| Subject: | Neder-L, no. 0803.b |
| From: | “Ben B.J. Salemans” |
| Reply-To: | Elektronisch tijdschrift voor de neerlandistiek |
| Date: | Mon, 31 Mar 2008 23:59:01 +0200 |
| Content-Type: | text/plain |
*********************
*-Zestiende-jaargang------- Neder-L, no. 0803.b -----------ISSN-0929-6514-*
| |
| ************************************************************ |
| * Neder-L, elektronisch tijdschrift voor de neerlandistiek * |
| ************************************************************ |
| |
| Onderwerpen in dit bulletin: |
| ============================ |
| (1) Rub: 0803.16: Evenementenagenda, met: |
| 01. Amsterdam: 'Dichter bij de Bezige Bij', vr 4 |
| april 2008 |
| 02. Amsterdam: De Grote Canon Leesclub presenteert: |
| 'De gelukkige huisvrouw van Heleen van Rooyen', |
| wo 16 april 2008 |
| 03. Den Haag: Haganumfestival, za 20 september 2008 |
| 04. Nederland: De week van de poezie, za 5 t/m vr 11 |
| april 2008 |
| (2) Med: 0803.17: Overleden: Hugo Claus (5 april 1929 - 19 maart 2008) |
| (3) Med: 0803.18: Overleden: Ed Leeflang (21 juni 1929 - 17 maart 2008) |
| (4) Med: 0803.19: Overleden: Pierre Cockshaw (15 maart 2008) |
| (5) Vac: 0803.20: Stageplek Meertens Instituut voor onderzoek naar het |
| Negerhollands (deadline: z.s.m.) |
| (6) Rub: 0803.21: Hora est!: promotie Kornee van der Haven, Utrecht, vr |
| 28 maart 2008 |
| (7) Med: 0803.22: Vernieuwde BNTL in gebruik per do 24 april 2008 |
| (8) Med: 0803.23: Unieke middeleeuwse literatuur ontdekt in het |
| Mechelse Stadsarchief |
| (9) Med: 0803.24: Maatschappij der Nederlandse Letterkunde kent prijzen |
| toe aan Eva Maria Staal en Johan de Boose; uitreiking |
| op za 17 mei 2008 te Leiden |
|(10) Med: 0803.25: Taalunie steunt Nederlandse les in Noord-Frankrijk. |
| Steeds meer leerlingen in de grensgebieden leren |
| Nederlands |
|(11) Med: 0803.26: 'Vlaamse Wielerklassiekers' op ma 7, ma 14 en ma 21 |
| april 2008 in Nijmegen |
|(12) Med: 0803.27: Journal of Writing Research: call for papers |
|(13) Ten: 0803.28: Tentoonstelling over Kartuizers: 'Het geheim van de |
| stilte', Roermond, Caroluskapel, vr 27 maart 2009 - |
| zo 21 juni 2009 |
|(14) Web: 0803.29: Taalschrift maart 2008 |
|(15) Web: 0803.30: Profiel 'De Schoolmeester' online bij de Koninklijke |
| Bibliotheek te Den Haag |
|(16) Sym: 0803.31: Symposium 'Literatuuronderwijs in Nederland in de 19e |
| en het begin van de 20e eeuw', Den Haag, do 17 april |
| 2008 |
|(17) Sym: 0803.32: Symposium 'Bits, Bytes en Bladen' (over digitale |
| tijdschriften), Nijmegen, vr 16 mei 2008 |
|(18) Col: 0803.33: Linguistisch Miniatuurtje CXXII: Nijmegen Centraal |
|(19) Col: 0803.34: Column 62 van Marc van Oostendorp: Het volk, de |
| koningin en ik |
|(20) Informatie over Neder-L |
| |
*------------------------- ----------ma-31-maart-2008-*
*********************
(1)-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: 28 maart 2008
From: Francien Petiet <f.petiet@uva.nl>
URL: http://www.neder-l.nl/bulletin/2008/03/080316.html
Subject: Rub: 0803.16: Evenementenagenda
=================
Evenementenagenda
=================
Amsterdam, Spui 25
Dichter bij de Bezige Bij, vrijdag 4 april 2008, 20.00-22.00 uur
- Hoe ontstaat een gedicht? Wat is het schrijfproces? Waar komt de inspiratie vandaan? Bestaat er wel zoiets als inspiratie, of is het een kwestie van zinnetjes verzamelen? Deze en andere vragen zal De Bezige Bij-redacteur Alfred Schaffer bespreken met Annemieke Gerrist, Hagar Peeters, Jan Baeke en Tonnus Oosterhoff. Natuurlijk lezen de dichters ook voor uit eigen werk. Toegang is gratis. Zie voor meer informatie: http://www.spui25.nl. Aanmelding: spui25@uva.nl.
Amsterdam, Spui 25
De Grote Canon Leesclub presenteert: De gelukkige huisvrouw van Heleen van Rooyen, wo 16 april 2008, 17.00-19.00 uur
- Waarom slapen als er nog zoveel te lezen valt? De Grote Canon Leesclub bespreekt Nederlandstalige boeken die iedereen gelezen moet hebben. Deze keer bespreekt Meindert Fennema De gelukkige huisvrouw van Heleen van Rooyen. Zie voor meer informatie: http://www.spui25.nl. Aanmelding: spui25@uva.nl.
Den Haag, Gymnasium Haganum, Laan van Meerdervoort 57
Haganumfestival, zaterdag 20 september 2008, 19.00 tot 23.00 uur
- Acteurs, dichters, cabaretiers, singer-songwriters en schrijvers. Gepassioneerd, gedreven, melodisch en inspirerend brengen zij hun verhaal. Het Haganumfestival stelt de overdracht van taal centraal in een tot de verbeelding sprekende omgeving: het historische pand van het Gymnasium Haganum. In meer dan dertig leslokalen vinden optredens plaats van een boeiende smeltkroes aan professionele woordartiesten naast jong schooltalent. Onder andere Tom Lanoye, Herman Franke en Jan en Sanne Terlouw zullen acte de presence geven. Entree: EUR 17,50. Informatie: Doen Evenementen http://www.doenevenementen.nl.
Nederland, diverse locaties
De week van de poezie, zaterdag 5 t/m vrijdag 11 april 2008
- Van vijf tot en met 11 april vindt de vierde editie van ‘De week van de poezie plaats. Het thema van deze editie is ‘De eerste liefde’. Zie voor meer informatie over evenementen: http://www.weekvandepoezie.nl/2008/.
(2)-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: 28 maart 2008
From: Francien Petiet <f.petiet@uva.nl>
URL: http://www.neder-l.nl/bulletin/2008/03/080317.html
Subject: Med: 0803.17: Overleden: Hugo Claus (5 april 1929 - 19 maart 2008)
====================================================
Overleden: Hugo Claus (5 april 1929 – 19 maart 2008)
====================================================
In het Middelheim-ziekenhuis te Antwerpen is op 19 maart de Vlaamse auteur, schilder en regisseur Hugo Claus overleden. Hij leed al een geruime tijd aan Alzheimer. Hij werd 78 jaar. Claus kwam op 5 april 1929 te Brugge ter wereld. Op de leeftijd van 1,5 werd Claus naar een nonnenpensionaat gebracht, waar hij tot zijn elfde zou blijven. In 1946 verliet hij het ouderlijk huis definitief. Hij debuteerde als dichter in 1946. Zijn eerste roman, ‘De Metsiers’ verscheen in 1950. Zijn meest bekende werk ‘Het verdriet van Belgie’, werd in 1983 gepubliceerd. Claus heeft dertig toneelstukken en 12 romans op zijn naam staan, waar hij meerdere prijzen voor heeft ontvangen. Hij ontving onder andere vier keer de Belgische staatsprijs voor toneel en kreeg in 1986 de Grote Prijs der Nederlandse Letteren. Zie voor een uitgebreide bio- en bibliografie: http://nl.wikipedia.org/wiki/Hugo_Claus.
