| Subject: | Neder-L, no. 0311.a |
| From: | Ben Salemans |
| Reply-To: | Elektronisch tijdschrift voor de neerlandistiek |
| Date: | Sat, 15 Nov 2003 20:37:32 +0100 |
| Content-Type: | text/plain |
********************* *-Twaalfde-jaargang-------- Neder-L, no. 0311.a -----------ISSN-0929-6514-* | | | ************************************************************ | | * Neder-L, elektronisch tijdschrift voor de neerlandistiek * | | ************************************************************ | | | | Onderwerpen in dit bulletin: | | ============================ | | (1) Rub: 0311.01: Evenementenagenda, met: | | - Amsterdam: tentoonstelling 'Boeken om naar te | | kijken', t/m zo 15 februari 2004 | | - Arnhem: debat 'Het wilde oosten', ma 17 nov. 2003 | | - Arnhem: poetisch drama 'Gun', wo 19 november 2003 | | - Arnhem: Zingo trakteert: de nieuwe generatie | | podiumdichters, vr 21 november 2003 | | - Arnhem: Johnny van Doorn Memorial, zo 23 nov. 2003 | | - Groningen: Erica van Boven interviewt Thomas | | Rosenboom, dinsdag 18 november 2003 | | - Haarlem: presentatie uitgave 'De Oost-Indische | | voyagie van Wouter Schouten', do 20 november 2003 | | - Nijmegen: uitvoering van Arnon Grunbergs 'De dagen | | van Leopold Mangelmann', wo 19 november 2003 | | - Sheffield: ALCS-conferentie, do 8 - za 10 jan. 2004 | | (2) Med: 0311.02: Overleden: B.W. Damsteegt (1915-2003) | | (3) Rub: 0311.03: Hora est! Promotie F. de Wet op ma 17 november 2003 | | te Nijmegen; promotie P.W. van Wissing op ma 24 | | november 2003 te Nijmegen | | (4) Web: 0311.04: Nieuws van de dbnl: oplevering teksten november 2003 | | (5) Web: 0311.05: Nieuw e-project vakgroep Nederlands Wenen: Literatuur | | in Context (LIC): http://www.ned.univie.ac.at/lic/ | | (6) Med: 0311.06: Internationaal literatuurfestival 'Winternachten | | 2004', do 15 - zo 18 januari 2004 te Den Haag | | (7) Med: 0311.07: Wintertuinfestival tussen kerst en oudjaar, vr 26 - | | di 30 december 2003, te Nijmegen | | (8) Med: 0311.08: Uitreiking interuniversitaire Taalunie Scriptieprijs | | op do 11 december 2003 te Tilburg | | (9) Sym: 0311.09: Symposium 'Dialogen met filologen' t.g.v. het | | afscheid van prof. dr. G.R.W. Dibbets op vr 19 | | december 2003 te Nijmegen | |(10) Sym: 0311.10: LVVN-congres 'Nieuwste computertoepassingen in de | | neerlandistiek' op za 13 december 2003 te Leiden | |(11) Ten: 0311.11: Tentoonstelling over het leven en werk van prof. dr. | | A.E. Cohen, van vr 28 november 2003 - zo 4 januari | | 2004 te Leiden | |(12) Rea: 0311.12: Jan Noordegraaf: "Doctrinaire bedillers": een | | postscriptum (bij Linguistisch Miniatuurtje XCV, | | Neder-L 0309.12) | |(13) Col: 0311.13: NederNed 50: Een bekrompen leesstrategie | |(14) Informatie over Neder-L | | | *------------------------- ----------15-november-2003-* *********************
(1)-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: Fri, 14 Nov 2003 09:29:16 +0100
From: P.J. Verkruijsse <p.j.verkruijsse@uva.nl>
URL artikel: http://www.neder-l.nl/bulletin/2003/11/031101.html
Subject: Rub: 0311.01: Evenementenagenda
=================
Evenementenagenda
=================
AMSTERDAM, Amsterdams Historisch Museum, Kalverstraat 92 / N.Z. Voorburgwal 357
Tentoonstelling ‘Boeken om naar te kijken’, t/m 15 februari 2004, ma.-vr. 10.00-17.00 uur; za.-zo. en feestdagen 11.00-17.00 uur (gesloten op 25 december en 1 januari).
- Tentoonstelling van Nederlandse en Vlaamse prentenboeken uit de periode 1890-1950. Zie voor verdere informatie http://www.ahm.nl.
ARNHEM, Posttheater, Rosendaalsestraat 27
Debat ‘Het wilde oosten’, maandag 17 november 2003.
- Debat over het literaire klimaat in Oost- vs West-Nederland. Aansluitend opening Wintertuin met poezie en muziek door Maarten Das en deejay Lance. Toegang: gratis; aanvang: 20.30 uur; reserveren: +31 (0)26-446.05.53. Voor andere Wintertuinactiviteiten in november en december 2003 in Arnhem en Nijmegen, zie: http://www.wintertuin.nl.
ARNHEM, Kultuurhuis Bosch, Apeldoornsestraat 4
Poetisch drama ‘Gun’, woensdag 19 november 2003.
- Poetisch drama ‘Gun’ werd geschreven door Daniel Rovers en wordt gespeeld door theatergroep De Boerderij. Toegang: EUR 4; aanvang: 20.00 uur; reserveren: +31 (0)24-351.84.36. Voor andere Wintertuinactiviteiten in november en december 2003 in Arnhem en Nijmegen, zie: http://www.wintertuin.nl.
ARNHEM, Schouwburg Arnhem, Koningsplein 12
‘Zingo trakteert’: de nieuwe generatie podiumdichters, vrijdag 21 november 2003.
- Toegang: EUR 6; aanvang: 20.30 uur; reserveren: +31 (0) 026-443.73.43. Voor andere Wintertuinactiviteiten in november en december 2003 in Arnhem en Nijmegen, zie: http://www.wintertuin.nl.
ARNHEM, Posttheater, Rosendaalsestraat 27
Johnny van Doorn Memorial, zondag 23 november 2003.
- Literair totaalprogramma en uitreiking Johnny van Doornprijs voor de Gesproken Letteren. Toegang: EUR 5; aanvang: 15.00 uur; reserveren: +31 (0)26-446.05.53. Voor andere Wintertuinactiviteiten in november en december 2003 in Arnhem en Nijmegen, zie: http://www.wintertuin.nl.
GRONINGEN, Cafe Hemingway, Gedempte Kattediep 23-1
Erica van Boven interviewt Thomas Rosenboom, dinsdag 18 november 2003.
