Goede kennis van een taal gaat verder dan het leren van woorden en grammatica. Als taaldeskundige moet je ook wetenschappelijk inzicht hebben in taal. Dit boek geeft een inleiding in de Nederlandse taalkunde. Er is daarbij rekening gehouden met niet-moedertaalsprekers. Daardoor is het nieuwe boek Inleiding Nederlandse taalkunde van Esther Ruigendijk, Marijke De Belder en … [Lees meer...] overOnline boekpresentatie: Inleiding Nederlandse taalkunde
taalkunde
Laat je nooit, nooit, nooit aan jezelf twijfelen
Op de Facebookgroep Leraar Nederlands plaatste gisteren iemand het bovenstaande plaatje, afkomstig van de Facebookpagina van D66. Er staat een citaat op van Sigrid Kaag: "Laat je nooit, nooit, nooit aan jezelf twijfelen." De collega die het in de groep plaatste, vond dat vreemd klinken en vroeg zich af of de zin wel goed geformuleerd was. Daarover kan natuurlijk alleen het … [Lees meer...] overLaat je nooit, nooit, nooit aan jezelf twijfelen
Yo, rectorman! – Een nieuwe vocatief?
Naamvalsvormen verdwijnen uit het Nederlands, langzaam maar zeker. Boeken over taalgeschiedenis laten daar geen twijfel over bestaan. De derde en vierde naamval zijn in het Nederlands al bijna helemaal samengevallen tot een niet-onderwerpsnaamval, met Hun lopen, Da doet hem nie en Ons bin zunig wordt ook gewerkt aan een samenvallen van die niet-onderwerpsnaamval met de … [Lees meer...] overYo, rectorman! – Een nieuwe vocatief?
Leraar even slechte taalbeschouwer als z’n leerlingen
Door Henk Wolf Stel: een groepje leerling-monteurs krijgt op stage in een garagebedrijf de opdracht de versnellingspook van de auto van een klant te vervangen. Een van de leerlingen krabt aan z'n kruin, een tweede friemelt op z'n telefoontje, een derde zegt ten slotte openlijk: "Meneer, ik snap er helemaal niks van."Geschrokken vraagt de chef werkplaats wat het probleem … [Lees meer...] overLeraar even slechte taalbeschouwer als z’n leerlingen
Nieuw nummer Taal & Tongval
Het nieuwe nummer van Taal & Tongval is nu online beschikbaar ( Open Access) en vrij toegankelijk met een gratis Ingenta-account. Inhoudsopgave 2020, Vol. 72, No. 2 … [Lees meer...] overNieuw nummer Taal & Tongval
Hoe een schilderij in taal tot leven kan komen
Door Marc van Oostendorp Als ik één recent taalkundig proefschrift zou moeten aanraden aan een neerlandicus die eigenlijk meer geïnteresseerd is in literatuur, zou het Bringing Stories to Life zijn, dat Thijs Trompenaars vorige week in Nijmegen verdedigde – nota bene niet eens bij Nederlands, maar bij Taalwetenschap (zijn promotor was Helen de Hoop). Zoals uit de titel al … [Lees meer...] overHoe een schilderij in taal tot leven kan komen
Wat je zegt, gaat vanzelf
Deze week verscheen een nieuw boek van Liesbeth Koenen, vol vrolijke stukjes over taal en taalwetenschap. Ik sprak met haar over de vraag waarom het nuttig is iets over taal te weten? Bekijk deze video op YouTube Liesbeth Koenen. Wat je zegt, gaat vanzelf. Amsterdam: De Kring, 2019. Bestelinformatie via internet. … [Lees meer...] overWat je zegt, gaat vanzelf
25 oktober 2019, Leeuwarden: Dag van de Friese taalkunde
Het Taalkundich Wurkferbân van de Fryske Akademy organiseert dit jaar de tiende Dag van de Friese taalkunde. De dag is bedoeld voor iedereen die zich direct of indirect bezig houdt met de taalkunde van het Fries: grammatica, fonetiek/fonologie, naamkunde, lexicologie, sociolinguïstiek, historische taalkunde. In de lezing wordt over wetenschappelijk onderzoek gerapporteerd, … [Lees meer...] over25 oktober 2019, Leeuwarden: Dag van de Friese taalkunde
Kunnen we het schoolvak Nederlands versterken?
Door Karin Echten Er wordt wel geklaagd dat het schoolvak Nederlands saai is en de aantrekkelijke kanten van de studie Neerlandistiek niet genoeg toont. Voor een deel van het programma geldt dat zeker. Veel leerlingen en docenten in het VO willen meer vakinhoud: naast de letterkunde – die een redelijk goede plaats heeft in de huidige eindtermen – moet de … [Lees meer...] overKunnen we het schoolvak Nederlands versterken?
