KANTL, Koningstraat 18, Gent Alle lezingen zijn openbaar; men hoeft geen lid te zijn om ze bij te wonen. Programma 9:45 Ontvangst met koffie 10:00 – 10:15 Welkomstwoord (en AV) 10:15 – 11:00 Plenaire lezing (Afdeling Taalkunde) Dana Louagie (ULiège) Een blik op de grammatica van Australische Aboriginaltalen 11:00 – 12:30 Sectielezingen Taalkunde ⁎ … [Lees meer...] over15 oktober 2022: Koninklijke Zuid-Nederlandse Maatschappij voor Taal- en Letterkunde en Geschiedenis
taalkunde
Gebruik nou toch eens modale partikels!
Laten we het nog eens over modale partikels hebben, die moeilijk te beschrijven en te begrijpen woordjes die van een lomp bevel een beleefde suggestie kunnen maken, zoals Ga zitten tegenover Ga maar zitten of van een onbeleefde vraag een beleefde Mag ik naar de WC?Mag ik misschien even naar de WC? of van een botte mededeling een uitspraak die ruimte suggereert … [Lees meer...] overGebruik nou toch eens modale partikels!
Grotere verkeershinder
Op weg tussen Gent en Aalter botsten we dit weekend op wegenwerken. Daar kwam naar goede gewoonte wel wat signalisatie(*) bij kijken: oranje wegmarkering hier, geel-wit knipperlichtje daar. Omdat ik het genoegen had passagier te zijn die dag, kon ik de pogingen om de weggebruiker de juiste kant uit te gidsen rustig in me opnemen. En zo viel mijn oog op een bord dat jaren terug … [Lees meer...] overGrotere verkeershinder
Voornaamwoorden en de blauwe ogen van Mark Zuckerberg
Een gedenkwaardige bijeenkomst, gisteren, in het Nederlandse hoofdkantoor van Meta. Instagram wil in de aanloop naar 'International Pronoun Day' op 3 oktober aanstaande voor een aantal talen waaronder het Nederlands (bij Meta noemen ze dat 'Nederlands/Vlaams') de mogelijkheid bieden dat gebruikers hun eigen voornaamwoorden mogen kiezen. Voor het Engels kan dat al sinds mei … [Lees meer...] overVoornaamwoorden en de blauwe ogen van Mark Zuckerberg
Menselijke taal is als een olifantenslurf
Angela Stöger heeft een mooi beroep: bioakoesticus is ze, gespecialiseerd in de manieren waarop dieren geluiden maken om met elkaar te communiceren, en misschien ook wel met ons. Ze is een van de vooraanstaande jonge onderzoekers in haar vak en vertelt er smakelijk over in haar boek Over zingende muizen en piepende olifanten. Het moet al een fascinerend vak zijn omdat er nog … [Lees meer...] overMenselijke taal is als een olifantenslurf
Zelfs
In zijn stuk Hoe eerlijk is het Engels schrijft Marc van Oostendorp o.a.: “[H]et is onduidelijk hoe je ervoor zou moeten zorgen dat de kinderen in Kaboel net zo goed Engels leren als die in Londen of zelfs in Amsterdam.” Ik bleef even haken bij dat zelfs. Dat focuspartikel suggereert een onwaarschijnlijker waarde op een schaal, vgl.: Je haalt beslist een acht, misschien … [Lees meer...] overZelfs
Dat ziet er een interessante constructie uit!
Lang geleden, toen ik mijn eerste serieuze academische taalkundige baan had, was mijn directe leidinggevende (die term kende ik toen gelukkig nog niet) een in Leuven opgeleide Vlaming (in de zin van Nederlandstalige Belg). Hij sprak zeer verzorgd Nederlands, maar was in allerlei taalkundige aspecten herkenbaar als Belg. Een van de constructies die hij weleens gebruikte, en die … [Lees meer...] overDat ziet er een interessante constructie uit!
In memoriam Saskia Daalder, 12 januari 1948 – 8 september 2022
Er zijn wetenschappers die invloed uitoefenen in hun vakgebied door hun publicaties: ze behalen een of ander resultaat, maken het openbaar, andere onderzoekers en studenten lezen het en bouwen erop voort. Zo gaat de wetenschap vooruit. En er zijn wetenschappers die invloed uitoefenen doordat ze iets bedenken, mogelijk en onmogelijk geachte verbanden leggen, en hun intellectuele … [Lees meer...] overIn memoriam Saskia Daalder, 12 januari 1948 – 8 september 2022
Heb je verf nodig voor kleurennamen?