- Dinsdag 18 november komt Thomas Rosenboom op bezoek bij Literair Dispuut Flanor. Hij zal daar geinterviewd worden door Dr. Erica van Boven. Zij zal hem ondermeer vragen naar zijn nieuwste roman, ‘De nieuwe man’, die zich in Gronigen afspeelt. Daarnaast zal ze hem naar zijn mening vragen over de veranderende rol van de auteur: tegenwoordig lijkt de ‘performance’ van de auteur soms belangrijker dan wat hij geschreven heeft. En wellicht laat Rosenboom ook wat los over het boekenweekgeschenk 2004, waar hij net de laatste hand aan heeft gelegd. Toegang EUR 5, studenten & scholieren EUR 4. Voor meer informatie: http://www.flanor.nl.
HAARLEM, Gravenzaal, Stadhuis, Grote Markt 2
Boekpresentatie, donderdag 20 november 2003, 16.00-18.00 uur.
- De gemeente Haarlem en de Walburg Pers presenteren de uitgave van ‘De Oost-Indische voyagie van Wouter Schouten’, een hertaling van het in 1676 verschenen boek door Michael Breet, m.m.v. Marijke Barend-Van Haeften. De burgemeester van Haarlem ontvangt het eerste exemplaar.
NIJMEGEN, O42, Blauwe Zaal, Oranjesingel 42
Uitvoering van Arnon Grunbergs ‘De dagen van Leopold Mangelmann’ door theatergroep Flauwecult, woensdag 19 november 2003
- Toegang: EUR 4; aanvang: 20.30 uur; reserveren: +31 (0) 024-361.59.12. Voor andere Wintertuinactiviteiten in november en december 2003 in Arnhem en Nijmegen, zie: http://www.wintertuin.nl.
SHEFFIELD, The University of Sheffield
ALCS-conferentie ‘The Low Countries since the Second World War (history, society, literature and language)’, van donderdag 8 tot en met zaterdag 10 januari 2004 te Sheffield.
- Plenaire sprekers op de vijfde tweejaarlijkse conferentie van de Association for Low Countries Studies in Great Britain and Ireland (ALCS): Bob Moore (Sheffield), Jane Fenoulhet (University College London) en Michael Perraudin (Sheffield). Verder 18 bijdragen over taalkunde, literatuur, geschiedenis en taalverwerving. Meer informatie is beschikbaar op de website van de ALCS: http://www.shef.ac.uk/alcs/conference.htm.
(2)-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: Fri, 14 Nov 2003 09:29:16 +0100
From: P.J. Verkruijsse <p.j.verkruijsse@uva.nl>
URL artikel: http://www.neder-l.nl/bulletin/2003/11/031102.html
Subject: Med: 0311.02: Overleden: B.W. Damsteegt (1915-2003)
=========
Overleden
=========
Op 26 oktober 2003 overleed te Leiden prof. dr. Boudewijn Cornelis Damsteegt (* 5 juli 1915 te Rotterdam). Na zijn promotie in Utrecht in 1942 op de ‘Nieuwe spiegel der zeevaart: Nederlandse namen op zeekaarten uit de 16e en 17e eeuw’ (2e druk 2001) doceerde Damsteegt op het Gymnasium Haganum en aan de School voor Taal- en Letterkunde te Den Haag. Hoewel hij eerst lector en later hoogleraar taalkunde werd aan de Rijksuniversiteit Leiden (1969-1981) heeft hij als filoloog ook literaire teksten geediteerd. Tot zijn taalkundige publicaties behoren – naast vele artikelen in de vaktijdschriften en in bundels – ‘In de doolhof van het Nederlands: alfabetisch gerangschikte aanwijzingen voor een zuiver taalgebruik’ (1948; 11e druk 1980-1982) en zijn openbare les in Leiden ‘Over relevante kenmerken van fonemen en de Nederlandse R’ (1969). Damsteegt is nauw betrokken geweest bij de editie van werken van Bredero: de ‘Spaanschen Brabander’ in de KLP-serie (1967) en ‘Het daget uyt den Oosten’ (1976), ‘Moortje’ (1984) en ‘Verspreid werk’ (1986) in de Werken-uitgave. Bij zijn afscheid als hoogleraar op 16 januari 1981 werd hem de bundel ‘Studies voor Damsteegt’ aangeboden.
(3)-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: Mon, 10 Nov 2003 12:37:25 +0100
From: P.J. Verkruijsse <p.j.verkruijsse@uva.nl>
URL artikel: http://www.neder-l.nl/bulletin/2003/11/031103.html
Subject: Rub: 0311.03: Hora est! Promotie F. de Wet op ma 17 november 2003 te Nijmegen; promotie P.W. van Wissing op ma 24 november 2003 te Nijmegen
=========
Hora est!
=========
Maandag 17 november 2003, 15.30 uur, Aula, Katholieke Universiteit Nijmegen.
Mw. F. de Wet: ‘Automatic speech recognition in adverse acoustic conditions’.
Promotor: prof. dr. L. Boves; copromotores: dr. ir. L.I.J. Cranen; dr. J. de Veth.
In science fiction films is het de gewoonste zaak van de wereld (of beter: van het heelal) dat mensen op dezelfde manier met computers praten als met andere mensen. In de wereldse werkelijkheid hebben computers nog steeds enorme problemen met het verstaan van spraak, zoals iedereen weet die wel eens met een computer gebeld heeft om informatie over treindienstregelingen of telefoonnummers te krijgen. Er zijn veel oorzaken waarom computers moeite hebben met het verstaan van spraak. Een heel belangrijke is de aanwezigheid van achtergrondlawaai, dat vaak lastig van spraakgeluid te onderscheiden is. Mensen kunnen dat tamelijk goed, maar we weten niet echt hoe ze dat doen. Dit proefschrift beschrijft een aantal experimenten waarin geprobeerd is automatische spraakherkenning te verbeteren door spraak van achtergrondlawaai te scheiden. De resultaten geven aan dat er nog een lange weg te gaan is voordat computer mensen kunnen evenaren bij het verstaan van spraak.
Febe de Wet (Rotterdam) was van januari 1999 tot juli 2003 Ph.D. student bij de Interfacultaire Werkgroep Taal- en Spraakgedrag. E-mail: F.de.Wet@let.kun.nl.
Maandag 24 november 2003, 15.30 uur, Aula, Katholieke Universiteit Nijmegen.
Drs. P.W. van Wissing: ‘Stokebrand Janus 1787. Opkomst en ondergang van een achttiende-eeuw satirisch politiek-literair weekblad’. (De handelseditie van dit proefschrift verschijnt bij uitgeverij Vantilt te Nijmegen.)
Promotores: Prof. dr. A.J.A.M. Hanou; prof. dr. N.C.F. Van Sas (UvA).