Oproep voor de 10e Dag van de Friese taalkunde (25-10-2019)
10e Dag van de Friese taalkunde / 25-10-2019 Het Taalkundich Wurkferbân van de Fryske Akademy organiseert dit jaar de tiende Dag van de Friese taalkunde. De dag is bedoeld voor iedereen die zich direct of indirect bezig houdt met de taalkunde van het Fries: grammatica, fonetiek/fonologie, naamkunde, lexicologie, sociolinguïstiek, historische taalkunde, … [Lees meer...] overOproep voor de 10e Dag van de Friese taalkunde (25-10-2019)
Doctoraatsbursaal Sociolinguïstiek aan de KU Leuven
Binnen de onderzoeksgroepen ‘Quantitative Lexicology and Variational Linguistics’ (QLVL) en 'Multimodality, Interaction and Discourse' (MIDI) van de faculteit Letteren zoeken wij (KU Leuven) een voltijdse junior onderzoeker (4 jaar) voor een nieuw onderzoeksproject gesteund door het FWO (Fonds Wetenschappelijk Onderzoek). De titel van het project is: “Eet je bord leeg en poets … [Lees meer...] overDoctoraatsbursaal Sociolinguïstiek aan de KU Leuven
Taal en efficiëntie
Door Marc van Oostendorp Dat taal gebruikt wordt voor communicatie, is voor jullie waarschijnlijk geen nieuws. De vraag is dan vervolgens of je dat ook aan die taal merkt, of er zaken zijn in taal die bepaald zijn door het feit dat het een communicatie-instrument is. Het is het onderwerp van een nieuw overzichtsartikel van een groep onder aanvoering van de Amerikaanse … [Lees meer...] overTaal en efficiëntie
Een zoektocht van ‘zo maar’ naar zingeving in taalvariatie
Door Lauren Fonteyn Toen ik net aan mijn studies Nederlands en Engels begonnen was, besliste ik dat ik zo’n ‘kom-voor-de-literatuur-blijf-voor-de-taalkunde’ student was, omdat ik blijkbaar heel goed was in woorden en zinnen ontleden. Maar wat ik nog leuker vond dan de vorm van zinnen ontleden, en wat uiteindelijk ook de echte reden is dat ik ben blijven plakken in de … [Lees meer...] overEen zoektocht van ‘zo maar’ naar zingeving in taalvariatie
Ze vonden haar een eindje verderop liggen
Door Henk Wolf Ze zag [de dode begraven worden]. We horen [de doofstomme beul haar neus breken], Iedereen hoorde [het hard waaien]. Ik vind [het hier stinken]. Hij voelde [een vuist vlak langs zijn oor suizen]. De bovenstaande zinnen laten zien dat de werkwoorden zien, horen, vinden en voelen als lijdend voorwerp een beknopte bijzin kunnen nemen. Dat zijn de stukjes … [Lees meer...] overZe vonden haar een eindje verderop liggen
Wereldtalen, moeilijke talen, uit elkaar gevallen talen en toontalen
Door Marc van Oostendorp Nederland heeft een betrekkelijk groot aantal schrijvers over taal, maar er is maar één echte taaljournalist en dat is Gaston Dorren. Zijn nieuwe boek, Babel, is onlangs verschenen in het Engels en wordt nu volgens Dorrens website in 14 talen vertaald. In april verschijnt de Nederlandse editie, maar ik kon niet wachten, dus ik las de … [Lees meer...] overWereldtalen, moeilijke talen, uit elkaar gevallen talen en toontalen
DBNL bestaat 20 jaar
In 2019 bestaat de Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren twintig jaar. Dit jubileum zal uiteraard niet onopgemerkt voorbijgaan. Gedurende het hele kalenderjaar zullen via verschillende kanalen de schijnwerpers worden gericht op deze digitale schatkamer, die wereldwijd vrij toegankelijk is voor iedereen. Zo komt in de nieuwsbrief maandelijks een bekende DBNL-fan aan … [Lees meer...] overDBNL bestaat 20 jaar
Taaladvies over als/dan wordt steeds strenger
Door Marten van der Meulen Ik schreef een tijd terug al eens over de onderdrukking van variatie, wat gezien wordt als een van de theoretische fundamenten onder prescriptivisme. Ik schreef in dat stuk de volgende zin: Taaladvies over als/dan lijkt dus strenger te worden. Heel veel meer vertelde ik niet over mijn onderzoek naar als en dan in 20e-eeuws taaladvies. Inmiddels is … [Lees meer...] overTaaladvies over als/dan wordt steeds strenger