(3)-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: 28 maart 2008
From: Francien Petiet <f.petiet@uva.nl>
URL: http://www.neder-l.nl/bulletin/2008/03/080318.html
Subject: Med: 0803.18: Overleden: Ed Leeflang (21 juni 1929 - 17 maart 2008)
=====================================================
Overleden: Ed Leeflang (21 juni 1929 – 17 maart 2008)
=====================================================
Op 78-jarige leeftijd is de dichter Ed Leeflang in zijn woonplaats Amsterdam overleden. Leeflang studeerde Nederlands, was enkele jaren actief als journalist en belandde daarna in het onderwijs. Leeflang debuteerde pas op zijn vijftigste in 1979 als dichter met de bundel ‘De hazen en andere gedichten’, die bekroond werd met de Jan Campertprijs. Meerdere gedichtenbundels volgden. In 1991 kreeg Leeflang de Ronald-Holstpenning voor zijn complete oeuvre.
(4)-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: 28 maart 2008
From: Francien Petiet <f.petiet@uva.nl>
URL: http://www.neder-l.nl/bulletin/2008/03/080319.html
Subject: Med: 0803.19: Overleden: Pierre Cockshaw (15 maart 2008)
==========================================
Overleden: Pierre Cockshaw (15 maart 2008)
==========================================
Op 15 maart is Pierre Cockshaw overleden. Cockshaw was tussen 1992 en 2003 werkzaam als conservator aan de Koninklijke bibliotheek te Brussel. Tevens was hij verbonden als ‘professeur honoraire’ aan de Brusselse Vrije Universiteit. Cockshaw is zeventig jaar geworden.
(5)-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: 20 maart 2008
From: N. van der Sijs <nvdsijs@euronet.nl>
URL: http://www.neder-l.nl/bulletin/2008/03/080320.html
Subject: Vac: 0803.20: Stageplek Meertens Instituut voor onderzoek naar het Negerhollands (deadline: z.s.m.)
==================================================================
Stageplek Meertens Instituut voor onderzoek naar het Negerhollands
==================================================================
Aangeboden
Stage bij het Meertens Instituut te Amsterdam voor een student die is geinteresseerd in taalvariatie en sociolinguistiek en die werkzaamheden en onderzoek wil verrichten naar het Negerhollands, een Nederlandse creooltaal die vroeger werd gesproken op de Virgineilanden.
Achtergrond
Momenteel wordt er onder leiding van Nicoline van der Sijs gewerkt aan de opbouw van een database waarin een inventarisatie wordt gemaakt van Nederlandse leenwoorden in andere talen. De database zal eind 2008 worden overgedragen aan de TST-centrale, ter publicatie op Internet. Het project wordt gesteund door de Nederlandse Taalunie. Aan het project hebben ongeveer 30 stagiairs en vrijwilligers meegewerkt, wiens bijdrage met naam en toenaam zal worden vermeld.
Een belangrijk deelproject is het in kaart brengen van de invloed van het Nederlands op de talen die gesproken worden of werden in Zuid-Amerika en het Caraibisch gebied. Het genoemde gebied is vanuit sociolinguistisch oogpunt bezien buitengewoon interessant vanwege de vele taalvarieteiten die er worden gesproken en het feit dat de meeste sprekers meer dan een taal gebruiken. Er is nog weinig onderzoek gedaan naar de verschillende talen die in dit gebied worden besproken: zo bestaan er van de meeste talen slechts hoogtens beperkte woordenboeken. Etymologisch onderzoek naar deze talen is nauwelijks verricht. De opgebouwde database vormt dan ook de eerste inventarisatie van de Nederlandse invloed op dit gebied. De database, waaraan nog steeds wordt gewerkt, omvat inmiddels een omvangrijke hoeveelheid gegevens: ruim 1700 Nederlandse leenwoorden in het Sranantongo, ruim 1400 in het Papiaments, ruim 600 woorden in het Berbice Nederlands, ruim 100 in het Skepi Nederlands, 900 in het Surinaams-Javaans, enkele honderden in het Sarnami, en voorts enkele tientallen in het Saramakkaans, Arowaks, Aucaans, Karaibisch en Warau.
Op basis van de database zal nader onderzoek gedaan kunnen worden naar de terreinen waarop het Nederlands invloed heeft uitgeoefend in het genoemde gebied, wat de overeenkomsten en verschillen van de Nederlandse invloed is op de verschillende talen, en langs welke weg deze invloed heeft plaatsgevonden: rechtstreeks via het (Surinaams-)Nederlands, of via het Sranatongo of Berbice Nederlands bijvoorbeeld? Een fonetische en semantische analyse van de leenwoorden kan wellicht helpen bij de beantwoording van deze vragen.
Taak van de stagiair
De taak van de stagiair zal primair zijn het Negerhollandse materiaal nader uit te zoeken en beredeneerd en geinterpreteerd in te voeren in de database (TshwaneLex, speciaal ontwikkeld voor (tweetalige) lexicografie en als vertaaltool). Dit materiaal ontbreekt namelijk nog in de database, terwijl van het Negerhollands de meeste informatie beschikbaar is van alle Nederlandse creooltalen in het gebied. Daarom is het de Negerhollandse materiaal vanuit wetenschappelijk oogpunt onmisbaar bij onderzoek naar de Nederlandse invloed in Zuid-Amerika en het Caraibisch gebied.
Cefas van Rossem en Hein van der Voort hebben in 1996 in opdracht van het Meertens Instituut een inventarisatie gepubliceerd van Negerhollandse teksten. Zij hebben bovendien een overzicht gemaakt van de Nederlandse inbreng op deze taal, en zij stellen dit ter beschikking aan de stagiair.
Praktische informatie
Het betreft een onderzoeksstage, waarbij een week van 28 uur als 1 studiepunt telt. De aanbevolen stageduur bedraagt drie maanden. Het Meertens Instituut biedt een werkplek, begeleiding en een onkostenvergoeding (reiskosten, materiaalkosten alsmede een stagevergoeding van 200 euro per maand bij een volledige stage). De stage dient uitgevoerd te worden in de periode tussen april en oktober 2008.
Begeleiding en infomatie
Voor meer informatie en aanmelding kunt u contact opnemen met dr. Marc van Oostendorp
marc.van.oostendorp@meertens.knaw.nl
tel.: 020-4628529
Meertens Instituut
Postbus 94264
1090 GG Amsterdam
of
dr. Nicoline van der Sijs
nvdsijs@euronet.nl
tel.: 030-2342881
Korte Jufferstraat 7
3512 EX Utrecht
(6)-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: 13 maart 2008
From: Kornee van der Haven <Kornee.vanderHaven@let.uu.nl>
URL: http://www.neder-l.nl/bulletin/2008/03/080321.html
Subject: Rub: 0803.21: Hora est!: promotie Kornee van der Haven, Utrecht, vr 28 maart 2008
=======================================================
Promotie Kornee van der Haven, 28 maart 2008 te Utrecht
=======================================================
28 maart 2008, 14.30, Senaatszaal, Academiegebouw – Domplein 29
Drs. Kornee van der Haven: ‘Achter de schermen van het stadstoneel: Theaterbedrijf en toneelpolemiek in Amsterdam en Hamburg 1675-1750’
Promotores: prof. dr. J.J. Kloek, dr. R.A. Rasch, dr. J. von der Thusen
In de zeventiende en achttiende eeuw waren toneelopvoeringen in het theater of op straat nog iets bijzonders. De programmering van een nieuw toneelstuk was het gesprek van de dag. Theaterinvesteerders probeerden toneelopvoeringen met special effects, komische intermezzo’s, muziek en dans voor zoveel mogelijk mensen aantrekkelijk te maken. Theater was daarom het ideale medium om zaken onder de aandacht van het publiek te brengen.
Bestuurders en diplomaten gebruikten het toneel geregeld om hun politieke boodschap over te brengen en de publieke opinie te beinvloeden. Niet iedereen was zo gelukkig met een theater in de stad. De grootste tegenstanders van het toneel waren de predikanten. Zij zagen toneelbezoek veelal als een gevaarlijk en zondig tijdverdrijf. In autonome steden als Amsterdam en Hamburg kregen predikanten de ruimte om zich met het theater te bemoeien, met een fel toneeldebat tussen voor- en tegenstanders van het publiekvermaak als gevolg.
In zijn proefschrift ‘Achter de schermen van het stadstoneel’ onderwerpt Kornee van der Haven het Amsterdamse en Hamburgse baroktheater voor het eerst aan een internationale vergelijking, waarbij dit debat in al zijn hevigheid en controverse voor het voetlicht wordt gebracht. De lezer krijgt zo een fascinerend beeld van het dynamische en veelkleurige maatschappelijke leven in deze twee ‘vrije steden’.
