten over overstromingen en het water in het algemeen in Nederland, boeken over Indonesie (nrs. 2519-3012) en prenten, centsprenten en grafische kunst uit de 16e-19e eeuw (nrs. 3608-4050). Donderdag 30 mei, 19.00 uur: natuur, wetenschap, medicijnen en techniek, manuscripten (alba amicorum, poeziealbums) en antiquarische boeken (nrs. 3013-3607). Vrijdag 31 mei, 11.00 uur: moderne kunst (nrs. 4051-4981). Kijkdagen: donderdag 23-zondag 16 mei, telkens van 10.00-16.00 uur. Nadere informatie: +31 (0)23-5323986, info@bubbkuyper.com, http://www.bubbkuyper.com.
(2)-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: Mon, 6 May 2002 11:08:47 +0200
From: Theo Janssen <thajm.janssen@let.vu.nl>
Subject: Vac: 0205.02: Vacature voor een universitair docent Taal en Communicatie aan de Vrije Universiteit Amsterdam (deadline: za 18 mei 2002)
==================
Vacature Amsterdam
==================
vacaturenummer 1314.2002091
(advertentie in: de Volkskrant, 4 mei 2002)
De leerstoelgroep Taal & Communicatie van de afdeling Nederlands van de Faculteit der Letteren zoekt een universitair docent met als taak het verzorgen van onderwijs (0,6 fte) en het verrichten van onderzoek (0,4 fte).
De leerstoelgroep richt zich op onderwijs en onderzoek dat de verbinding vormt tussen taalkunde en communicatiewetenschap. Het onderwijs en het onderzoek van de leerstoelgroep Taal & Communicatie kenmerken zich door de analyse van specifiek talige aspecten van schriftelijk en mondeling taalgebruik in conventionele en nieuwe media en door de empirische toetsing van voorstellen voor optimalisering van taalgebruik. De leerstoelgroep levert onderwijs aan de opleidingen Nederlandse Taal en Cultuur (NTC) en Communicatie- en Informatiewetenschappen (CIW). Bij NTC is dat onderwijs vooral gericht op tekst- en gespreksanalyse en tekst- en gespreksoptimalisering, stoelend op taalkundige inzichten. Bij CIW is dat onderwijs vooral gericht op aspecten van oraliteit en geletterdheid in het communicatieproces.
Taak
Bij het onderwijs ligt de nadruk op het verzorgen van colleges aan studenten van de opleidingen NTC en CIW op het terrein van de mondelinge taalbeheersing, zowel op Bachelor (Ba-) als op Master (Ma)-niveau. Ook wordt u geacht stages en scripties te begeleiden. In de leerstoelgroep wordt onderzoek gedaan naar de effectiviteit en optimalisering van communicatie in met name institutionele contexten. Binnen dit kader richt uw onderzoek zich op de rol van mondelinge communicatie.
Functie-eisen
U bent een gepromoveerde taalkundige, taalbeheerser of communicatiewetenschapper met expertise op het terrein van mondelinge interactie, in het bijzonder in institutionele contexten. U heeft een aantoonbare belangstelling voor het Nederlands als onderzoeksobject. U heeft de potentie en de bereidheid regelmatig te publiceren in nationale en internationale tijdschriften. U bent een enthousiasmerend docent, inzetbaar op Ba- en Ma-niveau.
Salaris
Afhankelijk van opleiding en ervaring maximaal EUR 4.325,- bruto per maand (salarisschaal 12) bij volledige werktijd.
Bijzonderheden
De arbeidsovereenkomst wordt aangegaan voor een periode van twee jaar. Bij gebleken geschiktheid volgt een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd.
Informatie
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met de heer prof. dr. Th.A.J.M. Janssen, hoogleraar Taalkunde en Taalbeheersing van het Nederlands, tel. +31 (0)20-444.64.13 of per e-mail thajm.janssen@let.vu.nl.
Schriftelijke sollicitaties onder vermelding van het vacaturenummer linksboven op brief en envelop, binnen veertien dagen na het verschijnen van deze advertentie, te richten aan de Vrije Universiteit, Faculteit der Letteren, t.a.v. dr. B. Weltens, directeur bedrijfsvoering, De Boelelaan 1105, 1081 HV Amsterdam. Uw reactie kunt u ook sturen naar bestuurssecretariaat@let.vu.nl.
(3)-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: Mon, 6 May 2002 00:26:41 +0200
From: P.J. Verkruijsse <piet.verkruijsse@hum.uva.nl>
Subject: Rub: 0205.03: Hora est! Promotie H.Th.M. Kloosterhuis op do 25 april 2002 te Amsterdam
=========
Hora est!
=========
Donderdag 25 april 2002, Universiteit van Amsterdam.
H.Th.M. Kloosterhuis: ‘Van overeenkomstige toepassing. De pragmadialectische reconstructie van analogie-argumentatie in rechterlijke uitspraken’.
Promotores: prof. dr. F.H. van Eemeren; prof. dr. T. van Haaften.
(4)-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: Thu, 2 May 2002 18:15:34 +0200
From: Remco Sleiderink <remco.sleiderink@kubrussel.ac.be>
Subject: Med: 0205.04: Lezing 'Het universitaire universum' door Frits van Oostrom over duizend jaar onderwijs en onderzoek op di 21 mei 2002 te Brussel
===========================================================
Lezing ‘Het universitaire universum’ door Frits van Oostrom
===========================================================
We hebben het genoegen om Prof. Dr. Frits van Oostrom (Universiteit Utrecht) aan de K.U. Brussel te ontvangen en we willen u heel graag in dat genoegen laten delen. Hij is namelijk bereid om op dinsdag 21 mei in de Grote Aula, om 19.30 uur, een lezing te geven voor een breed geinteresseerd publiek. Hij wil het hebben over de voorgeschiedenis van de universiteit, de ontwikkeling van charismatisch naar intellectueel onderwijs, de relevantie ervan voor een nieuwe geschiedenis van de Nederlandse literatuur en zelfs voor de actualiteit (de beruchte Bachelor/Master-ontwikkelingen). Kortom, hij spreekt over:
Het universitaire universum.
Over onderwijs en onderzoek van de elfde t/m de eenentwintigste eeuw… en wat dat betekent voor de plaats van de middeleeuwse literatuur in de samenleving
Van Oostrom is een alomgeprezen, gedreven spreker, een bejubeld docent en schrijver van grensverleggende studies, die boeiend, helder en met hoog-literaire feeling zijn geschreven. Zijn ‘Maerlants Wereld’ werd in 1996 bekroond met de AKO-literatuurprijs, wat hoogst uitzonderlijk is voor een wetenschappelijk werk. Hij is eredoctor van onze universiteit en werd begin dit jaar benoemd tot eerste Universiteitshoogleraar van de Universiteit Utrecht; voor dit bijzondere ambt komen uitsluitend wetenschappers van internationaal erkende topkwaliteit met discipline-overstijgende visie en uitstraling in aanmerking. Redenen te over dus om te komen luisteren… De toegang is gratis en we nodigen u uit voor een drankje na de lezing.
De volgende ochtend geeft hij van 9 tot 11 uur college voor onze studenten Germaanse Talen. Wie ook deze colleges wil bijwonen, is van harte welkom.