Op 1 Januari 1787 verschijnt het curieuze weekblad Janus in een nieuwe redactionele vorm. De jarenlange tot vervelens toe herhaalde wens om politieke veranderingen krijgt hiermee een sterke impuls. De anonieme, speelse en zeer creatieve redactie, vrijwel zeker onder de eindredactie van Petrus de Wacker van Zon (1758-1818), spaart stadhouder Willem V noch de van hem afhankelijke regenten de roede. Janus geeft een even uniek als kwaadaardig tijdsbeeld van het politieke Nederland in het laatste kwart van de achttiende eeuw. Pieter van Wissing plaatst het blad in het mediageweld van die tijd. De promovendus laat zien hoe de redactieleden van Janus met hun blad niet alleen de lezer willen vermaken, maar zich ook oprechte zorgen maken over verdere escalatie van de burgeroorlog die inmiddels was uitgebroken. In een rap maar aangenaam tempo wordt de weekblad Janus in de jaren ’80 van de achttiende eeuw gepolitiseerd dankzij bladen als Janus. De tijdloze Janusformule blijkt een succesnummer dat jarenlang door andere weekbladredacties zal worden nagevolgd. Drs. P.W. van Wissing (Nijmegen) is manager van de afdeling Collectie bij het Gelders Archief. Hij heeft verschillende studies over achttiende-eeuwse en andere onderwerpen gepubliceerd, onder meer over de patriotschrijver Petrus de Wacker van Zon (1758-1818) en over de Nijmeegse raadsheer en raadslid Willem van Loon (1662-1727). E-mail: pieter.van.wissing@wxs.nl.
(4)-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: Fri, 31 Oct 2003 16:24:19 +0100
From: dbnl <nieuws@dbnl.org>
URL artikel: http://www.neder-l.nl/bulletin/2003/11/031104.html
Subject: Web: 0311.04: Nieuws van de dbnl: oplevering teksten november 2003
===============================================================
Nieuws van de Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren
http://www.dbnl.org/
===============================================================
Oplevering teksten november 2003 http://www.dbnl.org/nieuws/opl112003.htm
- Jan Arends, Ik had een strohoed en een wandelstok
- Louis Couperus, Brieven van Louis Couperus aan zijn uitgever
- W.M.H. Hummelen, Repertorium van het rederijkersdrama 1500 – ca. 1620. Herziene editie 2003
- Johannes Kinker, Het alleven of de wereldziel
- Gerrit Komrij, Verzonken boeken
- Lucebert, de amsterdamse school
- M. Schoenfeld, Historische grammatica van het Nederlands
- F.C. Terborgh, De condottiere en andere verhalen, gevolgd door Le petit chateau
- C.G.N. de Vooys, Nederlandse spraakkunst
- Jan Vos, Toneelwerken
Nieuwe gedichten november 2003 http://www.dbnl.org/gedichten/
- Hagar Peeters, ‘Als ooit’
(5)-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: Tue, 4 Nov 2003 16:52:41 +0100
From: Herbert Van Uffelen <Herbert.van-uffelen@univie.ac.at>
URL artikel: http://www.neder-l.nl/bulletin/2003/11/031105.html
Subject: Web: 0311.05: Nieuw e-project vakgroep Nederlands Wenen: Literatuur in Context (LIC): http://www.ned.univie.ac.at/lic/
================================================================
Nieuw e-project vakgroep Nederlands Wenen: Literatuur in Context
http://www.ned.univie.ac.at/lic/
================================================================
Al vele jaren doet de vakgroep Nederlands in Wenen onderzoek naar Nederlandse literatuur in vertaling. Dit heeft onder meer geresulteerd in grote (on line) databanken met bibliografische gegevens, receptiedocumenten en literaire links op het internet. De afgelopen twee jaar is er gewerkt aan een project waarin alle eerdere activiteiten samenkomen: de website ‘Literatuur in Context’ (LIC).
LIC presenteert Europese literaturen tijdens de 19de en de 20ste eeuw. Hierbij ligt nadruk op de wisselwerking van de Nederlandstalige literatuur met de Duitstalige. Op dit moment bevat de website informatie over zo’n 500 auteurs: biografieen, bibliografieen en informatie over briefcontacten, poetica, receptie en wederzijdse invloed. De internationale context staat hierbij centraal.
LIC is geen alternatief voor een goede geschiedenis van welke literatuur dan ook. Ook is LIC geen alternatief voor de DBNL of het Kritisch Literatuur Lexicon. Dankbaar en intelligent maakt LIC gebruik van de voordelen van het internet. Onafhankelijk van elkaar worden de verschillende literaturen binnen het systeem beheerd. Bij iedere zoekopdracht binnen LIC worden pagina’s opnieuw gegenereerd en worden links tussen pagina’s opnieuw aangebracht. Op deze manier ontstaan steeds nieuwe verwijzingen en worden grenzen tussen verschillende literaturen en wederzijdse invloed zichtbaar.
LIC zal altijd ‘under construction’ zijn. De ambities zijn groot. Met hulp van de Europese Commissie konden stukken van de geschiedenis van de Poolse, de Tsjechische, de Slowaakse, de Hongaarse en de Sloveense literatuur worden beschreven. Het is de bedoeling dat op de langere termijn ook informatie zal worden opgenomen over de Engelse, de Spaanse en de Franse literatuur.
Alleen door samenwerking kan LIC de rol gaan vervullen die het is toebedacht. De vakgroep Nederlands in Wenen nodigt studenten en collega’s in de intra- en extramurale neerlandistiek daarom van harte uit om LIC te gebruiken, te becommentarieren en er aan bij te dragen. Incidenteel of structureel. LIC zou bijvoorbeeld interessant kunnen zijn als publicatiemedium voor gegevens uit (onderzoeks)colleges met ouderejaars studenten. Alle opmerkingen en ideeen zijn van harte welkom.
Literatuur in Context is te vinden op: http://www.ned.univie.ac.at/lic/.
Vragen en opmerkingen kunt u sturen naar: herbert.van-uffelen@univie.ac.at
(6)-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: Thu, 6 Nov 2003 12:32:42 +0100
From: Winternachten - Joosje Klaasse <joosje@winternachten.nl>
URL artikel: http://www.neder-l.nl/bulletin/2003/11/031106.html
Subject: Med: 0311.06: Internationaal literatuurfestival 'Winternachten 2004', do 15 - zo 18 januari 2004 te Den Haag
==================
Winternachten 2004
==================
De negende editie van Winternachten, internationaal literatuurfestival Den Haag, vindt plaats van donderdag 15 tot en met zondag 18 januari 2004 in Theater aan het Spui en Filmhuis Den Haag. Schrijvers en dichters geven in debatten en voordrachten hun visie op het thema ’toekomst@idealen.nu’; over toekomstdromen, idealen en utopieen. Daarnaast is er een uitgebreid muziek- en filmprogramma. Het festival wordt geopend door Antjie Krog.
Winternachten is uitgegroeid tot een festival van wereldformaat. De meer dan zestig optredende gasten komen jaarlijks uit Nederland, Indonesie, Zuid-Afrika, Suriname, de Nederlandse Antillen en Aruba, en dit jaar ook uit de Verenigde Staten, Australie, India, Nicaragua, Nigeria, Colombia en Sri Lanka. Het programma is uitgebreider dan ooit en biedt, behalve de twee gebruikelijke Winternachten op vrijdag- en zaterdagavond, een ‘preview’ op donderdagavond en vier dagprogramma’s verdeeld over vrijdag, zaterdag en zondag.
