OPROEP VOOR BIJDRAGEN

Cultuurtransmissie tussen Afrikaans en Nederlands: de rol van intermediërende actoren (redactie Alwyn Roux en Yves T’Sjoen)

Een literatuuroverzicht waarin verbintenissen tussen meerdere taal- en cultuurgebieden en diverse literaire polysystemen het uitgangspunt zijn, kan niet volstaan met een descriptieve benadering of een louter op auteurs en tekstproductie gerichte studie. De dynamische processen van productie, distributie en receptie in meertalige literair-institutionele contexten bepalen de beeldvorming van een anderstalige literatuur in een cultuurgebied of taalgemeenschap. Dat geldt ook voor de Afrikaanse en Nederlandstalige literatuur. Beide “kleinere literaturen” vertonen tal van institutionele en poëticaal-esthetische correlaties, vooral gelet op een aanzienlijke mate van taalverwantschap, naast evidente verschillen gezien de zeer uiteenlopende maatschappelijke, culturele en historische contexten waarin de literaturen van het Afrikaans en het Nederlands functioneren. Een literatuurgeschiedenis over een eeuw van kruisbestuiving, contacten en verbanden, vanaf pakweg 1925 toen Afrikaans een ambtelijk statuut verkreeg als officiële taal van Zuid-Afrika, moet aandacht hebben voor literair-culturele omgevingen die in de Lage Landen en in Zuid-Afrika verschillend zijn.

Naast voorhanden afzonderlijke, op natie en/of taal- en cultuurgebied gerichte literatuurgeschiedenissen zal een historische studie met de klemtoon op wisselwerking en dialoog tussen Afrikaanse en Nederlandse literatuur inzicht bieden in culturele contacten, maatschappelijke en politieke inbedding, raakvlakken tussen en verwevenheid van diverse literaire culturen die de voorbije eeuw op bijzondere en particuliere wijze veelvoudige relationele verbanden laten zien. Het complex van convergenties en divergenties tussen literaturen en culturen laat vanuit internationaal oogpunt tezelfdertijd beter de particulariteit zien van literaire systemen.

We kunnen wederzijds, in Zuid-Afrika respectievelijk in de Lage Landen, interesse genereren door het tweetalig literair en cultureel grensverkeer te laten zien, de ontwikkeling van poëticale of institutionele kruisbestuivingen te bestuderen tussen taal- en cultuurgebieden. Een complementaire literatuurgeschiedenis naast bestaande op taal gerichte panorama’s besteedt aandacht aan actoren die het intermediërende proces van cultuurtransfer en teksttransmissie mogelijk maken. Het zijn precies deze agenten die het intercontinentale vertoog over literatuur tussen Afrikaans en Nederlands hebben bevorderd en stimuleren. Literaire auteurs, vertalers, uitgevers, tijdschriftredacteurs, academici, recensenten en journalisten, festivalorganisatoren, subsidiënten zoals letterenfondsen of particuliere culturele organisaties: velen spelen een rol in het prismatisch intermediërende proces. De transmissie werkt in beide richtingen.

Het boek bundelt artikels waarin in het bijzonder sleutelfiguren centraal staan in het proces van cultuurtransmissie in de dialoog tussen Afrikaans en Nederlands. Met het boek wordt een bijdrage geleverd voor een literatuurhistoriografie die inzet op interculturele gesprekken tussen taalverwante maar verschillende en met elkaar interactieve literaire culturen, in een wereld van meertaligheid en culturele diversiteit.

Voorstellen voor bijdragen kunnen worden verstuurd naar de samenstellers Alwyn Roux (erouxap@unisa.ac.za) en Yves T’Sjoen (Yves.TSjoen@UGent.be).

Het boek is aangekondigd voor opname in de de peer reviewed reeks Lage Landen Studies, uitgegeven door Academia Press (Gent). De inleverdatum voor voorstellen is 30 maart 2022. Wij bezorgen de stylesheet van toepassing in de reeks LLS.