We hopen oprecht u te mogen ontmoeten op dinsdagavond 21 mei,
met vriendelijke groeten,
Prof. Dr. Jef Janssens
Decaan Letteren en Wijsbegeerte
K.U. Brussel
(5)-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: Wed, 8 May 2002 16:02:01 +0200
From: Maartje Schreuder <M.J.Schreuder@let.rug.nl>
Subject: Med: 0205.05: TABU-dag 2002 op vr 28 juni 2002 te Groningen; second call for papers
==================================================
TABU-dag: eendaags congres algemene taalwetenschap
28 juni 2002, Rijksuniversiteit Groningen
==================================================
De jaarlijkse TABU-dag zal worden gehouden op vrijdag 28 juni 2002. De TABU-dag is een eendaags, jaarlijks terugkerend congres op het gebied van de algemene taalwetenschap dat georganiseerd wordt door de Rijksuniversiteit Groningen. Alle aspecten van de taalkunde kunnen aan bod komen. De voertalen voor de lezingen zijn Nederlands en Engels. De TABU-dag 2002 wordt gehouden op de volgende locatie: Harmoniegebouw, Oude Kijk in ’t Jatstraat 26, Groningen.
Er komen twee gastsprekers. Brian Joseph, professor in de algemene taalwetenschap aan de Ohio-State University en redacteur van het tijdschrift Language, zal vertellen over zijn werk op het gebied van de historische taalkunde. In zijn lezing vraagt hij zich af of analoge verandering gezien kan worden als ‘grammatica-optimalisering’, zoals gesuggereerd door Kiparsky (2000) (en enkele anderen), binnen het kader van Optimality Theory. Daarvoor maakt hij gebruik van een aantal ontwikkelingen uit de geschiedenis van het Grieks en uit het hedendaags Amerikaans Engels, waarbij hij voorstelt dat elke graad van ‘optimalisatie’ strikt lokaal van aard moet zijn en dus minder wijd van bereik dan de notie van ‘grammatica-optimalisatie’ zou suggereren.
De tweede genodigde spreker is Pieter Muysken, professor in de Algemene Taalwetenschap en Dialectologie aan de Universiteit van Nijmegen. De titel van zijn lezing is: ‘Modelling Language Contact. Speaker Optimization Strategies.’
We nodigen onderzoekers uit om een abstract in te sturen van maximaal 400 woorden, in het Engels of Nederlands. Een abstract moet de volgende elementen bevatten: titel van de presentatie, de naam, het adres, de vakgroep, het e-mailadres en het telefoonnummer van de auteur, het abstract zelf en verzoeken voor eventuele apparatuur. Het abstract kan worden ingediend via e-mail in Word of PDF-formaat, naar tabu@let.rug.nl. Indien het niet mogelijk is om het abstract via e-mail in te dienen, kunt u contact opnemen met de organisatoren. Ook deelnemers die geen presentatie verzorgen wordt verzocht zich via het e-mailadres aan te melden.
De duur van de presentaties is twintig minuten, gevolgd door vijf minuten discussie. De deadline voor de abstracts is vrijdag 24 mei 2002. In principe accepteert de TABU-dag alle inzendingen. Mededelingen worden aangekondigd op onze website zodra ze beschikbaar komen.
De organisatoren,
Markus Bergmann, Maartje Schreuder
Faculteit der Letteren, ATW
Rijksuniversiteit Groningen
Postbus 716
9700 AS Groningen
e-mail: tabu@let.rug.nl
telefoon: +31 (0)50-3635920 (Maartje Schreuder)
website: http://www.let.rug.nl/events/tabu/2002
(6)-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: Mon, 6 May 2002 13:43:44 +0200
From: Luuk Van Waes <Luuk.VanWaes@ufsia.ac.be>
Subject: Sym: 0205.06: VioT 2002 over taalbeheersingsonderzoek van ma 16 tot wo 18 december 2002 te Antwerpen
=========
VioT 2002
=========
Van 16 tot 18 december 2002 vindt het negende VIOT-congres plaats aan de UFSIA – Universiteit Antwerpen. Het congres wil een overzicht presenteren van wat er de voorbije drie jaar op de verschillende deelgebieden van het taalbeheersingsonderzoek gebeurd is. Tegelijkertijd is het natuurlijk ook de bedoeling om een boeiende onderzoeksagenda voor de volgende jaren uit te zetten. VIOT 2002 biedt een forum voor onderzoek over argumentatie, retorica, conversatie, tekstontwerp, tekstbegrip, tekstproductie, taalvaardigheid en professionele communicatie.
Stuur uw abstract voor 15 mei 2002 naar de congresorganisatoren. Gebruik hiervoor het formulier op de congreswebsite http://www.viot2002.org
VIOT 2002
Luuk Van Waes
UFSIA-Universiteit Antwerpen
tel.: +32 (0)3-220.40.91
fax: +32 (0)3-220.47.99
e-mail: viot2002@ua.ac.be
(7)-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: Mon, 6 May 2002 00:26:41 +0200
From: P.J. Verkruijsse <piet.verkruijsse@hum.uva.nl>
Subject: Med: 0205.07: Willem van Toorn gastschrijver aan de RUG; lezingen op dinsdagavonden 1, 8, 15, 22 en 29 oktober 2002 te Groningen
=========================================
Willem van Toorn gastschrijver aan de RUG
=========================================
Willem van Toorn is de zeventiende gastschrijver aan de Rijksuniversiteit Groningen. In het najaar verzorgt hij vier openbare lezingen, waarin hij ingaat op aspecten van Nederlandse en buitenlandse poezie. Deze overdenkingen worden becommentarieerd door een referent. Daarnaast geeft Van Toorn speciaal voor RUG-studenten een werkcollege, waarin hij de deelnemers begeleidt in het schrijven van essays over hun eigen vakgebied. Het gastschrijverschap van Van Toorn begint op 1 oktober met een interview door zijn voorganger, Thomas Rosenboom.
Sinds 1986 is aan de Rijksuniversiteit Groningen elk najaar een gastschrijver werkzaam. Eerdere gastschrijvers waren onder meer Doeschka Meijsing, Willem Wilmink, Monica van Paemel, Willem Jan Otten, Jean Pierre Rawie, Gerrit Krol, Nelleke Noordervliet, J. Bernlef, Rutger Kopland, Joost Zwagerman en Thomas Rosenboom. De organisatie van het Gastschrijverschap is in handen van de RUG, Studium Generale en de K.L. Pollstichting voor Onderwijs, Kunst en Wetenschap.
Willem van Toorn (1935) is dichter, romancier, vertaler, kinderboekenschrijver en essayist die gestaag bouwt aan een omvangrijk oeuvre. Daarin is precisie en intimiteit belangrijker dan lawaai of grote gebaren. Van Toorn publiceerde zijn eerste gedichten in Maatstaf en in 1959 verscheen zijn eerste boek, de novelle ‘De explosie’. De romans ‘Een leeg landschap’ (1988) en ‘Het verhaal van een middag’ (1994) werden genomineerd voor een literaire prijs en voor zijn poezie kreeg Van Toorn de Herman Gorterprijs, de Jan Campertprijs en de A. Roland Holstpenning. De gedichten van Willem van Toorn werden in 2001 gebundeld: ‘Gedichten 1960-1997’. Van Toorn vertaalde werk van Klaus Mann, Zweig en Kafka uit het Duits, van Isherwood en Updike uit het Engels en liet in 2001 een Nederlands-Italiaanse uitgave van de gedichten van Cesare Pavese het licht zien, getiteld ‘De dood zal komen en jouw ogen hebben’. Van zijn werk verschenen Duitse en Italiaanse vertalingen.
