| Subject: | Neder-L, np. 0404.a |
| From: | Ben Salemans |
| Reply-To: | Elektronisch tijdschrift voor de neerlandistiek |
| Date: | Wed, 14 Apr 2004 22:57:52 +0100 |
| Content-Type: | text/plain |
********************* *-Twaalfde-jaargang-------- Neder-L, no. 0404.a -----------ISSN-0929-6514-* | | | ************************************************************ | | * Neder-L, elektronisch tijdschrift voor de neerlandistiek * | | ************************************************************ | | | | Onderwerpen in dit bulletin: | | ============================ | | (1) Rub: 0404.01: Evenementenagenda, met: | | - Arnhem: Tentoonstelling 'De "A" van Arnhem', za 24 | | april - zo 23 mei 2004 | | - Den Haag: Tentoonstelling 'Ode aan de Kolossale Zon'| | van Helga Kos, za 1 mei - wo 30 juni 2004 | | - Den Haag: Tentoonstelling van de best verzorgde | | boeken van 2003, juli - september 2004 | | - Den Haag: Tentoonstelling over de Atalanta Pers, | | Pers, oktober - december 2004 | | - Middelburg: Tentoonstelling 'Zeelandschap' over o.a.| | 10 jaar De Klaproos, vr 16 april - za 5 juni 2004 | | - Utrecht: Het Hoge Woord met o.a. Herman Brusselmans,| | ma 19 april 2004 | | (2) Med: 0404.02: Overleden: Carlo Allard Zaalberg (1909-2004); Anne | | Biegel (1905-2004) | | (3) Vac: 0404.03: Vacature voor een lector Nederlands aan de | | Comeniusuniversiteit te Bratislava (Slowakije) | | (deadline: ma 26 april 2004) | | (4) Vac: 0404.04: Vacature voor een coordinator (halftijds) voor het | | beheer, onderhoud en terbeschikkingstelling van | | taaltechnologiedata van het INL; standplaats: | | Antwerpen (deadline: za 24 april 2004) | | (5) Vac: 0404.05: Vacature voor een taalkundige voor inhoudelijk beheer | | en onderhoud van het Corpus Gesproken Nederlands en | | voor de helpdesk; standplaats: Antwerpen (deadline: | | za 24 april 2004) | | (6) Rub: 0404.06: Hora est! Promotie M.J. Lens op do 8 april 2004 te | | Groningen, L. de Vink op wo 21 april 2004 te Leiden, | | M. Veldhorst op wo 19 mei 2004 te Amsterdam (VU) | | (7) Med: 0404.07: Zesde 'Dag van de Poezie' op za 17 en zo 18 april | | 2004 te Landgraaf (Nederlands Limburg) | | (8) Med: 0404.08: Openingsvoorstelling Antwerpen Wereldboekenstad 2004 | | 'ABC2004' op vr 7 mei 2004 en 'De Salons' op zo 9 mei | | 2004 in Antwerpen | | (9) Med: 0404.09: Oproep over schilderijen, druksels en brieven van | | H.N. Werkman (1882-1945) | |(10) Web: 0404.10: KB-site 'Dichter op het Scherm', digitale staalkaart | | van de Nederlandse poezie van dit moment | |(11) Web: 0404.11: Nieuwe versie E-ANS beschikbaar | |(12) Web: 0404.12: Nieuws van de dbnl - 1 april 2004 | |(13) Lit: 0404.13: Te verschijnen: Leendert de Vink. Dialect en | | dialectverandering in Katwijk aan Zee. Proefschrift | | Universiteit Leiden. (Delft, april 2004) | |(14) Lit: 0404.14: Te verschijnen: Nicoline van der Sijs. Hondsdraf. Waar| | komen onze woorden vandaan? (Den Haag, april 2004) | |(15) Lit: 0404.15: Te verschijnen: Klaas J. Eigenhuis. Verklarend en | | etymologisch woordenboek van de Nederlandse | | vogelnamen. (Castricum, mei 2004) | |(16) Lit: 0404.16: Te verschijnen: Door rood en spook gereden. De | | grappigste taalkronkels uit de media. Verzameld door | | het Genootschap Onze Taal. (Den Haag, mei 2004) | |(17) Lit: 0404.17: Pas verschenen: Nizaar Makdoembaks. Emancipatie via | | de woordenschat. (Groningen, 2004) | |(18) Lit: 0404.18: Pas verschenen: Ruud Stumpel. Oefenboek bij het Van | | Dale Pocketwoordenboek Nederlands als tweede taal | | (NT2). (Utrecht, 2004) | |(19) Lit: 0404.19: Pas verschenen: Willem G. van Maanen. Dubbele inktpot,| | enkele pen. Volledig herz. en uitgebr. tweede druk. | | Flanorreeks 27. (Nijmegen, 2004) | |(20) Lit: 0404.20: Pas verschenen: Bart Vervaeck. Het postmodernisme in | | de Nederlandse en Vlaamse roman. Derde druk. | | (Nijmegen, 2004) | |(21) Lit: 0404.21: Pas verschenen: Jerzy Koch. Outsider onder de zijnen. | | Vormen van xenofanie in de Afrikaanse roman. | | (Wroclaw, 2002) | |(22) Lit: 0404.22: 1226 edities van 16e-, 17e- en 18e-eeuwse Nederlandse | | gelegenheidsgedichten uit Gemeente Archief Amsterdam | | op microfiches gezet; catalogus op cd-rom | |(23) Sym: 0404.23: Symposium 'Nederlandse literatuur in het buitenland' | | op vr 29 en za 30 oktober 2004 te Groningen; call for | | papers (verlengde deadline: di 15 juni 2004) | |(24) Sym: 0404.24: Congres 'Imitatie in vroegmodern Europa' op vr 23 | | april 2004 te Groningen | |(25) Sym: 0404.25: Internationaal colloquium 'Manuscript - Variant - | | Genese' op wo 12 mei 2004 te Leuven | |(26) Col: 0404.26: Column 53 van Marc van Oostendorp: Weinig meer dan | | een nederig medium. Over Mark Boog | |(27) Informatie over Neder-L | | | *------------------------- ----------wo-14-april-2004-* *********************
(1)-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: Fri, 09 Apr 2004 01:24:54 +0200
From: P.J. Verkruijsse <p.j.verkruijsse@uva.nl>
URL artikel: http://www.neder-l.nl/bulletin/2004/04/040401.html
Subject: Rub: 0404.01: Evenementenagenda
=================
Evenementenagenda
=================
ARNHEM, Museum voor moderne kunst
Tentoonstelling ‘De “A” van Arnhem’, zaterdag 24 april – zondag 23 mei 2004.
- Op deze tentoonstelling zijn grafische ontwerpen uit de periode 1960-2004 te zien, gemaakt door studenten, oud-studenten of ontwerpdocenten van de opleidingen grafisch ontwerpen van de Hogeschool van de Kunsten Arnhem, en de Arnhemse vervolgopleiding grafisch ontwerpen, de Werkplaats Typografie. Zie ook: http://www.mmkarnhem.nl/link_typoA.html.
DEN HAAG, Museum Meermanno, Prinsessegracht 30
Tentoonstelling kunstenaarsboek van Helga Kos, zaterdag 1 mei – woensdag 30 juni 2004.
- Souterraintentoonstelling ‘Ode aan de Kolossale Zon’ van beeldend kunstenaar Helga Kos. Zie voor verdere informatie: http://www.meermanno.nl.
DEN HAAG, Museum Meermanno, Prinsessegracht 30
Vooraankondiging tentoonstelling van de Best verzorgde boeken van 2003, juli – september 2004.
- Souterraintentoonstelling, gewijd aan de Best verzorgde boeken van 2003. Zie voor verdere informatie: http://www.meermanno.nl.
DEN HAAG, Museum Meermanno, Prinsessegracht 30
Vooraankondiging tentoonstelling over de Atalanta Pers, oktober – december 2004.
- Souterraintentoonstelling over de Atalanta Pers, in samenwerking met de Koninklijke Academie voor Beeldende Kunsten. Zie voor verdere informatie: http://www.meermanno.nl.
MIDDELBURG, Zeeuwse Bibliotheek, Kousteensedijk 7
Tentoonstelling Zeelandschap, vrijdag 16 april – zaterdag 5 juni 2004, ma. 17.30-21.00 uur, di.-vr. 10.00-21.00 uur, za. 10.00-13.00 uur.
- Tentoonstelling Zeelandschap, 10 jaar De Klaproos, handpers uit Delft van Marja Scholtens.
UTRECHT, Winkel van Sinkel, Oudegracht 158
Het Hoge Woord met Herman Brusselmans, Martijn Knol en Jeroen Wielaert, maandag 19 april, 20.30 uur; toegang gratis.
- Herman Brusselmans (Belgie, 1957) debuteerde in 1982 als schrijver met ‘Het zinneloze zeilen’, maar daarvoor schreef hij al in bladen als Yang, Heibel en Koebel. Later werkte hij mee aan tijdschriften als Propria Cures, Optima, De Brakke hond, Panorama en voor de krant de Morgen. Met Tom Lanoye en Johan Joos behoorde hij tot de ‘Angry Young Belgen’, later werd hij samen met onder meer Tom Lanoye een der ‘Mooie Jonge Goden’. Brusselmans riep zichzelf zelfs uit tot ‘Mooie Jonge Oppergod’. Het luid aanprijzen van zijn eigen kunnen behoort tot een zorgvuldig opgebouwde pose. Achter deze pose verbergt Brusselmans naar eigen zeggen zijn angsten en depressies. Zijn boeken zijn grotendeels autobiografisch. De hoofdpersonages roken, drinken, zeuren, hebben last van acne, angsten en depressies en worden verliefd (meestal op onbereikbare vrouwen). De personages zijn cynisch, sarcastisch en bedienen zich van een inktzwarte humor. Als literaire voorbeelden noemt Brusselmans onder meer Charles Bukowski, Jan Cremer, Paul van Ostaijen, J.D. Salinger en vooral Gerard Reve. Deze maand verschijnt ‘Ik ben rijk en beroemd en ik heb nekpijn’.
(2)-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: Fri, 09 Apr 2004 01:24:54 +0200
From: P.J. Verkruijsse <p.j.verkruijsse@uva.nl>
URL artikel: http://www.neder-l.nl/bulletin/2004/04/040402.html
Subject: Med: 0404.02: Overleden: Carlo Allard Zaalberg (1909-2004); Anne Biegel (1905-2004)
=========
Overleden
=========
Op 3 april 2004 overleed te Oegstgeest prof. dr. Carlo Allard Zaalberg (* 27 november 1909 te Arnhem). Zaalberg promoveerde in 1954 in Utrecht op ‘”Das Buch Extasis” van Jan van der Noot’, een schrijver van wie hij ook de ‘Olympia Epics’ en de ‘Lofsang van Braband’ editeerde. Na docentschappen aan de handelsavondschool en middelbare scholen in Amsterdam en Hilversum werd Zaalberg in 1960 medewerker van Minderaa in Leiden en van 1964 tot 1975 was hij hoogleraar Nederlandse taal- en letterkunde aldaar. Hij bezorgde o.a. een bloemlezing uit de lyriek van Hooft, een schooleditie van de ‘Reinaert’, herziene edities van Hoofts ‘Granida’ en ‘Warenar’ en (samen met anderen) in de werken van Bredero diens ‘Lucelle’ en ‘Moortje’. Bij zijn afscheid op 24 oktober 1975 ontving hij van collega’s en oud-collega’s de bundel ‘Studies voor Zaalberg’. Van zijn hand verschenen tientallen artikelen over taal- en letterkundige onderwerpen in vaktijdschriften als Levende Talen, De Nieuwe Taalgids, Tijdschrift voor Nederlandse Taal- en Letterkunde, Spiegel der Letteren en Onze Taal. Taalkundige bijdragen werden gebundeld in ‘Taaltrouw’ (1975). In een interview in Meta in 1975 verklaarde Zaalberg: ‘Ik heb echt geen behoefte aan enig voortbestaan na de dood’.
Op 6 april 2004 overleed te Bussum de journaliste en publiciste Anne Biegel (* 25 december 1905 te Bussum). Samen met Heleen Swildens schreef Anne Biegel het in een aantal talen vertaalde ‘M’n bril in de ijskast; briefwisseling van twee journalisten die dagelijks ervaren hoe oud-zijn voelt’ (1987) en de vervolgen daarop ‘Een vinger in de pap’ (1989) en ‘Verlengd bestaan’ (1995). Verder schreef zij het hondenboek ‘Boenie en zijn baasje’ (1947) en een aantal reisreportages en bewerkte zij boeken over gezonde voeding.
(3)-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: Fri, 02 Apr 2004 12:36:13 +0200
From: Jeroen van Engen <Jeroen.van.Engen@fphil.uniba.sk>
URL artikel: http://www.neder-l.nl/bulletin/2004/04/040403.html
Subject: Vac: 0404.03: Vacature voor een lector Nederlands aan de Comeniusuniversiteit te Bratislava (Slowakije) (deadline: ma 26 april 2004)
===================
Vacature Bratislava
===================
Wegens het vertrek van onze huidige lector zoekt de leerstoel voor germanistiek, neerlandistiek en scandinavistiek van de letterenfaculteit aan de Comeniusuniversiteit te Bratislava (Slowakije) per 1 september 2004 voor de vakgroep Nederlands een:
Lector Nederlands (m/v)
Voor onze kleine maar zeer gemotiveerde vakgroep zoeken wij een neerlandicus, liefst met een taalkundige achtergrond en enige ervaring in het onderwijs Nederlands als vreemde taal.
Onze hoofdvakopleiding is een tolk/vertaalstudie, wat ook in het takenpakket van de toekomstige lector tot uitdrukking komt. Dat bestaat uit:
- het verzorgen van de volgende colleges voor eerstejaars- en vierdejaarsstudenten: taalverwerving (inleiding, stilistiek, vaktaal); Nederlandse letterkunde; scriptiebegeleiding; cursus Nederlands voor studenten van andere leerstoelen.
- het uitvoeren van organisatorische en administratieve taken: samenwerking met andere vakgroepen in de regio en Nederland en Vlaanderen; bijhouden van de vakbibliotheek en de website.
De lector geeft circa 12 uur per week college. De aanstelling is tijdelijk, aanvankelijk voor een periode van twee jaar, met mogelijke verlenging. Na het eerste jaar is er een tussentijdse evaluatie. De medewerker ontvangt een lokaal salaris (incl. ziektekostenverzekering en verzekering arbeidsongeschiktheid). Vermoedelijk zal de Nederlandse Taalunie een suppletie verlenen. Voor meer informatie verwijzen wij u naar onze website: http://www.fphil.uniba.sk/~engen/.
