Onlangs kreeg ik te horen dat ik een Arminius Fellowship krijg, gefinancierd door de Vera Gottschalk-Frank Stichting. Ik kan er onderzoek mee doen naar de Nederlandse missionaire taalkunde wereldwijd in de zeventiende en achttiende eeuw. De centrale vraag die ik in dit project zal proberen te beantwoorden, is hoe Nederlandse zendelingen in de periode ca. 1600-1800 probeerden de … [Lees meer...] overArmenianisme onder VOC- en WIC-zendelingen
taalkunde
Op syn Feensters 2
It twadde diel fan Op syn Feensters, skreaun troch Reitze Jonkman (fan Nijskoat) nei oanlieding fan Willem Winters, Ut Feensters; hoe staat het ervoor. Leeuwarden 2006. Yn de earste ôflevering oer it Feensters haw ik al wiisd op in alderaardichst boekwurkje oer it Hearrenfeanster dialekt: Ut Feensters. De skriuwer Willem Winters hat as net-taalkundige op in sjoernalistike … [Lees meer...] overOp syn Feensters 2
26 september 2025: Afscheid Peter-Arno Coppen
Op vrijdag 26 september a.s. neemt prof. dr. Peter-Arno Coppen afscheid van de Radboud Universiteit. Ter gelegenheid hiervan wordt een symposium met als titel 'Tussen redeneren en begrijpen' georganiseerd vanaf 12.15 uur in het Berchmanianum (inloop met koffie en lunch), gevolgd door zijn academische afscheidsrede getiteld 'Tussen drie haakjes' om 16.00 uur in de Aula … [Lees meer...] over26 september 2025: Afscheid Peter-Arno Coppen
Taalverandering in Duckstad: van 1952 tot 2025
Als kind las ik in de auto de oude jaargangen van de Donald Duck hardop voor. Ik kwam daarbij allerlei moeilijke woorden tegen, zoals ‘mentaliteit’, die mijn vader mij dan uitlegde. Zo groeide mijn woordenschat behoorlijk dankzij een stripblad! In de recente nummers van de Donald Duck vallen ingewikkelde woorden me niet meer op. Ligt dat aan mijn volwassen woordenschat of is … [Lees meer...] overTaalverandering in Duckstad: van 1952 tot 2025
’n Uitsonderlike mooi vrou in het Afrikaans
Afrikaanse taalkunde zou verplicht moeten zijn voor iedereen die geïnteresseerd is in het Nederlands. De dingen zijn net een beetje anders. In hoofdstuk 3 van Afrikaans Linguistics schrijft Jan Conradie van de Universiteit van Johannesburg bijvoorbeeld over allerlei veranderingen die de taal heeft ondergaan, en die ze nu nog steeds ondergaat. Een van de veranderingen betreft … [Lees meer...] over’n Uitsonderlike mooi vrou in het Afrikaans
12 september 2025: Dag van de Nederlandse partikels
Afscheidssymposium Ton van der Wouden Op 12 september 2025 neemt Ton van der Wouden afscheid van het Meertens Instituut en deze dag zal uiteraard in het teken staan van partikels. De ‘Dag van de Nederlandse partikels’ vindt plaats in Humanities Labs (Bushuis F0.01), Kloveniersburgwal 48, Amsterdam. U bent van harte welkom, de toegang is gratis. Graag aanmelden bij … [Lees meer...] over12 september 2025: Dag van de Nederlandse partikels
Kinderen zijn geen tabula rasa
De Engelsman Christopher Taylor (1962) werd bekend als linguïstische savant, die tientallen talen beheerst ondanks zijn ernstige verstandelijke beperking, die ontstond na een hersenbeschadiging in zijn jeugd. Dit zou kunnen wijzen op taal als een modulair systeem: dit systeem kan intact blijven, terwijl andere cognitieve functies sterk zijn aangetast. Christopher moet in een … [Lees meer...] overKinderen zijn geen tabula rasa
De snelkookpan van het Afrikaans
In een ideale opleiding Nederlands zouden de studenten een jaar verplicht besteden aan het Afrikaans. Helaas! Zo'n ideale opleiding kan niet bestaan, want er zouden ook twee jaar worden besteed aan moderne Nederlandse taalkunde, twee jaar aan de geschiedenis van het Nederlands, drie jaar aan taalbeheersing en in totaal 5 jaar aan de Nederlandse literatuur. En. En. En. En zo ben … [Lees meer...] overDe snelkookpan van het Afrikaans
Verschenen: Dutch and Contact Linguistics: The Dutch language outside the Low Countries