Programma-overzicht
dinsdag 1 oktober 2002: Openingsinterview door Thomas Rosenboom.
dinsdag 8 oktober 2002: Openbare lezing: Beeldgedichten.
dinsdag 15 oktober 2002: Openbare lezing: Een stilstaande vijver.
dinsdag 22 oktober 2002: Openbare lezing: Het poeticale gedicht.
dinsdag 29 oktober 2002: Aulalezing: De harde werkelijkheid.
De bijeenkomsten beginnen om 20.00 uur.
Plaats: Academiegebouw van de Rijksuniversiteit Groningen, Broerstraat 5, Groningen.
(8)-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: Fri, 3 May 2002 18:03:24 +0200
From: Theater Bouwkunde <theaterbouwkunde@wxs.nl>
Subject: Med: 0205.08: Poeziemanifestatie 'Het Tuinfeest' op vr 3 augustus 2002 te Deventer ('s avonds voor de grote Deventer boekenmarkt)
==================================
Poeziemanifestatie ‘Het Tuinfeest’
==================================
Op 3 augustus 2002 organiseert Theater Bouwkunde ‘Het Tuinfeest’. Nederlands beste poeziemanifestatie in het centrum van Deventer aan de vooravond van de grootste boekenmarkt van Europa. Zo’n 30 van de meest bekende dichters en performers geven voordrachten op kleine podia in de sfeervolle stadstuinen in de oude Deventer binnenstad.
Dit jaar tellen we de vijfde editie van deze bijzondere gebeurtenis. Bezoekers (1400) kunnen luisteren naar de voordracht van gedichten. Het genieten van poezie staat centraal. Door auteurs zelf en in sommige gevallen door acteurs of andere vertolkers. De intieme aard van de optredens geven de manifestatie haar ‘eigen’ unieke karakter.
Programma 2002
Tot nu toe hebben toegezegd: Simon Vinkenoog, Joost Zwagerman, C.O. Jellema, Eva Gerlach, Fred Portegies Zwart, Jan Kal, Jana Beranova, Jean Pierre Rawie, Marjoleine de Vos, Ted van Lieshout, Tonnus Oosterhof, Jacques Kloeters, Hester Knibbe, Ilja Leonard-Pfeifer, Kees Ouwens, Tjebbe Hettinga, Jean Paul Franssens, Menno Wigman, Jef Hofmeister e.a.
Onder voorbehoud: Anna Enquist, Ramsey Nasr, Judith Herzberg.
Voor nadere informatie kunt u bellen of mailen met:
Theater Bouwkunde
Jeanette Hoekstra (Publiciteit)
Tel: +31 (0)570-614075
E-mail: info@theaterbouwkunde.nl
Website: http://www.theaterbouwkunde.nl/
(9)-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: Thu, 02 May 2002 14:51:04 +0200
From: Jan Stroop <j.stroop@hum.uva.nl>
Subject: Med: 0205.09: Lezing 'Het Nederlands in de Europese talenconstellatie' door prof. dr. Abram de Swaan op za 25 mei 2002 te Leiden
==========================
Lezing door Abram de Swaan
==========================
Lezing ‘Het Nederlands in de Europese talenconstellatie’ door prof. Dr. Abram de Swaan
Tijdstip: zaterdag 25 mei 2002 in het Centraal Faciliteitengebouw van de Universiteit Leiden, Cleveringaplaats 1, Leiden, 15.15 uur
(na afloop van de ledenvergadering van de LVVN).
Toegang: gratis
Het Nederlands heeft zich in de voormalige kolonien niet weten te handhaven en heeft dan ook nauwelijks nog een functie buiten de Lage landen. De Europese Unie propageert de officiele talen van alle lidstaten en beleefdheidshalve ook nog de regionale, migranten- en minderheidstalen. Daarmee wordt het Engels nog meer bevoordeeld, want: ‘hoe meer talen, hoe meer Engels’. Maar het Nederlands is ‘robuust’ genoeg om zich in het binnenlands gebruik te handhaven.
Prof. dr. Abram de Swaan is universiteitshoogleraar sociale wetenschap aan de Universiteit van Amsterdam en voorzitter van de Amsterdamse School voor Sociaal-wetenschappelijk Onderzoek. Hij was hoogleraar sociologie van 1973-2001; was redacteur van De Gids van 1969 tot 1991. De Swaan schreef voor NRC Handelsblad wekelijks korte stukken die in een drietal bundels zijn verzameld. Een bekende titel is Perron Nederland. In 1999 verscheen ‘De draagbare De Swaan’, een bloemlezing uit zijn publicaties. Meest recent is ‘Words of the world; the global language system’ (2001; vertaald als ‘Woorden van de wereld; het mondiale talenstelsel, 2002).
(10)=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: Tue, 7 May 2002 12:45:37 +0200
From: B.P.M Dongelmans <B.P.M.Dongelmans@let.leidenuniv.nl>
Subject: Lit: 0205.10: Nieuwe uitgave van Academic Press Leiden: 'Lijden liefhebben en schrijven, Een keuze uit de maandagstukken van Kees Fens'
==========================================
Nieuwe uitgave van Academic Press Leiden:
‘Lijden liefhebben en schrijven, Een keuze uit de maandagstukken van Kees Fens’
==========================================
Eind mei 2002 verschijnt de nieuwste titel van Academic Press Leiden: ‘Lijden liefhebben en schrijven, Een keuze uit de maandagstukken van Kees Fens’. De essays die in dit boek zijn opgenomen verschenen tussen 1994 en 1999 wekelijks in de boekenbijlage van De Volkskrant. De auteur heeft speciaal voor deze uitgave een keuze gemaakt uit zijn ‘maandagstukken’. Met een boekbespreking als vertrekpunt levert Fens steeds fascinerende beschouwingen over thema’s die uiteenlopen van de lyrische poezie van Hooft, de liefde van Heloise en Abelard, G.A. van Oorschot als uitgever van poezie tot de kunstmatigheid van het dandyisme. Deze bundel biedt een weerzien met de mooiste essays van Nederlands bekendste literatuurcriticus. ‘Lijden, liefhebben en schrijven’ is een eenmalige uitgave en verschijnt in een oplage van slechts 400 exemplaren. Het werk is gebonden, heeft een fullcolour omslag en bevat een leeslint. Vanwege het bibliofiele karakter zal dit boek niet alleen Fens-kenners, maar ook boek- en literatuurliefhebbers aanspreken. Dit bijzondere boek is natuurlijk ook een prachtig cadeau.
Als u een of meerdere exemplaren van deze uitgave wilt ontvangen, kunt een e-mail sturen naar apl@let.leidenuniv.nl of een fax naar nummer: +31 (0)71-5272149.
