De Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience kreeg eind vorig jaar een opmerkelijk cadeau van haar vriendenvereniging. Het gaat om een 17de-eeuws kookboek, een zeldzaam handschrift omdat kookboeken echte gebruiksboeken waren. Op de website van de Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience staat nu een digitale versie van het boek. Kookliefhebbers kunnen dus aan de slag met 17de-eeuwse recepten. Al vraagt teletijdkoken wel wat durf. Jozef Schildermans en Hilde Sels, specialisten in de historische keuken, testten een oud wafelrecept uit en kwamen voor heel wat uitdagingen te staan.

Eind vorig jaar kreeg de Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience een opmerkelijk handschrift van haar vriendenvereniging, het Dotatiefonds voor Boek en Letteren. Het gaat om een 17de-eeuws kookboek met ongeveer honderd recepten.
Kookboeken uit die periode zijn bijzonder zeldzaam. Uit de zeventiende eeuw zijn slechts een dozijn kookhandschriften overgeleverd. Dat komt omdat kookboeken, echte gebruiksboeken waren. Ze stonden niet in de bibliotheek maar in de keuken, om dagelijks geraadpleegd te worden tot ze uiteen vielen en werden weggegooid.
Wie het kookboek heeft geschreven, is niet duidelijk. Er zijn aanwijzingen dat het ontstaan is in het oude hertogdom Brabant. Binnenin staat de naam ‘Elvere Cob’ vermeld, die het boek ooit in haar bezit moet gehad hebben maar wat niet betekent dat zij de recepten ook heeft genoteerd.
De nieuwe aanwinst van de Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience vormt een ware schat aan informatie over het dagelijkse leven van 350 jaar geleden. Uit het boek blijkt dat de keuken van de 17de-eeuwse rijkere burgerij een internationaal en modern tintje had: Van hartige ‘toerten’ met vlees (quiches) tot ‘roffioelen’ (ravioli).
De Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience plaatst een digitale versie van het kookboek nu op haar website. Kookliefhebbers die terug in de tijd willen gaan, moeten echter heel wat moeilijkheden overwinnen. Naast het ontcijferen van het oude handschrift en de hertaling van de 17de-eeuwse spelling, kan ook de omrekening van de oude inhoudsmaten en de niet altijd duidelijke vermelding van de kook- of baktijd voor heel wat uitdaging zorgen. Verder is de zoektocht naar de juiste ingrediënten ook nog een hindernissenparcours. Recepten vermelden vergeten ingrediënten zoals ‘verjus’, het recept voor Spaanse hutsepot vraagt verboden producten zoals de spreeuwen en reigers.
Een van de klassiekers is de wafel. Specialisten in de historische keuken Hilde Sels en Jozef Schildermans van www.magirus.net, ontcijferden en testten voor de Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience een van de wafelrecepten uit het Brabants kookboek. En kwamen tot de conclusie dat de 17de-eeuwse keuken niet bepaald ‘light’ was.
Als bewaarbibliotheek van het Vlaamse culturele erfgoed heeft de Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience tal van documenten over het dagelijkse leven in haar collectie. In de rekken staan ook kookboeken, gaande van de klassiekers van de Boerinnenbond tot exemplaren van de tv-kok generatie. Het nieuw verworven kookhandschrift is in goed gezelschap bij zijn tijdsgenoten ‘Den verstandigen kock’ van Franciscus van Sterbeeck, het ‘Kook-boeck’ van Antonius Magirus en het hoogtepunt uit de collectie het ‘Cock bouck’, een handschrift dat maar liefst 231 recepten bevat en dat al honderd jaar in het bezit is van de Erfgoedbibliotheek.

Het kookboek is vanaf 2 februari 2011 downloadbaar van de website van de Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience: http://www.consciencebibliotheek.be