In open acces (toegang via universiteitsbibiotheken) is verschenen: Dutch and Contact Linguistics: The Dutch language outside the Low Countries, edited by Christopher Joby and Nicoline van der Sijs, John Benjamins, 2025. vi, 584 pp. [IMPACT: Studies in Language, Culture and Society, 55] Abstract Whilst the Dutch language cannot be considered a world language in the … [Lees meer...] overVerschenen: Dutch and Contact Linguistics: The Dutch language outside the Low Countries
Verschenen: Hedendaags Nederlands, een taal om van te houden
Wat is er mooier dan de taal waarin je denkt, droomt, liefhebt en ruziet? Voor Piet van Sterkenburg, oud-directeur van het Instituut voor de Nederlandse Taal, blijft het hedendaags Nederlands een bron van verwondering, plezier en zorg. Met een hernieuwde uitgave van zijn veelgelezen boek, brengt hij nu opnieuw een ode aan het Nederlands. Sinds Van Sterkenburgs Een … [Lees meer...] overVerschenen: Hedendaags Nederlands, een taal om van te houden
‘Pipi, paradoxen en leermomenten’
Taalkundige Melissa Schuring (VUB, KU Leuven) liet niets aan het toeval over. Als zelfverklaarde licht-neurotische controlefreak maakte ze ellenlange lijstjes om haar experimenten tot in de puntjes voor te bereiden. Maar kan je wel ooit hélémaal voorbereid zijn voor een onderzoek met als proefpersonen … kinderen? Spoiler: dat lukt dus niet. Wat volgt is een faalverhaal over … [Lees meer...] over‘Pipi, paradoxen en leermomenten’
Hoe kinderen taal leren
De vraag hoe mensenkinderen taal leren, heeft misschien wel nieuwe impulsen gekregen door de komst van grotetaalmodellen. Tot een paar jaar geleden kon je nog tegen iedereen zeggen dat mensen de enigen waren die in staat waren tot zoiets. Nu kijken mensen je verbaasd aan en zeggen 'maar ChatGPT dan?' Want inderdaad kunnen chatbots nu bepaalde dingen die we vroeger als uitingen … [Lees meer...] overHoe kinderen taal leren
Er staat een centaurette in de gang
Achter het achtervoegsel 55 Kent u Melinda, Sunflower en Otika? Tot voor kort had ik nog nooit van hen gehoord. Het blijken drie vooraanstaande centaurettes te zijn, zo lees ik op de Engelstalige Disney Wiki (en ook daarvan had ik tot voor kort nog nooit eerder gehoord). Degene die het lemma over de centaurettes heeft geschreven, blijkt een bijzonder groot fan te … [Lees meer...] overEr staat een centaurette in de gang
Van Tamazight tot straattaal – met Khalid Mourigh
Taalkundige Khalid Mourigh groeide op met het Nederlands — de 'leuke taal' — maar toen hij ouder werd kreeg hij steeds meer belangstelling voor het Tamazight (ook wel bekend als Berbers), de taal van zijn vader en opa. Hij onderzocht het Ghomara-Tamazight in de bergen van de Rif, en kreeg ook steeds meer interesse voor de Berber-cultuur. Terug in Nederland richtte hij zich op … [Lees meer...] overVan Tamazight tot straattaal – met Khalid Mourigh
Taalbeoordeling in een Ruppertiaans daglicht
Over overleven en gezonde verbinding Het bestaan van verschillende talen brengt mee dat we in aanraking komen met (beleids)keuzes omtrent taalappreciatie. Hierna pen ik twee voorbeelden neer waarvan de tegenstrijdigheid me laatst sterk opviel. Twee maten en twee gewichten Het eerste voorbeeld is de manier waarop rechtsinstanties beoordelen of een partij voldoende … [Lees meer...] overTaalbeoordeling in een Ruppertiaans daglicht
Taal wordt niet simpeler
Het is een hardnekkig misverstand dat talen door de eeuwen heen simpeler worden. Als dat zo was, waren we allang op een nulpunt uitgekomen. Ja, talen veranderen continu, maar dat gaat twee kanten op: er gaat wat af en er komt wat bij. Zo blijft de taal altijd functioneel. In dit artikel kijken we naar een paar manieren waarop de Germaanse talen complexer en minder complex zijn … [Lees meer...] overTaal wordt niet simpeler
Ik mijdt de toiletten in de trein