(7)-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: 26 maart 2008
From: Karina van Dalen <Karina.van.Dalen@huygensinstituut.knaw.nl>
URL: http://www.neder-l.nl/bulletin/2008/03/080322.html
Subject: Med: 0803.22: Vernieuwde BNTL in gebruik per do 24 april 2008
============================================
Vernieuwde BNTL in gebruik per 24 april 2008
============================================
Op donderdag 24 april 2008 wordt de vernieuwde ‘Bibliografie van de Nederlandse Taal- en Literatuurwetenschap’ (BNTL) officieel in gebruik genomen. De nieuwe BNTL wordt dan opengesteld voor zoekvragen van gebruikers. Later dit jaar komt naar verwachting ook de mogelijkheid om zelf titels toe te voegen ter beschikking.
De sprekers zullen kort de voorgeschiedenis van de vernieuwing schetsen en wijzen op de voordelen die het nieuwe systeem biedt. Daarna hebt U de mogelijkheid om, onder het genot van een drankje, het nieuwe systeem als een der eersten te gebruiken.
Ieder die deze bijeenkomst bij wil wonen is welkom. Wel verzoeken wij u zich uiterlijk op 21 april 2008 aan te melden bij Anne Jet Landman, AnneJet.Landman@huygensinstituut.knaw.nl
Nadere informatie over de BNTL is te krijgen bij Karina van Dalen-Oskam, karina.van.dalen@huygensinstituut.knaw.nl
Huygens Instituut, Den Haag (Gebouw van de KB, I-blok, vijfde verdieping) Tesselschadezaal, 24 april 2008, 14 – 17 uur
Programma:
13.30 u. Zaal open
14.15 u. Opening (Karina van Dalen-Oskam)
14.20 u. Korte geschiedenis van de BNTL en van de vernieuwing (Elly Kamp)
14.50 u. Demonstratie: zoeken in de nieuwe BNTL
15.10 u. Voordelen van de nieuwe BNTL (Marcus de Schepper)
15.30 u. Blik op de toekomst (Karina van Dalen-Oskam)
15.40 u. Borrel en mogelijkheid om zelf de nieuwe BNTL te gebruiken
Een routebeschrijving naar de KB vindt u op http://www.kb.nl/hpd/wegwijzer/plattegrond.html
(8)-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: 11 maart 2008
From: Tina Vanhoye <tina.vanhoye@mechelen.be>
URL: http://www.neder-l.nl/bulletin/2008/03/080323.html
Subject: Med: 0803.23: Unieke middeleeuwse literatuur ontdekt in het Mechelse Stadsarchief
===================================================================
Unieke middeleeuwse literatuur ontdekt in het Mechelse Stadsarchief
===================================================================
Het Mechelse Stadsarchief is de trotste eigenaar van het Koorboek van Margareta van Oostenrijk dat eind 2007 werd erkend als Topstuk van de Vlaamse Gemeenschap. Onlangs ontdekten literatuurhistorici nog andere schatten in het archief, nota bene in banden van middeleeuwse stadsrekeningen. De gevonden teksten dwingen ons het beeld van de veertiende-eeuwse literatuur in het Nederlands te herzien. Een perkamenten boekrol van maar liefst anderhalve meter lang is beschreven met experimentele poezie, ongekend voor deze periode. Van de ridderroman ‘Jonathas & Rosafiere’ vond men papieren bladen die meer dan een eeuw ouder zijn dan de fragmenten die al bekend waren.
Perkamenten boekrollen (= opgerolde en beschreven stroken perkament) zijn door hun kwetsbaarheid maar zelden overgeleverd. De Mechelse rol dateert van ca. 1325 en is een van de vroegste literaire rollen die we kennen. Ook de lengte van anderhalve meter is opmerkelijk. Op de rol staat een nog onbekend gedicht dat bizarre beelden oproept. Ogenschijnlijke nonsens, erotische dubbelzinnigheden en politieke actualiteit wisselen elkaar af in dit stukje uiterst geraffineerde poezie. Met raadselachtige beeldspraak en symboliek schetst de dichter een ontluisterend beeld van een maatschappij in ontbinding. Deze poezie weerspiegelt de onrust en onzekerheid in de eerste decennia na de Guldensporenslag (1302). Natuurrampen, hongersnood en epidemieen teisterden toen de bevolking van de Lage Landen.
De literatuurhistorici Remco Sleiderink (Hogeschool-Universiteit Brussel) en Herman Mulder (Koninklijke Bibliotheek van Belgie) analyseerden tot nu toe 66 verzen. Maar ze ontdekten dat er in de band van vijftiende-eeuwse stadsrekeningen meer resten van de boekrol verscholen zitten, minstens 150 verzen extra. Het Mechelse Stadsarchief wint momenteel advies in van Lieve Watteeuw voor de restauratie van deze unieke handschriften.
In de stadsrekeningen zijn ook maar liefst 400 verzen opgedoken van ‘Jonathas & Rosafiere’, een ridderroman over een schokkende incestaffaire. Tot nu toe waren de oudst bekende fragmenten die van de Universiteitsbibliotheek van Amsterdam. Die dateren van omstreeks 1480. De Mechelse verzen zijn bijna een eeuw ouder. Ze bevatten verhaalelementen die tot nu toe onbekend waren. De interpretatie van de roman moet bijgevolg dringend worden herzien.
De banden van de stadsrekeningen zullen ongetwijfeld nog andere geheimen prijsgeven als ze verder onderzocht worden. Dat een middeleeuwse boekbinder over dergelijke teksten beschikte om banden van stadsrekeningen te verstevigen, wijst erop dat in de vijftiende eeuw heel wat afgedankte literatuur in Mechelen beschikbaar was. Het Nederlands dat in de poezie op de rol gebruikt wordt, is ook afkomstig uit het zuidwesten van het hertogdom Brabant, oftewel de regio rond Mechelen. Dat doet vermoeden dat Mechelen op literair vlak een grotere rol speelde dan tot nu toe werd aangenomen. Jan van Ruusbroec associeren we met Brussel, Jan van Boendale met Antwerpen en Lodewijk van Velthem met de omgeving van Leuven. Het ziet ernaar uit dat we binnenkort een nieuw hoofdstuk kunnen schrijven in de geschiedenis van de Nederlandse literatuur, een hoofdstuk met een Mechels tintje.
Praktische gegevens
Wenst u meer inlichtingen, een interview of beeldmateriaal neem gerust contact op met Tina Vanhoye, 015/29 49 19, 0479/99 75 52, tina.vanhoye@mechelen.be.
(9)-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: 13 maart 2008
From: Maatschappij der Nederlandse Letterkunde <maatsch@xs4all.nl>
URL: http://www.neder-l.nl/bulletin/2008/03/080324.html
Subject: Med: 0803.24: Maatschappij der Nederlandse Letterkunde kent prijzen toe aan Eva Maria Staal en Johan de Boose; uitreiking op za 17 mei 2008 te Leiden
==================================================================
Toegekende prijzen van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde
==================================================================
De Maatschappij der Nederlandse Letterkunde heeft de volgende prijzen toegekend:
1) de Lucy B. en C.W. van der Hoogt-prijs 2008 aan Eva Maria Staal op grond van haar debuutroman ‘Probeer het mortuarium’ (Uitgeverij Nieuw Amsterdam, 2007).
Deze in 1925 ingestelde prijs is een ‘prijs van aanmoediging’. Hij wordt ieder jaar uitgereikt, afwisselend in de categorieen proza en poezie, en bestaat thans uit een penning en 7.500 euro.
Uit het juryrapport:
“Het boek heeft de kenmerken van een thriller, maar het is veel meer dan dat: Staals roman kent ook op het gebied van structuur, verteltechniek en stijl zoveel kwaliteiten dat de lezer zich zal verbazen, als hij verneemt dat hier sprake is van een eersteling […] een van de rijkste debuten uit de laatste jaren, een boek dat een klassieke status verdient te bereiken.’
De jury bestond uit Hugo Brems, Kester Freriks, Micha Hamel, Ingrid Hoogervorst en Rudi van der Paardt (voorzitter).
Eerdere laureaten van de Van der Hoogt-prijs zijn onder meer: J. Slauerhoff, H. Marsman, S. Vestdijk, Leo Vroman, Willem G. van Maanen, Anton Koolhaas, Cees Nooteboom, Breyten Breytenbach en Frank Martinus Arion.