Het woord is aan de schrijvers
Zes schrijvers, uit elk van de continenten, schrijven in opdracht van Winternachten een orakelspreuk over de toekomst van hun werelddeel. De Zuid-Afrikaanse dichteres Antjie Krog zal op vrijdagavond het spits afbijten met haar orakelspreuk over de toekomst van Afrika, en daarmee het festival officieel openen.
De kaartverkoop is gestart. Toegangskaarten zijn te bestellen via de kassa van Theater aan het Spui (070-346 52 72) of via het Haags Uitburo (0900-82.82.999). Toegangsprijs Preview: EUR 13,-; toegangsprijs Winternacht: EUR 19,-; toegangsprijzen dagprogramma’s: varierend van EUR 8,- tot EUR 19,-. Op http://www.winternachten.nl vindt u meer informatie over het festival. Vanaf 13 november is het gehele programma op de website te vinden.
(7)-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: Wed, 12 Nov 2003 16:53:01 +0100
From: info@wintertuin.nl
URL artikel: http://www.neder-l.nl/bulletin/2003/11/031107.html
Subject: Med: 0311.07: Wintertuinfestival tussen kerst en oudjaar, vr 26 t/m di 30 december 2003, te Nijmegen
======================================================
Wintertuinfestival in Nijmegen tussen kerst en oudjaar
======================================================
In Nijmegen blijft het licht aan, tussen kerst en oudjaar.
- Iedere avond en nacht is er in Lux een knalprogramma: performances, mooie woorden, maffe interviews, nachtelijk debat, goed theater, echte muziek, poetry slams, deejays en dik feest.
- Muziek en danscafe Merleyn is iedere avond en nacht de hangplek voor een exotisch muziek&spokenword programma.
- Er is 24 uur per dag Zingo TV. Met in de festivalstudio diepte interviews, onthullingen, shownieuws en nagesprek. Alles live op het Zingo TV netwerk, te ontvangen in de festivalzalen.
- Verder gaat op zaterdag 27 december de nieuwe Wintertuinproductie Transformer in premiere, een kettingreactie, waarin poezie verandert in theater, theater dans wordt, dans oplost in muziek en muziek plotseling beeldende kunst is. Je staat er bij en je kijkt er naar. Na deze premiere in thuisbasis Nijmegen, reist de Wintertuin met Transformer naar Antwerpen, Berlijn, Rotterdam en Kopenhagen.
- Er is locatietheater.
- Zaterdagnacht is er feest, zondagmiddag loungetheater.
- Volwassenen kunnen de poeziedarkrooms bezoeken. Je kan Karaoke Koken, en gedurende het hele Wintertuinfestival zijn er op het Marienburgplein voor de kluners versnaperingen in onze authentieke Koek&Poezie kraam.
- De Wintertuin gaat ook in debat, zelfs ’s nachts, met onder meer Adriaan Jaeggi, H.M. van den Brink en Thomas von der Dunk.
- Dichters als Ilja Pfeijffer, Hagar Peters, en H.H. ter Balkt herschreven voor de Wintertuin ‘oude’ poezie van onder meer Vondel, Willem Elsschot en P.C. Hooft.
- In de kapel op het Marienburgplein is een doorlopende expositie van kustenaars uit Nederland, Denemarken, Belgie en Duitsland die voor de Wintertuin nieuw werk maken naar aanleiding van gedichten en teksten van jonge dichters uit de Wintertuinstal.
- De laatste festivalnacht is het klap-op-de-vuurpijl-feest met toppers uit de jazz, cool sounds en poetry slam!
Een uitgebreide programmakrant, met nieuw werk van ruim twintig schrijvers waaronder H.H. ter Balkt, Piet Gerbrandy, H.M. van den Brink, Peter Holvoet-Hanssen, Adriaan Jaeggi, Erik Jan Harmens, Tsead Bruinja, Ilja Pfeijffer en Saskia de Coster verschijnt 10 december a.s.
Voorverkoop begint vrijdag 19 december.
Info & nieuws: http://www.wintertuin.nl
(8)-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: Mon, 3 Nov 2003 14:05:52 +0100
From: N. Groenendal <ngroenendal@ntu.nl>
URL artikel: http://www.neder-l.nl/bulletin/2003/11/031108.html
Subject: Med: 0311.08: Uitreiking interuniversitaire Taalunie Scriptieprijs op do 11 december 2003 te Tilburg
======================================================
Wie wint de interuniversitaire Taalunie Scriptieprijs?
======================================================
Op 11 december 2003 wordt in Tilburg de Taalunie Scriptieprijs uitgereikt aan een scriptie over taalkunde/taalbeheersing. Negen studenten wonnen de intra-universitaire Scriptieprijs en dingen nu mee naar de interuniversitaire Scriptieprijs. Dit zijn in alfabetische volgorde:
- Laure Allain (Vrije Universiteit Brussel)
Meertalig onderwijs in Brussel: een etnografische benadering - Sarah Bernolet (Universiteit Antwerpen)
De rol van orthografie bij woordherkenning in het Nederlands: een aanvulling op morfologisch onderzoek van Schreuder & Baayen - Jantine Beuvens (Universiteit van Amsterdam)
Het flexibel bijvoeglijk naamwoord. Een onderzoek naar eerste taalverwerving van de uitzonderingen op het Nederlandse systeem van de adjectiefflexie - Eric Daamen (Universiteit van Tilburg)
Hoe eenduidig is samenhang in tekst? Experimenteel onderzoek naar de invloed van semantische en pragmatische factoren bij de interpretatie van relaties tussen zinnen - An De Meersman (Universiteit Gent)
Wie kwaad doet, boos ontmoet. Synchroon en diachroon onderzoek naar de frequentste adjectieven voor het concept ‘boos’ - Saskia Tuijn (Universiteit Utrecht)
Het sturend effect van vragen met voorbeeldantwoorden in een face-to-face-setting - Sara Verbrugge (Katholieke Universiteit Leuven)
Redeneren met inferentiele “als-dan”-zinnen. Een experimenteel onderzoek - Wouter van Wingerden (Universiteit Leiden)
Wie wat beweert, die heeft wat. Relativa in het Nederlands: veranderingen en verklaringen - Jeroen Wittink (Vrije Universiteit Amsterdam)
Het gebruik van tijd als stofnaam
Uitreiking
De interuniversitaire Scriptieprijs wordt uitgereikt op donderdag 11 december 2003 in het Textielmuseum van Tilburg.
De uitreiking wordt voorafgegaan door de Win-de-Grote-Taaluniequizbokaal-der-Neerlandistiek, de quiz waarbij studententeams van verschillende Vlaamse en Nederlandse universiteiten strijden voor de eer van hun universiteit. De genomineerden voor de Scriptieprijs stellen tijdens het middagprogramma hun scriptie voor.