OPROEP VIR BYDRAES

Kultuurtransmissie tussen Afrikaans en Nederlands: die rol van tussengangers (redakteurs Alwyn Roux en Yves T’Sjoen)

’n Literatuuroorsig waarin verbande tussen veelvuldige taal- en kultuurgebiede en verskeie literêre polisisteme die vertrekpunt is, kan nie volstaan ​​met ’n beskrywende benadering of ’n studie wat uitsluitlik op skrywers en teksproduksie gefokus is nie. Die dinamiese prosesse van produksie, verspreiding en resepsie in meertalige literêr-institusionele kontekste bepaal die beeld van ’n anderstalige literatuur in ’n kultuurgebied of taalgemeenskap. Dit geld ook vir die Afrikaanse en Nederlandse literatuur. Beide “klein letterkundes” toon talle institusionele en poëtikaal-estetiese korrelasies, veral in die lig van ’n aansienlike mate van taalverwantskap, benewens ooglopende verskille gegewe die uiteenlopende sosiale, kulturele en historiese kontekste waarin die letterkundes van Afrikaans en Nederlands funksioneer. ’n Literatuurgeskiedenis oor ’n eeu van kruisbestuiwing, kontakte en verbintenisse, vanaf ongeveer 1925 toe Afrikaans amptelike status as offisiële taal van Suid-Afrika verkry het, behoort aandag te gee aan literêr-kulturele omgewings wat in die Lae Lande en in Suid-Afrika verskil.

Benewens die beskikbare afsonderlike literatuurgeskiedenisse wat op nasie en/of taal en kultuur gefokus is, sal ’n historiese studie met die klem op interaksie en dialoog tussen Afrikaanse en Nederlandse letterkunde insig gee in kulturele kontakte, sosiale en politieke inbedding, raakvlakke tussen en verweefdheid van verskeie literêre kulture wat die afgelope eeu op ’n besondere wyse veelvuldige relasionele verbande getoon het. Terselfdertyd toon die kompleks van konvergensies en divergensies tussen letterkundes en kulture die besonderheid van verskillende literêre sisteme beter vanuit ’n internasionale oogpunt.

Ons kan wedersydse belangstelling, onderskeidelik in Suid-Afrika en die Lae Lande, genereer deur die tweetalige literêre en kulturele grensverkeer te toon, die ontwikkeling van poëtikale of institusionele kruisbestuiwing te bestudeer tussen taal- en kultuurgebiede. ’n Komplementêre literatuurgeskiedenis naas bestaande taalgerigte panoramas gee aandag aan akteurs wat die bemiddelingsproses van kultuuroordrag en tekstransmissie moontlik maak. Dit is juis hierdie agente wat die interkontinentale diskoers oor letterkunde tussen Afrikaans en Nederlands bevorder en stimuleer. Literêre skrywers, vertalers, uitgewers, tydskrifredakteurs, akademici, resensente en joernaliste, feesorganiseerders, subsidieerders soos letterkundestigtings of sekere kultuurorganisasies: vele speel ’n rol in die prismatiese tussengangerproses. Die transmissie werk in albei rigtings.

Die boek versamel artikels waarin veral sleutelfigure sentraal staan ​​in die proses van kulturele oordrag in die dialoog tussen Afrikaans en Nederlands. Die boek dra by tot ’n literatuurgeskiedskrywing wat fokus op interkulturele gesprekke tussen taalverwante maar verskillende en interaktiewe literêre kulture, in ’n wêreld van veeltaligheid en kulturele diversiteit.

Voorstelle vir bydraes kan aan die redakteurs Alwyn Roux (erouxap@unisa.ac.za) en Yves T’Sjoen (Yves.TSjoen@UGent.be) gestuur word.

Die boek is geoormerk vir insluiting in die eweknie-geëvalueerde Lage Lande Studies-reeks, uitgegee deur Academia Press (Gent). Die indieningsdatum vir voorstelle is 30 Maart 2022. Ons sal die toepaslike stylblad in die LLS-reeks verskaf.