Is het belangrijk om werkwoorden goed te spellen? Hebben lezers er last van als je ik vindt schrijft? Sommige mensen hebben daar een sterke mening over, maar opmerkelijk genoeg is er maar weinig onderzoek naar, en het onderzoek dat bestaat is vaak nogal onnatuurlijk: je nodigt mensen uit om speciaal geconstrueerde teksten te lezen om dan te zien of ze die lastiger vinden met … [Lees meer...] overIk mijdt de toiletten in de trein
De Randstad versus de regio
Geografische namen en stereotypen in satirische nieuwsshows Watermeloenen, tomaten en zonnebloemen zijn het symbool van het verzet in Cherson omdat het lokaal geteeld wordt. Hopen dat er in Brabant nooit een oorlog uitbreekt, dan bestaan de symbolen van het verzet uit worstenbroodjes, XTC en racisme. (Harm Edens, Dit Was Het Nieuws) Vaak wordt gesproken over een kloof … [Lees meer...] overDe Randstad versus de regio
Een fijn taalboek voor op taalreis
In de inleiding schrijft Marjolijn Voogel dat haar boek Met andere woorden. Hoe je taal maakt en hoe taal je raakt een ‘zoektocht’ is en een ‘reis langs verschillende (taal)werelden’. Als je aan het boek begint, vraag je je wel even af of het boek niet iets te algemeen ‘taal’, ‘taalgebruik’ en ‘taalgedrag’ als onderwerpen heeft (en daardoor misschien ook iets te ambitieus van … [Lees meer...] overEen fijn taalboek voor op taalreis
Alsnog bij mij thuis
Een van mijn idealen is om taalveranderingen in het Nederlands te documenteren op Neerlandistiek. Een van de lopende draden is alsnog, een woord dat in ieder geval in de afgelopen 20 jaar van betekenis is verschoven. Ooit (in de pruikentijd, of in ieder geval toen ik kind was), was het een beetje een stijf woord dat aanduidde dat iets vroeger niet waar was of leek, maar dat … [Lees meer...] overAlsnog bij mij thuis
Vergrotender trapper
Het gebeurt nog steeds: ik wil iets lezen omdat de kop boven een artikel in de krant mijn aandacht trekt. Nu was het een bericht dat meldde dat men in Iran bezig is het houden, het vervoeren en/of het uitlaten van honden aan regels te binden en zelfs te verbieden; dat laatste lijkt het doel. Autocraten hebben immers idiote trekjes. Nu dit weer. Gevolg? Iraanse burgers met een … [Lees meer...] overVergrotender trapper
Te verschijnen: Dutch and Contact Linguistics
Edited by Christopher Joby and Nicoline van der Sijs Whilst the Dutch language cannot be considered a world language in the manner of English, Spanish, Portuguese, or French, the fact that speakers of Dutch have sailed to the four corners of the earth means that it cannot be overlooked in language-contact studies. This volume brings together scholars from across the globe to … [Lees meer...] overTe verschijnen: Dutch and Contact Linguistics
Berbice Nederlands: een taal in Zuid Amerika
Het Berbice Nederlands, onder sprekers bekend als di lanshi (= de taal, spreek uit ”die lansjie”), werd uitgestorven verklaard na de dood van de laatste vloeiende sprekers, Albertha Bell en Arnold King, begin jaren 2000. Aunt Bertha en Uncle Arnold – zoals ik ze kende, gebruik makend van de gebruikelijke aanspreektitels voor gerespecteerde ouderen in de gemeenschap – … [Lees meer...] overBerbice Nederlands: een taal in Zuid Amerika
21 juni – vrijwel de hele of heel de dag licht
AI geeft een helder antwoord als aan Google gevraagd wordt of er verschil is tussen heel de dag en de hele dag. Nee, die hebben een identieke betekenis: Ook andere hulp-in-noodadressen bieden geen simpele extra informatie of nieuwe inzichten. Denk niet, lezer, dat met dit stukje alles anders wordt, maar íets levert een rondje zoeken in de Handelingen van … [Lees meer...] over21 juni – vrijwel de hele of heel de dag licht
Diversiteit als impuls voor taalvitaliteit
In de serie Tekstportretten laat Jan Renkema iemand poseren in zijn tekstatelier, ter gelegenheid van een bijzondere aanleiding. Onlangs is Rik van Gijn benoemd tot bijzonder hoogleraar ‘Etnolinguïstische Vitaliteit en Diversiteit in de Wereld’ aan de Universiteit van Leiden. Van literatuur naar taal Ik wilde oorspronkelijk romanschrijver worden, dus ging ik Nederlands … [Lees meer...] overDiversiteit als impuls voor taalvitaliteit
