‘Een moelastaaf, tezzipunt of moeboelus bij uw frietjes?’

Sil De Backer van het Heilig-Hartcollege in Heist-op-den-Berg wint de vierde editie van de Olympiade Nederlands. In de finale overtuigde hij de jury met zijn originele onderzoek naar het verband tussen klanken en smaken. De nieuwe ‘kampioen in de gymnastiek van de neerlandistiek’ nam op zaterdag 20 april 2024 zijn prijs in ontvangst tijdens een plechtigheid op de Universiteit Antwerpen.

Wat zou het pikantst zijn: een moelastaaf of een tezzipunt? Beide frituursnacks moeten nog worden uitgevonden, maar zesdejaarsleerling Sil De Backer ontdekte alvast dat we verwachten dat de tezzipunt pikanter zal zijn dan de moelastaaf. Scherpe klanken als <z> en <i> wekken kennelijk de associatie op met scherpere smaken, terwijl ronde klanken als <m> en <oe> eerder doen denken aan een romige, zachte smaak.

Ronde klanken, zachte smaken

Begeleid door dr. Karlien Franco en drs. Melissa Schuring, twee taalkunde-experts van de KU Leuven, stelde De Backer een online enquête op, waarop 850 respondenten reageerden. Daarin presenteerde hij tien nieuwe, zelf verzonnen frituursnacks. De deelnemers moesten voor elke snack een naam selecteren en konden kiezen tussen een optie met vooral ‘ronde’ klanken en een met hoofdzakelijk ‘scherpe’ klanken. Het resultaat was duidelijk: scherpe smaken vragen klaarblijkelijk om scherpe klanken, zachte smaken associëren we met ronde klanken.

Dat inzicht leverde De Backer de overwinning op in de finale van de Olympiade Nederlands, een initiatief van de Universiteit Antwerpen en de Universiteit Utrecht, met de financiële steun van de Taalunie en het Excellentiefonds van Onderwijs Vlaanderen. Zijn traject begon in januari. Toen namen meer dan tweeduizend leerlingen uit Nederland en Vlaanderen deel aan de online voorronde. De tien beste deelnemers stroomden door naar het finaletraject en werkten samen met een mentor aan een wetenschappelijk onderzoeksproject in een domein van de neerlandistiek. De resultaten verwerkten ze in een video die werd beoordeeld door een zevenkoppige jury.

Vernieuwend onderzoek

Op 20 april maakte die jury tijdens de feestelijke prijsuitreiking aan de Universiteit Antwerpen bekend dat Sil De Backer, die in de online voorronde overigens al een topscore van 100 procent behaalde, de trofee mee naar huis mocht nemen. In de laudatio sprak juryvoorzitter Frank Willaert, gewoon hoogleraar emeritus Middelnederlandse letterkunde, lof uit voor ‘de omvang en het vernieuwende karakter van zijn onderzoek, de methodische degelijkheid ervan, en zijn voortreffelijke presentatie’. De jury was  ook onder de indruk van De Backers kritische omgang met zijn onderzoeksresultaten en kwam tot de conclusie dat zijn prestatie aantoont ‘hoe voortreffelijk onderzoek in de neerlandistiek eruit kan zien’. De Backer ontvangt een trofee, een cheque van 750 euro en een prijzenpakket ter waarde van 250 euro.

Nils Van Bocxlaer van het GO! Atheneum Geraardsbergen kreeg zilver voor zijn onderzoek naar de opvoering van de Middelnederlandse ‘sotternie’ Lippijn. De bronzen medaille ging naar Amélie Snaet van het Sint-Jozefscollege in Torhout en haar onderzoek naar vroegmoderne liedhandschriften.

De video’s van De Backer, Van Bocxlaer en Snaet zijn vanaf nu te bekijken op de website van de Olympiade Nederlands.