Door Charlotte Goulmy

Een paar jaar geleden zag ik een beroving. Van een veel te kleine afstand. Je hersenen doen dan iets geks. Ze gaan in survivalmodus. Wie is waar, wie doet wat, wie ziet wat, waar is de escaperoute en wie moet 112 bellen? In films gaat het beeld dan over op slow-motion, vaak in zwart-wit met sombere voice-over. Dat gevoel heb ik nu al ruim drie dagen. Ik overzie, met moeite, een situatie die alle karakteristieken heeft van een (bijzonder geraffineerde) roofoverval.

Toen ik me verkiesbaar stelde als kandidaat voor de Deelnemersvergadering van het Lerarenregister^*) was dat uit nieuwsgierigheid. Het leek me zinvol om reeds in het beginstadium mee te kunnen praten over iets essentieels als een database «van voor en door» alle docenten. De deadline was 16 juli 2017, ik heb me de 15e ingeschreven. Gewoon om te zien wat er eigenlijk aan de hand was met dat register waar men zo epidermisch op reageerde. Ik was al wel ergens bang voor een lijk in de kast, maar wist toen nog niet dat het mijn eigen lijk was…

Op 27 juli 2017 verscheen dit artikel van de onvolprezen Patrick Woudstra.  Dat had hij beter een maandje eerder kunnen schrijven… Ik las het in eerste instantie ontspannen maar legde het snel weer weg. Zo erg kon het toch niet zijn gesteld met mijn supergoed georganiseerde democratische kikkerlandje? Ik probeerde het te vergeten maar het knaagde. Toen herlas ik het een keer of drie. Toen heb ik het geprint. Toen heb ik er een potlood bij gepakt en daarna sloeg de vertwijfeling toe. Ik sta op de lijst voor die club!

Eén voor één ben ik de door mij onderstreepte punten uit gaan pluizen en het viel me in eerste instantie wel mee. Waar Liesbeth Verheggen bijvoorbeeld zei dat er bij de Algemene Onderwijsbond (AOb) unaniem voor het register was gestemd, bleek uit de notulen dat er niemand was opgestaan en had gezegd: Ik ben het hier niet mee eens. Ik mag het geen hamerstuk noemen, hoe dit wel heet kan niemand me uitleggen:

Concept BESLUITENLIJST van de 76e Algemene Vergadering van de AOb gehouden op zaterdag 21 juni 2014 in de Jaarbeurs te Utrecht Onder punt 5:
De AV stemt in met het voorstel inzet AOb op dit dossier, zoals genoemd in stuknr. 14.0620.

Dus er is door niemand voor of tegen gestemd. Ik zou dat ook zo brengen als ik Verheggen was. Beetje crea maar niet pertinent zwart fout. Niemand was tegen dus was iedereen voor. Zoiets. Desalniettemin schrijft de Algemene Onderwijsbond op 6 oktober dat jaar op hun eigen site:

«Sander Dekker, staatssecretaris van Onderwijs, wil hoe dan ook inschrijving bij wet verplichten: geen inschrijving en onvoldoende punten in de bijscholing betekent wat hem betreft geen baan in het onderwijs. ‘Over de beschermde status van het beroep wil hij niet spreken’, zegt Dresscher. ‘Op die manier blijft alleen een extra ontslaggrond over. Dat is geen lerarenregister maar een strafregister.»

Zo ontzettend unaniem voor invoering klinkt dat nu ook weer niet…. Hadden ze Dresscher in de kelder opgesloten toen ze niet gingen stemmen? Is hij daar inmiddels weer uit? Kan iemand even kijken?
Ik citeer even de woorden van @PatrickWoudstra op Twitter:

«Ze proberen hier instemming met de inzet te verkopen als instemming met het eindresultaat. Terwijl dit toch echt iets anders is!»

