Op 30 oktober is het tien jaar geleden dat Harry Mulisch overleed. Samen met W.F. Hermans en Gerard Reve vormde hij ‘de grote drie van de Nederlandse literatuur’. Hij leeft voort in zijn uitzonderlijke oeuvre dat voor het grootste gedeelte tot stand kwam in zijn werkkamer, een ware schatkamer waarin niets aan het toeval is overgelaten. Alle boeken, prenten, beelden en voorwerpen hebben iets te maken met zijn werk en sommige objecten komen er zelfs herkenbaar in voor. Mulisch was een opvallende persoonlijkheid die niet alleen zijn werkkamer, maar ook zijn imago zorgvuldig cureerde en daardoor ongrijpbaar leek. Wie een kijkje neemt in zijn werkkamer leert hem tóch beter kennen, als mens en als schrijver. Het Literatuurmuseum in Den Haag, dat de literaire nalatenschap van Mulisch in zijn collectie heeft, presenteert met de online tentoonstelling De oneindige Mulisch op literatuurmuseum.nl een avontuurlijke reis door zijn universum.

‘Mijn eigen land’

‘In deze kamer ben ik de hele dag, er is niets in te vinden dat niet onmiddellijk verband houdt met mijn werk. Het is verboden terrein voor kranten, post, bankafschriften en wat verder nog met het dagelijks leven te maken heeft, net zoals dat in elk ander laboratorium het geval is’, schrijft Mulisch in Het zevende land. Hij woonde en werkte van 1958 tot aan zijn dood in 2010 in het pand aan de Amsterdamse Leidsekade. In zijn werkkamer – die hij omschreef als ‘mijn eigen land’ – kreeg het overgrote deel van zijn oeuvre gestalte. Het is tot op de dag van vandaag alsof de schrijver elk moment kan binnenstappen om zich te laten omringen door zijn boeken en manuscripten, maar ook de grote collectie (kunst-)objecten die een gestolde weergave vormen van zijn visie en leven. Met deze uitvoerige online tentoonstelling maakt het Literatuurmuseum het nu voor elke literatuurliefhebber mogelijk door Mulisch’ universum te dwalen.

Online platform

De oneindige Mulisch is gelanceerd in tijden waarin menigeen op zoek is naar coronaproof vermaak, maar dat is niet de reden waarom deze tentoonstelling is samengesteld. Literatuurmuseum.nl manifesteert zich al jarenlang als een online platform, voor zowel literatuurliefhebbers, wetenschappers als het onderwijs, waarop grote en kleine verhalen uit de Nederlandse literatuur tot leven komen. De tiende sterfdag van Harry Mulisch vormde voor het museum aanleiding om de spotlight op zijn leven en werk te zetten. Aan de hand van vier thema’s – de mens, de schrijver, de Tweede Wereldoorlog en de alchemist – en vele bijzondere objecten gaat er op de website een bijzondere wereld open. Speciale dank voor de totstandkoming van de tentoonstelling gaat uit naar het Harry Mulisch Huis.

Literair erfgoed

“Op onze website zeggen we onder andere dat literatuur ontroert, vermaakt en hoop geeft. En dat literair erfgoed een magische spiegel is waarin we zien wie we ooit waren, wie we zijn en wie we kunnen worden, als individu én als samenleving. Met De oneindige Mulisch brengen we een eerbetoon aan een van de grootste schrijvers die ons land ooit heeft gekend. Niet alleen bedoeld voor de liefhebbers van zijn werk, maar zeker ook om nieuwe generaties met hem te laten kennismaken”, aldus Aad Meinderts, directeur van het Literatuurmuseum.

Andere initiatieven

Behalve deze tentoonstelling is de tiende sterfdag van Mulisch ook aanleiding voor andere initiatieven. Er verschijnen vier nieuwe boeken van en over de schrijver: De wondergrijsaard van Onno Blom over het late leven van Mulisch, een heruitgave van Mulisch’ verhalenbundel Het Mirakel, een nieuwe bundeling van reeds gepubliceerde en nog ongepubliceerde aforismen, notities en observaties onder de titel Ik kan niet dood zijn (samengesteld door Kitty Saal en Johan Kuiper) en Zo’n genie ben je nu ook weer niet, een boek met brieven van Mulisch en zijn ouders, bezorgd door Robbert Ammerlaan. Verder verschijnt op 30 oktober de eerste aflevering van de podcastserie De Mulisch-tapes, onder andere te beluisteren via Soundcloud, en op 26 oktober is op NPO2 de documentaire te zien die Coen Verbaak over Mulisch maakte.