Sollicitaties met een motivatie, cv (incl. specialisatie, overzicht van eindexamens, eventueel andere diplomaļs en publicaties, werkervaring, aanbevelingen en referenties met contactpersonen) kunnen tot 26 april 2004 naar het volgende adres worden gestuurd:
Katedra germanistiky, nederlandistiky a skandinavistiky FF UK
Doc.PhDr.Jana Raksanyiova CSc.
Gondova 2
SK-81801 Bratislava
Slowakije
jana.raksanyiova@fphil.uniba.sk
(4)-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: Wed, 14 Apr 2004 15:20:46 +0200
From: Secretariaat INL <secretariaat@inl.nl>
URL artikel: http://www.neder-l.nl/bulletin/2004/04/040404.html
Subject: Vac: 0404.04: Vacature voor een coordinator (halftijds) voor het beheer, onderhoud en terbeschikkingstelling van taaltechnologiedata van het INL; standplaats: Antwerpen (deadline: za 24 april 2004)
====================================
Vacature coordinator – INL Antwerpen
====================================
Het Instituut voor Nederlandse Lexicologie zoekt per direct een
coordinator (halftijds)
voor het beheer, onderhoud en terbeschikkingstelling van taaltechnologiedata.
De data maken deel uit van de TST-centrale, een INL-project waar data worden ondergebracht uit taal- en spraaktechnologieprojecten die met overheidsgelden zijn gefinancierd.
De coordinator zal, in overleg met de projectleider van het INL te Leiden, het opstarten van de centrale coordineren in al zijn technische en inhoudelijke aspecten, de werklijnen uitzetten, de contacten met relevante instellingen onderhouden, en de communicatie met het werkveld verzorgen.
De coordinator verricht zijn/haar werkzaamheden in een klein team van specialisten waarbinnen ieder zijn/haar eigen aandachtsgebied heeft. Tegelijk echter is de coordinator op verschillende plaatsen inzetbaar.
Kandidaten hebben een voor de functie relevante universitaire opleiding en beschikken over ruime ervaring in het vakgebied. Verder hebben ze kennis van en ervaring met scripttalen als bijv. Perl. Bekendheid met systeembeheer is een pre.
Kandidaten moeten ook in staat zijn zelfstandig te werken en moeten beschikken over uitstekende organisatorische talenten en managementkwaliteiten.
De standplaats is de INL-dependance, die gelocaliseerd is in Antwerpen.
De aanstelling is voor een periode van 3 jaar.
Indicatieve inschaling: 12
Heeft u interesse in deze functie, stuur dan uw sollicitatie voor 24 april a.s. naar het Instituut voor Nederlandse Lexicologie t.a.v. prof. dr. P.G.J. van Sterkenburg, directeur, Postbus 9515, 2300 RA Leiden.
Inlichtingen over de functie kunnen worden ingewonnen bij: Jeannine Beeken, projectleider TST-centrale, beeken@inl.nl of +31-715272495.
Meer informatie over het INL vindt u op http://www.inl.nl
Acquisitie n.a.v. deze vacature wordt niet op prijs gesteld.
(5)-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: Wed, 14 Apr 2004 15:20:46 +0200
From: Secretariaat INL <secretariaat@inl.nl>
URL artikel: http://www.neder-l.nl/bulletin/2004/04/040405.html
Subject: Vac: 0404.05: Vacature voor een taalkundige voor het inhoudelijke beheer en onderhoud van het Corpus Gesproken Nederlands en voor de helpdesk en de service aan de gebruiker; standplaats: Antwerpen (deadline: za 24 april 2004)
====================================
Vacature taalkundige – INL Antwerpen
====================================
Het Instituut voor Nederlandse Lexicologie zoekt per direct een ervaren
taalkundige
voor het inhoudelijke beheer en onderhoud van het Corpus Gesproken Nederlands en voor de helpdesk en de service aan de gebruiker.
Het Corpus Gesproken Nederlands (CGN) is recent ontwikkeld door een groep Nederlandse en Vlaamse onderzoekers. Het corpus bevat spraakmateriaal waaraan diverse transcripties en annotaties zijn gekoppeld. Het corpus samen met de exploratiesoftware worden op korte termijn door de TST-centrale van het INL voor onderzoeksdoeleinden ter beschikking gesteld.
De succesvolle kandidaat zal tewerk worden gesteld aan de TST-centrale van de INL-dependance, die gelocaliseerd is in Antwerpen. Hij/zij zal in eerste instantie instaan voor het inhoudelijke beheer en onderhoud van het CGN en voor de helpdesk en service aan verschillende groepen van gebruikers.
Kandidaten hebben een relevante universitaire opleiding en hebben vooral ruime kennis en ervaring met alle aspecten van corpuswerk (transcripties en annotaties). Een gedegen expertise en ervaring met het beheren van grote taal- en spraak databestanden is een pre. Kennis van en gebruikservaring met het CGN strekken tot aanbeveling, evenals voldoende kennis van Linux en Perl.
De voltijdse aanstelling is voor een periode van 3 jaar. Indicatieve inschaling: 11.
Heeft u interesse in deze functie, stuur dan uw sollicitatie voor 24 april a.s. naar het Instituut voor Nederlandse Lexicologie t.a.v. prof. dr. P.G.J. van Sterkenburg, directeur, Postbus 9515, 2300 RA Leiden.
Inlichtingen over de functie kunnen worden ingewonnen bij Jeannine Beeken, projectleider TST-centrale, beeken@inl.nl of +31-715272495.
Acquisitie n.a.v. deze vacature wordt niet op prijs gesteld.
(6)-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: Fri, 09 Apr 2004 01:24:54 +0200
From: P.J. Verkruijsse <p.j.verkruijsse@uva.nl>
URL artikel: http://www.neder-l.nl/bulletin/2004/04/040406.html
Subject: Rub: 0404.06: Hora est! Promotie M.J. Lens op do 8 april 2004 te Groningen, L. de Vink op wo 21 april 2004 te Leiden, M. Veldhorst op wo 19 mei 2004 te Amsterdam (VU)
=========
Hora est!
=========
Donderdag 8 april 2004, Rijksuniversiteit Groningen
Mevrouw M.J. Lens: Huge van Bordeeus. Een ridder van Karel de Grote op avontuur in het Oosten. Onderzoek naar de Middelnederlandse versfragmenten en prozaroman.
Promotor: prof. dr. M. Gosman.
De weinig bekende Middelnederlandse roman Huge van Bordeeus uit de veertiende eeuw gaat over een ridder van Karel de Grote op avontuur in het Oosten. De Nederlandse versie is een bewerking van het Franse chanson de geste Huon de Bordeaux. In het Nederlandse taalgebied is het verhaal zowel in versvorm (circa 1500 verzen, afkomstig uit vier verschillende handschriften) als in proza (twee zestiende- en twee zeventiende-eeuwse drukken) overgeleverd. Promovendus Mieke Lens onderzocht de relatie van deze fragmenten met de Franse traditie. Is er een Middelnederlandse Huge-traditie met eigen kenmerken? Wat is de relatie tussen de Middelnederlandse fragmenten en de Franse traditie, en tussen de fragmenten onderling? Wat is de relatie tussen versfragmenten en Nederlandse prozatekst? Lens concludeert dat de fragmenten een versie met eigen kenmerken vertegenwoordigen. De prozaroman is bewerkt op basis van een verloren rijmtekst. Prozaroman en fragmenten gaan uiteindelijk op eenzelfde bron terug en hebben gemeenschappelijke kenmerken ten opzichte van de Franse traditie. Dit Middelnederlandse handschrift bevat zowel kenmerken van hs. Tours als van de alexandrijnenbewerking (hs. P1451).
Mieke Lens (Schiedam, 1960) studeerde Nederlands en mediaevistiek aan de RUG. Zij verrichtte haar promotieonderzoek bij de vakgroep Nederlands, afdeling Middelnederlandse Letterkunde. Tegenwoordig werkt ze als senior-redacteur en filiaalhouder bij Alphentekst BV, een bureau voor tekst en communicatie.
Woensdag 21 april 2004, 16.15 uur, Groot Auditorium Academiegebouw Leiden.
Leendert de Vink: Dialect en dialectverandering in Katwijk aan Zee.
Promotor: prof. dr. C. van Bree; copromotor: dr. M.J. van der Wal.
De inhoud van dit proefschrift wordt elders in dit Neder-L-nummer door de promovendus beschreven; zie: http://www.neder-l.nl/bulletin/2004/04/040413.html.
Woensdag 19 mei 2004, 15.45 uur, Aula Vrije Universiteit, De Boelelaan 1105.
Mevrouw Natascha Veldhorst: De perfecte verleiding. Muzikale scenes op het Amsterdams toneel in de zeventiende eeuw.
Promotor: prof. dr. M. Spies.
In deze studie wordt voor het eerst aandacht besteed aan de zeventiende-eeuwse Nederlandse toneelmuziek. De nadruk ligt daarbij op de culturele hoofdstad Amsterdam. Het gebruik van muziek in de toneelstukken van grote toneeldichters als Joost van den Vondel en Gerbrand Adriaensz Bredero komt aan de orde, maar ook dat van minder bekende schrijvers zoals Jan Harmensz Krul, Jan Jacobsz Colevelt en Abraham van Mildert.
Vooral de destijds populaire dichter en ijzerhandelaar Jan Harmensz Krul (1601-1646) speelde in dit verband een rol van betekenis. Hij smeedde in zijn toneelwerk muziek en tekst naadloos aaneen, en richtte tot dat doel in 1634 de Amsterdamse Muzyk-Kamer op, een stichting die geheel gewijd was aan het samengaan van poezie en muziek op het toneel. Binnen de geschiedenis van de Nederlandse toneelmuziek was dit een cruciaal moment; voor het eerst stond de muziek in de schijnwerpers en was zij niet langer een vanzelfsprekende toevoeging bij de tekst. Krul vestigde de aandacht op de muziek en benadrukte het belang ervan voor de theaterpraktijk.
Van oudsher vormde de muziek een essentieel onderdeel van het toneel. In Nederland was in middeleeuwse spelen en het zestiende-eeuwse rederijkerstoneel al volop gespeeld, gedanst en gezongen door acteurs en musici. Deze praktijk werd in de zeventiende eeuw voortgezet. Krul ging met zijn accentuering van de muziek nog een stap verder dan zijn voorgangers.
Het was de kunst om de muziek op een zo natuurlijk mogelijke manier in het drama te integreren. Zij behoorde tot het vaste gereedschap van de toneelschrijver en een geslaagd gebruik ervan getuigde van literair vakmanschap. Een schrijver laste een naar de werkelijkheid gemodelleerde muzikale situatie in, introduceerde een van nature muzikaal personage (zoals Orpheus, een herder of een zanger), of nam zijn toevlucht tot een muzikale scene – destijds een van de meest beproefde middelen om de muzikale ‘naturaleza’ te bereiken.
Deze scenes vormen het hoofdonderwerp van deze studie. Stereotiepe muzikale scenes zoals de wachterscene, gevangenisscene, serenade, offerscene en slaapscene gingen vrijwel altijd gepaard met muziek en waren bij toneelschrijvers en publiek zeer geliefd. Ze laten goed zien hoe levendig, speels en vitaal de toenmalige toneelpraktijk is geweest.
Het boek is als volgt opgebouwd. Voorafgaand aan de behandeling van de genoemde scenes bespreek ik in twee inleidende hoofdstukken mijn bevindingen die uit de bestudering van het materiaal naar voren zijn gekomen. Dit zijn conclusies over de zeventiende-eeuwse Nederlandse toneelmuziek in het algemeen, die niet uitsluitend van toepassing zijn op de muzikale scenes. Hoofdstuk 1, ‘Geen toneel zonder muziek’, gaat in op de meer theoretische kwesties, zoals de verhouding tussen opera en toneel in Europa, de functie van muziek op het toneel, de muzikale invloed van de toneeldichter, de gedrukte toneelteksten als geraamten van de oorspronkelijke voorstelling, en het verschijnsel van de muzikale scene in Europees perspectief.
Het tweede hoofdstuk, ‘Een eeuw Nederlandse toneelmuziek’, geeft een overzicht van de praktische aspecten van het onderwerp: de relatie van het Amsterdamse toneel tot de plaatselijke liedcultuur, het muzikale repertoire op de schouwburg, de binnen- en buitenlandse muzikale invloeden, de instrumentale en vocale uitvoeringspraktijk, en de ontwikkeling van de toneelmuziek gedurende de zeventiende eeuw.
Vijf muzikale scenes uit het werk van Krul staan vervolgens centraal in de hoofdstukken 3 tot en met 7. Deze scenes zijn afkomstig uit toneelstukken uit de jaren 1627 tot 1637, de roerige periode voorafgaand aan de oprichting van de eerste Amsterdamse Schouwburg (1637). In elk van deze hoofdstukken wordt enerzijds de oorsprong en ontwikkeling van de desbetreffende muzikale scene behandeld, anderzijds komt telkens een overkoepelend thema uit de zeventiende-eeuwse toneelmuziek aan de orde.
‘De trompetter en de dageraad’ gaat over de wachterscene en demonstreert hoe bepaalde elementen uit de zestiende-eeuwse muzikale traditie nog lange tijd doorwerkten in het zeventiende-eeuws toneel. ‘Klaagzang achter de tralies’ bespreekt de gevangenisscene en laat zien hoe nauw deze en andere Nederlandse scenes aansloten bij de Europese toneelmuziek- en operatraditie. ‘De zingende minnaar onder het raam’ is gewijd aan de serenade-scene, en verduidelijkt hoe de opwekkende kracht van muziek in liefdessituaties door toneelschrijvers werd toegepast.
‘Meerstemmig eerbetoon aan de goden’ gaat over de offerscene en toont hoe de traditioneel rituele functies van muziek ook op het toneel werden uitgebuit. ‘Zacht ruisend daalde het inzicht neer’ is gewijd aan de slaapscene en behandelt de manieren waarop Nederlandse dichters de klassieke idee van het kalmerende vermogen van muziek in hun drama’s benutten.
Muziek speelde in het zeventiende-eeuwse toneel – zowel in kwantitatieve als in kwalitatieve zin – een veel belangrijker rol dan tot nog toe werd gedacht. Zij werd in alle soorten toneel ingezet, van zinnespel tot klucht, van tragedie tot blijspel en vooral ook in het genre van de tragicomedie, het blij-eindende liefdesspel. Dit laatste verwondert niet, want het thema van de liefde werd van oudsher met het muziektheater geassocieerd.
Dat muziek onlosmakelijk met de uitvoeringen was verbonden, blijkt niet alleen uit de rekeningen van de Amsterdamse Schouwburg, waarin de betalingen aan muzikanten en zangers staan vermeld, maar ook uit de bewaard gebleven toneelstukken zelf. De honderden muzikale regie-aanwijzingen, liederen en gesprekken over muziek onthullen een bloeiende muziektheaterpraktijk, die in omvang en reikwijdte niet onderdeed voor die in andere Europese landen.