Wat wel echt fout bleef was het zinnetje uit zijn artikel «van voor en door de leraar». Als ik, leraar, niet weet dat dit register niet langer vrijwillig is maar dwingend verplicht wordt, als ik, leraar, niet weet dat dit ooit vrijwillige register civiele consequenties kan hebben voor mijn arbeidsovereenkomst, als ik, leraar, niet weet dat dit register achter mijn rug om, mijn directie gaat vertellen over wat ik zoal nalaat, dan is dan niet «van voor en door». Dan is dat tegen de leraar, over de leraar.

De werkgever krijgt slechts een voortgangs-alert om de leraar tijdig te faciliteren om aan de eisen van de beroepsgroep te kunnen voldoen.

— Onderwijscoöperatie (@Onderwijscoop) 8 augustus 2017

Ik heb (limiet in paniek) de Onderwijscoöperatie gebeld en kreeg het nummer van hun directeur, Annet Kil. Zij kon mij zeker uitleggen hoe het zat. Annet belde mij snel terug, samen met Geertjan Sinke. Het gesprek duurde bijna een uur en was, ik kan niet anders zeggen, geruststellend en prettig. Beiden namen alle tijd voor mijn beginnersvragen en aan het eind van dat gesprek had ik niet meer de indruk dat het een slangenkuil was die was opgericht tegen de leraar.

Op één punt schaamde ik me een beetje. Ik wist niet dat de vakverenigingen al hun leden hadden geconsulteerd over hun steun aan dat register. Ik was zelf lid van Levende Talen en kon me dat niet herinneren. Maar ik mis wel eens een mail en eigenlijk had ik me tot nu toe niet echt verdiept dus dat zou ongetwijfeld aan mij liggen. Ik heb het Annet nadrukkelijk en bij herhaling gevraagd. Zij weet zeker dat al die verenigingen hun leden hebben gepeild. Alle leden van alle vakverenigingen, ook van Levende Talen, zijn om hun mening gevraagd. Bestuurders gaan namelijk geen dingen doen waar hun leden faliekant tegen zijn. Annet Kil heeft van de vakverenigingen gehoord dat die consultaties plaats hebben gevonden. Ook bij mijn eigen Levende Talen. Ik geloof Annet Kil.

Ik heb om me heen gevraagd wie er om zijn of haar mening is gevraagd omtrent dat register. Ik heb het ook op Twitter gevraagd, 91 procent… niet. In mijn daadwerkelijke omgeving 100 procent niet. Ik heb niemand in de ogen kunnen kijken die geconsulteerd is over dit nu Dwingend Verplichte Register, met Civiele Consequenties voor Ieders Aanstelling met Gratis BigBrotherFunctie.

Patrick Woudstra had dat al gezegd in zijn artikel:

«Men gaat er dus van uit dat de besturen van de lidorganisaties (AOb, CNV, FvoV en Platform VVVO) de mening van ALLE leraren in Nederland vertegenwoordigen. De leraren zelf is echter niets gevraagd.»

Dat kan twee dingen betekenen… Of de vakverenigingen hebben zich er collectief makkelijk vanaf gemaakt door simpelweg tegen de Onderwijscoöperatie te zeggen dat ze hun leden hebben geconsulteerd, maar hebben dat in overdonderende meerderheid niet gedaan, of ze hebben gewoon drie bevriende leden gevraagd, bij een etentje, met iets te veel alcohol, hé ben je ook voor? Ja doe nog maar een glaasje bubbels. Hold the ice…

Dat is dus een ernstige situatie. Ten eerste is de «moeder» van het lerarenregister waarschijnlijk jarenlang succesvol achterbaks voorgelogen, ten tweede blijkt dus dat het zo dringend noodzakelijke draagvlak niet bestaat:

«Volgens het Onderwijsakkoord dat in september 2013 gesloten wordt moet 40 procent van de leraren zich hebben ingeschreven om het register te kunnen verplichten. Anders zou er niet genoeg draagvlak zijn onder leraren. Maar er staat ook in dat Dekker, de staatssecretaris ‘andere instrumenten’ in zal zetten om het lerarenregister in 2017 verplicht te maken als niet genoeg leraren zich vrijwillig inschrijven. Met de aanmeldingen voor dat vrijwillige register loopt het sinds het in 2012 in het leven werd geroepen, zacht gezegd, niet echt storm. In het jaarverslag 2014 van de Onderwijscoöperatie staat dat aan het eind van dat jaar ruim 22.000 leraren een account hebben aangemaakt op de website registerleraar.nl. Dat is zo’n tien procent. Er is bovendien een groot verschil tussen leraren die alleen een account hebben aangemaakt en leraren die daadwerkelijk geregistreerd staan. Aannemelijker is dat eind 2014 slechts 5 procent van de leraren in Nederland geregistreerd staat. De boodschap is duidelijk: leraren willen zich niet inschrijven.»

Op Twitter wijst @Sjoerdysnijder me erop dat Jet Bussemaker, de PvdA-minister, niet heeft ingegrepen. Maar als zij nu Annet Kil geloofde, die op haar beurt de Overkoepelende Vakverenigingen geloofde? Kan het dan zijn dat de dames geheel te goeder trouw in Dekkers val zijn gelopen?

Van de politieke achtergrond van Annet Kil weet ik niks, maar van Jet Bussemaker kun je toch niet denken dat ze zou zijn voor een BigBrotherScenario met Intrinsieke Arbeidsrechtelijke Consequenties? Dat iemand uit de klas moet als hij of zij uit principe niet mee wil werken aan een fatally flawed register? Dat iemand niet mee wil werken aan wat de Algemene Onderwijsbond zelf een strafregister noemt?

Ik ben voor een register. Ik vind het belangrijk dat docenten die in contact staan met minderjarige kinderen met rugnummer bekend zijn. Ik vind het belangrijk dat iedereen kan zien dat ik wel iets van een achtergrond heb in mijn vak. Ik zou best in dat register willen opscheppen over de kunstjes die ik kan. Die kunstjes zijn niet verplicht maar naam en opleiding, helemaal prima. Ik zou ook willen pleiten voor het opnemen van strafbladen. U ziet, ik ben niet tegen alles van een register. Wel tegen alles van DIT register.

Een Onvrijwillig Verplicht Dwingend BigBrotherStrafRegister met Rode Alarmknop naar mijn directeur kan niet «van voor en door» de leraar zijn. Temeer daar dat Nieuwe Verplichte Onvrijwillige Register gevuld moet worden met de basisinformatie van de werkgever! Ik hoef me voor dit register niet in te schrijven. Mijn baas moet dat voor mij doen. Ook als ik dat niet wil. Omdat het van, voor en door mij is. Namelijk.

Ik denk dat het eerste dat de Gekozen Leden van Het Verplichte Onvrijwillige Lerarenregister Zonder Draagvlak moeten doen is een referendum uitschrijven onder alle docenten van Nederland om hen te vragen OF zij voor het Vrijwillige of het Onvrijwillige Register zijn. Pas dan, als ze draagvlak hebben gevonden, hebben zij recht van spreken. Ik trek me dus terug. Ik ga niet als een soort PVV’er in het Europees Parlement zitten. Misschien over een paar jaar. Als er een legitieme grondslag bestaat. Als het geen Strafregister meer is volgens de Algemene Onderwijsbond. Als Levende Talen mijn stem heeft gevraagd.

Dit was een geslaagde beroving. Op klaarlichte dag. Het register is nu de wet. Het bestaat. Nu moeten we het net zo invalide maken als het illegitiem is. Het register is gebouwd op een verborgen gebrek. Er is geen aantoonbaar draagvlak. Mijn hersenen doen iets geks. Ze gaan in survivalmodus. Wie staat waar, wie doet wat, wie weet wat, is er nog een escape route en hoort 112 dit wel op tijd?

^Noot
*) Wet Beroep Leraar per 1 augustus 2017 van kracht. Kandidaten voor afvaardiging Deelnemersvergadering kunnen zich melden: www.beroepseer.nl

Dit blog verscheen eerder op Beroepseer.