Om 13.30 uur begint het programma, om 15.30 uur wordt de Taalunie Scriptieprijs uitgereikt.
Graag een bericht aan Maya Rispens (mrispens@ntu.nl) als u op de uitreiking aanwezig wil zijn.
Iedereen is welkom!
Voor meer(praktische) informatie kan u contact opnemen met de Nederlandse Taalunie, Postbus 10595, 2501 HN Den Haag, Nederland.
E-mail: mrispens@ntu.nl. Telefoon: +31 (0)70-346.95.48.
(9)-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: Tue, 11 Nov 2003 21:55:44 +0100
From: Els Ruijsendaal <ruisdaal@cistron.nl>
URL artikel: http://www.neder-l.nl/bulletin/2003/11/031109.html
Subject: Sym: 0311.09: Symposium 'Dialogen met filologen' t.g.v. het afscheid van prof. dr. G.R.W. Dibbets op vr 19 december 2003 te Nijmegen
=======================
Afscheid G.R.W. Dibbets
=======================
*-----------------------------------------*
| |
| uitnodiging |
| |
| Symposium |
| 'Dialogen met filologen' |
| |
| ter gelegenheid van het afscheid van |
| |
| prof. dr. G.R.W. Dibbets |
| |
| op 19 december 2003 |
| in de zijzaal van de Refter |
| Erasmusgebouw, Erasmusplein 1, Nijmegen |
| |
*-----------------------------------------*
Op 19 december 2003 zal prof. dr. G.R.W. Dibbets zijn afscheidscollege houden.
Daaraan voorafgaand vindt een symposium plaats, georganiseerd door de afdeling Nederlandse taal en cultuur van de Katholieke Universiteit Nijmegen, in samenwerking met het Werkverband Geschiedenis van de Taalkunde en het Peeter Heynsgenootschap.
Wij nodigen u van harte uit.
Programma ‘Dialogen met filologen’
10.30 u Zaal open. Binnenkomst met koffie
- 11.00-11.15 u Welkomstwoord door dr. M.J. van der Wal (Universiteit Leiden), dagvoorzitter
- 11.15-11.45 u Prof. dr. M.C. van den Toorn (Katholieke Universiteit Nijmegen):
“Taalverandering, oud en nieuw” - 11.45-12.15 u Prof. dr. P. Swiggers (Katholieke Universiteit Leuven):
“Dubben, bibberen, kletsen: taalonderricht (in het verleden)”
12.15-13.15 u Lunch
- 4. 13.15-13.45 u Dr. J. Noordegraaf (Vrije Universiteit Amsterdam): “In gesprek met Ten Kate”
- 5. 13.45-14.15 u Prof. dr. L. van Gemert (Universiteit Utrecht): “Dialogen van de straat”
14.15-15.00 u Koffie/thee
In verband met de plaatsruimte en de lunch gelieve u zich op te geven bij: g.rutten@let.kun.nl, +31 (0)24-361.29.76, KUN Afd. Nederlands, Erasmusplein 1, 6525 HT Nijmegen
Het vervolg vindt plaats in de Aula Major van het Aula-Congresgebouw, Comeniuslaan 2.
15.45 u Afscheidscollege prof. dr. G.R.W. Dibbets:
Christiaen van Heule: “ijsbreker, langs een allermoeijelijkst vaarwater”?
Aansluitend receptie in de Anton van Duinkerkenzaal.
(10)=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: Sun, 9 Nov 2003 17:02:20 +0100
From: Guido Leerdam <su022271@tiscali.nl>
URL artikel: http://www.neder-l.nl/bulletin/2003/11/031110.html
Subject: Sym: 0311.10: LVVN-congres 'Nieuwste computertoepassingen in de neerlandistiek' op za 13 december 2003 te Leiden
=================================================================
LVVN-congres ‘Nieuwste computertoepassingen in de neerlandistiek’
=================================================================
Datum: zaterdag 13 december 2003, aanvang 13.00 uur Locatie: Centraal Faciliteitengebouw Universiteit Leiden, Cleveringaplaats 1
In 1989 organiseerde de LVVN in samenwerking met IBM een congres over computertoepassingen in de neerlandistiek. Dat werd goed bezocht en terecht, er was heel wat te melden omdat de alfa-informatica op dat moment bezig was aan een opmars binnen de letteren. Veertien jaar later speelt er opnieuw een en ander binnen de sector, die tegenwoordig wordt aangeduid met het begrip ‘ICT’. Hoog tijd dus voor een bijgewerkte stand van zaken. In een middag voeren vier sprekers ons langs de waarde van de huidige digitaal beschikbare naslagwerken, de taal- en spraaktechnologie van vandaag, de digitalisering bij tekstedities en de meest recente webtoepassingen voor een aantrekkelijker presentatie van literatuurgeschiedenissen.
Programma:
==========
13.00 uur: ontvangst, registratie en koffie
13.30 uur: Lezen, schrijven, samenvatten, voorlezen en zoeken
Rik Schutz, Van Dale Lexicografie
In deze presentatie wordt geschetst hoe ‘Van Dale’ zich de laatste decennia heeft ontwikkeld – van een boek naar een compleet fonds, van boeken naar digitaal toegankelijke naslagwerken, en ook in welke richting het concern voorziet dat die ontwikkeling verdergaat – van naslagwerken naar hulpmiddelen die ondersteuning bieden bij allerlei vormen van bezig zijn met taal.
Rik Schutz is werkzaam als uitgever bij Van Dale Lexicografie bv te Utrecht.
14.15 uur: Nut en noodzaak van enen en nullen
dr. Peter-Arno Coppen, K.U. Nijmegen
Het Nederlands is een van de best beschreven talen ter wereld, ook op taal- en spraaktechnologisch gebied. Maar wat schiet de neerlandistiek daar eigenlijk mee op? Is het werkelijk nodig dat we in het Nederlands met apparaten kunnen communiceren? Kan dat trouwens wel? In deze lezing zal uiteindelijk de computer het antwoord op deze vragen leveren.
Peter-Arno Coppen is als taalkundige verbonden aan de a.s. Radboud Universiteit (K.U. Nijmegen). Hij is redacteur van het elektronisch bulletin Neder-L.
15.00 uur: pauze
15.30 uur: Inhoud, gebruik en toekomst van de dbnl
Cees Klapwijk, Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren
Ingegaan wordt op de ontwikkeling van inhoud, gebruik en toekomst van de dbnl (http://www.dbnl.org) en de website http://www.literatuurgeschiedenis.nl. Verder zal aandacht worden besteed aan de door de dbnl nagestreefde relaties met andere partijen in het veranderende veld van de neerlandistiek. Cees Klapwijk is projectleider van de Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren.