Indien u intekent voor 21 mei, kunt u dit bijzondere boek met 15 procent korting aanschaffen. Prijzen zijn inclusief BTW en portokosten.
Kees Fens: Lijden, liefhebben en schrijven, Een keuze uit de maandagstukken
Prijs: EUR 19,95 (voor 21 mei EUR 16,95)
Publicatiedatum: eind mei 2002
Formaat: 14×22 cm
ISBN: 90-74372-22-8
Omvang: 191 pagina’s
(11)=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: Mon, 6 May 2002 00:26:41 +0200
From: P.J. Verkruijsse <piet.verkruijsse@hum.uva.nl>
Subject: Lit: 0205.11: Nieuw verschenen bij De Carbolineum Pers: Abuysen ende ongeregeltheden. Een onbekend rapport over de boekhandel in Brabant in de zeventiende eeuw
============
Aankondiging
============
De Vlaamse ‘private press’ De Carbolineum Pers heeft het genoegen u de publicatie aan te kondigen van:
ABUYSEN ENDE ONGEREGELTHEDEN
Een onbekend rapport over de boekhandel in Brabant in de zeventiende eeuw
De betrekkingen tussen drukkers en overheden zijn in Vlaanderen zelden harmonieus geweest. Reeds in 1516, minder dan een halve eeuw na de komst van de boekdrukkunst in onze gewesten, loofde de latere keizer Karel V een beloning van 100 gulden uit voor het verklikken van de auteur van opruiende Gentse pamfletten en karikaturen. Diens ordonnantie zou de volgende eeuwen gevolgd worden door honderden andere geboden en verboden rond drukpers en boekhandel.
Hoe moeilijk de relaties lagen, blijkt ook uit een tot nu toe ongepubliceerd rapport uit de late zeventiende eeuw, dat onlangs ontdekt werd in het archief van de Grote Raad van Mechelen. Een anonieme auteur, mogelijk een raadsheer van de Grote Raad, heeft persoonlijk het boekbedrijf in Antwerpen, Leuven en Brussel gecontroleerd, en brengt verslag uit van diverse ‘abuysen ende ongeregeltheden in het drucken ende vercoopen van ongemanierde ende inadmissibele boecken, tractaeten, printen, liedekens, refereynen, geschriften ende manifesten.’ Tegelijk stelt hij een aantal maatregelen voor om de wantoestanden aan te pakken. Het is een onbekend ooggetuigenverslag dat een heldere momentopname biedt van het Vlaamse boekbedrijf in de vroegmoderne tijd.
Na meer dan 300 jaar in de archieven te hebben gesluimerd, verschijnt dit boeiende rapport nu voor het eerst bij De Carbolineum Pers, met een inleiding door dr. Pierre Delsaerdt, conservator van de historische collecties in de bibliotheek van de Ufsia te Antwerpen. Tekst en inleiding zijn met de hand gezet uit speciaal nieuw gegoten Goudy Mediaeval 14 punt, en met de handpers gedrukt op geschept Hahnemuhle papier, in een oplage van 75 genummerde exemplaren. Het boek van 20 cm. en ongeveer 60 bladzijden is ingenaaid en zit in een kartonnen foedraal.
‘Abuysen ende ongeregeltheden’ zal EUR 75,00 kosten en verschijnt deze zomer. Wie betaalt voor 1 juni ontvangt een op naam gedrukt exemplaar. Het boek kan besteld worden via e-mail: brousseeuw@rug.be. Storten kan op rekening 001-2190765-96 van Boris Rousseeuw, Elf Novemberstraat 22, 2910 Essen. Voor Nederland: storten op rekening ING 68-33-19-698. Na verschijnen wordt het boek stevig verpakt en aangetekend toegestuurd.
Enkele proefbladzijden zijn te zien op mijn website http://members.lycos.nl/Carbolineum/abuysen.html.
Desgewenst kan u via e-mail ook een gedrukt prospectus aanvragen, zodat u papier, formaat en letter al kan savoureren.
Boris Rousseeuw
De Carbolineum Pers
(12)=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: Mon, 6 May 2002 00:26:41 +0200
From: P.J. Verkruijsse <piet.verkruijsse@hum.uva.nl>
Subject: Lit: 0205.12: Pas verschenen: The Low Countries. Arts and society in Flanders and the Netherlands 10. Chief editor: Jozef Deleu. (Rekkem, 2002)
==============
Pas verschenen
==============
The Low Countries. Arts and society in Flanders and the Netherlands 10. Chief editor: Jozef Deleu. Rekkem: Stichting Ons Erfdeel, 2002. 320 blz.; ills.; ISSN 0779-5815, ISBN 90-75862-56-3; EUR 37,18 (Belgie), EUR 38,57 (Nederland).
De Engels sprekende wereld kan nu al tien jaar lang een goed overzicht krijgen van wat er in de Lage Landen op cultuurhistorisch gebied aan de gang is. Het jaarboek van de Stichting Ons Erfdeel houdt dat goed bij in de vorm van soms thematisch gegroepeerde artikels en een uitgebreide kroniek op de terreinen van de architectuur, cultuurpolitiek, film en theater, geschiedenis, taal, literatuur, muziek, filosofie en wetenschap, samenleving en beeldende kunst.
Het tiende jaarboek, voor het laatst onder het hoofdredacteurschap van de bezielende Jozef Deleu, heeft als thema ‘Iconoclasms’ en bevat bijdragen over de Beeldenstorm, de secularisatie in Nederland, ongeloof in Nederland en Vlaanderen, geloof en ongeloof in de moderne literatuur, vertaalde (on)godsdienstige poezie van Hadewijch tot en met Vroman, het hergebruik van kerkelijke gebouwen voor andere activiteiten, nieuwe liturgische muziek in Nederland en godsdienstige export naar Indonesie, Congo en Noord-Amerika.
Buiten het thema om is er aandacht voor literatuur: Hugo Brems bespreekt de poezie van Luuk Gruwez, Cyrille Offermans die van Bernlef, A.L. Sotemann die van J.C. Bloem, Hans Vandevoorde die van Karel van de Woestijne; Frans de Rover wijdt een beschouwing aan het werk van Arnon Grunberg, Rudi van der Paardt aan Paul Claes. Verder zijn er artikels over de renovatie van Museum Meermanno in Den Haag en over de betekenis van Simon Stevin.
In de kronieken kan men beschouwingen aantreffen over 400 jaar VOC, de 300 jaar geleden overleden Willem III, het vorig jaar verschenen boek ‘Words of the world’ van Abram de Swaan, de in de afgelopen jaren verschenen vertalingen van romans van Bart Moeyaert en de bundels ‘The bookshop of the world’ van Lotte Hellinga e.a. en ‘King Arthur in the Medieval Low Countries’ van Geert Claassens en David Johnson.
P.J. Verkruijsse
(13)=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: Mon, 6 May 2002 00:26:41 +0200
From: P.J. Verkruijsse <piet.verkruijsse@hum.uva.nl>
Subject: Lit: 0205.13: Pas verschenen: De Franse Nederlanden / Les Pays-Bas Francais. Jaarboek / Annales 27. Hoofdred.: Jozef Deleu. (Rekkem, 2002)
==============
Pas verschenen
==============
De Franse Nederlanden / Les Pays-Bas Francais. Jaarboek / Annales 27. Hoofdred.: Jozef Deleu. Rekkem: Stichting Ons Erfdeel, [2002]. 256 blz.; ills.; ISSN 0251-2408; ISBN 90-75862-59-1; EUR 31,61 (Belgie), EUR 34,03 (Nederland).