2) de Henriette Roland Holst-prijs 2008 aan Johan de Boose voor zijn reisverslag ‘De grensganger’ (Uitgeverij Meulenhoff/Manteau, 2006).
De prijs wordt eenmaal in de drie jaar uitgereikt voor een publicatie ‘die uitmunt door sociale bewogenheid en literair niveau’ en bestaat uit een oorkonde en 2.500 euro.
Uit het juryrapport:
“In De grensganger is het Johan de Boose die reist en schrijft, maar het is de grens die de hoofdpersoon is. De Boose verbergt zijn sympathieen en afkeer niet, maar is blijkbaar in staat zijn gesprekspartners zoveel ruimte te geven dat ze ook minder gewenste dingen vertellen. [.] Hij verliest zich niet in sfeerbeschrijvingen zonder zin; de sfeertekeningen die hij geeft dragen bij aan het beeld van het leven langs het voormalige IJzeren gordijn. De grensganger is met durf geformuleerd, literair, inhoudelijk interessant en boeiend. Poezie, precisie en betrokkenheid gaan in ‘De grensganger’ voorbeeldig samen.”
De jury bestond uit Niels Bokhove (voorzitter), Evelien Gans en Clara Strijbosch.
De beide juryrapporten zijn integraal beschikbaar op http://maatschappijdernederlandseletterkunde.nl/prijs.html
De prijzen worden uitgereikt tijdens de jaarvergadering van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde op zaterdag 17 mei 2008 om 15.30 uur in de Lokhorstkerk, Pieterskerkstraat 1 te Leiden.
(10)=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: 18 maart 2008
From: Alg. Secretariaat - Nederlandse Taalunie <info@taalunie.org>
URL: http://www.neder-l.nl/bulletin/2008/03/080325.html
Subject: Med: 0803.25: Taalunie steunt Nederlandse les in Noord-Frankrijk. Steeds meer leerlingen in de grensgebieden leren Nederlands
===========================================================
Taalunie steunt Nederlandse les in Noord-Frankrijk.
Steeds meer leerlingen in de grensgebieden leren Nederlands
===========================================================
De Nederlandse Taalunie verlengt haar samenwerkingsovereenkomst met de onderwijsinstanties van Noord-Frankrijk. Ze bevestigt haar steun aan de uitbouw van Nederlandse lessen in het basisonderwijs en het middelbaar onderwijs. In Noord-Frankrijk volgen 7500 leerlingen Nederlandse les.
Op 75 basisscholen en 30 middelbare scholen in de regio’s Nord en Pas-de-Calais wordt Nederlands onderwezen. Dat ligt niet voor de hand, want het Nederlands staat normaal niet op het programma van de lagere school in Frankrijk. Toch is het belangrijk dat jonge mensen in deze regio’s Nederlands leren, vindt Linde van den Bosch, algemeen secretaris van de Nederlandse Taalunie: “Vanuit economisch maar ook sociaal en cultureel perspectief is het in dit tijdperk van globalisering en Europese integratie meer dan ooit zinvol kennis te hebben van de taal van de buren.”
De overeenkomst die de Taalunie maandag ondertekende met de Academie de Lille en de Inspection academique du Nord, stelt concrete maatregelen voor een kwaliteitsvol onderwijs in het vooruitzicht. Er komen onder meer uitwisselingsprogramma’s voor de eerste en voor de tweede graad van het onderwijs.
Deze conventie komt er op een moment waarop er allerlei gunstige tendensen met betrekking tot het onderwijs van het Nederlands in Noord-Frankrijk te merken zijn. De lerarenopleiding heeft de afgelopen jaren onder druk gestaan, onder meer door besparingen, maar nu zijn er opnieuw kandidaat-leraren. Voor het eerst wordt er nu ook een officieel leerplan voor het onderwijs Nederlands opgesteld en dit zowel voor het basis- als het secundair/voortgezet onderwijs.
Noord-Frankrijk is niet de enige streek waar het onderwijs Nederlands in de lift zit. In Duitsland volgen meer dan 20.000 leerlingen Nederlands in het basis- en secundair/voortgezet onderwijs en in de Franstalige gemeenschap van Belgie liggen de cijfers natuurlijk nog veel hoger. In al deze gebieden is behoefte aan ondersteuning vanuit ons taalgebied. De Taalunie biedt deze ondersteuning in samenwerking met de regionale overheden door:
- Promotie van het onderwijs Nederlands;
- Na- en bijscholing voor leraren;
- Ontwikkeling van leermiddelen;
- Toegankelijk maken van leermiddelen via bibliotheken of websites;
- Stimuleren en ondersteunen van netwerken tussen docenten.
Later dit jaar opent de Taalunie een centrum waar niet alleen docenten, maar ook studenten terecht kunnen voor informatie over het Nederlands als vreemde taal en voor na- en bijscholingscursussen.
(11)=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: 20 maart 2008
From: VCK Nijmegen <info@vcknijmegen.nl
URL: http://www.neder-l.nl/bulletin/2008/03/080326.html
Subject: Med: 0803.26: 'Vlaamse Wielerklassiekers' op ma 7, ma 14 en ma 21 april 2008 in Nijmegen
======================================
Vlaamse Wielerklassiekers in Nijmegen
======================================
Op drie maandagavonden (7, 14 en 21 april) worden in het VCK opnieuw de klassiekers van de voorbije zondag (respectievelijk Ronde van Vlaanderen, Parijs – Roubaix en de Amstel Goldrace) als uitgangspunt genomen in een programma waarin de Vlaamse en Nederlandse wielrennerij sportief en cultureel centraal staat. Onder leiding van de bekende wielerverslaggever Jeroen Wielaert worden sportjournalisten van naam, deskundigen in het koerswezen, schrijvers en dichters en oud-vedetten van het wielermetier ertoe verleid het achterste van hun tong te laten zien. Tegen de achtergrond van de bewegende beelden leveren ze alsnog hun commentaar op de afgelopen klassieker en zullen ze hun voorspellingen doen over de komende grote spektakels. Kom en zie de zwoegende Flandriens, aanschouw de Vlaamse Leeuwen op weg naar de
finish.
Het programma ziet er als volgt uit:
Maandag 7 april: Jeroen Wielaert gaat in gesprek met Peter Winnen,
bekend oud-coureur en schrijver/columnist en met Jace van de Ven, columnist en journalist van het Brabants Dagblad, tevens ‘wieler’dichter. Zij becommentarieren de voorbijtrekkende beelden van de Ronde van Vlaanderen. Het Sporthuis, imprint van De Arbeiderspers, presenteert: ‘Wielermonumenten’ van Jac Zwart. De auteur is zelf aanwezig.
Maandag 14 april: Jeroen Wielaert spreekt met Peter Ouwerkerk, oud-verslaggever van Het Vrije Volk, auteur van verscheidene wielerboeken (‘Tourkoorts’, ‘Parijs is nog ver’) en medewerker van De Muur (tijdschrift over wielrennen en literatuur) en met dichter Albert Megens over zijn passie voor het wielrennen. Zij becommentarieren de koers Parijs – Roubaix.
Maandag 21 april: Jeroen Wielaert praat met Rik Vanwalleghem, directeur van het Museum van de Ronde van Vlaanderen in Geeraadsbergen / voormalig directeur van deze Ronde en Herman Laitem, schrijver van het in mei te verschijnen jubileumboek ‘De tricolore trui’ bij het 125-jarig bestaan van de Koninklijke Belgische Wielrennersbond (KBWB). Zij becommentarieren de Amstel Goldrace.
Aanvang 20.00 u; zaal open 19.30 u
Entree EUR 10.00 per avond, passe-partout voor drie avonden EUR 25.00
Locatie: Arsenaalpoort 6, Nijmegen
Reserveren is gewenst: http://www.vcknijmegen.nl
(12)=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: 22 maart 2008
From: Luuk Waes <luuk.vanwaes@ua.ac.be>
URL: http://www.neder-l.nl/bulletin/2008/03/080327.html
Subject: Med: 0803.27: Journal of Writing Research: Call for papers
=============================================
Journal of Writing Research: Call for papers
=============================================
In 2007 EARLI’s Special Interest Group on Writing decided to start an international research journal on writing. Luuk van Waes, Gert Rijlaarsdam & Denis Alamargot, started the preparations for the journal in October 2007. Marie-Fran?oise Crete (Poitiers) and Marielle Leijten (Antwerp/Stafford) will assist the editors. The first issue containing invited (and reviewed) papers is expected to be published in April/May 2008.
