De DBNL. Je kent haar wel. Maar wat gebeurt er allemaal achter de schermen? En wat kun je er allemaal mee? Ryanne Keltjens, coördinator van de DBNL bij de KB (Den Haag), en Sarah Fierens, projectleider DBNL in Vlaanderen bij de vwz Vlaamse Erfgoedbibliotheken, vertellen je er meer over.
Literaire klassiekers en secundaire literatuur, werken over taal- en taalkunde, cultuurhistorische sleutelteksten, je vindt ze in de DBNL. Hoe komt die collectie eigenlijk tot stand? En in hoeverre beïnvloedt het maatschappelijke debat, bijvoorbeeld rond de canon, de DBNL?
Collectievorming
Op dit moment omvat de DBNL-collectie zo’n 17.500 boeken en tijdschriftjaargangen en er komen maandelijks nieuwe teksten bij. De adviescommissie DBNL-collectie adviseert over de selectie van teksten die gedigitaliseerd worden. Indien nodig wordt er advies ingewonnen van experten uit het vakgebied.
Voor literaire werken is de negendelige reeks Geschiedenis van de Nederlandse literatuur het uitgangspunt. De collectievorming richt zich daarmee dus op literair erfgoed uit Nederland en Vlaanderen, aangevuld met secundaire literatuur. Wetenschappelijke studies, lexica en literatuurgeschiedenissen vind je namelijk ook in de DBNL. Indien nodig worden er aparte selectiecriteria opgesteld voor specifieke genres of deelgebieden uit de literatuur die anders onderbelicht zouden blijven, zoals de jeugdliteratuur. Ook voor de taalkundige werken in de DBNL werden selectiecriteria opgesteld, in nauw overleg met taalkundigen.
Ook is het mogelijk een digitaliseringsverzoek in te dienen bij de DBNL. Daarover vertellen we je later in deze reeks meer.
Meerstemmigheid
De manier waarop voor de DBNL literaire werken geselecteerd worden, brengt onherroepelijk met zich mee dat bepaalde stemmen niet gehoord worden. De literatuurgeschiedenis beschrijft namelijk alleen auteurs en werken die in meer of mindere mate gecanoniseerd zijn. De DBNL-collectie weerspiegelt dus – met enige vertraging – de canon van het moment.
Zoals in het huidige DBNL-beleidsplan te lezen is, wordt op dit moment gewerkt aan het meerstemmiger maken van de DBNL-collectie. Hiervoor worden hiaten in de collectie geïdentificeerd en worden aanvullende selectiecriteria opgesteld, bijvoorbeeld voor werken van vrouwen en werken uit en over Caribisch Nederland.
Van selectie naar collectie
DBNL-digitalisering is een tijdrovend en prijzig proces. De middelen zijn beperkt en er moeten steeds keuzes worden gemaakt welke geselecteerde titels als eerste in aanmerking komen voor digitalisering. Bovendien zijn er allerlei praktische hobbels: soms lukt het bijvoorbeeld niet om een boek te bemachtigen dat gescand kan worden, of is het werk moeilijk te digitaliseren vanwege de gebruikte drukletter.
Al met al kan het soms jaren duren voor een geselecteerde titel ook daadwerkelijk beschikbaar wordt gesteld in de DBNL. De DBNL is niet voor niets een langetermijnprogramma. Het betekent ook dat het vergroten van de meerstemmigheid van de collectie helaas niet van de ene op de andere dag gerealiseerd is.
Nog meer weten over de DBNL? Houd deze reeks in de gaten of kijk eens bij de veelgestelde vragen op de website.
Laat een reactie achter