Het keurig verzorgde, fraai geillustreerde, volledig tweetalige 27-ste jaarboek van de Stichting Ons Erfdeel bevat weer een diversiteit aan artikels en kronieken. Er zijn bijdragen over het economisch belang van het Nederlands in Noord-Frankrijk en over de strijd in de 19e eeuw van de eerste inspecteurs van het lager onderwijs uit het Franse Noorderdepartement tegen de dialecten en het Vlaams.
Johan Roelstraete geeft praktische tips (gidsen en Internetadressen) voor genealogisch onderzoek in de Franse Nederlanden. Van C. Moeyaert is er in de rubriek Lexicon een onderzoek naar de schrijftaal van de Westhoek in Frankrijk aan de hand van een zangstuk in een bedrijf, ‘Nicaas’, uit het Frans van M. Vade vertaald ‘door een lid van de Rederijkerskamer De Baptisten Royaerts, “Onrust in Genoegte” van Sint-Winoksbergen’ uit het eind van de 18e eeuw. ‘Nicaas’ bevindt zich, samen met negen andere toneelstukken, in een 18e-eeuws handschrift op het archief van Hazebroek. Het zijn intrigerende titels: ‘De kroning van Apollo’, ‘Democrite’, ‘Lievde-Verbond tusschen Gulden van St. Joris, St Barbara en Rhetorica’, ‘Olinde en Sophronie’, ‘Romeo en Juliette’, ‘Des schoeden-lappers proev’, ‘Tancrede’, ‘Pigmalion’ en ‘Prijz-deeling’.
Wie de voorbeschouwing leest van Ludo Vandamme op de in Brugge te houden tentoonstelling ‘Besloten wereld, open boeken’ zal zeker niet nalaten om tussen 16 augustus en 17 november een bezoek te brengen aan het schitterende gebouw van het Grootseminarie aldaar. In het kader van Brugge culturele hoofdstad 2002 wordt een oogstrelende middeleeuwse boekenschat van niet minder dan 120 codices tentoongesteld.
P.J. Verkruijsse
(14)=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: Mon, 6 May 2002 00:26:41 +0200
From: P.J. Verkruijsse <piet.verkruijsse@hum.uva.nl>
Subject: Sym: 0205.14: Congres 'De Friese cultuur in de eeuw van Gysbert Japix' op do 28 en vr 29 augustus 2003 te Leeuwarden; uitnodiging aan sprekers
========================================================
Congres ‘De Friese cultuur in de eeuw van Gysbert Japix’
Uitnodiging aan sprekers
========================================================
Ter gelegenheid van het vierhonderdste geboortejaar van de Friese dichter Gysbert Japix (1602/3-1666) wordt op 28 en 29 augustus 2003 in Leeuwarden een tweedaags congres gehouden onder de titel:
De Friese cultuur in de eeuw van Gysbert Japix
Het congres wordt georganiseerd door De Fryske Akademy te Leeuwarden en de Werkgroep Zeventiende eeuw.
Er is een congrescommissie gevormd, bestaande uit mevrouw dr. Joke Spaans (UvA), prof. dr. Flippus Breuker (UvA/Fryske Akademy), prof. dr. Louis Grijp (UU/Meertens Instituut), prof. em. dr. Chris Heesakkers (UL/UvA), dr. Ton Harmsen (UL) en drs. Huigen Leeflang (Rijksmuseum Amsterdam).
Er zijn zes werkgroepen gepland, elk bestaande uit een of twee sessies van hooguit samen vier lezingen van elk ca. 20 minuten. Er zullen steeds twee werkgroepen naast elkaar lopen, die beide dagen voorafgegaan, onderbroken en afgesloten worden door in totaal zes plenaire lezingen. Er wordt naar gestreefd dat Gysbert Japix zelf met een aantal lezingen vertegenwoordigd is, maar centraal zal staan de Friese cultuur in de periode 1550-1700 in al haar facetten.
De werkgroepen, gekoppeld aan de leden van de commissie, zijn:
- academisch leven, neolatijn (Heesakkers; chris.heesakkers@hum.uva.nl)
- hofcultuur (Harmsen; a.j.e.harmsen@let.leidenuniv.nl)
- kerkgeschiedenis (Spaans; spaans@hum.uva.nl)
- materiele cultuur (Leeflang; h.leeflang@rijksmuseum.nl)
- muziek, taal en identiteit (Grijp; louis.grijp@meertens.knaw.nl)
- literatuur in de volkstaal, Fries en Nederlands (Breuker; pbreuker@fa.knaw.nl)
De voertaal van het congres is Nederlands; lezingen kunnen worden gehouden in het Nederlands, Fries, Frans, Duits of Engels. Sprekers wordt verzocht hun lezingen, nadat die een redactiecommissie zijn gepasseerd, in het tijdschrift ‘De Zeventiende eeuw’ te publiceren.
Zij worden uitgenodigd zich liefst zo spoedig mogelijk, maar uiterlijk voor 15 juni 2002 met een (voorlopige) titel en een korte samenvatting van ca. honderd woorden aan te melden bij een van de leden van de congrescommissie, of bij het secretariaat, Congrescommissie Friese cultuur 2003, Fryske Akademy, Postbus 54, 8900 AB Leeuwarden; nveenstra@fa.knaw.nl
(15)=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: Tue, 07 May 2002 13:07:38 +0200
From: Anne-Laure Van Bruaene <AnneLaure.VanBruaene@rug.ac.be>
Subject: Sym: 0205.15: Aankondiging colloquium 'A corps et a cris' over de problematiek van de stedelijke samenleving in de late middeleeuwen en de vroegmoderne tijd op vr 29 en za 30 augustus 2003 te Gent; oproep aan sprekers
=================================================================
Colloquium over de stedelijke samenleving in de late middeleeuwen
=================================================================
In het kader van IUAP-netwerk V-10 (een samenwerkingsverband van de universiteiten van Gent, Antwerpen, Brussel en Leiden en de Koninklijke Bibliotheek Brussel, gefinancierd door de Belgische overheid) organiseert de Universiteit Gent een internationaal colloquium met als thema: ‘A corps et a cris’: manifestation et representation des emotions en milieu urbain du XIVe au XVIe siecles / ‘Fever running in the blood’: Feeling and Representing emotions in the heart of the town (XIVth-XVIth centuries), dat zal plaatsvinden op 29 en 30 augustus 2003 in het universitaire centrum ‘Het Pand’ in Gent.
Dit colloquium maakt deel uit van een brede waaier aan onderzoeksinitiatieven rond de problematiek van de stedelijke samenleving in late middeleeuwen en vroegmoderne tijd. De organisatoren vragen aan de deelnemers hun eigen onderzoeksmateriaal te onderwerpen aan een nieuwe vraagstelling met de bedoeling meer licht te werpen op de vaak ondergewaardeerde historische categorie van gevoelens en emoties. De voertalen zullen het Engels en het Frans zijn. Geinteresseerden, die wensen een paper te geven, worden verzocht voor 1 augustus 2002 een titel met een abstract van ongeveer 500 woorden in te sturen.