De landelijke kennistoets Nederlands is een rommeltje
Door Henk Wolf Tien jaar geleden was het theoretisch gezien mogelijk dat een studie Nederlands aan twee verschillende onderwijsinstellingen een heel verschillende inhoud had. Om de studies vergelijkbaarder te maken en om tegelijkertijd een landelijk minimumniveau vast te stellen zijn hbo-docenten uit heel Nederland toen voor een groot aantal hogeschoolstudies een zogenaamde … [Lees meer...] overDe landelijke kennistoets Nederlands is een rommeltje
Poleposition
Door Gudrun Reijnierse Mensen die mij kennen weten dat ik er als autosportliefhebber een sport van maak om in (bijna) elke collegereeks een verwijzing naar de Formule 1 op te nemen. Tijdens de cursus Interculturele Communicatie laat ik bijvoorbeeld het ‘che fai’-gebaar zien dat Max Verstappen na de Gran Prix van Mexico (2016) richting Sebastian Vettel maakte. In niet elke … [Lees meer...] overPoleposition
zoeven
Door Michiel de Vaan zoeven ww. ‘suizen, snorren’ Mogelijk in oorsprong een klanknabootsende vorm *sūf of *sōf, vgl. ook suizen uit klanknabootsend *sūs. De overlevering laat een opvallende verdeling zien: het woord komt eenmaal voor in het Middelnederlands, als gesoef ‘gehuil’ in 1360 (tgesoef van den heere ‘het gehuil van het leger’). Daarna pas weer in de 19e eeuw, als … [Lees meer...] overzoeven
Vijf romans over taal voor de zomer
Door Marten van der Meulen Een paar dagen geleden schreef Marc van Oostendorp deze enthousiaste post over een nieuwe Italiaanse roman, waarin taal, taalwetenschap en taalwetenschappers een hoofdrol spelen. Ook ik las recent drie waanzinnige boeken waarin taal een belangrijke rol speelde, en met twee werken erbij die ik wat langer geleden las (je moet tenslotte een top vijf … [Lees meer...] overVijf romans over taal voor de zomer
Taalkundig onderzoek in de bovenbouw havo
Door Roland de Bonth Lange tijd is het vak Nederlands op middelbare scholen gedomineerd door literatuur – boeken lezen, gedichten analyseren – en taalvaardigheidonderwijs – lezen, schrijven en samenvatten, voordrachten houden, debatten voeren. Het derde onderdeel van ons vak – taalkunde – is jarenlang stiefmoederlijk behandeld. Wordt er in de onderbouw naast zinsontleding en … [Lees meer...] overTaalkundig onderzoek in de bovenbouw havo
Dus dat.
Door Maartje Lindhout De laatste tijd hoor ik het veel, soms zijn de twee woorden omgedraaid, maar meestal niet: dus dat. Het lijkt een soort stopwoordje (of stopwoordjes?) die je te pas en te onpas kunt toevoegen aan je uitspraak. Het liefst aan het eind. Maar waarom zeggen mensen “dus dat” eigenlijk! Betekent het wel iets? Dus Het woordje “dus” is een signaalwoord. Het … [Lees meer...] overDus dat.
18 oktober 2017: installatie nieuwe leden KANTL en uitreiking Prijs voor Taalkunde
De openbare bijeenkomst van de KANTL op 18 oktober 2017 wordt een feestelijke aangelegenheid. Er worden twee nieuwe leden 'geïnstalleerd' en er is ook de uitreiking van de vierjaarlijkse prijs voor taalkunde. Terwijl auteur Annelies Verbeke en letterkundige Marc Van Vaeck op 18 oktober officieel worden 'geïnstalleerd' als nieuwe leden van de Academie, ontvangen zowel Eline … [Lees meer...] over18 oktober 2017: installatie nieuwe leden KANTL en uitreiking Prijs voor Taalkunde
Sneeuw en ijs: snijs
Door Marc van Oostendorp Het artikel stamt al uit 2016, maar op Facebook hadden we er onlangs ineens een discussie over: een studie naar woorden voor sneeuw en ijs in allerlei talen. Sommige talen, zoals het Nederlands, hebben daar twee verschillende woorden, voor, maar andere hebben er maar één, laten we zeggen snijs, voor alle bevroren water dat uit de hemel komt. Het … [Lees meer...] overSneeuw en ijs: snijs