The Journal of Writing Research will be made by and for researchers, without any interference from commercial publishers. It will set high standards for quality control, which are guaranteed by double blind reviews, and a strong international editorial board, chaired by Joachim Grabowski & Asa Wengelin. More information about the aims and scope, the editors, the editorial board and procedures can be found on the website: http://www.jowr.org
We are now ready to receive submissions. That is why we have sent you this call for papers and proposals for special issues.
Papers can be submitted via the website http://www.jowr.org/. If you wish to submit a paper via the repository database, please, register as a member first (it’s free of charge). When you register, you can also choose to receive alerts in various frequencies when new publications are ready. The same procedure applies for submitting proposals for special issues. A special issue consists of three to five papers on a specific theme, with one or two commentaries.
(13)=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: 13 maart 2008
From: Krijn Pansters <Krijn.Pansters@TitusBrandsmaInstituut.nl>
URL: http://www.neder-l.nl/bulletin/2008/03/080328.html
Subject: Ten: 0803.28: Tentoonstelling over Kartuizers: 'Het geheim van de stilte', Roermond, Caroluskapel, vr 27 maart 2009 tot en met zo 21 juni 2009
==========================================
Tentoonstelling ‘Het geheim van de stilte’
==========================================
In een tijd waarin spiritualiteit en alles wat daarmee samenhangt enorm in de belangstelling staat, wordt er in 2009 (27 maart tot en met 21 juni) in Roermond een bijzondere expositie gehouden, met als titel: “Het geheim van de stilte”. Tijdens deze expositie kunnen bezoekers kennismaken met vele facetten van de besloten wereld van de Roermondse Kartuizers.
Kartuizerorde
De Kartuizers behoren tot de beroemdste religieuze orden van de Katholieke Kerk. Gesticht in de 12e eeuw in de geest van de Heilige Bruno van Keulen, functioneerde deze orde eeuwenlang als prototype en kwaliteitsbewaarder van het westerse kloosterleven. Door de unieke levenswijze van een eenzaam leven in de eigen kloostercel in combinatie met een gemeenschappelijk bestaan te midden van medebroeders, is zij tot op de dag van vandaag een toonbeeld van spiritualiteit, discipline en zuiverheid. De vrome levenswijze en de literaire en artistieke vruchten daarvan zijn van onschatbare waarde voor kerk en cultuur van West-Europa. Over heel Europa en de wereld verspreid, zijn de Kartuizers ook in de Nederlanden vele eeuwen lang vertegenwoordigd geweest. De meeste kloosters werden gesticht in de 14e en 15e eeuw. Tijdens de Reformatie werden alle Kartuizen, behalve die van Roermond, verwoest. Vele Kartuizers stierven als martelaar. In Roermond werden twaalf Kartuizers op brute wijze vermoord door de huurlingen van Willem van Oranje. Wereldwijd zijn er nog 24 Kartuizerkloosters overgebleven, waarvan 15 binnen Europa, met name in Frankrijk, Spanje en Italie. Het beroemdste Kartuizerklooster is La Grande Chartreuse in Grenoble in Frankrijk, waar ook de Nederlandse generaal-overste van de orde, dom Marcellin Theeuwes, woonachtig is.
Kartuizerklooster te Roermond
De locatie voor de expositie is de prachtige in barokke stijl ingerichte Caroluskapel en de pandgangen, door de eeuwen heen deel van het Kartuizerklooster van Roermond, van het seminarie en het Bisdom Roermond. Dit klooster is namelijk het enige bewaard gebleven complex van de kartuizers in Nederland.
Het leven als Kartuizer
Naast dagelijkse gebruiksvoorwerpen wordt er tijdens de expositie ook een indruk gegeven van de vaak bijzonder hoogstaande devotionele kunst die in de Kartuizerkloosters te vinden was, belicht vanuit nationaal en internationaal perspectief. Aan de hand van archeologische materialen, historische afbeeldingen, digitale en audiovisuele presentaties en vooral fraaie kunstobjecten wordt een getrouw beeld gegeven van het leven in Kartuizerkloosters in de Nederlanden, van de 14e tot aan het eind van de 18e eeuw, met name in het klooster Bethlehem te Roermond.
Bewoners van wereldfaam
De belangrijkste ingezetene van het Roermondse Kartuizerklooster was Dionysius van Rijkel (1402/03-1471). Deze theoloog van wereldfaam heeft een groot deel van zijn leven als kloosterling in Roermond doorgebracht en hier gewerkt.Andere bekende inwoners waren Henrick Egher van Kalkar en Bartholomeus van Maastricht. Het intellectuele klimaat komt tijdens de expositie aan bod in de boekcultuur. Er worden kostbare handschriften en oude drukken uit het bezit van de Roermondse Kartuis getoond.
Topstukken
Er zullen een aantal topstukken te zien zijn, geleend uit belangrijke museale, kerkelijke en particuliere collecties uit binnen- en buitenland, waaronder het Rijksmuseum te Amsterdam en musea te Parijs, Aken, Brussel, Wenen en Melbourne.
De expositie
De tentoonstelling vindt plaats in de Caroluskapel en kantoren van het Bisdom Roermond, gelegen op loopafstand van het NS-Station Roermond en vlakbij het centrum. De expositie loopt van vr 27 maart 2009 tot en met zo 21 juni 2009. Gedurende deze periode zullen ook de educatieve activiteiten, het concert- en lezingenprogramma, de themawandelingen en het internationaal wetenschappelijk symposium plaatsvinden. Meer informatie over de expositie en alle activiteiten is te vinden op http://www.kartuizers.nl.
(14)=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: 21 maart 2008
From: <redactie@taalschrift.org>
URL: http://www.neder-l.nl/bulletin/2008/03/080329.html
Subject: Web: 0803.29: Taalschrift maart 2008
=======================
Taalschrift maart 2008
=======================
REPORTAGE
Gerrit Janssens – De nieuwe journalist maakt strips
Wat krijg je als een stripartiest naar een conflictgebied trekt en zijn ervaringen in een strip giet? Uitstekend didactisch materiaal. En non-fictie in tekeningen over oorlogsgebieden met een duizelingwekkende diepgang en verpletterende emotionele impact. Comic journalism heet het genre en het slaat aan bij jong en oud. Hoe dat komt?
Lees de volledige reportage: http://taalschrift.org/reportage/001740.html
COLUMN
Marc van Oostendorp – Schaf papieren vaktijdschriften af!
“Nogal wat wetenschappers vinden dat een goed artikel alleen met een ganzenveer kan worden geschreven”, stelt Marc van Oostendorp vast. En dus worden er op kosten van de belastingbetaler nog altijd wetenschappelijke boeken en tijdschriften gepubliceerd op papier, terwijl ze veel goedkoper en toegankelijker zouden zijn in pdf-formaat op het web. Schaf dergelijke ouderwets geworden publicaties toch af!
Lees verder en reageer: http://taalschrift.org/discussie/001744.html
(15)=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: 12 maart 2008From: Reinder Storm <Reinder.Storm@KB.nl>
URL: http://www.neder-l.nl/bulletin/2008/03/080330.html
Subject: Web: 0803.30: Profiel 'De Schoolmeester' online bij de Koninklijke Bibliotheek te Den Haag
================================================================
Profiel ‘De Schoolmeester’ online bij de Koninklijke Bibliotheek
================================================================
Ter gelegenheid van de 200ste geboortedag van de dichter Gerrit van de Linde Jzn., alias De Schoolmeester heeft de Koninklijke Bibliotheek een uitgebreid profiel over hem op de website ‘Dichter op het scherm’ (http://www.kb.nl/dichters) geplaatst. Het profiel omvat een levensbeschrijving, informatie over de poezie en de brieven van De Schoolmeester en een geillustreerde bibliografie met vele afbeeldingen. De gedichten van De Schoolmeester behoren tot de best verkochte en meest bekende uit het Nederlandse taalgebied.