Binnen de drama’s was de muziek bovendien in hoge mate geintegreerd. Zij vormde zelfs vaak een extra betekenislaag. Muziek kon betoveren, genezen, misleiden, de slaap, liefde en lust opwekken, gemoederen kalmeren, troosten, doen flauwvallen, treurnis en melancholie bestrijden. Personages waren voortdurend bezig in alle toonaarden elkaar en het publiek met muziek te bewerken. Ik heb dit proces aangeduid met ‘muzikaal bedrog’, omdat in dergelijke toneelhandelingen steeds de karakteristieke, verstandsbedwelmende eigenschap van muziek wordt weerspiegeld.
Muziek ontpopte zich op de planken als een perfecte verleidster. Zij liet de grenzen tussen schijn en werkelijkheid vervagen en droeg aldus op effectieve wijze bij tot de ‘douce illusion’ van het toneel. De praktijk bleek daarbij steeds belangrijker dan de theorie: toneeldichters namen melodieen, instrumentfuncties, muzikale personages en scenes herhaaldelijk van elkaar over.
De toneelmuziek wordt in dit boek belicht vanuit de invalshoek van de muzikale scene, die een van de meest essentiele muziekdramatische conventies moet zijn geweest. Deze benadering is vernieuwend, ook in internationaal perspectief. Zij vormt zowel een aanvulling op het Nederlands onderzoek naar het renaissance-toneel, als op de bestaande buitenlandse muziektheaterstudies die zich sporadisch met deze kwestie hebben beziggehouden. De muzikale scene corrigeert het bestaande beeld van het zeventiende-eeuwse Nederlandse toneel, dat vertekend is door het doorgaans puur tekstgerichte karakter van het onderzoek. Bovendien is een grotere kennis van de theatrale uitvoeringsconventies – naast muziek en stemgebruik, tevens kostumering, belichting en visuele vertoningen – ook voor hedendaagse uitvoeringen van vroeger toneel van belang.
De concentratie op de muzikale scene maakt het mogelijk een uitvoerig beeld van de Nederlandse toneelmuziek als geheel te schetsen. Zij vergroot het inzicht in de ontwikkeling van de toneelmuziek gedurende de eeuw, in de functionaliteit van muziek in het drama, en in de verwantschap van sommige muzikale thema’s met die in de buitenlandse opera en de contemporaine beeldende kunst. Dit laatste wordt aan de hand van een aantal illustraties zichtbaar gemaakt. De overtuigingskracht van de scenes lag onmiskenbaar in een gelukkige combinatie van muzikale en visuele elementen.
Door hun diversiteit in ontstaan, ontwikkeling en functionaliteit zijn de vijf scenes representatief voor het verschijnsel van de muzikale scene als geheel. Ze omspannen de hele zeventiende eeuw, weerspiegelen de toneelmuzikale uitvoeringspraktijk en laten zien hoe ons toneel zich voegde in een overkoepelende Europese muziektheaterbeweging – waarbij opvalt dat Nederland niet later met het verschijnsel was dan andere landen. Voor het publiek hadden de scenes in de eerste plaats een signaalfunctie. Het waren situaties die men direct herkende, ijkpunten in het drama, waarbij een scala aan onuitgesproken verwachtingen en vooronderstellingen in werking trad. Voor de toneeldichter en toeschouwer waren de muzikale scenes wat de muziek zelf was voor de personages in de toneelstukken: een buitengewoon effectief middel om te manipuleren – een perfecte verleiding, van oog, oor en hart.
(7)-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: dinsdag 30 maart 2004 9:43
From: Lizet Duyvendak <Lizet.Duyvendak@ou.nl>
URL artikel: http://www.neder-l.nl/bulletin/2004/04/040407.html
Subject: Med: 0404.07: Zesde 'Dag van de Poezie' op za 17 en zo 18 april 2004 te Landgraaf (Nederlands Limburg)
===================================================
Dag van de Poezie: 30 dichters te gast in Landgraaf
===================================================
In het weekend van 17 en 18 april 2004 organiseert Stichting Poeziefestival Landgraaf alweer de (zesde) ‘Dag van de Poezie’. Een keur van hoogstaande dichters uit Nederland, Vlaanderen en Zuid-Afrika treedt op voor jeugd en volwassenen. Tijdens de ‘Avond van Nieuwe Poezie’ vindt de uitreiking plaats van de (tweede) Jo Peters PoeziePrijs, zondagochtend is een spetterend jeugdpoeziefestival, de gehele zondagmiddag is gevuld met poezie voor iedereen en aansluitend kunt u samen met de deelnemende dichters genieten van een smakelijk dinerbuffet. Het geheel wordt omlijst door verrassende muzikale entr’actes.
Programma
- Zaterdag 17 april, 20.00 uur: Avond van Nieuwe Poezie
Deze avond staat in het teken van de bekendmaking van de winnaar van de Jo Peters PoeziePrijs 2004. De genomineerde dichters, Maria Barnas, Tsaed Bruinja, Hagar Peeters en Peer Wittenbols, lezen voor uit eigen werk, naast de gerenommeerde dichters Gerrit Kouwenaar en Willem van Toorn. - Zondag 18 april, 10.00-12.30 uur: Jeugdpoeziefestival
Ruim 1700 scholieren hebben door middel van speciaal ontwikkelde lespakketten in de afgelopen maanden kennis gemaakt met poezie. Circa 150 van deze leerlingen ontmoeten deze ochtend tien bekende ‘jeugd’dichters, waaronder Ted van Lieshout, Karel Eykman, Edward van de Vendel, Erik van Os en Johanna Kruit. - Zondag 18 april, 13.00-16.00 en 17.00-19.30 uur: Hoofdprogramma
Zeventien dichters lezen voor uit eigen werk, afgewisseld met muzikale entr’actes. Dichters: o.a. Gerrit Kouwenaar, H.H. ter Balkt, Wilma Stockenstroem, Mustafa Stitou, Tonnus Oosterhoff, Marjoleine de Vos, Quierien van Haelen, Emma Crebolder, Leonard Nolens en Remco Campert. Muziek: o.a. Mie Miki, Bart Schneemann en Studium Chorale. - Zondag 18 april, 20.00 uur: Dineren met dichters
Na afloop van het hoofdprogramma wordt een uitgebreid driegangen-dinerbuffet geserveerd. Dit is bij uitstek de plek waar publiek en dichters elkaar echt kunnen ontmoeten. Vanwege het beperkte aantal plaatsen is reserveren noodzakelijk.
Dichtbundel
Ter gelegenheid van de Dag van de Poezie geeft Stichting Poeziefestival Landgraaf traditiegetrouw een dichtbundel uit, waarvoor de deelnemende dichters een -meestal- nog niet eerder gepubliceerd gedicht ter beschikking stellen.
Informatie en reserveringen
Voor meer informatie kunt u terecht op onze website, http://www.poeziefestival.nl, of vraag een programmafolder aan via ons e-mailadres, info@poeziefestival.nl. U kunt ook bellen met Stichting Poeziefestival Landgraaf, +31 (0)45-569.52.92.
Dr. Lizet Duyvendak
Faculteit Cultuurwetenschappen
Open Universiteit Nederland
postbus 2960
6401 DL Heerlen
(8)-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: Fri, 9 Apr 2004 12:03:03 +0200
From: Goele.Haest@abc2004.be
URL artikel: http://www.neder-l.nl/bulletin/2004/04/040408.html
Subject: Med: 0404.08: Openingsvoorstelling Antwerpen Wereldboekenstad 2004 'ABC2004' op vr 7 mei 2004 en 'De Salons' op zo 9 mei 2004 in Antwerpen
=========================================================
Antwerpen Wereldboekenstad 2004: en we zijn vertrokken…
=========================================================
U zal zeker reeds vroeger van ons horen, maar het weekend van 7, 8, en 9 mei 2004 betekent de daadwerkelijke start van een jaar boordevol literaire projecten. De eerste twee stellen we graag aan u voor. Ze getuigen, net als onze volgende projecten, van onze voorliefde tot onverwachte wendingen, verrassende namen en crossover tussen verschillende genres.
Openingsvoorstelling ABC2004: vrijdag 7 mei 2004
IK BEN EEN STROOM VAN WOORDEN
Het is natuurlijk een contradictio in terminis: tegelijk wereldstad zijn, een literair programma opzetten dat in de richting van de wereld wijst, en tegelijk Antwerpen zijn, met aandacht voor de letteren van hier en nu. Die slappe koord gaan wij met heel veel bravoure een jaar lang bewandelen. Zonder valnet en met veel durf. Ook onze openingsvoorstelling wil van die dubbelheid getuigen. Onze goesting om in de grote vijver der internationale wereldauteurs te vissen, was natuurlijk erg groot. Maar tegelijk laten we graag interessante artiesten van in en rond Antwerpen aan het woord.
De eerste drie cahiers A (Tom Lanoye & Fred Eerdekens), B (Germaine Greer & Elke Boon) & C (Toon Tellegen & Stef Kamil Carlens) van het project Stad van Letters) worden live gepresenteerd, en daarenboven plaatsten we de lemma’s van onze officiele naam ‘Antwerpen wereld boeken & stad’ in de schijnwerpers.
Wij wierpen ons lokaas uit, en o.a. deze namen hapten toe:
Woord
De Nederlandse Grootheid Harry Mulisch staat stil bij Het Boek, de Amerikaanse scenarist en romanschrijver Joe Haldeman schept nieuwe werelden waar u bij staat, de toonaangevende thrillerauteurs Nicci French (GB) doen urbane jungles uit de doeken, het Antwerpse theatercollectief MartHa!Tentatief eert Maurice Gilliams op geheel eigen wijze, Tom Lanoye virtueel, Germaine Greer (GB), en Toon Tellegen (NL) presenteren de schrijfcreaties die ze in opdracht van ABC2004 maakten.
Ofte: voor een keer de adjectieven verrassend, vernieuwend en memorabel op legitieme wijze uit de kast gehaald.
Muziek
DJ Zebra brengt u in the mood, operaster Kurt Gysen zingt de sterren van de (Bourla)hemel en STIJN, de Antwerpse elektrogod, verliest zichzelf in zijn computers en ander speelgoed.
Presentatie
Dit alles rustig, overzichtelijk en toch levendig aan elkaar praten wordt geen makkie. En toch kozen we niet voor de doorsnee presentator of gemiddelde presentatrice. Er wonen veel enorm getalenteerde acteurs in Antwerpen. Bruno Vanden Broecke en Clara van den Broek (beiden: Cie De Koe, SKAGEN, De Tijd) delen een achternaam en tonnen uitstraling, bravoure en metier. Een beter gastkoppel (-heer en -vrouw) kan een mens zich niet wensen.
Praktisch
Vrijdag 7 mei 2004, 20u00
Tickets: prijs: EUR 15/12/8
Reservatie: Toneelhuis: http://www.toneelhuis.be &
+32 (0)3-224.88.44
Interviews met de auteurs en de artiesten kunnen besproken worden en ook voor foto’s van de betrokkenen: wendt u zich gerust tot Max Temmerman (abc2004): T +32 (0)3-229.18.78
Zondag 9 mei, vanaf 15u00
KLANK VAN DE STAD – ‘DE SALONS’
U bent niet zo voor grote evenementen met veel volk, een wachtrij voor de vestiaire en een schoteltje bij de ingang van de toiletten? Ga dan eens knus in andermans woonkamer genieten van literatuur en muziek! Zondagnamiddag 9 mei kan u plaatsnemen in ‘De Salons’: 63 prive-woningen en locaties in Antwerpen, waar korte voorstellingen worden gebracht in het kader van ‘De klank van de stad’. Waar u terechtkomt en wie u zal zien, blijft een verrassing. U koopt een kaartje en in ruil daarvoor brengt een gids u (en nog negentien anderen) achtereenvolgens naar drie locaties binnen een Antwerps district. Er staan u drie korte voorstellingen te wachten: huiskamerconcerten of literaire momenten. Laat u verrassen door de locatie, de muziek, de taal en de sofa van uw buurvrouw.
Een greep uit het aanbod:
De literaire salons:
Andre Sollie, Carll Cneut, Noella Elpers, Tom Naegels, Vitalski, Elise de Vliegher, Els Dottermans, Karel Vingerhoets, Elvis Peeters, Johan Petit, Martin Bril, Erik Vlaminck, Yves Petry, Walter van den Broeck, Kristien Hemmerechts, Luc Huybrechts, Christophe Vekeman, Margot Vanderstraeten, Gie Bogaert, Joke van Leeuwen, Hanneke Groenteman, Fernand Auwera, Bart Plouvier, Geertrui Daem, Bob Mendes, Erik Jan Harmens, Peter Ghyssaert, Bart Moeyaert, Chris de Stoop, Luuk Gruwez, Didi de Paris, Tjitske Jansen, Han van der Vegt, Peter Holvoet-Hanssen, Tommy Wieringa, Pjeroo Robjee, Hagar Peeters.
De muzikale salons:
Iris Luypaers (zang) en Stefan Prins (piano), Aldo Baerten (fluit) en Cordula Hacke (piano), Luc Tooten (piano), Pianotrio Spirale, Aranis ensemble, Karel Steylaerts, Ovidius Blaaskwintet, Johan de Keyser (zang, gitaar en teksten) en Liesbeth Vermeiren (contrabas), Astor strijkkwartet, Oberon Consort, Elwira Slazak en Gabriel Collet, Deurne Sax Maffia, Lucas Blondeel (piano) en Liesbeth Devos (zang), Duo Milonton Cox, Echo Ensemble, Ben Roels, Inge Clerix, Sarah Abrams, Dorine Mortelmans (zang) en Kris De Witte (piano), Klarinata, Lieve D’Haese (piano) en Ann Krijnen (sopraan), Muziekacademie van Hoboken, Syrigna, John Gevaert en Sarah Stass, Hans Sluis, Kaboon.
Praktisch:
Zondag 9 mei 2004, vanaf 15.00 u in alle districten (Ook twee literaire kinderparcours in het district Antwerpen)
Tickets: EUR 5
Info en reservatie: +32 (0)3-229.18.86
Interviews met de auteurs en de artiesten kunnen besproken worden en ook voor foto’s van de betrokkenen: wendt u zich gerust tot Andy Fierens (abc2004): T +32 (0)3-229.18.76
(9)-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: Fri, 09 Apr 2004 01:24:54 +0200
From: P.J. Verkruijsse <p.j.verkruijsse@uva.nl>
URL artikel: http://www.neder-l.nl/bulletin/2004/04/040409.html
Subject: Med: 0404.09: Oproep over schilderijen, druksels en brieven van H.N. Werkman (1882-1945)
======
Oproep
======
Schilderijen, druksels en brieven van H.N. Werkman (1882-1945)
Het Werkmanproject, een samenwerkingsverband van de Stichting H.N. Werkman, de Rijksuniversiteit Groningen en het Groninger Museum, is bezig met de voorbereiding van een oeuvrecatalogus van het werk van Hendrik Nicolaas Werkman en een uitgave van de correspondentie van deze kunstenaar.
Van het gebruiksdrukwerk bestaat wel al een redelijk compleet overzicht, maar mogelijk bevinden zich in particulier bezit nog druksels, schilderijen en tekeningen, die niet bekend zijn bij het Werkmanproject. Voor de uitgave van de correspondentie wordt verder gezocht naar door Werkman geschreven en aan hem gerichte brieven, die zich in prive collecties bevinden.
Om het overzicht van werken en brieven zo volledig mogelijk te maken, zouden wij graag op korte termijn in contact komen met bezitters/beheerders van werken en/of brieven. Ook tips over verblijfplaatsen daarvan zijn van harte welkom. Deze informatie, die uiteraard vertrouwelijk zal worden behandeld, kan gestuurd worden naar: Werkmanproject t.a.v. dr. Dieuwertje Dekkers, p/a Groninger Museum, Postbus 90, 9700 ME Groningen of per e-mail naar: werkmanarchief@groningermuseum.nl.
Voor meer informatie zie de website van het Werkman Archief, die gelinkt is aan de website van het Groninger Museum (http://www.groningermuseum.nl, limited version, Werkman Archief).
(10)=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: Tue, 06 Apr 2004 15:47:08 +0200
From: Paul van Capelleveen <Paul.vanCapelleveen@kb.nl>
URL artikel: http://www.neder-l.nl/bulletin/2004/04/040410.html
Subject: Web: 0404.10: KB-site 'Dichter op het Scherm', digitale staalkaart van de Nederlandse poezie van dit moment
===============================
Website ‘Dichter op het Scherm’
===============================
Het hele jaar 2004 besteedt de Koninklijke Bibliotheek te Den Haag wekelijks aandacht aan de Nederlandse dichtkunst door middel van een uitgebreid profiel van het werk van een levende dichter op http://www.kb.nl/dichters. Deze profielen sluiten aan op de wekelijkse publicatie van een gedicht van dezelfde dichter in NRC Handelsblad. Begin 2005 wordt een nieuwe Dichter des Vaderlands gekozen door poezielezend Nederland en deze gedichten en profielen verschijnen in de aanloop naar de verkiezingen. De hele reeks mag gezien worden als een staalkaart van de Nederlandse poezie van dit moment.
Inmiddels verschenen vanaf januari tot en met maart elf uitgebreide profielen online over (in alfabetische volgorde): H.H. ter Balkt, J. Bernlef, Pieter Boskma, Anna Enquist, Piet Gerbrandy, Erik Jan Harmens, Ingmar Heytze, Esther Jansma, Tonnus Oosterhoff, Mustafa Stitou en Menno Wigman. Elk profiel bevat een chronologie (biografisch overzicht), een bibliografisch dossier, talrijke citaten uit de gedichtenbundels met zijdelings commentaar, een overzicht van links, afbeeldingen, oordelen van de critici en speciale thema’s. Naast deze levende dichters bevat de site ook uitgebreide profielen over dichters uit voorgaande eeuwen die gezien kunnen worden als Dichter des Vaderlands: Willem Bilderdijk en J.H. Leopold bijvoorbeeld. De site (getiteld ‘Dichter op het scherm’) wordt druk bezocht en blijkt een zeer geschikte bron voor studenten, onderzoekers en andere belangstellenden. Een interactief onderdeel is de quiz. Elke week wordt een gedicht van de betreffende dichter woord voor woord gedemonteerd en op alfabetische volgorde herschikt. Aan u om te raden om welk gedicht het gaat.
De directe link naar de gehele site is: http://www.kb.nl/dichters.
Directe links naar de elf dichters zijn:
H.H. ter Balkt – http://www.kb.nl/kb/dichters/balkt/balkt-01.html
J. Bernlef – http://www.kb.nl/kb/dichters/bernlef/bernlef-01.html
Pieter Boskma – http://www.kb.nl/kb/dichters/boskma/boskma-01.html
Anna Enquist – http://www.kb.nl/kb/dichters/enquist/enquist-01.html
Piet Gerbrandy – http://www.kb.nl/kb/dichters/gerbrandy/gerbrandy-01.html
Erik Jan Harmens – http://www.kb.nl/kb/dichters/harmens/harmens-01.html
Ingmar Heytze – http://www.kb.nl/kb/dichters/heytze/heytze-01.html
Esther Jansma – http://www.kb.nl/kb/dichters/jansma/jansma-01.html
Tonnus Oosterhoff – http://www.kb.nl/kb/dichters/oosterhoff/oosterhoff-01.html
Mustafa Stitou – http://www.kb.nl/kb/dichters/stitou/stitou-01.html
Menno Wigman – http://www.kb.nl/kb/dichters/wigman/wigman-01.html
Redactie Dichter op het Scherm (Paul van Capelleveen & Reinder Storm)
(11)=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: Thu, 08 Apr 2004 12:37:17 +0200
From: Walter Haeseryn <W.Haeseryn@let.kun.nl>
URL artikel: http://www.neder-l.nl/bulletin/2004/04/040411.html
Subject: Web: 0404.11: Nieuwe versie E-ANS beschikbaar
===============================
Nieuwe versie E-ANS beschikbaar
===============================
Op 2 april 2004 is versie 1.1 van de E-ANS (http://www.kun.nl/e-ans/) verschenen.
Sinds het verschijnen van de eerste versie (1.0) hebben verschillende gebruikers ons gewezen op fouten of onvolkomenheden in de E-ANS. De redactie is die gebruikers daar zeer erkentelijk voor. Ondanks het feit dat er tot nog toe geen middelen beschikbaar zijn voor structureel onderhoud van de E-ANS (laat staan voor verder inhoudelijk werk met het oog op aanvullingen en uitbreidingen van de grammaticale beschrijving) heeft de redactie toch de tijd gevonden om een aantal van de gesignaleerde problemen op te lossen. Het resultaat daarvan is de verbeterde versie die nu beschikbaar is.
Dr. Walter Haeseryn
Katholieke Universiteit Nijmegen
Faculteit der Letteren
Afdeling Nederlandse taal en cultuur/Redactie Algemene Nederlandse Spraakkunst (ANS)
e-mail: W.Haeseryn@let.kun.nl
http://www.kun.nl/e-ans/
(12)=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: Thu, 1 Apr 2004 09:37:21 +0100
From: dbnl <nieuws@dbnl.org>
URL artikel: http://www.neder-l.nl/bulletin/2004/04/040412.html
Subject: Web: 0404.12: Nieuws van de dbnl - 1 april 2004
===============================================================
Nieuws van de Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren
http://www.dbnl.org/
===============================================================
Oplevering teksten april 2004 http://www.dbnl.org/nieuws/opl042004.htm
- G.A. Bredero, Vertaalde gedichten
- Gerrit Hendricksz. van Breughel, De tweede vijftigh lustige historien ofte nieuwigheden Johannis Boccatij
- D.V. Coornhert, Lied-boeck
- Groot A, B, C, boek (uitgever: Christoph Henrich Bohn)
- Groot A, B, C, boek (uitgever: Wed. Hermanus van Brussel)
- Klikspaan, Studentenschetsen
- Nannie Kuiper, De eend op de pot
- Jan Antoon Labare, De konst der poezy in Nederduytsche verssen
- Dien langen Duyvel van Nieukoop; twee pamfletten uit 1651 over baljuw Jan van Sevenhoven
- Jan Luyken, Het leerzaam huisraad
- Jan Luyken, Des menschen begin, midden en einde
- Lucretia Wilhelmina van Merken, Germanicus
- Top Naeff, School-idyllen
- W.P. Razoux, Een nieuw aardig prentenboek
- W.P. Razoux, Het laatste aardige prentenboek
- Lukas Rotgans, Wilhem de Derde
- ’t Is vol van schatten hier… (red. Anton Korteweg en Murk Salverda)
- Joost van den Vondel, De werken van Vondel. Vijfde deel 1645-1656
- Nicolaas Simon van Winter, De Amstelstroom
- Nicolaas Simon van Winter, De jaargetyden
- Betje Wolff en Aagje Deken, Historie van mejuffrouw Cornelia Wildschut (6 delen)
Nieuwe gedichten april 2004 http://www.dbnl.org/gedichten/
- Ramsey Nasr, ‘Het complot’
(13)=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: Tue, 13 Apr 2004 11:39:35 +0200
From: C.L. de Vink <C.L.de.Vink@umail.leidenuniv.nl>
URL artikel: http://www.neder-l.nl/bulletin/2004/04/040413.html
Subject: Lit: 0404.13: Te verschijnen: Leendert de Vink. Dialect en dialectverandering in Katwijk aan Zee. Proefschrift Universiteit Leiden. (Delft, april 2004)
==============
Te verschijnen
==============
Leendert de Vink. Dialect en dialectverandering in Katwijk aan Zee. Proefschrift Universiteit Leiden. Delft: Eburon, 2004. ISBN 90-5972-019-9. EUR 29,90.
Onderzoek van het Katwijks dialect afgerond
Alles over het Katwijk nu in een boek bij elkaar
Katwijkse dialectsprekers blijken nog voor gemiddeld vijftig procent kennis te hebben van hun dialect. Dit is een van de conclusies uit het proefschrift van Leendert de Vink. In ‘Dialect en dialectverandering in Katwijk aan Zee’ onderzocht hij welke veranderingen zich in deze tijd in het Katwijks dialect voltrekken en welke factoren daarop van invloed zijn. Aan het onderzoek deden 84 Katwijkse dialectsprekers mee, in leeftijd varierend van 20 tot 70 jaar. Dit boek is de eerste grondige studie van het Katwijks sinds de boeken van Overdiep & Varkevisser, ‘De volkstaal van Katwijk aan Zee’ (1940) en het ‘Woordenboek van de volkstaal van Katwijk aan Zee’ (1949). Het boek bevat een uitgebreide en overzichtelijke grammatica, waardoor het een naslagwerk is voor iedereen die meer wil weten van het Katwijks. In mei verschijnt van De Vink nog ‘Kleine grammatica van het Katwijks, met een woordenlijst’, een boekje over het Katwijks voor een breder publiek.
Katwijk aan Zee is altijd een gesloten gemeenschap geweest. Daardoor is het dialect er goed bewaard gebleven. Maar wat gebeurt er met het dialect als de standaardtaal meer invloed krijgt?
In ‘Dialect en dialectverandering in Katwijk aan Zee’ worden de veranderingen in kaart gebracht die zich in deze tijd in het Katwijks voltrekken. Het dialect verandert, maar het verandert niet in alle opzichten even sterk. Sommige onderdelen uit het dialect blijken stabieler te zijn dan andere. Uit eerder onderzoek is voor dialecten een zogenaamde stabiliteitshierarchie afgeleid, met de volgende onderdelen (van meer naar minder stabiel): de fonetiek (dat is het accent waarmee mensen spreken), de syntaxis (de zinsbouw), de bijwoorden, de lexicale fonologie (de klanken), de morfologie (de verbuiging en vervoeging van woorden) en de inhoudswoorden. Uit het onderzoek van De Vink blijkt dat het Katwijks zich in dit opzicht grotendeels gedraagt zoals andere dialecten. Net als in andere dialecten zijn het de inhoudswoorden die het snelst uit het dialect verdwijnen. Typische dialectwoorden dus, zoals het Katwijkse ‘onterjuin’ (voor het Nederlandse ‘brutaal’), zullen we dus steeds minder vaak horen.
Het Katwijks neemt een bijzondere plaats in ten opzichte van de andere Nederlandse dialecten in het gebruik van de verkleinwoorden. Die scoren verschrikkelijk hoog. Typerend voor het Katwijks is de combinatie van een enkelvoudsvorm op ‘-je’ (zoals in het Nederlands) en een meervoudsvorm op ‘-ies’ (zoals in het omringende Hollands). Katwijkers zeggen dus ‘ien bakje – twie bakkies’, terwijl het in het Nederlands ‘bakje – bakjes’ is en in het Hollands ‘bakkie – bakkies’. De combinatie van in het enkelvoud ‘-je’ en in het meervoud ‘-ies’ blijken de Katwijkers dus nog goed te kennen.
Wat is nu de oorzaak van de veranderingen in het dialect? Uit het onderzoek van De Vink blijkt dat de factor frequentie een grote rol speelt. Dit betekent dat wanneer iets vaker in het dialect voorkomt, het zich beter handhaaft en het minder snel verandert. Als iets minder vaak voorkomt, handhaaft het zich minder goed en verandert het sneller. Zo komt de Katwijkse klank ‘ie’, voor een Nederlandse ‘ee’, veel voor in het dialect, in onder andere de woorden ‘stien’, ’twie’, ‘bien’, ‘gien’ en ‘hiete’, maar komt de Katwijkse klank ‘aeu’, voor een Nederlandse ‘au’, weinig voor in het dialect, alleen in de woorden ‘blaeuw’, ‘flaeuw’, ‘graeuw’, ‘laeuw’, ‘klaeuw’ en ‘raeuw’, woorden die ook nog eens weinig gebruikt woorden. Doordat de ‘ie’ vaker voorkomt dan de ‘aeu’, blijkt deze klank zich beter te handhaven.
De promotie is op woensdag 21 april 2004. Het boek ligt op 22 april in de boekwinkel en in het Katwijks Museum.
(14)=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: Tue, 30 Mar 2004 16:11:17 +0200
From: Yvonne Tindemans <Y.Tindemans@sdu.nl>
URL artikel: http://www.neder-l.nl/bulletin/2004/04/040414.html
Subject: Lit: 0404.14: Te verschijnen: Nicoline van der Sijs. Hondsdraf. Waar komen onze woorden vandaan? (Den Haag, april 2004)
==============
Te verschijnen
==============
Nicoline van der Sijs. Hondsdraf. Waar komen onze woorden vandaan? Den Haag: Sdu Uitgevers, 2004. Paperback, 154 pag.; EUR 12,50; ISBN: 90-12-10087-9. (Te verschijnen in april 2004.)
- Wat wordt er getoond bij ’toneel’?
- Is hanteren afgeleid van ‘hand’?
- Waar komt het woord ‘vent’ vandaan?
- Wat is de overeenkomst tussen ‘nar’ en ‘arrenslee’?
In ‘Hondsdraf’ wordt beschreven waar Nederlandse woorden vandaan komen, met welke woorden ze verwant zijn of uit welke taal ze zijn geleend. Ook de vermeende herkomst van woorden wordt beschreven: het feit dat onbekende woorden ten onrechte in verband zijn gebracht met bekendere en daardoor van vorm of betekenis zijn veranderd. Voorbeelden zijn ‘hangmat’, dat niets met ‘hangen’ of ‘mat’ te maken heeft maar ontleend is aan het Spaanse woord ‘hamaca’, en ‘hondsdraf’, dat een vervorming van ‘gonderave’ is.
De auteur
Nicoline van der Sijs is etymoloog en lexicograaf. Zij publiceerde diverse boeken over de herkomst en geschiedenis van woorden, waaronder het ‘Leenwoordenboek’, het ‘Chronologisch woordenboek’ en ‘Geleend en uitgeleend’. Voorts is zij hoofdredacteur van het ‘Etymologisch woordenboek van Van Dale en vaste medewerker van het maandblad ‘Onze Taal’.
Yvonne Tindemans
Sdu Uitgevers
http://www.sdu.nl
+31 (0)70-378.97.61
(15)=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: Mon, 29 Mar 2004 13:34:28 +0200
From: Dirk Moerbeek <info@dirkmoerbeek.nl>
URL artikel: http://www.neder-l.nl/bulletin/2004/04/040415.html
Subject: Lit: 0404.15: Te verschijnen: Klaas J. Eigenhuis. Verklarend en etymologisch woordenboek van de Nederlandse vogelnamen. (Castricum, mei 2004)
==============
Te verschijnen
==============
Klaas J. Eigenhuis. Verklarend en etymologisch woordenboek van de Nederlandse vogelnamen. Castricum: Dutch Birding, 2004. 25 x 17,2 cm, 672 pagina’s, gebonden met harde kaft, ISBN 90-808433-1-8. Voorintekenprijs: EUR 30. Verschijningsdatum mei 2004.
Het ‘Verklarend en etymologisch woordenboek van de Nederlandse vogelnamen’ neemt de lezer mee in de wondere wereld van de Nederlandse vogelnamen. De titel geeft het al aan: de auteur verklaart de betekenis van de namen van onze vogels, en houdt zich bezig met de etymologie van vogelnamen, oftewel, in gewoon Nederlands, hij onderzoekt hoe de namen van vogels zich in de loop der tijden hebben ontwikkeld.
Dit monumentale werk over herkomst en historische achtergrond van vogelnamen behandelt alle officiele Nederlandse en Friese namen van vogels die in Nederland en Belgie in het wild zijn waargenomen. Daarnaast komen talloze volksnamen uit Nederland en Belgie aan bod. De auteur is tot het uiterste gegaan bij het verzamelen en onderzoeken van zijn materiaal. De tekst is dan ook rijkelijk voorzien van bronvermeldingen, locaties en tijden van volksnamen, synoniemen, voorgangers en nazaten en nog veel meer. Het resultaat is een wetenschappelijk verantwoorde uitgave, boordevol nieuwe inzichten die niet eerder in druk zijn verschenen.
Het ‘Verklarend en etymologisch woordenboek van de Nederlandse vogelnamen’ is een naslagwerk en leesboek tegelijk. Voor de serieuze taalkundige biedt de uitgave, door het wetenschappelijke gehalte, talloze aanknopingspunten voor verdere studie. En voor wie het allemaal niet zo diepgaand hoeft, valt er, door de leesbare stijl, veel te genieten van al die malle en mysterieuze vogelnamen die onze taal rijk is.
Omdat het oog ook wat wil, is gekozen voor illustraties: ambachtelijke etsen, niet van humor ontbloot, ademen de historische sfeer van de oude ornithologie en de krochten waaruit onze vogelnamen zijn ontstaan, terwijl talrijke vlotte veldschetsen aansluiten bij het ongedwongen karakter van de hedendaagse vogelaar.
Kortom, een boek over passie voor vogels en taal, met een nimmer vertoonde schat aan wetenswaardigheden over onze vogelnamen, in een fraaie, heldere vorm gegoten, de nieuwe standaard voor allen die zich professioneel of in hun vrije tijd bezighouden met vogels en onze taal.
Klaas J. Eigenhuis is een verzamelaar: vanaf zijn vroege jeugd van mooie vogelbeelden op het netvlies, sinds de laatste acht jaar van vogelnamen en hun historische achtergrond. Door de gecombineerde kennis van de Europese vogelsoorten en van aspecten van de taal, goeddeels door zelfstudie verkregen, kon een unieke opsomming ontstaan van een groot deel van de Nederlandse en Friese vogelnamen vergezeld van informatie over betekenis, etymologie en historische achtergrond.
Dirk Moerbeek, beeldend kunstenaar en vogelaar, schiep speciaal voor het woordenboek een vogelalfabet in etsvorm. De etsen markeren het begin van ieder letterhoofdstuk. Talrijke veldschetsen luisteren de tekst op; het is voor de eerste maal dat zo’n ruime selectie uit Dirks schetsboeken in druk is verschenen. Dirk heeft zijn opleiding genoten aan de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten in Den Haag. Hij exposeert in binnen- en buitenland (http://www.dirkmoerbeek.nl).
BESTELINFORMATIE
ISBN 90-808433-1-8
NUR 626
Verschijningsdatum mei 2004
Formaat 25 x 17,2 cm
Omvang 672 pagina’s
Uitvoering gebonden met harde kaft
De speciale voorintekenprijs van het boek bedraagt EUR 30,-
Hoe te bestellen:
NEDERLAND: Maak EUR 36,- (inclusief bijdrage in de verpakkings- en verzendkosten ad EUR 6,-) over op bankrekening 54.93.32.065 ten name van Dutch Birding in Castricum, o.v.v. “vogelnamen”.
BELGIE: Maak EUR 38,- (inclusief bijdrage in de verpakkings- en verzendkosten ad EUR 8,-) over op Postchequerekening 000-1592468-19 ten name van Dutch Birding in Castricum-Nederland, o.v.v. “vogelnamen”.
Zorgt u a.u.b. voor vermelding van uw adresgegevens als u elektronisch betaalt.
Verdere informatie vindt u op http://www.dutchbirding.nl; zie ook: http://www.dutchbirding.nl/journal/folder.pdf
VOORBEELD
Veldvlieger Volksnaam, door Blok & Ter Stege 1995 en Van Dale 1970 genoemd voor resp. de Holenduif en “veldduif”, welke laatste staat omschreven als “wilde duif, (zuidn) soort van huisduif”. Houttuyn 1763 noemt de naam en zijn synoniem Blaauwe Duif als ‘vertaling’ voor Linnaeus’ eerste uit het geslacht der Duiven, te weten ‘Columba oenas’. De omschrijving van Linnaeus laat, zowel volgens Linnaeus zelf als volgens Houttuyn, toe, onder ‘C. oenas’ mede de destijds veel gehouden tamme Duiven te verstaan! Dit nu verklaart de naam Veldvlieger, die op zichzelf vrij nietszeggend lijkt: immers, alle Duiven vliegen van tijd tot tijd in en boven het veld! Maar met die tamme Duiven lag dat ‘zich in het veld bevinden’ heel gevoelig! Enerzijds waren er oude verordeningen dat men niet op Duiven mocht schieten (zeker de ‘ongekwalificeerden tot de Jagt’ niet!); anderzijds was het wel duidelijk dat alle Duiven, en dus ook de tamme, aan de veldgewassen knabbelden. Dit leidde er toe dat het houden van tamme Duiven, vooral om de eieren en het vlees, aan strenge voorwaarden werd gebonden. Men mocht alleen “… Duiven houden, welke in ’t Veld vliegen, of een Duifhuis zetten …”, wanneer men tenminste over een zeker areaal aan grond in de onmiddellijke omgeving van zijn woning beschikte! [1680; Houttuyn 1763 p.430/433]. De naam van het lemma is op Helgoland nog gangbaar, als Luetj Feldfluechter of Letj Feldflichter ‘Holenduif’, letterlijk ‘kleine veldvlieger’ [Reichenow 1920; De Vries 1912].
(16)=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: Thu, 8 Apr 2004 11:19:21 +0200
From: Yvonne Tindemans <Y.Tindemans@sdu.nl>
URL artikel: http://www.neder-l.nl/bulletin/2004/04/040416.html
Subject: Lit: 0404.16: Te verschijnen: Door rood en spook gereden. De grappigste taalkronkels uit de media. Verzameld door het Genootschap Onze Taal. (Den Haag, mei 2004)
==============
Te verschijnen
==============
Door rood en spook gereden. De grappigste taalkronkels uit de media. Verzameld door het Genootschap Onze Taal. Den Haag: Sdu Uitgevers, 2004. Paperback, geillustreerd door Hein de Kort; 100 pagina’s; EUR 7,95; ISBN 90-12-10086-0. (Te verschijnen op 3 mei 2004.)
‘Aantal zwaluwen vliegt achteruit’, ‘Criminelen opereren in ziekenhuis’, ‘Agent schiet man met nepgeweer dood’. Al meer dan tien jaar ontvangt de redactie van Onze Taal iedere maand tientallen knipsels met allerlei taalkronkels uit de media. Alleen de grappigste daarvan halen de befaamde rubriek ‘Ruggespraak’, achter op het tijdschrift. En alleen de grappigste daarvan zijn in dit boekje beland. Ze werden van illustraties voorzien door Hein de Kort.
Hoewel de fragmenten meestal direct een glimlach oproepen, is het niet altijd even makkelijk om de vinger achter de fouten te krijgen. Wat ging er bijvoorbeeld precies mis in ‘door rood en spook gereden’? Wat gebeurde er in het hoofd van voetballer Frank de Boer toen hij beweerde ‘een dikke rug’ te hebben? En hoe heet een woordje als staat ook alweer in ‘Palestijnse staat twee maanden in de koelkast’? Daarom wordt de taalkundige achtergrond van de meeste knipsels in korte, duidelijke kaders toegelicht.
‘Door rood en spook gereden’ is een gevarieerde bloemlezing uit de wildgroei in onze taaltuin.
Voor meer informatie of bestellen ga naar: http://www.sdu.nl/catalogus%2FOpenbaar%5Fbestuur%2F9012100860%2Ejsp
Yvonne Tindemans
Sdu Uitgevers
http://www.sdu.nl
y.tindemans@sdu.nl
(17)=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: Tue, 30 Mar 2004 12:01:05 +0200
From: Loes Damhof <loes.damhof@GopherPublishers.com>
URL artikel: http://www.neder-l.nl/bulletin/2004/04/040417.html
Subject: Lit: 0404.17: Pas verschenen: Nizaar Makdoembaks. Emancipatie via de woordenschat. (Groningen, 2004)
==============
Pas verschenen
==============
Nizaar Makdoembaks. Emancipatie via de woordenschat. Groningen: Mijn Eigen Boek, 2004. ISBN: 9059740386; verkoopprijs: EUR 25,00 (exclusief EUR 2,72 verzendkosten).
Integratie van allochtonen… je hoeft de krant maar op te slaan of de televisie aan te zetten of het gaat erover. Het voornaamste middel om te integreren is de taal. Doordat allochtonen vaak een beperkte woordenschat hebben, blijft maatschappelijk succes meestal uit. Voor die mensen die snel hun kennis van Nederlandse taal willen vergroten, is er nu het boek ‘Emancipatie via de woordenschat’. In het boek staat een lijst met bijna 8000 woorden die door middel van een voorbeeldzin uitgelegd worden. De voorbeelden komen uit krantenartikelen over actuele, maatschappelijke onderwerpen. Door elke dag drie pagina’s met woorden te bestuderen, kan een allochtoon binnen een mum van tijd zijn kennis van het Nederlands vergroten, aldus samensteller Nizaar Makdoembaks.
Over de schrijver
Nizaar Makdoembaks werd in 1948 geboren in de armste wijk van Paramaribo, in Suriname. Nadat hij in zijn geboorteland allerlei baantjes had gedaan, zonder dat hij een vaste verblijfplaats had, kwam hij in 1968 naar Nederland. Daar volgde hij eerst een HBO-studie als medisch analist, waarna hij medicijnen ging studeren in Amsterdam. Sinds 1984 is hij huisarts in de Bijlmermeer. Zolang Makdoembaks in Nederland is, zet hij zich actief in voor een gelijke behandeling van Nederlanders uit de voormalige kolonien. Sinds 1998 doet hij dit als gemeenteraadslid van het Stadsdeel Amsterdam Zuidoost. Het boek ‘Emancipatie via de woordenschat’ is ook een voorbeeld van zijn maatschappelijke betrokkenheid. Voor Makdoembaks is de taal het middel voor allochtonen om te integreren in de Nederlandse samenleving.
‘Emancipatie van de woordenschat’ is vooral geschikt voor PABO-studenten en leerlingen van het HAVO/VWO die pas na hun tiende Nederlands hebben geleerd. Ook asielzoekers die een universitaire opleiding volgen zullen veel baat hebben bij dit boek.
Over Mijn Eigen Boek
‘Emancipatie van de woordenschat’ wordt uitgegeven door Mijn Eigen Boek uit Groningen. Mijn Eigen Boek werkt met bestellingen via internet en levert rechtstreeks aan de besteller (http://www.mijneigenboek.nl). Een ander aspect van Mijn Eigen Boek is publishing and printing-on-demand. Mijn Eigen Boek kan boeken vervaardigen in oplagen van minimaal 1 exemplaar. Dat biedt de mogelijkheid om elk boek van een persoonlijk voorwoord te voorzien. Mensen, maar ook bedrijven kunnen op deze manier hun relaties een persoonlijk cadeau geven.
Bestellen
‘Emancipatie via de woordenschat’ is te bestellen bij Mijn Eigen Boek in Groningen, via de website http://www.mijneigenboek.nl, telefonisch: +31 (0)50-365.72.72, per fax: +31 (0)50-365.73.73 of schriftelijk via postbus 70080, 9704 AB Groningen.
(18)=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: Thu, 8 Apr 2004 08:47:19 +0200
From: PR-afdeling Van Dale Lexicografie <PR@vandale.nl>
URL artikel: http://www.neder-l.nl/bulletin/2004/04/040418.html
Subject: Lit: 0404.18: Pas verschenen: Ruud Stumpel. Oefenboek bij het Van Dale Pocketwoordenboek Nederlands als tweede taal (NT2). (Utrecht, 2004)
==============
Pas verschenen
==============
Ruud Stumpel Oefenboek bij het Van Dale Pocketwoordenboek Nederlands als tweede taal (NT2). Utrecht: Van Dale Lexicografie bv, 2004. ISBN 90-6648-0750; prijs EUR 5,95.
Hoe vind ik de betekenis van een uitdrukking? Wat zijn synoniemen en waar kan ik ze vinden? Wat is het juiste lidwoord bij ‘boot’? Om het antwoord op dit soort vragen snel en efficient te kunnen vinden, is het zojuist verschenen Oefenboek bij het Van Dale Pocketwoordenboek Nederlands als tweede taal (NT2) een uitstekend hulpmiddel. Het Van Dale Pocketwoordenboek Nederlands als tweede taal (NT2) heeft inmiddels met succes zijn weg naar de doelgroep gevonden. Met het uitbrengen van een bijbehorend oefenboek komt Van Dale tegemoet aan een vraag uit de praktijk. Een oefenboek om nog sneller de juiste informatie in het woordenboek te kunnen vinden.