16.15 uur: De Digitale Dimensie
dr. Willem Kuiper, Universiteit van Amsterdam
Welke meerwaarde heeft digitalisering bij het editeren van (Middelnederlandse) teksten? Willem Kuiper is universitair docent Historische Nederlandse Letterkunde aan de Universiteit van Amsterdam. Voor een recent overzicht van zijn computertechnologische bemoeienissen met de medievistiek zie: http://cf.hum.uva.nl/nhl/Pagina%20Kuiper.htm.
17.00 uur: afsluiting, gevolgd door borrel
Toegang: EUR 10,-.
Voor meer informatie en aanmelding: dr. Jan Stroop van de LVVN, e-mail: j.stroop@uva.nl of op de LVVN-site (http://www.lvvn.nl/): info@lvvn.nl
Na ontvangst van uw aanmelding ontvangt u een bevestiging met het definitieve programma.
(11)=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: Fri, 7 Nov 2003 08:53:36 +0100
From: Kasper van Ommen <K_van_Ommen@Library.LeidenUniv.NL>
URL artikel: http://www.neder-l.nl/bulletin/2003/11/031111.html
Subject: Ten: 0311.11: Tentoonstelling over het leven en werk van prof. dr. A.E. Cohen, van vr 28 november 2003 tot en met zo 4 januari 2004 te Leiden
===============================================================
Tentoonstelling over het leven en werk van prof. dr. A.E. Cohen
===============================================================
Van 28 november 2003 tot en met 4 januari 2004 zal in de Universiteitsbibliotheek Leiden, Witte Singel 27 te Leiden de tentoonstelling ‘De verandering waargenomen. A.E. Cohen als historicus en universitair bestuurder’ te zien zijn.
Op 4 december a.s. hoopt prof. dr. A.E. Cohen de leeftijd van negentig jaar te bereiken. Ter gelegenheid daarvan brengt de Universiteitsbibliotheek hem een hommage in de vorm van een tentoonstelling gewijd aan zijn leven en werk. Dolf Cohen studeerde geschiedenis in Leiden en promoveerde als laatste bij Huizinga. De ervaring van oorlog en bezetting deed hem overstappen naar de eigentijdse geschiedenis: gedurende veertien jaar was hij werkzaam bij het Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie, thans NIOD. Daarna haalde de Leidse universiteit hem terug als hoogleraar middeleeuwse geschiedenis. Als universitair bestuurder maakte hij zich alom gewaardeerd toen hij in de roerige jaren zeventig gedurende vier jaar rector magnificus was. Actualiteit en universiteit worden door Cohen nog altijd met aandacht op de voet gevolgd. De tentoonstelling biedt documenten, foto’s, brieven, publicaties en portretten van kindertijd tot otium, alles cum dignate. A.E. Cohen is de vader Job Cohen, de huidige burgemeester van Amsterdam.
Van de tentoonstelling ‘De verandering waargenomen. A.E. Cohen als historicus en universitair bestuurder’ verschijnt een gelijknamige catalogus in de reeks ‘Kleine publicaties van de Leidse Universiteitsbibliotheek’ (prijs EUR 10). De catalogus is te koop bij de receptie van de Universiteitsbibliotheek, Witte Singel 27, 2311 BG Leiden, telefoon +31 (0)71-527.28.00 of te bestellen via e-mail: ommen@library.leidenuniv.nl
(12)=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: Thu, 13 Nov 2003 11:16:55 +0000
From: Jan Noordegraaf <j.noordegraaf@let.vu.nl>
URL artikel: http://www.neder-l.nl/bulletin/2003/11/031112.html
Subject: Rea: 0311.12: Jan Noordegraaf: "Doctrinaire bedillers": een postscriptum (bij Linguistisch Miniatuurtje XCV, Neder-L 0309.12)
=========================================
“Doctrinaire bedillers”: een postscriptum
=========================================
In zijn ‘Linguistisch Miniatuurtje XCV’ over “doctrinaire bedillers” (Neder-L 0309.12, http://www.neder-l.nl/bulletin/2003/09/030912.html) ontrukt Peter-Arno Coppen “een onbetaalbare anekdote” aan de vergetelheid. Hij citeert uit de eerste druk van deel een van Den Hertogs Nederlandsche Spraakkunst (1892) een voetnoot, die verhaalt dat toen
een tiental jaren geleden voor het eerst in de Kalverstraat te Amsterdam een bordje met: ‘Men wordt verzocht rechts te houden’ werd aangeslagen, Prof. Verdam tusschenbeiden [moest] komen, om het lijdend gebruik van ‘verzoeken’ in den zin van ‘uitnoodigen’ tegen doctrinaire bedillers te verdedigen.
(Den Hertog 1892: 62)
Deze noot is in de derde, door H. Hulshof bewerkte druk uit 1972 gesneuveld. Het is dan ook terecht dat Coppen deze neerlandistische aardigheid – een Amsterdamse taalprofessor die in de Kalverstraat twistende neringdoenden en taalbedillers weet te scheiden – aan de vergetelheid ontrukt. Maar het is misschien ook instructief om erbij te vertellen dat het niet C.H. den Hertog (1846-1902) is geweest die deze anekdote voor het eerst in een vakpublicatie neerlegde. Het zit namelijk zo.
Belangrijke gedeelten van de “beroemde grammatica van Den Hertog uit 1892” (Coppen), te weten de driedelige Nederlandsche Spraakkunst (1892-1896), waren al gepubliceerd in Noord en Zuid, het taalkundig tijdschrift “voor de beide Nederlanden”; in de periode 1889-1894 was Den Hertog mede-redacteur van dat blad. In de loop van 1892 bewerkte hij deze grammaticale voorstudies tot de eerste twee ‘stukken’ van zijn spraakkunst. Toen hij daarbij oude afleveringen van Noord en Zuid doorbladerde, kwam hij een artikel tegen dat de titel droeg “Men wordt verzocht”. Dat artikel opent met de volgende alinea:
Toen het gemeentebestuur van Amsterdam voor een paar jaar aan de hoeken der drukste straten bordjes liet plaatsen met het opschrift: “Men wordt verzocht, rechts te houden” gaf de redactie van een der meest gelezen dagbladen in overweging, die bordjes niet te plaatsen, voordat de grove taalfout, waarmede het opschrift begon, daaruit verdwenen was. De zin werd toen door prof. Verdam in bescherming genomen en thans “houdt” ieder Amsterdammer, die de Kalverstraat doorgaat “rechts”, zoodat ieder zeker den inhoud van het opschrift begrepen en het nut van den maatregel ingezien heeft. Toch werd er niets aan de bordjes veranderd.
(Noord en Zuid 7 [1884]: 371)
Den Hertogs eigen bon mot, de compacte voetnoot uit 1892, neemt tegen deze achtergrond wat aardser contouren aan. Die “doctrinaire bedillers” waren gewoon Amsterdamse journalisten die op school nog ouderwets grammatica hadden geleerd, en Jakob Verdam (1845-1919), medioneerlandicus maar altijd geinteresseerd in contemporaine taalzaken, zal in een ingezonden stuk het goed recht van taalverandering hebben verdedigd. “Na dien tijd werd ‘men wordt verzocht’ meer dan eenmaal afgekeurd, onderzocht en weder goedgekeurd”, aldus onze zegsman anno 1884 in Noord en Zuid.
