De Filter Vertaalprijs 2022 is toegekend aan Anne Sytske Keijser, Mark Leenhouts en Silvia Marijnissen voor hun vertaling De droom van de rode kamer van Cao Xueqin.
De jury vatte de prijs op als een eerbetoon aan de creativiteit en het talent van vertalers die nieuwe denk-, belevings- en cultuurwerelden voor de lezer ontsluiten. Het moest ook om een bijzondere vertaling gaan. De droom van de rode kamer voldeed in overtreffende trap aan alle criteria. Het verhaal speelt ver van ons bed, in een andere wereld, een andere cultuur, een volstrekt andere samenleving, met andere normen en waarden, met een ander gevoel voor esthetiek en symboliek, voor sociale verhoudingen. En toch: je leest, je proeft, en je bent verkocht.
Het prijzengeld bedraagt 10.000 euro en werd ter beschikking gesteld door de GAU (Groep Algemene Uitgevers). De GAU geeft hiermee uitdrukking aan het belang dat zij hecht aan goede vertalingen en vertalers. De Filter Vertaalprijs wordt in samenwerking met het ILFU uitgereikt door Stichting Filter en is een bekroning voor de creativiteit van de vertaler bij het oplossen van vertaalproblemen die voortvloeien uit de eigen, bijzondere aard van het te vertalen werk.
Nominaties
Er waren dit jaar zeven vertalers en vijf vertalingen genomineerd: Ingrid Biesheuvel voor Roman van Heinric en Margriete Limborch (Athenaeum – Polak & Van Gennep); Jan van der Haar voor Daar op het plein is niemand van Dolores Prato (De Arbeiderspers); Anne Sytske Keijser, Mark Leenhouts en Silvia Marijnissen voor De droom van de rode kamer van Cao Xueqin (Athenaeum – Polak & Van Gennep); Jacques Meerman voor De geuren van de wereld van Harold McGee (Nieuw Amsterdam); en Djûke Poppinga voor Allah 99 van Hassan Blasim (Uitgeverij Jurgen Maas)
Jury
De jury van de Filter Vertaalprijs 2022 bestond uit Bas Belleman (dichter, journalist en laureaat van de prijs in 2021), Hans Bouman (criticus bij de Volkskrant), Carlijn Brouwer (vertaler en literatuurinkoper in de boekhandel), Christiane Kuby (vertaler en laureaat van de Martinus Nijhoff vertaalprijs, redacteur van Filter) en Caroline Meijer (vertaler, bestuurslid Stichting Filter).
De winnaar werd live bekendgemaakt op woensdag 28 september 2022 in TivoliVredenburg te Utrecht tijdens het ILFU-festival. Het uitgebreide juryrapport wordt na afloop van de uitreiking gepubliceerd op www.tijdschrift-filter.nl en www.ilfu.com en is opvraagbaar.
ILFU – International Literature Festival Utrecht
ILFU is het grootste literatuurfestival van Nederland én een dagelijks online platform voor literatuur. Terugkerende festivalonderdelen zijn de Book Talks met internationale en nationale auteurs, Exploring Stories: schrijvers over urgente thema’s van deze tijd, Young Adult Literature Festival Utrecht (YALFU), programma’s rond meesters uit het literaire erfgoed en programma’s voor nieuw talent zoals het NK Poetry Slam en de Verhalenwedstrijd. De Nacht van de Poëzie vormt jaarlijks de feestelijke afsluiting van het festival.
Bekijk het hele programma op www.ilfu.com
De vertalers en hun mentor Wilt Idema geven een inleiding op het boek en de vertaling in de Leidse Boekensalon: https://www.bibliotheek.universiteitleiden.nl/nieuws/2022/09/online-boekensalon-de-droom-van-de-rode-kamer—vertaling-van-een-chinese-klassieker. Gastheer Garrelt Verhoeven leidt de discussie vol bewondering en met kennis van zaken.
Ik kan daar alleen maar aan toevoegen dat dit boek de Mount Everest van de literatuur is. De Chinese literatuur is de oudste en de rijkste van alle literaturen: zelfs de Griekse en de Franse auteurs halen niet dit niveau van poëtische kracht en filosofische wijsheid. De Hong lou meng (rode·kamer·droom) is daar een duidelijk voorbeeld van. De vertalers hebben vele jaren lang in het tijdschrift voor Chinese poëzie Het trage vuur gewerkt met klassieke en moderne gedichten en prozateksten. In China is de Hong lou meng onafgebroken tot op de dag van vandaag razend populair, als achttiende-eeuwse roman voor de geleerden, als soap voor de televisie, als gemoderniseerde lectuur voor het grote publiek, en als stripverhaal, lied, opera en plaatjesboek voor kinderen. Euripides zegt: uw vader heeft u niet verwekt om alsmaar gelukkig te zijn. Dat zou het motto kunnen zijn van deze meeslepende roman, die ook een knap-vertaalde poëziebundel is.