Het leek een plausibele theorie: om veel kleurennamen te hebben, heb je technologie nodig – verfstof, of manieren om gekleurde steentjes aan een ketting te rijgen. Jagers-verzamelaarsvolkeren hebben meestal maar weinig kleurnamen: iets voor rood, iets voor zwart, iets voor blauw en groen samen. Zij hebben, zo is de redenering, ook niet veel aan zulke namen. Planten en bloemen … [Lees meer...] overHeb je verf nodig voor kleurennamen?
Call for Papers: The Dutch Language and Contact Linguistics
For an edited volume edited by Christopher Joby and Nicoline van der Sijs The key question that the proposed edited volume attempts to answer is in what contexts the Dutch language has had contact with other languages outside the Dutch language area and what the consequences of this contact have been. Since it emerged as a continuum of nederduytsch dialects in the first … [Lees meer...] overCall for Papers: The Dutch Language and Contact Linguistics
Wat doen Franstaligen als ze de verleden tijd moeten vormen van een onbestaand werkwoord in het Nederlands?
Sommige Nederlandse werkwoorden vormen hun verleden tijd door -te of -de toe te voegen aan de stam (speelde, werkte …). Die werkwoorden noemen we ‘zwak’. Andere Nederlandse werkwoorden vormen hun verleden tijd door de stamklinker te wisselen (reed, zwom …). Die werkwoorden noemen we ‘sterk’. Er zijn nog wat andere strategieën, en er zijn ook werkwoorden die beide vormen … [Lees meer...] overWat doen Franstaligen als ze de verleden tijd moeten vormen van een onbestaand werkwoord in het Nederlands?
Ernstige zorgen
In de nieuwsapp van de Volkskrant (10 september) kwam ik een bericht tegen waarvan de kop meldt dat de VS 'zich ernstige zorgen maken' over de Russische behandeling van oppositieleider Navalny. Dit is een in mijn ogen opmerkelijke constructie, die al een tijdje voorkomt in het Nederlands. Het gaat hier om het woord ernstige. Vergelijk nu eerst de volgende … [Lees meer...] overErnstige zorgen
Hoe eerlijk is het Engels?
Wat betekent het dat het Engels op weg is een wereldtaal te worden? Moeten we dat toejuichen of moeten we proberen er iets aan te doen? Gegeven het belang van de ontwikkelingen – een wereld waarin iedereen Engels spreekt is echt wel een andere dan een wereld waarin die taal vooral interessant is voor toeristen naar het Verenigd Koninkrijk – zou je verwachten dat er af en toe … [Lees meer...] overHoe eerlijk is het Engels?
20 oktober 2022: Bijeenkomst Streektaal & Dialect Zuid-Holland
Zuid-Holland is rijk aan streektalen en dialecten en die zijn nauw verbonden met erfgoed en streekgeschiedenis. Houd je van taal of heb je interesse in streektaal en dialect? Zet jij je in om streektaal vast te leggen of onder de aandacht te brengen of zou jouw erfgoedorganisatie juist graag iets met dit thema willen doen? Laat je inspireren op de bijeenkomst Streektaal & … [Lees meer...] over20 oktober 2022: Bijeenkomst Streektaal & Dialect Zuid-Holland
Waaronder begrepen
De laatste tijd treed ik af en toe op als deskundige voor rechtszaken, en dan gaat het altijd over dezelfde kwestie: wat behoort er al dan niet tot de detailhandel. Het begon met een gemeente die als definitie van detailhandel het volgende gebruikte: Het anders dan voor directe consumptie bedrijfsmatig te koop aanbieden, waaronder begrepen de uitstalling ten verkoop, het … [Lees meer...] overWaaronder begrepen
23 september 2022: Streektaalconferentie ‘Taalvariatiebeleid in tijden van globalisering’
‘Taalvariatiebeleid in tijden van globalisering: overbodig of net cruciaal?’ Die vraag staat centraal tijdens de Streektaalconferentie van de Stichting Nederlandse Dialecten (SND), op vrijdag 23 september 2022 in Brussel. Een keur aan sprekers zal zich vanuit verschillende invalshoeken buigen over dit actuele thema. De jaarlijkse Streektaalconferentie van de … [Lees meer...] over23 september 2022: Streektaalconferentie ‘Taalvariatiebeleid in tijden van globalisering’
Een niet gereduceerde reductievocaal
Enige overwegingen en onderstellingen naar aanleiding van een nieuwe vindplaats van de helder gerealiseerde sjwa I. De stand van zaken Sinds Caron in 1952 op grond van onder meer de Spreeckonst van Montanus (1635) had verkondigd dat de sjwa in het Holland van de 17e eeuw werd uitgesproken als een heldere klinker [e.], en bijvoorbeeld het bepalend lidwoord [dǝ] klonk … [Lees meer...] overEen niet gereduceerde reductievocaal
Een ‘landelijke’ treinstaking
Als Belg die in Nederland werkt word ik natuurlijk vaak geconfronteerd met de klassiekers in de Belgisch-Nederlandse taalverhoudingen. Ik vraag netjes een kopje koffie, en of ik dat kan pinnen, in plaats van ‘een tas koffie’ en ‘kan dat met de kaart’. Over die opvallende verschillen is al veel gezegd en geschreven, maar er zijn ook subtielere nuances waar misschien niet … [Lees meer...] overEen ‘landelijke’ treinstaking
Hoofdpijndossiers
Ik denk dat het ongeveer zo gegaan is. Op maandagochtend publiceerde NOS.nl een bericht met de volgende kop: Nieuwe Britse premier wacht meteen veel hoofdpijndossiers. Vervolgens was er iemand bij de web-redactie die vond dat dat fout was want dat het eigenlijk moet zijn: Nieuwe Britse premier wachten meteen veel hoofdpijndossiers. Er ontstonden twee kampen. … [Lees meer...] overHoofdpijndossiers
Over zinnen
Samen met mijn collega Henk Pander Maat heb ik zes jaar lang met heel veel plezier en leerrijke ervaringen college gegeven over Stilistiek, of zoals de lange titel van de cursus luidt: Stilistische analyse van Nederlandse teksten; het afgelopen academiejaar was ons beider laatste keer. We gebruikten als handboek weer Style in Fiction van Geoffrey Leech en Mick Short … [Lees meer...] overOver zinnen
‘Zij kan er helaas niet bij zijn’
In zijn artikel Adverbs in strange places (gepubliceerd in Nederlandse Taalkunde in 2018) laat Sjef Barbiers zien dat het Nederlands zinnen kent waarin een bijwoord dat in de bijzin hoort in de hoofdzin kan staan en andersom. ik denk dat ze eerlijk gezegd voor Rooney gaan (matrixzinbijwoord staat in de bijzin)ik denk helaas dat Jan niet wint (bijzinsbijwoord staat in de … [Lees meer...] over‘Zij kan er helaas niet bij zijn’
De pindakaasvalk
Lekker knus met de kroost bij elkaar op zondagavond, op zoek naar een kijkervaring om te delen. Graag iets aantrekkelijks, voldoende luchtig, toch enigszins stichtend, en als het even kan ook nog romantisch natuurlijk! Het duurde zoals gebruikelijk wel even om iets op het spoor te komen, tot ik me een recensie herinnerde van een film die volgens mij alle vakjes afvinkte. Enkele … [Lees meer...] overDe pindakaasvalk
29 oktober 2022: Dag van de Grammatica
Voor meer informatie: gaan naar www.dagvandegrammatica.nl … [Lees meer...] over29 oktober 2022: Dag van de Grammatica
Intussen: tijd voor iets anders
In zijn recente reisverslag God in Japan gebruikt Willem Melchior een paar keer het woord intussen zoals ik dat zelf niet snel zal doen. Op p.89 bijvoorbeeld: De Kongobuji intussen was prachtig, ik kan niet anders zeggen. Er zijn twee dingen opmerkelijk aan dit gebruik van intussen: de plaats ervan in de zin en de functie. Laten we met het eerste beginnen. In … [Lees meer...] overIntussen: tijd voor iets anders
Hoeveel genders kan een taal aan?
De discussie over genderneutrale pronomina heeft alles wat het hartje van de taalkundige sneller doet kloppen: het gaat tegelijkertijd over heel kleine woordjes én over grote vragen. Je kunt er lekker aan de schrijftafel op puzzelen maar het is ook een kwestie met enig maatschappelijk belang. Onweerstaanbaar! Ik mag er graag over denken en omdat voor mij ergens over denken … [Lees meer...] overHoeveel genders kan een taal aan?
