Nieuw leerboek Nederlands in het Japans

Door Anne Dykstra

Van de Germanist Makoto Shimizu  is onlangs een nieuw leerboek Nederlands voor gevorderden verschenen. De doelgroep bestaat uit Japanstaligen die zich willen verdiepen in het Nederlands. Shimizu (1958) is sinds 2000 hoogleraar taalkunde aan de Faculty of Humanities and Human Sciences, Hokkaido University. Hij beheerst mondeling en schriftelijk verschillende talen, waaronder Duits, Nederlands en Fries. Hij is in 2006 gepromoveerd op Grammatika fan it Westerlauwersk Frysk: in systematyske beskriuwing fan in moderne Noardseegermaanske taalstruktuer.

In een kort interview via e-mail vroeg ik hem of hij een idee heeft hoeveel mensen er in Japan belangstelling voor het Nederlands hebben. Op mijn in het Fries gestelde vraag antwoordt hij: ‘Ik bin der net alhiel wis fan. Neffens my bestiet der gjin statistyk foar, mar ik tink dat der in soad minsken binne dy’t besykje (wolle) om Nederlânsk te learen. Yn Japan binne der op ’t stuit yn totaal mear as 10 grammatika’s Nederlânsk en 2 wurdboeken Nederlânsk-Japansk te keap. Fierders hawwe wy inkelde lytse wurdboeken en oefenboeken Nederlânsk ta ús foldwaan. Dizze feiten litte sjen dat de Japanners al sûnt 400 jier altiten grutte niget hawwe oan it Nederlânsk en de Nederlânsktalige kultuer.’

Tot zijn spijt wordt het Nederlands in Japan niet meer als hoofdvak aangeboden, maar hij is blij dat het aan de universiteit van Nagasaki nog wel mogelijk is om Nederlands te leren in het kader van ‘artes liberales’.

Zelf heeft hij op dit moment een promovendus die zich bezighoudt met contrastieve studies van het Nederlands en Afrikaans. Een tweede promovendus specialiseert zich in het Nederduits. De laatste studeert nu in Kiel, waar hij ook Fries leert van professor Jarich Hoekstra.

Shimizu heeft in Japan al vaker over het Nederlands gepubliceerd. Zijn Taalkoning Nederlands (Japans: Zero kara hanaseru orandago) (Tokyo: Sanshusha 2008, ISBN 978-4-384-05472-9) is al toe aan de zesde druk. Van Grondtrekken van het Nederlands (Japans: Orandago no kihon)’(Tokyo: Hakusuisha 2007, ISBN 978-4-560-06777-2) is in 2014 een geheel nieuwe editie verschenen (ISBN 978-4-560-08662-9). Van de Cursus Hedendaags Nederlands (Japans: Gendaiorandago nyûmon)’ (Tokyo: Daigakusyorin 2004, ISBN 4-475-01867-6) is een tweede druk verschenen.

Het boek dat ik hier aankondig, is met 382 pagina’s volgens Shimizu ‘de grutste grammatika Nederlânsk yn Japan’. Het boek maakt o.a. gebruik van materiaal uit kranten en tijdschriften. Veel voorbeelden moeten de lezer op weg helpen. Aan de voorbeeldzinnen te zien, moet de gebruiker inderdaad al een brede kennis van het Nederlands hebben:

• Tijn zegt dat hij ziek is, maar volgens mij heeft hij gewoon een baaldag.
• Lieve help, voetbal! Dan blijf ik nog liever thuis.
• Neem nog maar een aspirientje, dat wil nog wel eens helpen.
• Omdat we geen onderdak konden vinden in een hotel, hebben we in de auto moeten slapen.

In deel 1, het praktische gedeelte, krijgt de gebruiker informatie over de uitspraak en de spelling van het Nederlands, en over hoe hij cijfers, plaatsnamen en namen moet lezen.

In deel 2 worden de basisprincipes van de grammatica uitgelegd en er zijn oefeningen om de grammatica in de praktijk toe te passen. De gebruiker zou hierna al eenvoudige Nederlandse teksten moeten kunnen lezen.

Deel 3 biedt gedetailleerde uitleg van ingewikkelder grammaticale zaken. Deel 3 bevat ook teksten over de Nederlandstalige cultuur, bedoeld om gevorderde leesvaardigheden te ontwikkelen. Die teksten hebben titels als: ‘Het Belgische compromis’, ‘Wandtapijten en kant’, ‘Trappistenbier’ en ‘De Nachtwacht’.

Achterin het boek vinden we nog lijsten van werkwoorden en hun vervoegingen en een uitgebreide Nederlands-Japanse woordenlijst. Er zijn ongeveer 2500 trefwoorden en ongeveer 340 voorbeelden en zinnen. 

Bij het boek hoort een CD met daarop teksten uitgesproken door o.a. de Nederlandse foneticus Tseard de Graaf. Op mijn oude iMac produceerde de CD overigens alleen maar stilte. Heel zen, maar waarschijnlijk niet de bedoeling.

Helaas kan ik hier niet meer doen dan het boek aan te kondigen. Een bespreking zit er niet is, want ik lees geen karakter Japans. Mijn hoop is dat er onder de lezers van Neerlandistiek iemand is die wel een bespreking aandurft.

Voor deze aankondiging heb ik, naast het boek, gebruik gemaakt van https://www.sanshusha.co.jp/np/isbn/9784384057775/ en GoogleTranslate.
Meer informatie over Shimizu, inclusief zijn emailadres, vindt u hier.
De liefhebber wijs ik graag nog even op een (gedateerde) webpagina van Mercator over Fries en Nederlands in Japan.

Makoto Shimizu. Nederlands voor Japanners. Tokio, 2019. Bestelinformatie bij de uitgever.