Het Van Dale Pocketwoordenboek Nederlands als tweede taal (NT2) dat in september 2003 verscheen, is inmiddels voor tienduizenden leerders van het Nederlands een onmisbaar hulpmiddel gebleken. Het oefenboek helpt om het Van Dale Pocketwoordenboek Nederlands als tweede taal (NT2) (zie: http://www.vandale.nl/producten/38901) nog beter te begrijpen, alle informatie die erin staat snel en efficient te vinden en zo nog meer voordeel uit het boek te halen. Puzzels, raadsels, opzoek- en invuloefeningen maken de woordenboekgebruiker doeltreffend wegwijs in het Pocketwoordenboek Nederlands als tweede taal (NT2). Het nieuwe oefenboek is geschikt om zowel in de klas als bij zelfstudie te gebruiken.
Redactie
Het Oefenboek bij het Van Dale Pocketwoordenboek Nederlands als tweede taal (NT2) is samengesteld door drs. Ruud Stumpel, als docent NT2 verbonden aan de Vrije Universiteit Amsterdam. Hij vormde samen met drs. Marja Verburg de hoofdredactie van het Van Dale Pocketwoordenboek Nederlands als tweede taal (NT2).
Verkrijgbaarheid
Het Oefenboek bij het Van Dale Pocketwoordenboek Nederlands als tweede taal (NT2) is verkrijgbaar bij de boekhandel en via het Van Dale Taalweb (http://www.vandale.nl).
(19)=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: Fri, 09 Apr 2004 01:24:54 +0200
From: P.J. Verkruijsse <p.j.verkruijsse@uva.nl> en Uitgeverij Flanor <flanor@xs4all.nl>
URL artikel: http://www.neder-l.nl/bulletin/2004/04/040419.html
Subject: Lit: 0404.19: Pas verschenen: Willem G. van Maanen. Dubbele inktpot, enkele pen. Volledig herz. en uitgebr. tweede druk. Flanorreeks 27. (Nijmegen, 2004)
==============
Pas verschenen
==============
Willem G. van Maanen. Dubbele inktpot, enkele pen. Volledig herz. en uitgebr. tweede dr. Nijmegen: Uitgeverij Flanor, 2004 (Flanor, 27). 98 blz.; EUR 15,00; isbn 90-73202-59-0.
Tien jaar geleden verscheen de eerste druk van Willem G. van Maanens ‘Dubbele inktpot, enkele pen’, een bundeling van verspreide publicaties. Vier daaruit nam hij enige tijd later op in ‘Alle verhalen’ (2003). Een enigszins misleidende titel want onze nieuwste uitgave; de nu verschenen sterk vermeerderde herdruk van ‘Dubbele inktpot, enkele pen’, voegt aan ‘Alle verhalen’ maar liefst zesentwintig teksten toe. Toegegeven, het zijn niet allemaal verhalen in de strikte zin van het woord (er staan zelfs twee gedichten tussen) en de vraag in welke inktpot Van Maanen keer op keer zijn pen doopte, is ook niet zo eenvoudig te beantwoorden maar vast staat, dat het onmiskenbaar zijn pen is. In een vraaggesprek naar aanleiding van het verschijnen van ‘Alle verhalen’ zei hij daarover het volgende: ‘Ik probeer met een heel fijn pennetje te schrijven. Net of je een net pak aantrekt. Geen oneffenheidje te bekennen. Maar in die verzorgde, onberispelijke stijl probeer ik toch dingen te zeggen die voor veel mensen onaangenaam of schandalig zijn. Het gaat heel netjes. Ik ben ook een heel nette man…’ Met gepaste trots presenteert Flanor deze volledig herziene en uitgebreide tweede druk van ‘Dubbele inktpot, enkele pen’.
Het boek is te verkrijgen door overmaking van EUR 15,00 op postbankrekening 1912112 ten name van Uitgeverij Flanor in Nijmegen, onder vermelding van ‘Flanor-27’. Voeg s.v.p. bij overmaking met Girotel uw adresgegevens toe.
Voor betalingen vanuit het buitenland geldt deze informatie: Het IBAN-rekeningnummer is: NL69PSTB0001912112; de BIC-code van de Postbank is: PSTBNL 21; daarnaast vraagt de Postbank het vermelden van het postbankrekeningnummer (1912112) en de volledige adresgegevens van Uitgeverij Flanor (zie hieronder).
Na ontvangst van de betaling wordt uw bestelling zonder verdere kosten bij u thuis afgeleverd.
Uitgeverij Flanor geeft sinds 1987 op bescheiden schaal boeken uit op het gebied van de Nederlandse literatuur(geschiedenis). Jan van Herpen, Willem Huberts en Gerben Wynia vormen de redactie. Zie hieronder voor de nadere (adres)gegevens. Een fondslijst is beschikbaar op de website.
Willem Huberts, Uitgeverij Flanor, Beijensstraat 30, NL-6521 EC Nijmegen, +31 (0)24-3281464, e-mail: flanor@xs4all.nl, Internet: http://www.xs4all.nl/~whuberts/flanor.
(20)=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: Fri, 09 Apr 2004 10:48:00 +0200
From: Godelieve Linders <godelieve@vantilt.nl>
URL artikel: http://www.neder-l.nl/bulletin/2004/04/040420.html
Subject: Lit: 0404.20: Pas verschenen: Bart Vervaeck. Het postmodernisme in de Nederlandse en Vlaamse roman. Derde druk. (Nijmegen, 2004)
==============
Pas verschenen
==============
Bart Vervaeck. Het postmodernisme in de Nederlandse en Vlaamse roman. Derde druk. Isbn 90-75697-25-2; EUR 19,90. Nijmegen: Uitgeverij Vantilt, 2004.
Als er over hedendaagse literatuur wordt gesproken, valt vaak het woord ‘postmodern’ Toch bestond er nog steeds geen overzichtswerk van de Nederlandstalige postmoderne roman. Het postmodernisme in de Nederlandse en Vlaamse roman vult deze lacune op. Het – uiterst verhelderende – boek richt zich op de Nederlandse en Vlaamse roman van de afgelopen 25 jaar.
Vorm en inhoud van de postmoderne roman worden toegelicht aan de hand van wereld- en mensbeeld, de taalopvatting, het vertellen, de metafictie, de tijd en intertekstualiteit. Binnen dit kader komt het werk van zo’n vijfentwintig romanciers aan bod, onder wie Huub Beurskens, Willem Brakman, M. Februari, Louis Ferron, Stefan Hertmans, Pol Hoste, Gijs IJlander, Atte Jongstra, Gerrit Krol, Charlotte Mutsaers, Cees Nooteboom en Peter Verhelst.
Bart Vervaeck (1958) doceert Nederlandse literatuur en Algemene Literatuurwetenschap aan de Vrije Universiteit Brussel. Vervaeck recenseert voor De Morgen en is redacteur van de Dietsche Warande & Belfort. Hij publiceert vooral over hedendaags Nederlandstalig proza, onder meer in De Gids, Optima, Ons Erfdeel, NWT. en Yang. In 1997 verscheen ‘Lijf en letter’, zijn studie over het werk van Willem Brakman.
(21)=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: Fri, 09 Apr 2004 01:24:54 +0200
From: P.J. Verkruijsse <p.j.verkruijsse@uva.nl>
URL artikel: http://www.neder-l.nl/bulletin/2004/04/040421.html
Subject: Lit: 0404.21: Pas verschenen: Jerzy Koch. Outsider onder de zijnen. Vormen van xenofanie in de Afrikaanse roman. (Wroclaw, 2002)
==============
Pas verschenen
==============
Jerzy Koch. Outsider onder de zijnen. Vormen van xenofanie in de Afrikaanse roman. Wroclaw: Wydawnictwo Uniwersytetu Wroclawskiego, 2002. 496 blz.; ISBN: 83-229-2250-7.
‘Outsider wsrod swoich’ (‘An Outsider among his Own Kind’) is concerned with the issue of otherness and strangeness, but it consciously departs from the predominating discourse attributing absolute value to such differentiating features as the race or the nation. Therefore this study focuses on an outsider ‘among his own kind’, i.e. where the otherness is inconspicuous, has to be planned and created by the author and subsequently reconstructed and received by the reader. The subtitle ‘Formy ksenofanii w powieoci afrikaans’ (‘Forms of Xenofania in the Afrikaans Novel’) indicates that the subject of the analysis is the South African literature written in Afrikaans. The notion of ‘xenofania’ is derived from the book by Zbigniew Benedyktowicz, ‘Portrety “obcego”: od stereotypu do symbolu’ (‘Portraits of “a Stranger”: from the Stereotype to the Symbol’) (2000). When discussing various forms of cultural manifestation of strangeness/stranger, the author introduces the term xenofania, which comprises everything that expresses strangeness, being the other and becoming different (from ‘ksenos’ – a stranger, a guest, a traveller; ‘phainein’ – to show). Benedyktowicz endeavours to discover the structure of a xenofanic experience, expanding beyond the narrow sociological and psychological categories, enriching his analysis with an ethnographic and anthropological approach. Inspired by his concept, this book treats an outsider as a classic embodiment of xenofania understood in this way. Yet, its task is not only to define the phenomenon of “an outsider among his own kind” but also to examine to what extent literary aspects of the phenomenon generate various manifestations of strangeness (xenofanias) and various procedures of its expression.
To avoid misunderstanding, it should be emphasised that the book is not a ‘Motievenstudium’, as it does not aim to ascertain the presence of an outsider in the Afrikaans literature or to distinguish his or her features. It focuses on:
- a more precise definition of an outsider as he or she may be identified for the present times in aesthetic terms, i.e. as a character who does not cede his or her moral responsibility on the ethnicity, nationality, faith or ideology but accepts it unconditionally and during this process of struggle with the world undergoes the xenofanic experience and acquires the awareness of a cosmic dimension of moral responsibility; an outsider may thus be treated as “Chiffre” of today’s ‘conditio humana’.
- concrete ways of creating an outsider and the forms of his or her manifestation, i.e. the whole spectrum of literary procedures which may express xenofanic dimension in the text: from narrative techniques, through the effect of particular groups of motifs and thematic concepts as well as the way of absorbing them into literary structures, to the forming processes of the literary canon; several novels exemplify the manifestation of the phenomenon of an outsider or, more precisely, “an outsider among his own kind” linked with essential literary issues which may be viewed in the context of xenofania.
Thus, this study consists of two main parts. The first sketches the outsider’s “philosophy” defining terminology and meaning of various aspects of the Other/Stranger. This introductory essay engages in polemics with the one-sided sociological approach and other forms of scientific political correctness, prevalent in the research of strangeness or ethnic stereotypes, not only in South Africa. The fact that detailed linguistic considerations on the one hand and strictly philosophical on the other are left aside, enables concentrating on determining a new intellectual horizon of an outsider as “an outsider among his own kind”, where an outsider is understood not as an exaggerated or even artificial state but as an authentic process of alienation or, to be more precise, of experiencing xenofania. The process is dynamic and intensive and is never complete as an outsider is always a potential entity. Referring to Emmanuel Levinas, the Other is not to be controlled and neutralised by juggling with notions but to be expressed.
The second part of the study analyses the ways of manifesting an outsider in the xenofanic dimension. It is an empirical analysis of xenofanic ways of manifesting the phenomenon of “an outsider” in concrete literary situations, both extra- and intra-textual. In other words, an endeavour has been made to examine the morphology of xenofania in selected Afrikaans novels and to show to what extent its presence in concrete literary situations (with the use of various elements structuring a work of art as linguistic and literary) not only enables the creation of the character as an outsider but also creates conditions for experiencing xenofania in the text.
The part discussing extra-textual xenofania analyses ‘Sy kom met die sekelmaan’ (‘She Comes with the Sickle Moon’) (1973) by Hettie Smit. The object of interest is the historical and literary dimension of the writing strategies and critical procedures focusing on a concrete work, especially those which generate various forms of xenofania. It analyses Smit’s position as a woman-writer, a novelist of the 1930s generation of poets and the author of only one book, who, despite this marginalising potential, has earned a firm position in the canon of Afrikaans literature. The interpretation is especially concerned with the links between a concrete literary genre, social and cultural roles determined by gender and the canon.
The discussion of the intra-textual xenofania to a certain extent follows the premises formulated by Shlomith Rimmon-Kenan, who distinguishes three essential elements in her typology of the narrative fiction: story (the events), text (their verbal representation) and narration (the act of telling or writing). The analysis of literary situations, whose concrete structures express the experience of xenofania, is more or less oriented towards this threefold principle – more or less, because the interpretation of the selected literary material necessitated some modification of the quoted typology.
The chapter devoted to the novel by Karel Schoeman ‘Ne die geliefte land’ (‘Promised Land’) (1972) analyses what is told, thus xenofanias within the story or, in other words, various levels of showing the presented world (‘story’). The background for the discussion is the phenomenon of the so-called farmer novel (plaasroman), a classic sub-genre in the Afrikaans novel. Schoemen’s book refers to this tradition and as its modern travesty engages in thematic polemic.
In the case of the book by Dolf van Niekerk ‘De son struikel’ (‘The Sun Falters’) (1960) the interpretation focuses on the substantial role played by the set of recurrent motifs (eyes/face/head) while the allowance is made for such factors as time, characteristics of the protagonists and focalisation. Close connection of the motifs with the presented world and the structural elements of the book has been discussed. Yet, the interpretation centres not only around the technical and literary aspects (’text’) but also around the philosophical aspects formulated by Emmanuel Levinas, who perceived himself as a thinker revealing metaphysical and moral dimensions of human relations and radicalising moral redefinition of the subject as “responsibility-to-and-for-the-Other”. Many of his concepts may elucidate the ethical “outsider among his own kind”.
The last chapter analyses the process of narration as exemplified by ‘Sewe dae by die Silbersteins’ (‘Seven Days at the Silbersteins”) (1962) by Etienne Leroux focusing on the issue as to what extent narration structures contain the xenofanic potential for presenting a literary character as alienated. This context influenced the interpretation of the exposition from the first pages of the novel and the significant shift in the narration and focalisation perspective.
(22)=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: Tue, 30 Mar 2004 10:38:32 +0200
From: Kees Jan Waterman <kjwaterman@idc.nl>
URL artikel: http://www.neder-l.nl/bulletin/2004/04/040422.html
Subject: Lit: 0404.22: 1226 edities van 16e-, 17e- en 18e-eeuwse Nederlandse gelegenheidsgedichten uit Gemeente Archief Amsterdam op microfiches gezet; catalogus op cd-rom
===================================================================
1226 edities van 16e-, 17e- en 18e-eeuwse Nederlandse gelegenheids- gedichten uit Gemeente Archief Amsterdam op microfiches gezet
===================================================================
Onder de noemer ‘Dutch Occasional Poetry from the 16th through 18th centuries’ brengt IDC Publishers uit Leiden gefaseerd een microfiche-editie uit met duizenden edities van gelegenheidspoezie. Het corpus bevat meer dan 5.500 unica.