Details: http://www.flwi.rug.ac.be/nieuwegeschiedenis/
Info: Elodie Lecuppre-Desjardin (gilles.lecuppre@libertysurf.fr) en Anne-Laure Van Bruaene (annelaure.vanbruaene@rug.ac.be).
(16)=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: Mon, 6 May 2002 00:26:41 +0200
From: P.J. Verkruijsse <piet.verkruijsse@hum.uva.nl>
Subject: Rec: 0205.16: Recensie door P.J. Verkruijsse van: M.E.M. Jungman, i.s.m. J.B. Voorbij. Repertorium van teksten in het handschrift-Van Hulthem (…) Cd-rom met een Inleiding. (Hilversum, 1999)
========
Recensie
========
M.E.M. Jungman, i.s.m. J.B. Voorbij. Repertorium van teksten in het handschrift-Van Hulthem (hs. Brussel, Koninklijke Bibliotheek van Belgie, 15.589-623). Cd-rom met een inleiding. Hilversum: Verloren, 1999. 96 blz. + cd-rom; ills.; ISBN boek 90-6550-084-7; ISBN cd-rom 90-6550-061-8; EUR 41,00.
Vertraagde recensies hebben het voordeel dat na enige tijd weer eens de aandacht gevestigd wordt op een belangrijke publicatie. Dit digitale repertorium op ‘de Nachtwacht van de Middelnederlandse letteren’ zoals het handschrift-Van Hulthem sinds 1987 ook wel aangeduid wordt, is het resultaat van een Van Hulthem research project dat het met minder financiele steun moest doen dan waarover de kunsthistorici met hun Rembrandt Research Project kunnen beschikken. Het topstuk van de KB Brussel uit de 14e eeuw oogt dan ook wat minder spectaculair dan een schilderij; het is geen prachtige perkamenten codex met schitterende illuminaties. Wel is dit papieren handschrift van 241 folia (482 pagina’s) met zijn ruim 200 teksten de belangrijkste leverancier voor de Middelnederlandse literatuurgeschiedenis. Als we Van Hulthem niet hadden, waren meer dan honderd teksten volslagen onbekend gebleven omdat die niet (ook niet fragmentarisch) uit andere bronnen bekend zijn.
Aan een aantal teksten – bijvoorbeeld de abele spelen – is in het verleden veel aandacht besteed, maar de codex bevat een diversiteit aan genres (rijm-, proza- en liedteksten, samenspraken, gebeden) waarvoor de literatuur- en cultuurgeschiedenis pas sinds kort belangstelling aan de dag leggen. Aan een eventuele samenhang tussen de teksten in dit verzamelhandschrift is de wetenschap nog nauwelijks toegekomen: hoe zal deze codex in de tijd van ontstaan gefunctioneerd hebben en voor welk publiek? Om antwoorden op dit soort vragen te kunnen formuleren, is het natuurlijk noodzakelijk de gehele inhoud goed te ontsluiten om via indexen op onderwerp, thema, tekstsoort en vorm alle teksten te kunnen vergelijken. Door links te leggen met vergelijkbare tekstgetuigen in andere handschriften is het mogelijk de ontstaansgeschiedenis van afzonderlijke teksten te bestuderen, een noodzakelijke voorwaarde voor tekstkritiek bij het vervaardigen van edities. Van Van Hulthem is inmiddels een diplomatische editie beschikbaar, verzorgd door H. Brinkman en J. Schenkel (Hilversum: Verloren, 1999), en een facsimile-editie door R. Jansen-Sieben (Brussel: Centrum voor de Bibliografie van de Neerlandistiek, 1999).
Waarop wil de onderzoeker kunnen zoeken? Uiteraard moet er een totaaloverzicht zijn van alle aanwezige teksten (Jungman en Voorbij spreken liever van ’teksteenheden’) zodat men door het hele handschrift heen kan bladeren. Klikken in het zoekvenster op ‘Selecteer alle teksten’ heeft het gewenste resultaat. Doorklikken per Van Hulthem-nummer biedt per tekst een groot aantal velden met de volgende informatie, die ik ontleen aan het hulpprogramma (ook vermeld in het boek op p. 80-81):
- Nummer volgens het repertorium en plaats van de tekst [folium, kolom, regel] in het handschrift-Van Hulthem
- Via een hyperlink toegang tot een of meer ‘Foto’s’ van de betreffende tekst (voor zover beschikbaar)
- Opschrift
- Incipit [beginregels]
- Explicit [slotregels]
- Afrondingsformule
- Weergave van de [inhoud van de] tekst
- Persoons- en plaatsnamen in [de samenvattingen van de] teksten in het handschrift-Van Hulthem
- Naam van de auteur. Onder het kopje ‘Aanvullende informatie’, verderop in de tekstbeschrijving, wordt vermeld op welke plaats in de (parallel)tekst de auteur wordt bekend gemaakt. Indien het auteurschap twijfelachtig is volgt op de naam een vraagteken. Bijkomende gegevens over de auteur zijn toegankelijk via een hyperlink naar ‘Auteurs’.
- Tekstsoort [er worden 87 soorten en subsoorten onderscheiden]
- Vorm [proza, toneel enz.]
- Lengte [aantal regels]
- Codicologische en andere aanvullende informatie
- Nommer(s) bij Petit
- Verkorte bibliografische verwijzingen naar edities, met hyperlinks naar de volledige titelbeschrijvingen in de Bibliografie
- Verkorte bibliografische verwijzingen naar secundaire literatuur, met hyperlinks naar de volledige titelbeschrijvingen in de Bibliografie
- Verwijzingen naar handschriften (en enkele incunabelen en vroege drukken) met overeenkomstige teksten, met hyperlinks naar informatie over die handschriften
- Verkorte bibliografische verwijzingen naar publicaties over handschriften met overeenkomstige teksten, met hyperlinks naar de volledige titelbeschrijvingen in de Bibliografie.
Het zoekvenster biedt vier tabbladen (Inhoud, Tekst, Bibliografie en Auteurs) die indexen bevatten op de informatie zoals die in de velden van de beschrijvingen van de teksten (zie hierboven) gegeven is. Met nadruk zij erop gewezen dat deze indexen dus geen indexen zijn op de teksten in de codex; die staan helaas nog niet op cd-rom. Wie bijvoorbeeld op zoek is naar Baldarijs en Rawast – namen die voorkomen in de abele spelen – zal die niet aantreffen in de index op namen omdat die plaatsnamen niet voorkomen in de weergave van de inhoud van de tekst.
Via het tabblad Inhoud zijn de volgende indexen bereikbaar:
- Opschrift [KWIC-index beschikbaar]
- Incipit, Explicit en Afrondingsformule [+ KWIC-index]
- Weergave van de [inhoud van de] tekst [+ KWIC-index]
- Persoons- en plaatsnamen [voor zover ze genoemd worden in de weergave van de inhoud van de tekst]
Het tabblad Tekst geeft de volgende mogelijkheden:
- Tekstsoorten
- Rijm en proza
- Aanvullende informatie [+ KWIC-index]
- Parallellen en varianten
Datering handschriften - Voor welk jaar?
