Gerrit Komrij-prijs 2023

De Gerrit Komrij-prijs 2023 gaat naar Frits van Oostrom voor zijn boek De Reynaert – Leven met een middeleeuws meesterwerk. Het lijkt in eerste instantie een beetje een vreemd boek, want wat is het eigenlijk? Is het een autobiografie? Is het literatuuroverzicht? Is het een duiding van Vanden vos Reynaerde door de eeuwen heen? Nou, het is dit allemaal tegelijk, en meer. En dat is maar goed ook!

In ieder geval is dit boek een onderzoeksverslag. Frits van Oostrom onderzoekt hoe Vanden vos Reynaerde al heel lang een plaats heeft in zijn eigen leven. Maar als het hierbij zou blijven, dan zou dat te oppervlakkig zijn, te particulier en te oninteressant. Waar De Reynaert de diepte in gaat, is de geschiedenis. Die is meervoudig, want Vanden vos Reynaerde is onderdeel van de literatuurgeschiedenis, maar de literatuurgeschiedenis heeft zelf ook een geschiedenis. Van die geschiedenis maakt Van Oostrom ook zelf deel uit. Het is soort Droste-effect.

Van Oostrom rekent af met de mythe dat het woord ‘ik’ verboden is in een onderzoeksverslag. Sterker nog, door het onderzoeksverslag persoonlijk te maken, wordt het overtuigender en blijft de schwung erin. Als De Reynaert een beschouwing was geweest over hoe Vanden vos Reynaerde de lezers en de literatuurhistorici heeft beziggehouden, dan was het een saai boek geworden. Het is juist de ik-figuur en zijn relatie tot de geschiedenis van Vanden vos Reynaerde en tot de literatuurgeschiedenis over Vanden vos Reynaerde die het boeiend maakt en houdt.

Door de enthousiasmerende stijl krijg je als lezer al na drie pagina’s zin om Vanden vos Reynaerde te (her)lezen, die zin gaat gedurende het lezen van De Reynaert niet over. Van Oostrom komt zijn lezers tegemoet door op het eind een gloednieuwe editie van Vanden vos Reynaerde te presenteren, een editie die hij samen met Ingrid Biesheuvel gemaakt heeft. (Ingrid Biesheuvel was in 2012 de eerste winnaar van de Gerrit Komrij-prijs.)

In 2012 is de Gerrit Komrij-prijs opgericht om de popularisatie van de oude letteren te eren. Komrij was gek op oude literatuur en hij heeft veel gedaan deze onder de mensen te brengen. De Gerrit Komrij-prijs gaat naar die persoon (of instantie) die het best / leukst / origineelst / etceterast de oudere literatuur over het voetlicht weet te krijgen.

Vorige winnaars van de Gerrit Komrij-prijs: