Op donderdag 14 oktober 2010 opent de Universiteitsbibliotheek Leiden de tentoonstelling Facebook in the Sixteenth century? The Humanist and Networker Bonaventura Vulcanius. De tentoonstelling geeft een fascinerend beeld van de netwerken van geleerden die ontstonden in het zestiende- en zeventiende-eeuwse Europa. Er zijn bijzondere Leidse drukken (o.a. van Plantijn en Raphelengius), brieven (o.a. van Erasmus), manuscripten en geschilderde en gegraveerde portretten van Vulcanius te zien. Topstuk is het Album Amicorum van Vulcanius uit de collectie van de Koninklijke Bibliotheek van Brussel.

Geen Hyves of Facebook om te netwerken…
De humanist Bonaventura Vulcanius (of De Smet in het Nederlands) (1575-1614) was een echte netwerker. Maar hoe creëer je een netwerk zonder de moderne communicatiemiddelen zoals Hyves en Facebook die ons nu ter beschikking staan? Vulcanius gebruikte hiervoor een Album Amicorum, een vriendenboek, waarin tijdgenoten blijk gaven van hun vriendschap of waardering voor de bezitter van het album. Vulcanius gebruikte het Album bewust als een instrument voor PR en voor de publiciteit van zijn eigen persoon en zijn werk. In het album van Vulcanius, dat zich in de collectie van de KB van Brussel bevindt, komt de wedijver scherp naar voren wie de meest intelligente bijdrage weet te leveren. De bijdragen zijn ontleend aan de klassieke oudheid en de Kerkvaders en zijn geschreven in het Latijn, Grieks, Hebreeuws en Frans. Slechts twee tekeningen verbreken het ritme van de 103 tekstbijdragen in het album.

Humanist in Leiden
Vulcanius was een geleerde zonder grenzen. Hij leefde en werkte in De Nederlanden, Spanje en Duitsland. Hij was secretaris van Filips van Marnix van St. Aldegond in Antwerpen in 1577. In 1581 werd Vulcanius benoemd tot professor in de Griekse taal aan de Universiteit Leiden. Hij zou deze leerstoel bezetten tot 1601. Hij was tevens secretaris van de Senaat, een zeer belangrijke functie binnen het bestuur van de universiteit. Al tijdens zijn leven verkocht Vulcanius delen van zijn eigen bibliotheek aan de Universiteitsbibliotheek. Vulcanius kan worden gezien als een van de meest belangrijke figuren van het zestiende-eeuwse Humanisme in Leiden.

Vriendenboek
De Universiteitsbibliotheek Leiden bezit een groot aantal Alba Amicorum. Duizenden verzen, gedichten en Bijbelse motto’s geschreven door studenten en geleerden vormen als het ware een sociaal netwerk. De meeste bijdragen (soms vergezeld van tekeningen of familiewapens) zijn getuigenissen van vriendschap, maar vormen tegelijkertijd een logboek van studie of een reisverslag langs belangrijke academies. Een album is een Wie is wie, een publieke blijk van waardering en een getuigenis ineen.

De tentoonstelling Facebook in the Sixteenth century? The Humanist and Networker Bonaventura Vulcanius is te zien van 14 oktober t/m 12 december 2010.

Bij de tentoonstelling verschijnt een rijk geïllustreerde catalogus in het Engels. De catalogus is te koop voor € 15,- (excl. verzendkosten) in de Universiteitsbibliotheek Leiden of te bestellen via e-mail verkoop-publicaties@library.leidenuniv.nl

Bezoek Vulcanius ook op zijn Facebook pagina via http://www.facebook.com (of: http://www.facebook.com/#!/pages/Bonaventura-Vulcanius/ 119614261418500?ref=ts) en ontmoet zijn vrienden online!