- Na welk jaar?
Het tabblad Bibliografie geeft toegang tot indexen op:
- Hulthem-nrs.
- Nommers bij Petit [L.D. Petit. ‘Bibliographie der Middelnederlandsche taal- en letterkunde’. Leiden 1888-1910. 2 dln.]
- Edities
- Secundaire literatuur
- Publicaties over parallellen/varianten
De zoekmogelijkheden op Auteurs zijn:
- Auteursnamen
- Datering auteurs
- Publicaties over auteurs
Keuze genoeg zou men denken. Niettemin is er ook nog een expertzoekmogelijkheid die 35 keuzes biedt om aan informatie te komen. Bovendien heeft een aantal indexen uit het normale zoekvenster een daaraan gekoppelde KWIC-index (KeyWord In Context) die het mogelijk maakt om op basis van de regel context een gerichtere keuze te maken als een trefwoord vaker voorkomt.
Het behoeft nauwelijks betoog dat in de door het Informatiekunde Instituut van de Universiteit Utrecht ontwikkelde software eveneens gebruik gemaakt kan worden van gecombineerd zoeken via de operatoren ‘en’, ‘of’ en ‘zonder’ en van getrunceerd zoeken. Zoekresultaten kunnen bewaard en geprint worden.
Bij 16 nommers zijn foto’s opgenomen die bij aanklikken in een nieuw venster verschijnen. Door het venster met de muis op te rekken, kan men de desbetreffende pagina in zijn geheel vergroten. Het is echter ook mogelijk om in de foto met de muis een rechthoek te trekken om een detail uit te vergroten. Nergens wordt uitgelegd waarom juist deze pagina’s als illustratie dienen; de gebruiker had natuurlijk graag meer, zo niet alles gewild.
Het is verbazingwekkend welk een vracht materiaal met betrekking tot Van Hulthem op deze cd-rom en in het bijbehorende boekwerk is bijeengebracht. In het boek staat een algemene inleiding, een codicologische beschrijving en een eerste analyse van de verzamelde gegevens op basis van wat het repertorium reeds tijdens de bewerking aan geheimen prijsgaf. Inventief stoeien met (combinaties van) indexen en met de diplomatische editie bij de hand kan onderzoekers wellicht op nog meer sporen zetten. De cd-rom geeft alle tekstedities van en secundaire literatuur over de teksten tot 1 augustus 1997, inclusief een flink aantal niet gepubliceerde doctoraalscripties en licentiaatsverhandelingen; de volledige titelbeschrijvingen zijn desgewenst in een apart venster op te roepen. Bij de meest bestudeerde onderdelen van Van Hulthem zijn de verwijzingen vaak talrijk. Zo worden bij het abele spel Esmoreit (Van Hulthem 169) bijvoorbeeld niet minder dan 42 edities, vertalingen en bewerkingen vermeld, en 160 verwijzingen naar secundaire literatuur, ook uit de periode die de BNTL nog niet beslaat.
Over het gebruiksgemak van de cd-rom valt niet te klagen. Die draait soepel op een IBM-pc met een 80386-processor (maar liever hoger), minimaal 8 Mb RAM en MS Windows 3.1 (maar liever hoger). De zoekresultaten komen in nieuwe vensters die zich weer gemakkelijk laten wegklikken.
De conclusie kan zijn, dat Jungman en Voorbij met hun repertorium een belangrijke basis gelegd hebben voor onderzoek aan het handschrift-Van Hulthem in de eerste plaats, maar ook voor onderzoek naar tekstgeschiedenissen van parallelteksten en dientengevolge de geschiedschrijving van de Middelnederlandse literatuur(geschiedenis) in het algemeen. De inrichting van het digitale repertorium is logisch en gebruiksvriendelijk. Kortom: het repertorium is bruikbaar voor eenieder die literatuur zoekt over teksten die in Van Hulthem staan en het kan dienen als uitvalsbasis voor universitaire werkgroepen of individuen die – gestimuleerd door de voorlopige bevindingen in het boek – verder onderzoek willen doen.
P.J. Verkruijsse
(17)=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: Tue, 07 May 2002 12:44:07 +0200
From: P.A. Coppen <P.A.Coppen@let.kun.nl>
Subject: Col: 0205.17: Linguistisch Miniatuurtje LXXXIV: Zinsontleding voor politici
=================================
Linguistisch Miniatuurtje LXXXIV:
Zinsontleding voor politici *
=================================
Het is zo langzamerhand een cliche geworden om op te merken dat het bij de debatten in deze verkiezingsperiode meer om de vorm dan om de inhoud gaat. Aan de lopende band verschijnen onze politieke kopstukken in de landelijke media, waar ze steevast meer op hun amusementswaarde worden afgerekend dan op de inhoudelijke standpunten die ze vertegenwoordigen. Ze spelen een deuntje op een saxofoon, dollen wat met de presentator, en worden met de gekste vragen bestookt. Laatst werd er zowaar een ’taalkundige’ vraag gesteld aan een paar lijsttrekkers. Het moet niet veel gekker worden.
De gelegenheid was een lijsttrekkersdebat in het programma Nova op vrijdag 3 mei tussen Thom de Graaf, Jan-Peter Balkenende en Kars Veling, met een cabaretblokje van Henk Spaan. Het is nog te bekijken op hun website (http://www.novatv.nl). Via het grote lijsttrekkersdebat in de Soundmixshow kwam Spaan over taalbeheersing te spreken. Hij merkte op dat met name de Vlaamse nieuwslezers het Nederlands uitstekend beheersen, wat naar zijn oordeel te danken is aan het betere taalonderwijs in Vlaanderen, dat in handen zou zijn van “jezuieten en kloosterlingen”.
Om dit betoog te illustreren had Spaan een klein quizje voorbereid. Hij vroeg de drie politici om in de volgende twee zinnen het woordje ‘verschrikkelijk’ redekundig te ontleden: ‘De CDA-politicus wond zich verschrikkelijk op over Van Boxtels uitspraken over het bijzonder onderwijs’ en ‘De CDA-politicus vond Van Boxtels uitspraken over het bijzonder onderwijs verschrikkelijk’. Onrust onder de lijsttrekkers, terwijl ook presentator Ferry Mingele tekenen van lichte paniek begon te vertonen. Waar moest dit eindigen? Was dit nog wel cabaret?
Een politicus probeerde terug te vallen op een beproefd procede en merkte op dat “beide stellingen ongetwijfeld juist waren”, maar Spaan liet zich niet uit het veld slaan. Het ging immers om de ontleding. Wat was dan tenminste de redekundige ontleding van ‘verschrikkelijk’ in de eerste zin? “Bijwoordelijke bepaling” wist Kars Veling.
Nu zou een universitaire eerstejaarsstudent taalwetenschap met dit antwoord ongetwijfeld de onderwijzende hoogleraren al aangenaam verrast hebben, maar Spaan wist het nog te corrigeren. “Bijna!” merkte hij met een fijne glimlach op “Het is een bijwoordelijke bepaling van ‘hoedanigheid'”. En de tweede zin dan? Hier moest iedereen passen. “Dat is nou een bepaling van gesteldheid”. “Ik dacht dat ‘verschrikkelijk’ daar een bijvoeglijk naamwoord was”, bracht Veling nog in het midden. “Daar moeten we het straks maar eens over hebben” antwoordde Spaan, en zichtbaar opgelucht sloot Mingele het pijnlijke onderwerp af met de kwinkslag dat “we dan ook over onze eigen gesteldheid kunnen spreken”.