In 2000 werden alle 3.662 edities van dit soort werken in de Koninklijke Bibliotheek in Den Haag verfilmd (zie: http://www.kb.nl/kb/resources/frameset_kb.html?/kb/bc/od/gelged-en.html). Nu verschijnen 1.226 edities uit het Gemeente Archief Amsterdam op micofiche.
De bijbehorende bibliografische catalogus op cd-rom beschrijft alle edities (totaal, ca. 6.700 edities). De cd-rom is apart verkrijgbaar en is op zichzelf al een belangrijk onderzoeksinstrument voor (boek)historici, genealogen, en onderzoekers van Nederlandse en Neolatijnse literatuur. De prijs van de cd-rom bedraagt EUR 150. De beschreven gedichten zelf zijn verkrijgbaar op microfiches die los besteld kunnen worden.
Nederland telt nog twee grote collecties van dit soort gedichten: die van het Centraal Bureau voor Genealogie in Den Haag en die van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde in Leiden. Voorts bevindt zich een kleinere, maar belangrijke collectie in het Museum Meermanno-Westreenianum in Den Haag.
Projectadviseur is dr. J.A. Gruys (KB). Het catalogusbestand van de cd-rom werd gecompileerd door Adele Nieuweboer (mede mogelijk gemaakt door een NWO-subsidie en facilitair ondersteund door de KB).
Meer informatie over het project treft u aan op: http://www.idc.nl/catalog/referer.php?c=299
Specifieke informatie over de catalogus op CD-ROM: http://www.idc.nl/catalog/referer.php?c=301.
Voor nadere informatie kunt u ook een e-mail sturen naar: info@idc.nl
Kees-Jan Waterman
IDC Publishers
E-mail: kjwaterman@idc.nl
Internet: http://www.idc.nl
(23)=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: Thu, 08 Apr 2004 14:07:49 +0200
From: M. Vogel <M.Vogel@let.rug.nl>
URL artikel: http://www.neder-l.nl/bulletin/2004/04/040423.html
Subject: Sym: 0404.23: Symposium 'Nederlandse literatuur in het buitenland' op vr 29 en za 30 oktober 2004 te Groningen; call for papers (verlengde deadline: di 15 juni 2004)
====================================================
Symposium ‘Nederlandse literatuur in het buitenland’
====================================================
Object: Nederlandse literatuur in het buitenland.
Methode: onbekend.
Vormen van methodologisch onderzoek naar de receptie van literatuur uit het Nederlandse taalgebied
Call for papers (zie ook http://www.rug.nl/let/objectnederlandseliteratuur)
Verlengde deadline tot 15 juni
Op 29 en 30 oktober 2004 wordt er een symposium georganiseerd over de theoretische en methodologische uitgangspunten voor receptieonderzoek naar vertaalde literatuur door een daartoe in het leven geroepen interdisciplinaire werkgroep van wetenschappers, verbonden aan de Rijksuniversiteit Groningen en de Universiteit van Amsterdam.
Bij het wetenschappelijk onderzoek naar de toenemende autonomie van de literatuur als een apart cultureel domein, vooral vanaf de negentiende eeuw, is niet alleen de inhoud en vorm van de literatuur en de positie van de auteurs betrokken, maar ook de wijze waarop literatuur haar materiele vorm en symbolische waarde krijgt via instituties in het literaire veld. Deze ontwikkelingen beperken zich vanzelfsprekend niet tot de landsgrenzen; internationale cultuurstromen en receptieonderzoek van vertaalde Nederlandstalige literatuur vormen belangrijke aandachtsgebieden.
Een vertaling is voor veel lezers de aangewezen manier om kennis te nemen van een andere nationale literatuur. Beschikken vormen van expressie als de schilderkunst en de muziek over een universele ’taal’, voor de (Nederlandse) letterkunde vormt de noodzaak tot vertalen een hoge drempel voor de toegang tot de mondiale lezer. Er bestaat dan ook een grote hoeveelheid – ongelijksoortige – publicaties die de receptie van en de beeldvorming over de Nederlandse literatuur in het buitenland behandelt. Veel minder echter heeft men zich tot dusverre verdiept in de vraag wat de theoretische en methodologische uitgangspunten van dergelijk onderzoek zouden moeten of kunnen zijn. In studies naar cult- urele en literaire betrekkingen wordt hieraan over het algemeen nauwelijks aandacht besteed. Het symposium wordt daarom aan dit vraagstuk gewijd.
U wordt van harte uitgenodigd om uw overwegingen aangaande een of meer specifieke benaderingen die hieronder genoemd staan, te presenteren en te onderbouwen. Omdat dit een jong, zich nog ontwikkelend terrein is, zal het symposium een inventariserend karakter hebben, met als doel het bij elkaar brengen van onderzoekers op dit terrein en het stimuleren van de discussie.
Wat betreft de vormen van methodologisch onderzoek om de receptie van vertalingen te analyseren, zijn lezingen welkom over de volgende, elkaar deels overlappende invalshoeken:
- Institutionele benadering:
onderzoek naar het literaire veld en de daarin opererende actoren zoals uitgevers, vertalers, een of meer auteurs, literair agenten, de rol van de fondsen, overheidsbeleid aangaande de export van Nederlandse literatuur, etc. - Receptie-historisch perspectief:
onderzoek naar de ontwikkeling van de receptie van de Nederlandse literatuur in vertaling, bepaalde genres, een auteur; of synchronisch-comparatief georienteerd, naar de ontwikkeling van deze receptie in verschillende talen/culturen. - Beeldvormingsonderzoek (imagologie):
onderzoek naar het beeld van de Nederlandse literatuur als geheel, beeldvorming rond stromingen en groepen, de status van een specifieke auteur, enz. - Ideologische benadering:
onderzoek naar o.a. nationale identiteit, gender, allochtonenliteratuur of postkoloniale literatuur in vertaling, behoud c.q. transformatie van ‘de’ nationale canon in vertaling. - Trendonderzoek:
onderzoek naar bijv. populaire thema’s en deelliteraturen (kinder- en jeugdliteratuur, detectives, non-fictie enz.).
Kwantitatieve versus kwalitatieve benaderingen en collectieve versus individuele benaderingen zijn hierboven niet genoemd, aangezien zij bij elke methode aan de orde kunnen komen.
Bij uw methodologische overwegingen kan tevens het vraagstuk van de afbakening van het corpus worden betrokken: kan of moet in receptieonderzoek het onderscheid tussen ‘hoge’ versus ‘lage’ literatuur vermeden worden? In hoeverre levert onderzoek naar genres als jeugdliteratuur, detectives, ’triviale’ literatuur in vertaling iets op, of dienen zij principieel van grootschalig receptieonderzoek te worden uitgesloten? Is een scheiding van fictie en non-fictie noodzakelijk of wenselijk?
Bij alle lezingen is een vereiste dat enerzijds de bruikbaarheid en gefundeerdheid van een bepaalde benadering helder wordt, anderzijds dat er – om een te theoretische gerichtheid te voorkomen – tevens een casus wordt gepresenteerd. Deze casus dient betrekking te hebben op de periode na 1945 en de receptie van Nederlandstalige literatuur in het buitenland te betreffen.
Het symposium zal plaatsvinden op vrijdag 29 en zaterdag 30 oktober 2004 aan de Rijksuniversiteit Groningen.
Keynote speaker: prof. dr. H. van Uffelen (Universiteit Wenen).
Voertaal: Nederlands.
De voorstellen voor de lezingen (duur: max. 20 minuten), met de titel van de lezing, een samenvatting van 300 woorden en een kort cv, worden ingewacht voor 15 juni 2004 op het volgende adres: m.vogel@let.rug.nl. Bericht over goedkeuring van de voorstellen volgt eind juni. Er wordt gestreefd naar publicatie van de proceedings.
Organisatiecomite:
dr. P. Broomans, Scandinavische talen en culturen (RuG), p.broomans@let.rug.nl;
drs. A. Bay, Scandinavische talen en culturen (UvA), a.bay@hum.uva.nl;
dr. S.I. Linn, Romaanse talen en culturen (RuG), s.i.linn@let.rug.nl;
dr.dr. M. Vogel, Duitse taal en cultuur (RuG), m.vogel@let.rug.nl;
dr. S. van Voorst, Nederlandse taal en cultuur/Kunsten, cultuur en media (RuG), s.van.voorst@let.rug.nl.
Inschrijfformulier
Symposium ‘Nederlandse literatuur in het buitenland’
Titel en naam:
Werkzaam bij:
Functie:
Adres:
E-mail:
Tel.:
Fax:
Ik wil:
0 het symposium bijwonen
0 een lezing houden
Thema/titel van de lezing:
Benodigde apparatuur:
overheadprojector
beamer
0 anders, nl.:
De inschrijfkosten bedragen EUR 25 voor een dag, EUR 45 voor beide dagen. Studenten-tarief: EUR 15 voor een dag, EUR 25 voor twee dagen.
Het juiste bedrag dient voor 1 augustus 2004 te worden overgemaakt naar: Rijksuniversiteit Groningen, Faculteit der Letteren, banknr. 40.17.18.468, projectcode 145104 o.v.v. ‘Nederlandse literatuur’. N.B. bij betaling vanuit het buitenland: bankkosten zijn voor rekening van de deelnemer. Gegevens RuG: BIC-code: ABNANL2A, IBAN-code: NL23ABNA0401718468, BTW nr.: NL001932706B01. Deelnemers die met VISA of Mastercard willen betalen, gelieve contact op te nemen met mw. T. Spel, e-mail t.spel@let.rug.nl, fax nr. 00.31.50.3635886 t.n.v. T. Spel.
Handtekening/naam:
Plaats en datum:
Dit formulier s.v.p. ingevuld per mail of post toesturen aan: dr.dr. M. Vogel, m.vogel@let.rug.nl. Adres: Rijksuniversiteit Groningen, Faculteit der Letteren, Postbus 716, NL – 9700 AS Groningen.
(24)=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: Fri, 09 Apr 2004 01:24:54 +0200
From: P.J. Verkruijsse <p.j.verkruijsse@uva.nl>
URL artikel: http://www.neder-l.nl/bulletin/2004/04/040424.html
Subject: Sym: 0404.24: Congres 'Imitatie in vroegmodern Europa' op vr 23 april 2004 te Groningen
========================================
Congres ‘Imitatie in vroegmodern Europa’
========================================
Op vrijdag 23 april 2004 zal aan de Universiteit van Amsterdam een interdisciplinair congres plaatsvinden over imitatie in vroegmodern Europa. Tijdens de plenaire lezingen worden verschijnselen als ‘imitatio’ en ‘aemulatio’ belicht vanuit de literatuurgeschiedenis, de boekwetenschap, de musicologie en de kunstgeschiedenis. ’s Middags zijn er in drie parallelsessies twaalf voordrachten, o.a. op het gebied van de geschiedenis, architectuur, literatuur en kunstgeschiedenis. Sprekers zijn o.a. dr. Jeroen Jansen (UvA), dr. Piet Verkruijsse (UvA), drs. Natascha Veldhorst (Meertens Inst.) en prof. dr. E.J. Sluijter (UvA).
U kunt zich voor dit congres inschrijven door uw naam en adresgegevens door te geven aan c.m.steenbergen@uva.nl. De kosten bedragen EUR 12,50 (incl. lunch), over te maken op bankrekening 11.85.17.031 t.n.v. C. Steenbergen te Haarlem o.v.v. ‘Imitatio-congres’.
Plaats en tijd van het congres: Oudemanhuispoort (Oudezijds Achterburgwal 219-229) te Amsterdam, 23 april 2004, vanaf 10.00 uur. Het volledige programma is te vinden onder ‘Nieuws’op de site van Historische Nederlandse letterkunde (UvA): http://cf.hum.uva.nl/nhl. Verdere informatie bij j.jansen@uva.nl.
(25)=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: Fri, 09 Apr 2004 01:24:54 +0200
From: Edward Vanhoutte <edward.vanhoutte@kantl.be> en P.J. Verkruijsse <p.j.verkruijsse@uva.nl>
URL artikel: http://www.neder-l.nl/bulletin/2004/04/040425.html
Subject: Sym: 0404.25: Internationaal colloquium 'Manuscript - Variant - Genese' op wo 12 mei 2004 te Leuven
=============================
Manuscript – Variant – Genese
Internationaal Colloquium
=============================
Internationaal Colloquium ‘Manuscript – Variant – Genese’ Tijd en plaats: woensdag 12 mei 2004, Erasmushuis, K.U. Leuven Faculteit Letteren, Blijde-Inkomststraat 21, 3000 Leuven Info: http://www.kantl.be/ctb/event/2004/variant.htm
Introductie
De studie van manuscripten en varianten, en van de genese van het literair werk, staat in de moderne editietheorie en -praktijk in het brandpunt van de belangstelling. Richt de Franse ‘critique genetique’ de focus bijna uitsluitend op de studie van de manuscripten van moderne auteurs, ook de Duitse en de Angelsaksische richtingen in de editiewetenschap betrekken meer dan ooit handschriftelijke varianten en wijzigingen tussen verschillende drukken van een werk in het onderzoek. Wat de presentatie van het materiaal in een editie betreft, wordt naast de traditionele boekuitgave, ook meer en meer de richting van de elektronische weergave ingeslagen.
In deze studiedag laten we dan ook zowel de studie van teksten in handschrift, van handschriftelijke varianten als van varianten tussen verschillende drukken aan bod komen. De bestudering van de genese van het literair werk kan immers in belangrijke mate bijdragen niet alleen tot het vaststellen van een betrouwbare auteurstekst, maar tevens tot de interpretatie van het werk.
Tijdens het ochtendgedeelte wordt er Nederlands gesproken; de voertaal tijdens het namiddaggedeelte is het Engels.