Gerrit van de Linde werd geboren in Rotterdam op 12 maart 1808 en ging theologie studeren in Leiden. Wegens losbandig gedrag kwam hij in 1833 in grote moeilijkheden en moest hij het land verlaten. Hij dook onder in Engeland, waar hij na enkele moeilijke jaren met succes kostschoolhouder en schoolmeester werd. Vrienden in Holland publiceerden de gedichten die hij was gaan schrijven in almanakken. Tamelijk onverwacht overleed Van de Linde in 1858, nog geen vijftig jaar oud.
Van de Linde’s gedichten werden voor het eerst in 1859 in boekvorm uitgegeven door zijn vriend Jacob Van Lennep en het boek werd een enorm succes. De gedichten zijn dan ook aanstekelijk door hun dwaze humor en het spel met de taal, en ze zijn vaak heel onverwacht van vorm. Talrijke generaties schoolkinderen leerden in de loop der jaren op school gedichten van De Schoolmeester uit het hoofd.
Aan het profiel op http://www.kb.nl/dichters is een belangrijke bijdrage geleverd door prof. dr. Marita Mathijsen, die zich al jarenlang met De Schoolmeester heeft bezig gehouden en onder meer zijn brieven heeft uitgegeven.
Bij de Haagse zusterinstelling van de Koninklijke Bibliotheek, museum Meermanno-Westreenianum / Museum van het Boek is een kleine presentatie ingericht waar fraaie uitgaven van poezie van De Schoolmeester te zien zijn. Adres museum Meermanno-Westreenianum / Museum van het Boek: Prinsessegracht 30, Den Haag.
(16)=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: 19 maart 2008
From: Els Ruijsendaal <els@ruijsendaal.nl>
URL: http://www.neder-l.nl/bulletin/2008/03/080331.html
Subject: Sym: 0803.31: Symposium 'Literatuuronderwijs in Nederland in de 19e en het begin van de 20e eeuw', Den Haag, do 17 april 2008
======================================================
Symposium ‘Literatuuronderwijs in Nederland in de negentiende en het begin van de twintigste eeuw’
======================================================
Op donderdag 17 april 2008 houdt het Peeter Heynsgenootschap zijn jaarlijkse symposium over
‘Literatuuronderwijs in Nederland in de negentiende en het begin van de twintigste eeuw’.
Plaats: Huygensinstituut (complex Koninklijke Bibliotheek), Den Haag (naast Centraal Station).
Het programma is als volgt:
10.30-11.00 Ontvangst met koffie/thee; mogelijkheid tot bezichtiging van de tentoongestelde boeken
11.00-11.15 Opening door de dagvoorzitter, gevolgd door een Inleiding over het werk van het Huygensinstituut door Annemarie Kets, themaleider Cultuuroverdracht en Adjunctdirecteur van het Huygensinstituut
11.15-12.00 Kris Steyaert (Universiteit Luik): “Wat er hollandsch is moet stil zijn, zoet en stil gelijk een muis”: literatuuronderwijs in de Zuidelijke provincies onder koning Willem I
Nadat koning Willem I het Nederlands tot nationale taal had uitgeroepen, werden in het francofone Zuiden van het rijk op verschillende fronten pogingen gedaan het gebruik van het Nederlands te stimuleren. Het grootste heil werd verwacht van het onderwijs, dat met dwingende maatregelen een speerpunt werd in de officiele taalpolitiek. Het gespannen klimaat waarin de neerlandistiek zich als nieuwe discipline in het Zuiden diende te consolideren heeft duidelijk zijn stempel gedrukt op de inhoud en de receptie van de studieboeken uit die tijd. Het was er de auteurs van de literatuurgeschiedenissen en anthologieen immers niet alleen om te doen hun studenten kennis te laten maken met een hun onbekende literaire traditie. De leermiddelen waren zo geconcipieerd dat de studenten samen met de leerstof een stevige portie vaderlandslievende propaganda te verwerken kregen. Door de dubbele functie die ze dienden te vervullen en de complexe taalkundige situatie in het Zuiden blijken sommige van deze studieboeken bij nader toezien heel wat interne contradicties te vertonen, zowel in de tekstkeuze als in het literair-historische kader waarin het aangeboden tekstmateriaal werd ingepast.
12.00-12.45 Gert-Jan Johannes (Universiteit Utrecht): “Het bolwerk onzer nationaliteit”: vaderlands literatuuronderwijs in het voortgezet onderwijs, 1800-1900.
Het schoolvak “Nederlands”, inclusief het onderwijs in de vaderlandse literatuur, werd rond 1860 officieel ingevoerd. Maar al vanaf 1800 verschenen er heel wat schoolbloemlezingen en literatuurgeschiedenisboekjes. Waarom en voor wie? Wat waren de doelstellingen van het vak? Was het wel een “vak” in eigenlijke zin, of was het uitsluitend een middel om leerlingen te treiteren met zinloze bezigheden? Het schoolonderwijs in de vaderlandse literatuur, dat rond 1990 werd afgeschaft, heeft precies twee eeuwen bestaan. De lezing van Johannes beslaat de eerste helft daarvan.
12.45-13.45 Lunch in het restaurant van het KB complex (begane grond); mogelijkheid tot bezichtiging van de tentoongestelde boeken
13.45-14.30 Ton van Kalmthout (Huygensinstituut): “Middelaars tussen de cultuur en het opgroeiende geslacht”.
Deze lezing behandelt de literatuuronderwijzende leraar Nederlands. Zij concentreert zich op de verschillende leraarstypen die men in het tijdvak 1890-1940 onder neerlandici onderscheidde: de geleerde leraar, de artistieke leraar en de ambachtelijke leraar. Ideaal en werkelijkheid bleken voor de leraar Nederlands moeilijk met elkaar in overeenstemming te brengen. Maar juist de spanning daartussen heeft hem er steeds toe aangezet om nieuwe wegen te zoeken en aldus zijn beroepsgroep te professionaliseren en zich te ontwikkelen van een meervoudig bevoegde wetenschapper tot een gespecialiseerde taal- en literatuurpedagoog.
14.30-15.15 Suzan van Dijk (Universiteit Utrecht): “De gezonde, kloeke en mannelijke taal onzer door en door Nederlandsche geesten”. En de schrijfsters, zoals gepresenteerd aan de 19e-eeuwse schooljeugd.
Doorgaand op eerder onderzoek betreffende de Nederlandse aandacht voor George Sand (art. in ‘Meesterwerk’ 1995), en n.a.v. ‘Dit moet u niet onverschillig wezen!’ van Gert-Jan Johannes ga ik nader in op de aanwezigheid van vrouwelijke auteurs uit binnen- en buitenland in de schoolboeken.