Wat moet ik hier nu over zeggen? Ik heb niets tegen oppervlakkigheid, en al helemaal niets tegen amusement, maar als mijn eigen vakgebied in het geding is moet ik toch even slikken. Ik voel allereerst de aanvechting om de kwestie zelf te corrigeren. Spaan benoemt ‘verschrikkelijk’ in de eerste zin als een bijwoordelijke bepaling van hoedanigheid. Ik weet niet welke Vlaamse kloosterling hem dat ingefluisterd heeft, maar het klopt niet. In de constructie ‘zich verschrikkelijk opwinden’ is ‘verschrikkelijk’ een graadbepaling (bijwoordelijke bepaling van ‘graad’), waarmee je aangeeft dat iemand zich in hoge mate opwindt (‘heel erg’, ‘zeer’, ‘sterk’). Van een bepaling die de hoedanigheid van de opwinding betreft (bijvoorbeeld ‘op een verschrikkelijke manier’) is helemaal geen sprake. In dit opzicht was Velings antwoord dus beter dan Spaans correctie.
Lastiger vind ik echter de quiz als zodanig (ik zou bijna zeggen: de hoedanigheid van de quiz). Want wat wordt hier nu eigenlijk geillustreerd? Dat taalbeheersing te maken heeft met inzicht in de taalstructuur? Prima, al zal niet iedere taalbeheerser dat beamen. Maar inzicht in de taalstructuur is in de vraagstelling van Spaan verworden tot het raden naar een ontleedterm. Alsof het herkennen en benoemen van een spelsituatie uit een bepaalde voetbalwedstrijd iemand tot een goede voetballer maakt. Juist Henk Spaan weet dat feitenkennis en voetballend vermogen weinig met elkaar te maken hebben.
Wat dat betreft had Spaan zijn ontleedterm trouwens wel goed gekozen. ‘Hoedanigheid’, weet er eigenlijk wel iemand wat dat woord betekent? Het is maar goed dat de aanwezigen geen woordenboek bij de hand hadden. Anders waren ze erachter gekomen dat het synoniem is met het woord ‘gesteldheid’, waarmee de bijwoordelijke bepaling van hoedanigheid net zo goed een bijwoordelijke bepaling van gesteldheid had kunnen heten. Dan was de verwarring helemaal niet te overzien geweest.
Maar terug naar de vraag wat het raden naar ontleedtermen met inzicht in taalstructuur te maken heeft. Weinig natuurlijk. Waar het om gaat is dat je enig benul hebt van hoe een zin in elkaar zit. Dat je ziet dat in de constructie ‘een uitspraak verschrikkelijk vinden’ het woord ‘verschrikkelijk’ verbonden is met ‘een uitspraak’ (‘een uitspraak ‘is’ verschrikkelijk’), en dat die verbinding in het bereik staat van het werkwoord ‘vinden’. Als iemand een uitspraak verschrikkelijk vindt, dan ‘is’ die uitspraak in zijn of haar ogen verschrikkelijk. In taalkundige termen gezegd: er is een predicatief verband tussen ‘een uitspraak’ en ‘verschrikkelijk’ dat het complement vormt van het werkwoord ‘vinden’. Daarom is ‘verschrikkelijk’ daar dan ook (inderdaad, meneer Veling!) een bijvoeglijk naamwoord.
Ook het herkennen van de graadbepaling in de constructie ‘zich verschrikkelijk opwinden’ lijkt me een essentieel onderdeel van het inzicht in de taalstructuur. Hier is geen sprake van een predicatief verband (geen ‘verschrikkelijke opgewondenheid’) maar van quantificatie. De grootte (hoogte, omvang, mate, sterkte) van de opwinding wordt nader bepaald door het woord ‘verschrikkelijk’, dat hier dus een bijwoord is.
Dit inzicht biedt tevens de taalkundige handvatten om te betogen dat beide zinnen niet hetzelfde betekenen. Als je vindt dat iets verschrikkelijk is, dan zegt dat weinig over de sterkte van je gevoelens (alhoewel ‘verschrikkelijk’ een sterk negatief geladen term is), terwijl je verschrikkelijk opwinden wel een teken van emotie is, maar weinig zegt over je inhoudelijke meningen ten aanzien van het voorwerp van je opwinding. Een verschil tussen inhoud en vorm dus. Het zou geen kwaad kunnen als politici hiervan op de hoogte waren.
Peter-Arno Coppen
- Ik heb dit miniatuurtje geschreven en ingeleverd op zondag 5 mei. Na 6 mei heb ik overwogen of de combinatie van luchtigheid en verkiezingen nog wel zo gepast was, en of het niet beter zou zijn het stukje terug te trekken. In overleg met de redactie van Neder-L heb ik besloten dat niet te doen, en te volstaan met enkele kleine aanpassingen. Het gaat hier niet over de verkiezingen, maar over taalkunde. En daar kunnen we gelukkig nog luchtig over doen.
(18)=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-= *-------------------------------------------------------------------------* | | | Informatie over Neder-L: | | ======================== | | Algemene informatie opvragen over Neder-L: stuur mail naar | | listserv@nic.surfnet.nl met daarin de boodschap: GET NEDER-L INFO | | Abonnement nemen op Neder-L: stuur mail naar listserv@nic.surfnet.nl | | met als boodschap: SUB NEDER-L uw-voornaam/voorletters uw-achternaam | | Neder-L op het web/WWW: Neder-L-nummers zijn vanaf januari 1997 in | | web-formaat te lezen via: http://baserv.uci.kun.nl/~salemans/ | | Nadere informatie over Neder-L in web-formaat: zie artikel 9706.01 | | Er is ook een WWW-archief met alle e-mailversies van Neder-L sinds | | juni 1992, dat ook op trefwoord doorzocht kan worden; de URL van dit | | listserv-archief: http://listserv.surfnet.nl/archives/neder-l.html | | Neder-L wordt ook verspreid via de Internet-newsgroup bit.lang.neder-l | | Oude Neder-L-bulletins opvragen: stuur mail naar listserv@nic.surfnet.nl| | met daarin een boodschap als: GET NEDER-L LOG9206 | | (resultaat: logboek met Neder-L-artikelen van juni '92 wordt gestuurd)| | Of maak gebruik van het listserv-archief (zie enkele regels hierboven)| | Bijdrage voor Neder-L opsturen: stuur mail naar neder-l@nic.surfnet.nl | | Contact met redactie: stuur mail naar Salemans@baserv.uci.kun.nl, naar | | Willem.Kuiper@hum.uva.nl, naar Piet.Verkruijsse@hum.uva.nl (voor de | | evenementenagenda) of naar P.A.Coppen@let.kun.nl | *-------------------------------------------------------------------------* *-Einde-------------------- Neder-L, no. 0205.a --------------------------*
Laat een reactie achter