De Maatschappij der Nederlandse Letterkunde te Leiden heeft in haar bestuursvergadering van 11 maart 2020 de volgende prijzen toegekend:

1) de Lucy B. en C.W. van der Hoogtprijs 2020 aan Mirthe van Doornik

voor haar prozadebuut Moeders van anderen.  

Deze in 1925 ingestelde prijs is in de taal van het reglement een ‘prijs van aanmoediging’, tegenwoordig ook wel ‘stimuleringsprijs’ genoemd. Hij wordt ieder jaar uitgereikt, afwisselend in de categorieën poëzie en proza, aan een schrijver van wie in de voorgaande jaren haar/zijn eerste of eerste twee publicaties zijn verschenen. 

De bekroonde roman Moeders van anderen verscheen in 2018 bij Uitgeverij Prometheus. De prijs bestaat uit een glasobject en 7.500 euro.

Enkele passages uit het juryrapport:   

“Te midden van veel autobiografisch en zogezegd ‘echt gebeurd’-proza valt haar roman op door de stilistische kwaliteiten, subtiel én humoristisch, loepzuiver en indringend, emotioneel en met de juiste distantie. De titel alleen al getuigt van een scherp en verrassend waarnemingsvermogen: wie zijn die ‘moeders van anderen’? En waarom kijken kinderen naar ‘moeders van anderen’? In die titel kunnen we ons meteen herkennen: misschien zijn de andere moeders beter dan onze eigen moeder. […] Een allesoverheersend gevoel van onveiligheid doortrekt de roman. De zusjes weten nooit welke moeder ze zullen aantreffen, nu eens de liefdevolle en dan weer de dronken moeder, een knuffelende, een afstandelijke, een moeder vol berouw en schuldgevoel, nu eens de moeder die zich hult in een groene trui (‘op donderdag altijd in het groen’), een die de keuken gerust onder een laag vet laat zitten. Maar hoe beklemmend de wereld van Van Doornik ook is, dankzij haar perfect gevoel voor understatement en scherpe observaties weet ze het verhaal telkens op een universeel niveau te tillen.”

“Voor de jury van de Van der Hoogtprijs zijn enkele aspecten van fictie beslissend: structuur, ritme, compositie, stijl. Moeders van anderen is, in tegenstelling tot veel non-fictiewerken geen feitenrelaas maar de weergaloze evocatie van ontwrichting, waarvan de wortels in de jeugd liggen. […] Het is om zowel inhoudelijke als stilistisch-compositorische redenen dat de jury het pure en overtuigende prozadebuut Moeders van anderen voordraagt voor de Van der Hoogtprijs 2020 van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde. Met deze unanieme keuze wil de jury graag onderstrepen dat het genre roman in de huidige tijd, gekenmerkt door nadruk op het journalistiek-documentaire, zeer indrukwekkend kan zijn.”

De Commissie van voordracht bestond uit Hanneke van Eijken, Kester Freriks (voorzitter), Pia de Jong, Gerard Raat en Yves T’Sjoen.

Eerdere laureaten van de Van der Hoogtprijs (proza) zijn onder meer Lize Spit, Niña Wijers, Merijn de Boer, Bert Natter, Erwin Mortier, Arthur Japin, Wessel te Gussinklo, Margriet de Moor, Thomas Rosenboom, Frank Martinus Arion, Anna Blaman.

---

2) de Henriette Roland Holstprijs 2020 aan Nicolien Mizee voor haar boeken De kennismaking en De porseleinkast

Deze in 1957 ingestelde prijs is in de taal van het reglement een ‘prijs voor een in druk verschenen en in de Nederlandse taal geschreven werk van proza, poëzie of toneel dat zowel uitmunt door sociale bewogenheid als door literair niveau’. Hij wordt sinds 1984 eens in de drie jaar uitgereikt. Het bekroonde werk moet voor het eerst in druk verschenen zijn in de zes jaar, voorafgaande aan het jaar waarin de prijs wordt verleend. De boeken De kennismaking en De porseleinkast verschenen in respectievelijk 2017 en 2018 bij Uitgeverij Van Oorschot. De prijs bestaat uit een oorkonde en 3.000 euro.

Mizee bundelde in de twee boeken haar faxen aan scenarioschrijver Ger Beukenkamp, bij wie zij vanaf januari 1994 lessen volgde aan de Schrijversvakschool ’t Colofon in Amsterdam. Volgens de Commissie van voordracht zijn de faxen ‘meesterlijk geformuleerd’, de commissie oordeelt verder o.a.: 

“In haar faxen brengt Mizee verslag uit van de periode waarin ze haar eerste romans concipieerde. Nauwgezet geeft ze weer hoe haar schrijverschap zich heeft ontwikkeld. In het bijzonder waardeert de jury Mizee’s sprankelende stijl, haar sterke humor, authentieke onaangepastheid, invoelbare wanhoop en niet in de laatste plaats ook haar genadeloos eerlijke zelfanalyse. […]

Ondanks haar intelligentie, keurige achtergrond en gedegen schoolopleiding leeft de hoofdfiguur uit De kennismaking en De porseleinkast al jaren van een karige uitkering. Mizee doet op een indringende manier verslag van haar gevecht met uitkeringsinstanties om erkenning te krijgen voor haar levenslange arbeidsongeschiktheid. Zonder dat het met zoveel woorden wordt gezegd bevatten deze twee boeken daarmee ook een aanklacht tegen de manier waarop individuen door zorg en onderwijs worden geconditioneerd en geüniformeerd.” 

De Commissie van voordracht bestond uit Sander Bax, Elsbeth Etty en Jaap Goedegebuure. 

Eerdere laureaten van de Henriette Roland Holstprijs zijn onder meer Alfred Birney, David Van Reybrouck, Tom Lanoye, Johan de Boose, Bas Heijne, Evelien Gans, Geert Mak, Inez van Dullemen, Lieve Joris, Wim de Bie, Jan Hein Donner en Theun de Vries.