15.15-15.45 Afsluiting en korte vergadering van het Peeter Heynsgenootschap met bespreking van de lopende en toekomstige activiteiten
15.45-16.30 Borrel in het Huygensinstituut; mogelijkheid tot bezichtiging van de tentoongestelde boeken
NB: U kunt zich opgeven voor het symposium door een mailtje te sturen naar F.Wilhelm@hetnet.nl of naar een van de andere bestuursleden (zie http://www.peeterheynsgenootschap.nl)
(17)=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: 18 maart 2008
From: Maaike Koffeman <m.koffeman@let.ru.nl>
URL: http://www.neder-l.nl/bulletin/2008/03/080332.html
Subject: Sym: 0803.32: Symposium 'Bits, Bytes en Bladen' (over digitale tijdschriften), Nijmegen, vr 16 mei 2008
=================================
Symposium ‘Bits, Bytes en Bladen’
=================================
Organisatie: TS – Tijdschrift voor tijdschriftstudies
Locatie: Huize Heyendael, Geert Grooteplein 9, Radboud Universiteit
Nijmegen
09:30 Registratie en koffie / thee
10:00 Welkom door dr. Maaike Koffeman (Radboud Universiteit Nijmegen)
Keynote lezing door prof. dr. Jos Joosten (Radboud Universiteit Nijmegen): “Toch is het niet altijd even hoogstaand en prijzenswaardig”: literaire kritiek op het internet
10:45 Dr. Yra van Dijk (Universiteit van Amsterdam): “Het dwaze bijeen zijn”: Poezie in electronische tijdschriften
11:15 Discussie
11:30 Koffie / thee
11:45 Drs. Bert van Raemdonck (Universiteit Gent – Centrum voor Teksteditie en Bronnenstudie): “Bits, bytes en brieven. Over het digitale correspondentiecorpus rond Van Nu en Straks”
12:15 Dr. Marjoke Rietveld-Van Wingerden (Vrije Universiteit) en Peter Nugter: “Oude wijn in nieuwe vaten. Het digitaliseren van jeugdtijdschriften”
12:45 Lunch
14:00 Dr. Bas Savenije (Universiteitsbibliotheek Utrecht): “De Universiteitsbibliotheek Utrecht als Open Access uitgever”
14:30 Dr. Nel van Dijk (Erasmus Universiteit Rotterdam): “Populaire tijdschriften en hun websites als plaatsen van symbolische productie. Een crossnationale vergelijking”
15:00 Koffie / thee
15:30 Ing. Peter Nieuwenhuizen (voorzitter van de P.G. Wodehouse Society): “Digitaal speuren naar een eeuw tijdschriftpublicaties via recente internetbronnen – een bronnenonderzoek naar P.G.Wodehouse”
16:00 Dr. Suzan van Dijk (Universiteit Utrecht) en dr. Karina van Dalen-Oskam (Huygens Instituut): “Fuzzy zoeken naar Nederlandse George Sand-lezers. 18e- en 19e- eeuwse tijdschriften digitaal”
16:30 Paneldiscussie o.l.v. prof. dr. Sophie Levie (Radboud Universiteit Nijmegen)
17:00 Borrel
Kosten deelname inclusief lunch: EUR 15
Aanmelding (voor 1 mei 2008): m.koffeman@let.ru.nl
Meer informatie op http://www.tijdschriftstudies.nl
(18)=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: 21 maart 2008
From: Peter-Arno Coppen <P.A.Coppen@let.ru.nl>
URL: http://www.neder-l.nl/bulletin/2008/03/080333.html
Subject: Col: 0803.33: Linguistisch Miniatuurtje CXXII: Nijmegen Centraal
==================================================
Linguistisch Miniatuurtje CXXII: Nijmegen Centraal
==================================================
Op 24 april 2008 organiseert de Radboud Universiteit Nijmegen een “Radboudbrede” Onderwijsdag, met als thema ‘De docent centraal’. Mooi thema, daar niet van, maar hoe zit die zin in elkaar? Dat zou ik eerst wel eens willen weten.
Je zou zeggen, ‘De docent centraal’ is een ellips van ‘De docent staat centraal’, maar daarmee kun je op grond van de betekenis twee kanten op: het woord ‘centraal’ heeft iets predicatiefs, omdat het aangeeft dat de docent een centrale figuur is, maar je kunt ook denken dat ‘centraal’ betrekking heeft op de plaats waar de docent (zij het figuurlijk) zich bevindt. De zin is immers nagenoeg synoniem aan ‘De docent staat in het middelpunt’.
Waarom is dat een probleem? Nou, in het laatste geval zou je ‘centraal’ een bijwoordelijke bepaling van plaats moeten noemen, en ‘staat’ een werkwoordelijk gezegde, en in het eerste is ‘centraal’ een naamwoordelijk deel en ‘staat’ een vervangend koppelwerkwoord.
Is dit nou niet een van die scholastieke twistpunten van de traditionele grammatica, vergelijkbaar met de vraag hoeveel engelen er op de punt van een naald kunnen dansen? Is deze problematiek geen artefact van het onderscheid tussen naamwoordelijk en werkwoordelijk gezegde, dat in de moderne grammatica nauwelijks relevant is? Nou, dat staat nog maar te bezien.
Als je in de zin ‘De docent staat in het middelpunt’ het zinsdeel ‘in het middelpunt’ in een links-dislocatie buiten de zin plaatst, krijg je ‘In het middelpunt’, ‘dat is waar de docent staat’. Het woord ‘waar’ wijst hier op het adverbiale karakter van het zinsdeel. Bij ‘De docent staat centraal’ krijg je niet ‘*Centraal, dat is waar de docent staat’. Hee, toch een wezenlijk syntactisch verschil! Nu is het niet meer alleen maar betekenis waar het om gaat.
Is ‘centraal’ in ‘De docent staat centraal’ dan niet gewoon een andere soort bijwoordelijke bepaling? Vergelijkbaar met bijvoorbeeld ‘De docent staat op een been’? Maar nee. Bij ‘De docent staat op een been’ krijg je niet ‘Op een been, dat is waar de docent staat’, maar ‘Op een been, dat is hoe de docent staat’. En bij ‘De docent staat centraal’ krijg je niet ‘Centraal, dat is hoe de docent staat’.
Een variant die wel met ‘De docent staat centraal’ overeenkomt, is ‘De docent staat schaakmat’. Daar krijg je’ Schaakmat, dat is wat de docent staat’. Zo krijg je ook ‘Centraal, dat is wat de docent staat’. Het woord ‘schaakmat’ is een zelfstandig naamwoord, dat hier dienst lijkt te doen als een predicaatsnomen. Ook hier zou je ‘staat’ als een vervangend koppelwerkwoord moeten beschouwen.
Maar is dit niet eerder een bepaling van gesteldheid dan? Met ‘staat’ als werkwoordelijk gezegde, en ‘centraal’ of ‘schaakmat’ als een soort werkwoordelijke complementen met een predicatieve betekenis? Dat zou technisch wel kunnen, maar die analyse zorgt wel voor problemen.
De meeste predicaten kunnen net zo gemakkelijk naamwoordelijk deel zijn als bepaling van gesteldheid. Bijvoeglijke naamwoorden (‘blij’, ‘ziek’), predicatieve PPs (‘in de war’, ‘op de hoogte’). Er zijn maar een paar predicaten die alleen naamwoordelijk deel kunnen zijn (bijvoorbeeld van ‘hout’), of alleen bepaling van gesteldheid (tegenwoordige deelwoorden als ‘fluitend’, ‘zingend’). En predicaatsnomina krijgen vaak het woordje ‘als’ of ’tot’ wanneer ze als bepaling van gesteldheid fungeren.
Het gaat me nu even om die tegenwoordige deelwoorden. Je kunt wel een tegenwoordig deelwoord met het werkwoord ‘staan’ combineren (‘De docent staat fluitend voor de klas’), maar niet als enige toevoeging (‘De docent staat fluitend’). Dat is in schril contrast met ‘De docent staat centraal’ en ‘De docent staat schaakmat’. Bovendien, in de links-dislocatie van ‘De docent staat fluitend voor de klas’ krijg je niet ‘Fluitend, dat is wat de docent voor de klas staat’, maar ‘Fluitend, dat is hoe de docent voor de klas staat’. Met andere woorden: de zinsdelen ‘centraal’ en ‘schaakmat’ gedragen zich syntactisch helemaal niet als een bepaling van gesteldheid.
Is die constructie met vervangend koppelwerkwoord ‘staan’ beperkt tot bijvoeglijke naamwoorden als ‘centraal’ en zelfstandige naamwoorden als ‘schaakmat’? Ik denk het niet. Je hebt immers ook ‘De docent staat in de belangstelling’, dat wezenlijk lijkt te verschillen van ‘De docent staat in het middelpunt’. Ik zou immers denken dat het is ‘In de belangstelling, dat is wat de docent staat’, en niet ‘*In de belangstelling, dat is waar de docent staat’.
En dan heb je ook nog het eigenaardige verschil tussen ‘De docent staat op de tweede plaats’ tegenover ‘De docent staat tweede’. In het eerste geval is het ‘Op de tweede plaats, dat is waar de docent staat’, en in het tweede ‘Tweede, dat is wat de docent staat’. Niet ‘Op de tweede plaats, dat is wat de docent staat’, en ook niet ‘Tweede, dat is waar de docent staat’. Nauwelijks betekenisverschil, dus daar zit het hem niet in. Het is alleen maar syntactisch. En de intuities lijken redelijk scherp. Dit verschil zou in iedere grammatica tot uitdrukking moeten komen.