De gewraakte constructie was namelijk al eerder in Noord en Zuid aan de orde geweest. Niemand minder dan de later zo bekende spellingvereenvoudiger R.A. Kollewijn (1857-1942) had er na omstandige historische argumentatie de zin ‘men wordt verzocht hier niet te rooken’ “onberispelijk” genoemd (N&Z 7: 216). En de auteur van het eerder aangehaalde stuk tenslotte deed een heldere voorspelling: waarschijnlijk was de tijd niet ver meer dat uitdrukkingen als ‘ik werd verzocht, niet te rooken’ of ‘wij werden verzocht den dag daar verder door te brengen’ “even goed verstaan en begrepen zullen worden als thans ‘Men wordt verzocht'” (N&Z 7: 374). Soms zien vakgenoten heel goed waar het Nederlands naartoe gaat.
Literatuur
- Sabrina Corbelinni & Karina van Dalen, “Een gelukkig mensch. Jakob Verdam (1845-1919)”.
- Der vaderen boek. Beoefenaren van de studie der Middelnederlandse letterkunde. Studies voor Frits van Oostrom ter gelegenheid van diens vijftigste verjaardag. Onder redactie van Wim van Anrooij, Dini Hogenelst & Geert Warnar. Amsterdam: AUP 2003, 105-120.
- G. Lzg. (= R.A. Kollewijn), [“Men wordt verzocht hier niet te rooken”]. Noord en Zuid 7 (1884), 215-216.
- C.H. den Hertog, Nederlandsche Spraakkunst. Eerste stuk. Amsterdam 1892.
- S., “Men wordt verzocht”. Noord en Zuid 7 (1884), 371-374.
Jan Noordegraaf
Date: Sat, 15 Nov 2003 11:41:31 +0100
From: Peter-Arno Coppen <P.A.Coppen@let.kun.nl>
NASCHRIFT
Alhoewel ik uiteraard teleurgesteld ben dat mijn romantische beeld van professor Verdam die met wapperende toga en trillende snorharen de woedende volksoploop van doctrinaire bedillers uiteenjoeg, moet ik bij nadere reflectie vaststellen dat Jan Noordegraafs aanvulling de zaak alleen maar spectaculairder maakt.
De datering van het voorval (omstreeks 1882) en de vermoedelijke ingezonden brief van Verdam (wie speurt die eens op?) wordt in het artikel uit Noord en Zuid bevestigd (in 1884 “voor een paar jaar”). Een terloopse opmerking van Noordegraaf maakt het echter interessanter. Hij veronderstelt: “Die ‘doctrinaire bedillers’ waren gewoon Amsterdamse journalisten die op school nog ouderwets grammatica hadden geleerd”. Dat zal best, maar wanneer was die schooltijd dan? Een jaar of tien eerder? Was er toen al controverse over de constructie “Men wordt verzocht”? Maar is er dan ooit wel een tijd geweest waarin er geen onenigheid bestond over die constructie? Of is de zin “hebban olla vogala nestas hagunnan” oorspronkelijk iets geweest als “olla vogala wairthand ersokiths nestas hagunnan”, en heeft iemand dat zonodig moeten corrigeren?
Peter-Arno Coppen
(13)=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: Mon, 10 Nov 2003 18:07:40 +0100
From: Marc van Oostendorp <marc.van.oostendorp@meertens.knaw.nl>
URL artikel: http://www.neder-l.nl/bulletin/2003/11/031113.html
Subject: Col: 0311.13: NederNed 50: Een bekrompen leesstrategie
========================================
NederNed 50: Een bekrompen leesstrategie
========================================
Ik heb een bekrompen smaak op het gebied van de dichtkunst. Zo lees ik eigenlijk nooit buitenlandse dichters. Ik hou er niet van om gedichten in vertaling te lezen, en ik houd er ook niet van om gedichten te lezen in een taal die niet mijn moedertaal is. Maar mijn bekrompenheid gaat eigenlijk nog verder, merkte ik toen ik het onlangs verschenen ‘Postmoderne poezie in Nederland en Vlaanderen’ van Thomas Vaessens en Jos Joosten las. Zij bespreken daarin zeven ‘eigentijdse’ dichters. Van die zeven houd ik wel van Robert Anker, Arjan Duinker en Tonnus Oosterhoff, maar niet van Peter Holvoet-Hanssen, Dirk van Bastelaere, Erik Spinoy en Peter Verhelst. De eerste drie zijn Nederlanders, de laatste vier zijn Vlamingen. Houdt mijn poetische nieuwsgierigheid op bij Wuustwezel?
‘Postmoderne poezie’ heeft aan mijn voorkeur voor moderne Nederlanders boven moderne Vlamingen in ieder geval weinig kunnen veranderen. Het is een duidelijk en zakelijk geschreven boek waaruit ik veel geleerd heb over de verschillen tussen modernisme en postmodernisme, en vooral het werk van de dichters waar ik toch al van hield beter kan begrijpen en plaatsen.
Die zakelijkheid is groter dan in de vorige boeken die ik van Vaessens en Joosten gelezen heb. Dat blijkt al uit een vergelijking van de titel van dit boek met die van de eerdere boeken — ‘Circus Dubio & Schroom’ en ‘De verstoorde lezer’ van Vaessens, en ‘Onttachtiging’ van Joosten. Ik vind dat wel een prettige ontwikkeling in het werk van beide schrijvers, die verzakelijking.
De auteurs leggen helder uit hoe de postmodernisten modernistische ideeen zoals dat een tekst coherent moet zijn, ‘achter zich hebben gelaten’, dat zij ‘niet langer geloven dat’ een tekst de indruk moet geven van voltooidheid, of dat er de stem van een auteur in te horen moet zijn. Door die helderheid krijg je af en toe de indruk dat Vaessens en Joosten menen dat die postmodernisten het gelijk aan hun kant hebben met hun opvattingen. Het is in dat licht opvallend dat de tekst waarin dit alles wordt uitgelegd zo coherent is, zo voltooid, en af en toe ook de stem van de auteurs laat horen. Als Vaessens en Joosten al waarde zien in het postmodernistische procede voor de dichtkunst, dan in ieder geval niet voor het letterkundige essay.