Programma
10.00 Ontvangst met koffie en/of thee/Morning coffee & tea
10.30 Opening
10.40 Van handschrift tot druk en vermeerderde herdrukken. De wordingsgeschiedenis van Firmin van Heckes Verzen (1912) / Gedichten (1925/1936)
Yves T’Sjoen, Vakgroep Nederlandse Letterkunde, U Gent
11.10 Stijn Streuvels’ Levensbloesem. Receptie als onderdeel van de ontstaansgeschiedenis
Marcel De Smedt, K.U. Leuven
11.40 Korte pauze/Short break
11.50 De kunst van het schrappen. De tekstgeschiedenis van Simon Vestdijks Terug tot Ina Damman
H.T.M. van Vliet (NL)
12.20 Minnehandel of Liebesspiel. De genese van de Duitse vertalingen van Stijn Streuvels’ werken aan de hand van de briefwisseling met zijn Duitstalige uitgevers
Joke Debusschere, Centrum voor Teksteditie en Bronnenstudie – KANTL
13.00 Lunch
14.15 From le mot juste to What Is the Word. Genetic variants in Samuel Beckett’s works
Dirk Van Hulle, Universiteit Antwerpen
14.45 The text as a product and as a process
Domenico Fiormonte, Universita di Roma (I)
15.20 Korte pauze/Short break
15.30 Variants and Variables. Digital endeavours to disclose genetic variation
Edward Vanhoutte, Centrum voor Teksteditie en Bronnenstudie KANTL
16.00 How watching Vanity Fair grow affects reading it
Peter Shillingsburg, De Montfort University (UK)
16.40 Afsluiting en Receptie
Praktisch
Locatie: Erasmushuis, K.U. Leuven-Faculteit Letteren, Blijde-Inkomststraat 21, 3000 Leuven
Datum: 12 mei 2004, 10.00-17.00
Deelname: gratis
Aanmelden: Marcel De Smedt, K.U. Leuven, Faculteit Letteren, Blijde-Inkomststraat 21, 3000 Leuven, e-mail: marcel.desmedt@arts.kuleuven.ac.be
Lunch: wie wenst deel te nemen aan de gezamenlijke lunch in het studentenrestaurant, kan dit bij de inschrijving melden; de lunch wordt ter plaatse betaald.
Organisatie: prof. dr. Marcel De Smedt, K.U. Leuven, Faculteit Letteren, Departement Literatuurwetenschap; Edward Vanhoutte, Centrum voor Teksteditie en Bronnenstudie (CTB) – KANTL.
(26)=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: Thu, 25 Mar 2004 19:06:25 +0100
From: Marc van Oostendorp <marc.van.oostendorp@meertens.knaw.nl>
URL artikel: http://www.neder-l.nl/bulletin/2004/04/040426.html
Subject: Col: 0404.26: Column 53 van Marc van Oostendorp: Weinig meer dan een nederig medium. Over Mark Boog
======================================
Column 53 van Marc van Oostendorp:
Weinig meer dan een nederig medium
Over Mark Boog
======================================
In de zomer 2001 verscheen een recensie van de eerste roman van Mark Boog, ‘De vuistslag’, in ‘De Groene Amsterdammer’. Die recensie was positief en maakte nieuwsgierig, hoewel er aan het boek allerlei eigenschappen werden toegedicht die mij normaal gesproken niet onmiddellijk mijn lessenaar doen uitklappen. ‘Mark Boog weet de objecten in de kamer op bijna surrealistische manier tot leven te wekken’, vertelde de recensente bijvoorbeeld, en: ‘er is nauwelijks een plot’, en: ‘het is moeilijk zo niet onmogelijk om je met deze fascistoide figuur [van de hoofdpersoon] te identificeren’.
Toch wilde ik door de voorbeelden die de schrijfster gaf wel wat meer over deze jonge schrijver weten. Ik tikte zijn naam in bij Google, en vond zijn eigen website op <http://www.markboog.nl/>, met onder meer het volgende:
Inspiratie
Men gaat naar de bakker en men zegt: ‘Een halfje wit, graag.’
Men had kunnen zeggen: ‘Mag ik van u een half gesneden wit?’,
of: ‘Een half witbrood, en snel!’, of: ‘Heeft u voor mij
een halfje van uw niet onterecht beroemde wittebrood, bakker?’Dat had men allemaal kunnen zeggen, maar men zegt, onvoorbereid,
als uit het niets: ‘Een halfje wit, graag,’ en zie: het werkt!Ineens was het daar! Het moest precies zo zijn, dat wist men meteen!
Het bestond al, hing in de lucht, het gebruikte ons slechts om
ter wereld te komen, wij zijn weinig meer dan een nederig medium!
Ik had geen idee wat andere mensen van zijn werk vonden – maar ik meende dat op basis van dit gedicht aan Mark Boog onverwijld alle literaire prijzen moesten worden uitgereikt die er maar bestaan en dat hem van overheidswege alle middelen worden aangereikt zodat hij voort zou blijven schrijven. Mij was elk woord dat hier staat volkomen uit het hart gegrepen. Ik wist meteen: van Mark Boog ga ik elke snipper lezen die ik vinden kan.
Dat heb ik sindsdien ook gedaan, want er zijn geen moderne Nederlandse schrijvers bij wie ik me zo om elke alinea kan verheugen. Ik ben nog geen bladzijde van hem tegengekomen die me verveelde.
Nu zou je over het gedicht ‘Inspiratie’ nog kunnen zeggen dat het een voor de hand liggende keuze is voor een taalkundige, omdat het onder andere gaat over het wonder van het alledaagse taalgebruik: je staat bij de bakker en beslist binnen een fractie van een seconde hoe je je wens formuleert. Bovendien ‘werkt’ die wens: je hebt invloed op de werkelijkheid. Iedere mens is een dichter! Ja, dat hoort een taalkundige natuurlijk graag.
Maar neem nu het begin van Boogs tweede roman, ‘De warmte van het zelfbedrog’:
Ik verliet het huis in verwarde toestand. Zo heet dat. Ik trok de deur met mijn linkerhand achter mij dicht en keek gejaagd rond. Niemand wist dat ik om andere redenen dan een simpele boodschap mijn woning verliet, maar misschien was het me aan te zien. Men weet al niet wat men van zichzelf moet denken, hoe dat met anderen zit is principieel onkenbaar. Voeg daarbij de natuurlijke drang van verraad van de mens en het wordt duidelijk dat het zaak was mij zo onopvallend mogelijk te gedragen — wat overigens altijd geldt, zodat speciale aanpassing van mijn gedrag aan de omstandigheden niet noodzakelijk was. Een goed begin.
Het heeft geen enkele zin om hetgeen volgt samen te vatten (‘er is nauwelijks een plot’): de ik-persoon komt in een dorp terecht, beleeft daar wederwaardigheden die onder andere een bordeel, een dorpsplein, een bierfeest en een restauranthoudster betreffen, en gaat weer weg als hem invalt dat hij thuis warm onthaald zal worden. Net als in het gedicht wordt in dit boek herhaaldelijk en uitvoerig stilgestaan bij het wonder van de gelukte bestelling.
Nu kan men wel weer tegenwerpen dat de allebei de romans van Boog kennelijk over verwarde, om niet te zeggen fascistoiide personen handelen en de lezer van Neder-L weet natuurlijk niet in welke geestestoestand ik me momenteel bevind, dus misschien ligt identificatie ook hier weer voor de hand. Maar ik denk dat het om iets anders gaat: de verhalen en zelfs de onderwerpen van de gedichten zijn alleen maar nodig om de kleine, laconiek-wanhopige observaties te berde te kunnen brengen. Die waanzin van de hoofdpersoon is daar volgens mij uit te verklaren: iemand die helemaal goed snik is, heeft niet nu eens een rake formulering over dit onderwerp, en dan weer over dat. De verwardheid van de hoofdpersoon is alleen maar een vrij doorzichtige truc om van alles en nog wat aan elkaar te kunnen praten.
Ik denk als ik eerlijk ben ook niet dat het werk van Boog tot nu toe wereldliteratuur is, al zou het me niet verbazen als mijn favoriete auteur nog eens een boek schrijft dat in alle landen van de wereld verplichte kost wordt op de middelbare scholen. Tot die tijd is het priveliteratuur van een auteur die ik persoonlijk niet ken. In het bijzonder klinkt er een toon die ik herken: zo praten sommige van mijn beste vrienden al sinds ik volwassen ben. Bij oudere of jongere mensen hoor ik die toon niet. Het maakt me daarom ook niet zoveel uit wat andere mensen ervan vinden, het is alsof elke zin die Mark Boog neerschrijft, moeiteloos mijn levensmotto zou kunnen zijn, al kan ik er niet goed achterkomen waarom dat zo is.
Voor zover ik de recensies heb gevolgd, was men zeer enthousiast over de eerste bundel ‘Alsof er iets gebeurt’ en de eerste roman ‘De vuistlag’, maar minder over de tweede bundel ‘Zo helder zagen we het zelden’ en de tweede roman ‘De warmte van het zelfbedrog’ omdat men vond dat Boog in een maniertje dreigde te vervallen. Over de derde bundel, ‘Luid overigens de noodklok’ is men weer algemeen enthousiast, en dat is ook volkomen terecht, want in deze bundel zijn de pareltjes ook nog eens ingebed in een sterkere structuur dan het vroegere werk. De afdeling ‘Zout’ laat alle associaties die dat woord heeft aan de orde komen: van ‘Omvangrijke zoutlagen in deze grond: de mijn dient gebruikt’ tot en met:
Zoals ik me vasthou aan de schaal zoutjes,
zo draag jij haar. Zoals jij de glazen ledigt,
zo ledig ik mijzelf.
En alles is goed, want eindigt.
(Het aller-, allermooist van deze bundel en misschien wel van het hele oeuvre tot nu toe vind ik die ’t’ in ‘eindigt’.) Bovendien bevat de bundel een prachtige bewerking van het bijbelse Hooglied, want omdat hij zo goed kan kijken en formuleren, is Boog ook nog een echte liefdesdichter.
De toon van Boogs proza is wel vergeleken met die van Gerard Reve, maar dat is alleen maar oppervlakkig waar. De overeenkomst is dat de hoofdpersoon zijn omstandigheden de hele tijd benoemt in een formele taal om zo zijn angsten te bezweren. Maar mij doet die toon veel meer denken aan de theatrale versie van die plechtige wanhoop, met name die van ‘Herenleed’ van Armando en Cherry Duyns. Als een priester de hoofdpersoon waarschuwt dat hij met geweld verwijderd zal worden van het kerkterrein waar hij kampeert, gebeurt het volgende:
‘U schertst!’ lachte ik, terwijl ik olijk knipoogde. ‘Ik breng hier slechts enkele nachten door, omdat een mens nu eenmaal moet slapen. Zonder tent, zult u vragen, en inderdaad: zonder tent. Ik begrijp niet waar u zich mee bemoeit. Of een mens in een tent slaapt of niet, dat moet hij toch zelf weten? Zelf ben ik zeer begripvol ten opzichte van andere mensen: ik begrijp dat ze angsten hebben die ik niet begrijp en dat ze plezier scheppen in zaken die verre van lollig zijn, maar ik zal ze niet snel veroordelen. Althans niet hardop. U kunt daar wat van leren!’
Dat lijkt me een tekst die ‘Heer 1’ en ‘Heer 2’ samen ook zouden kunnen uitspreken … personages waarop de termen ‘in verwarring’ en ‘fascistoide’ eveneens van toepassing zijn. Dat andere mensen plezier scheppen in zaken die verre van lollig zijn, lijkt me overigens een adequate samenvatting van deze wereld. De rol van de schertsende priester zou vervuld kunnen worden door Johnny van Doorn:
‘Met tent mag het ook niet. U bent een landloper,’ zei de pastoor onaangedaan.
‘De vuistslag’ heeft deze toon overigens veel minder. Hij is niet helemaal afwezig, maar dan veel Reviaanser (‘De verveling, mits kortstondig genoten, is een zegen […] De verveling is de pauze tussen de gangen, wekt de eetlust op. Ze geeft de mogelijkheid tot bezinning. Je kunt het laatstgenotene nog eens beschouwen, en beoordelen, en je kunt je voorbereiden op het volgende.’). Misschien komt de toon van mijn vrienden ook wel van Herenleed, dat immers werd uitgezonden toen we tussen twaalf en vijftien jaar oud waren, een ontvankelijke leeftijd. Gerard Reve was toen een oudere man die werd verweten dat hij zichzelf herhaalde. Ik ben helemaal geen bewonderaar van Herenleed, maar misschien is de invloed van dat tv-programma wel groter op de mensen om mij heen dan ik weet.
Er is nog een aspect van Boogs werk dat ik noemen wil: zijn publicaties op het internet. De dichter heeft een eigen webpagina die er oerlelijk uieowel eerder gepubliceerd als gloednieuw (althans, in september was het gloednieuw) materiaal.
Nog mooier is de website ‘Poetry in motion’, die kennelijk gemaakt wordt door een vriend van Boog. Hier worden veel gedichten in een videoclip getoond en geillustreerd; dat geldt onder andere voor de al genoemde cyclus ‘Zout’. Ook is de dichter aan het werk te zien op zijn eigen webcam. Ik ga er af en toe kijken om te bekijken of er nog nieuwe levensmotto’s in de maak zijn. De dichter wuift me dan welwillend toe. Er komt vast nog meer.
Verwijzingen
- Website Mark Boog: http://www.markboog.nl/
- Poetry in Motion: http://www.poetryinmotion.nl/
- Webcam Mark Boog: http://www.poetryinmotion.nl/poetry-html-def/webcam.html
- Interview met Mark Boog door Remco Ekkers: http://home.planet.nl/~ekker036/interviewmarkboog
(27)=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-= *-------------------------------------------------------------------------* | | | Informatie over Neder-L: | | ======================== | | Algemene informatie opvragen over Neder-L: stuur mail naar | | listserv@nic.surfnet.nl met daarin de boodschap: GET NEDER-L INFO | | Abonnement nemen op Neder-L: stuur mail naar listserv@nic.surfnet.nl | | met als boodschap: SUB NEDER-L uw-voornaam/voorletters uw-achternaam | | Neder-L op het web/WWW: Neder-L-nummers zijn vanaf januari 1997 in | | web-formaat te lezen via: http://www.neder-l.nl/ | | Nadere informatie over Neder-L in web-formaat: zie artikel 9706.01 | | Er is ook een WWW-archief met alle e-mailversies van Neder-L sinds | | juni 1992, dat ook op trefwoord doorzocht kan worden; de URL van dit | | listserv-archief: http://listserv.surfnet.nl/archives/neder-l.html | | Oude Neder-L-bulletins opvragen: stuur mail naar listserv@nic.surfnet.nl| | met daarin een boodschap als: GET NEDER-L LOG9206 | | (resultaat: logboek met Neder-L-artikelen van juni '92 wordt gestuurd)| | Of maak gebruik van het listserv-archief (zie enkele regels hierboven)| | Bijdrage voor Neder-L opsturen: stuur mail naar neder-l@nic.surfnet.nl | | Contact met redactie: stuur mail naar Salemans@neder-l.nl, naar | | Willem.Kuiper@uva.nl, naar P.J.Verkruijsse@uva.nl (voor de | | evenementenagenda), naar Marc.van.Oostendorp@meertens.knaw.nl of naar | | P.A.Coppen@let.kun.nl | *-------------------------------------------------------------------------* *-Einde-------------------- Neder-L, no. 0404.a --------------------------*
Laat een reactie achter