Peter-Arno Coppen
(19)=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: 21 maart 2008
From: Marc van Oostendorp <marc.van.oostendorp@meertens.knaw.nl>
URL: http://www.neder-l.nl/bulletin/2008/03/080334.html
Subject: Col: 0803.34: Column 62 van Marc van Oostendorp: Het volk, de koningin en ik
==================================
Column 62 van Marc van Oostendorp:
Het volk, de koningin en ik
==================================
‘De’ mensen – u weet wel, de man in de straat, lieden zoals u en ik, de doorsnee taalgebruiker, Jan met de pet, onze achterban, degenen voor wie wij het allemaal doen, de geinteresseerde leek, het gewone volk, de belastingbetaler, de zwijgende meerderheid, onze informanten, de representatieve steekproef, mijn spreekwoordelijke oma, degenen op wie Rita Verdonk zich richt, en de kijkers thuis – interesseren die zich eigenlijk voor taal? Ik durf er niets over te zeggen. Zeker niet sinds 14 februari van dit jaar.
In november vierde het Genootschap Onze Taal zijn 75-jarig bestaan, en ze vroegen mij om iets te vertellen over uitspraakveranderingen. Ik besloot me te laten inspireren door het werk van Jonathan Harrington, een foneticus die uitspraakveranderingen in de kersttoespraken van Koningin Elisabeth heeft onderzocht. Die kersttoespraken zijn prachtig materiaal als je wilt laten zien hoe de spraak van een individu zich in de loop van de tijd ontwikkelt. Het is heel moeilijk om op een andere manier een individu bereid te vinden om decennia lang ieder jaar op hetzelfde moment min of meer dezelfde tekst uit te spreken. Dat had Harrington in zijn onderzoek heel mooi laten zien, en zoiets leek me ook wel uitvoerbaar voor koningin Beatrix.
Het blijkt nog niet gemakkelijk te zijn om alle opnames bij elkaar te krijgen. ‘Beeld en Geluid’, de afdeling die het archief van de publieke omroep beheert, is een onneembare vesting, waar iedereen voortdurend ziek is, of met vakantie, of net ontslag heeft genomen. Maar toen ik na vele maanden eindelijk de opnamen bij elkaar geschraapt had, hoorde ik dat er in ieder geval met de r in coda-positie duidelijk waarneembaar iets gebeurd is. Waar je Beatrix’ uitspraak in 1982 nog kon uitschrijven als ‘waarde’ en ‘geboorte’, zegt ze de laatste jaren iets wat je beter kunt weergeven als ‘waahde, geboohte’. De ‘r’ is geworden tot een sjwa-achtige klank, die bovendien in de loop van de jaren korter wordt.
Dat vertelde ik tijdens dat congres, en ik schreef het vervolgens ook op, zodat Onze Taal het kon afdrukken in het congresnummer van het tijdschrift.De redactie stuurde op 14 februari een persbericht uit, en vervolgens werd ik anderhalve dag lang het middelpunt van een storm van aandacht. Zoiets had ik nog nooit meegemaakt, zelfs toen ik hoogleraar Esperanto werd niet. Geen moment stond de telefoon stil.
Hoe werkt zoiets? Als ik niet de koningin had genomen, maar zevenentwintig jaar lang mijn moeder had opgenomen, was dat veel edeler werk geweest, maar was al die aandacht niet gekomen, dat is duidelijk. Belangrijk was in ieder geval dat het ANP en NOS Teletekst het bericht allebei snel overnamen. De eerste telefoontjes kwamen binnen een paar minuten binnen – waarbij dan nog moet worden gezegd dat de meeste journalisten een omweg moesten maken, omdat ze eerst naar de redactie van Onze Taal moesten bellen om mijn telefoonnummer te krijgen.
De redacties van RTL Nieuws en RTL Boulevard meldden zich als eersten, en stuurden allebei een filmploeg om me in de leeszaal van het Meertens Instituut te filmen terwijl ik zogenaamd in het WNT opzocht wat ‘griesmeelpap’ betekent, want dat is nu eenmaal het dagelijks werk van de taalwetenschapper. Maar ondertussen meldden zich ook ‘alle’ landelijke kranten. De royalty-verslaggever van De Telegraaf schreef een stukje voor ‘de drie’ over hoe raar de koningin eigenlijk praat, een verslaggever van de Volkskrant vroeg me of dit eigenlijk wel nieuws was, en de redactie van de TROS Nieuwsshow wilde me wel op zaterdagochtend in de studio hebben, op voorwaarde dat ik geen andere grote interviews deed voor Radio 1.
Tamelijk bizar blijkt ook het systeem van ‘quotes’ te werken van het radionieuwsbulletin. In de grotere radiojournaals van de publieke omroep hoor je af en toe iemand – een deskundige of een betrokkene – een zin zeggen als onderbreking van de nieuwslezer. Ik weet nu hoe dat werkt. Je wordt opgebeld door iemand die zegt dat ze voor het radionieuws werkt, dat ze het persbericht gezien heeft, en dat ze nu een quote wil opnemen. Als je zegt dat dit goed is, zegt ze dat ze je nu in de computer doet, en daarna hoor je een halve minuut alleen gekraak. Opeens roept de dame van heel ver weg snauwen dat je nu iets mag zeggen. Wat je dan in verwarring roept, wordt als quote in het nieuws gemonteerd. Je naam wordt er niet bij genoemd, je wordt alleen aangeduid als ‘De Onderzoeker’, ongeveer zoals men in de middeleeuwen naar Aristoteles verwees als ‘Philosophus’.
En na anderhalve dag is het allemaal voorbij, de nieuwswaarde van de rare ‘r’ van de koningin is kennelijk zo groot dat de berichtgeving niet een dag kan wachten. De enige redactie die me een week later nog wilden interviewen, was de Nederlandstalige afdeling van een commerciele zender in Australie.
Wat kunnen we hier nu uit leren? De bedoeling van zo’n actie is natuurlijk om de taalkunde onder de aandacht te brengen van de mensen. Maar lukt dat ook? Ik weet het niet helemaal zeker. Er zijn in ieder geval een paar heel slechte stukken verschenen: het bericht over de rare uitspraak van Beatrix in ‘De Telegraaf’ heeft waarschijnlijk geen enkel positief effect gehad, en die journalist had ik achteraf beter niet te woord kunnen staan. Maar het rare is dat je zulke dingen nauwelijks vantevoren kunt voorspellen. Heel moeizame gesprekken leveren soms heel inzichtelijke stukjes in de krant op, terwijl heel begripvolle interviewers achteraf alleen naar de sensatie bleken te vissen. Er zijn in ieder geval een paar interviews geweest waarover ik tevreden was, waar ik iets serieus kon vertellen, terwijl de interviewer het ook even over de koningin mocht hebben. Of Beatrix er ook zo over denkt, weet ik niet, maar als ik op deze manier een scholier aan de radio ervan heb overtuigd dat je in het leven ook taalkundige kunt worden, ben ik tevreden.
Marc van Oostendorp
(20)=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-= *-------------------------------------------------------------------------* | | | Informatie over Neder-L: | | ======================== | | Algemene informatie opvragen over Neder-L: stuur mail naar | | listserv@nic.surfnet.nl met daarin de boodschap: GET NEDER-L INFO | | Abonnement nemen op Neder-L: stuur mail naar listserv@nic.surfnet.nl | | met als boodschap: SUB NEDER-L uw-voornaam/voorletters uw-achternaam | | Neder-L op het web/WWW: Neder-L-nummers zijn vanaf januari 1997 in | | web-formaat te lezen via: http://www.neder-l.nl/ | | Nadere informatie over Neder-L in web-formaat: zie artikel 9706.01 | | Er is ook een WWW-archief met alle e-mailversies van Neder-L sinds | | juni 1992, dat ook op trefwoord doorzocht kan worden; de URL van dit | | listserv-archief: http://listserv.surfnet.nl/archives/neder-l.html | | Oude Neder-L-bulletins opvragen: stuur mail naar listserv@nic.surfnet.nl| | met daarin een boodschap als: GET NEDER-L LOG9206 | | (resultaat: logboek met Neder-L-artikelen van juni '92 wordt gestuurd)| | Of maak gebruik van het listserv-archief (zie enkele regels hierboven)| | Bijdrage voor Neder-L opsturen: stuur mail naar salemans@neder-l.nl | | Contact met redactie: stuur mail naar Salemans@neder-l.nl, naar | | f.petiet@uva.nl (voor de evenementenagenda), Willem.Kuiper@uva.nl, | | P.J.Verkruijsse@uva.nl, Marc.van.Oostendorp@meertens.knaw.nl of | | of naar P.A.Coppen@let.ru.nl | *-------------------------------------------------------------------------* *-Einde-------------------- Neder-L, no. 0803.b --------------------------*
Laat een reactie achter