Dat laatste lijkt me maar goed ook, want mij lijken al die uitgangspunten hopeloos. Ik wil best geloven dat de eenheid van het individu of de eenheid van de tekst of de eenheid van de werkelijkheid allemaal ‘illusies’ zijn en dat de werkelijkheid een grote chaos is. Maar als dat allemaal zo is, dan kan het hele idee van ‘literatuur’ ook alleen maar een illusie zijn, en zie ik niet dat er een speciale reden is om een dichtbundel van, pakweg, Peter Holvoet-Hanssen ter hand te nemen. Het internet staat vol met incoherente, onoorspronkelijke, vrijwel auteurloze teksten, die bovendien allerlei aannames die je in het dagelijks leven maakt ’ter discussie stellen’ (een term die Vaessens en Joosten geregeld gebruiken), daar hoef je de boekwinkel niet voor binnen te stappen.
Waarom dus een postmoderne dichter lezen? Vaessens en Joosten beantwoorden deze vraag niet voldoende, in ieder geval niet voor mij. Ze gebruiken het begrip ‘leesstrategie’, en ze betogen uitgebreid dat een ‘modernistische’ leesstrategie niet volstaat om een postmodernistisch gedicht te lezen. Maar welke leesstrategie ik als eenvoudige lezer dan wel zou moeten volgen om een dichtbundel van Holvoet-Hanssen te kunnen waarderen, is mij na het lezen van ‘Postmoderne poezie’ niet duidelijk.
In hun epiloog schrijven de auteurs bijvoorbeeld: “We hebben het in dit boek steeds over leeswijzen gehad. Als afzetpunt schetsten we de moderne invalshoek, die teruggaat op de gedeelde beginselen van modernisme en ‘New Criticism’. De postmoderne lezer aanvaardt dat er open plekken (blijven) bestaan, en gaat ervan uit dat de dichter niet tevoren bewust betekenis in het gedicht legt.” Deze passage is (net als veel vergelijkbare passages) negatief geformuleerd: een postmodernistische ‘leesstrategie’ gaat niet uit van de modernistische veronderstellingen. Maar wat je dan moet doen om voldoende genoegen te beleven aan een tekst om hem ook helemaal te lezen, weet ik nog altijd niet.
Er zit in ieder geval iets heel paradoxaals in om een boekje te moeten kopen van een bepaalde dichter om je door die dichter te laten vertellen dat het dichterschap een illusie is, of dat de wereld incoherent is. Een mens heeft geen dichters nodig om tot die conclusie te komen, zou je denken. Het lijkt wel alsof je vooral postmodernistische poezie moet lezen om te kunnen laten zien dat je niet meer in achterhaalde modernistische conventies gelooft. Alsof de postmoderne leesstrategie een ‘etiquetteregel’ is, waarmee je kunt laten zien dat je weet hoe het hoort, zoals Verdaasdonk (2002) zegt.
Daar zit wat mij betreft ook het verschil tussen de Vlaamse schrijvers die Vaessens en Joosten behandelen, en de Nederlanders. Bij de Nederlandse schrijvers is er, bij alle postmodernisme, nog wel wat over dat ik, verstokte modernist die ik kennelijk ben, kan begrijpen: bij Oosterhoff is er een interessant spel met vormen (zoals blijkt uit de bewegende gedichten op zijn website http://www.tonnusoosterhoff.nl/), bij Duinker is er een duidelijk navoelbare zinnelijkheid (‘Ik omhels je, dichtgeslibde haven./ Ik omhels je, kalme steen./ Voel mijn naaktheid.’), en in de bundel die Vaessens en Joosten van Anker bespreken (‘Goede manieren’) is wel degelijk sprake van een determineerbare inhoud, zonder al te veel ‘open plekken’. Om het werk van de Vlaamse dichters te verklaren, moeten Vaessens en Joosten veel meer verwijzen naar het filosofische werk van postmodernistische denkers als Barthes en Derrida. Ik zie weinig in die denkers, en dus weet ik niet wat ik met de dichters aanmoet. En omdat ik nu eenmaal geen ‘professionele lezer’ ben, maar alleen maar voor mijn plezier lees, laat ik uiteindelijk teksten waarmee ik me geen raad weet, maar terzijde. Als ik graag fragmentarische teksten wil lezen, tik ik wel ‘oehoeboeroe’ in bij Google http://www.google.com/search?hl=nl&ie=ISO-8859-1&safe=off&q=oehoeboeroe&lr= .
Met die laatste gedachte troost ik me maar. Ik houd heus veel van Vlaamse schrijvers en dichters, als het maar degelijke modernisten zijn zoals Boon of Claus of Lanoye. Vlaamse dichters als Holvoet-Hanssen zijn de verkeerde weg ingeslagen, door teksten te gaan schrijven waarvan niemand tot nu toe heeft weten uit te leggen waarom je ze zou moeten lezen. Het wachten is alleen maar op de postpostmoderne poezie, zodat ik ook weer mijn horizon kan verruimen tot in ieder geval élen buurland.
Marc van Oostendorp, http://www.vanoostendorp.nl
Met dank aan Thomas Vaessens.
Literatuur
- Vaessens, Thomas, en Jos Joosten. 2003. Postmoderne poezie in Nederland en Vlaanderen. Vantilt, Nijmegen.
- Verdaasdonk, Hugo. 2002. Etiquette-regels voor de analyse van literatuur. Neerlandistiek.nl 02.04, naschrift 2. (https://neerlandistiek.nl/02/04/naschrift2.html)
(14)=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-= *-------------------------------------------------------------------------* | | | Informatie over Neder-L: | | ======================== | | Algemene informatie opvragen over Neder-L: stuur mail naar | | listserv@nic.surfnet.nl met daarin de boodschap: GET NEDER-L INFO | | Abonnement nemen op Neder-L: stuur mail naar listserv@nic.surfnet.nl | | met als boodschap: SUB NEDER-L uw-voornaam/voorletters uw-achternaam | | Neder-L op het web/WWW: Neder-L-nummers zijn vanaf januari 1997 in | | web-formaat te lezen via: http://www.neder-l.nl/ | | Nadere informatie over Neder-L in web-formaat: zie artikel 9706.01 | | Er is ook een WWW-archief met alle e-mailversies van Neder-L sinds | | juni 1992, dat ook op trefwoord doorzocht kan worden; de URL van dit | | listserv-archief: http://listserv.surfnet.nl/archives/neder-l.html | | Oude Neder-L-bulletins opvragen: stuur mail naar listserv@nic.surfnet.nl| | met daarin een boodschap als: GET NEDER-L LOG9206 | | (resultaat: logboek met Neder-L-artikelen van juni '92 wordt gestuurd)| | Of maak gebruik van het listserv-archief (zie enkele regels hierboven)| | Bijdrage voor Neder-L opsturen: stuur mail naar neder-l@nic.surfnet.nl | | Contact met redactie: stuur mail naar Salemans@neder-l.nl, naar | | Willem.Kuiper@hum.uva.nl, naar P.J.Verkruijsse@planet.nl (voor de | | evenementenagenda), naar Marc.van.Oostendorp@meertens.knaw.nl of naar | | P.A.Coppen@let.kun.nl | *-------------------------------------------------------------------------* *-Einde-------------------- Neder-L, no. 0311.a --------------------------*
Laat een reactie achter