• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
Neerlandistiek. Online tijdschrift voor taal- en letterkunde

Neerlandistiek

Online tijdschrift voor taal- en letterkundig onderzoek

  • Over Neerlandistiek
  • Contact
  • Search
    Generic filters
  • Homepage
  • Categorie
    • Neerlandistiek voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • Jong Neerlandistiek
  • Forum

taalkunde

Nonna knows best

27 mei 2023 door Marc van Oostendorp 2 Reacties

Een van de intrigerende aspecten van de opmars van het Engels is hoe de taal langzamerhand zijn bijzondere relatie met de angelsaksische cultuur verliest. Dat er een Nederlands tijdschrift heet dat Foodies heet, is op zich nog niet zo opmerkelijk. Engeland of Amerika staan weliswaar niet bekend om hun bekende cultuur, maar er is wel een duidelijke relatie tussen het fenomeen … [Lees meer...] overNonna knows best

Een stapsteen op weg

26 mei 2023 door Marc Kregting Reageer

Opnieuw verscheen er een lexicon. Ditmaal in België, verzorgd door ORBIT vzw, Broederlijk Delen en Welzijnsschakels vzw. Daarvan zal de middelste organisatie het bekendst zijn, door haar christelijke geschiedenis die meer dan een halve eeuw beslaat. Onder de titel Woorden in beweging wil het lexicon bijdragen ‘aan sociale gelijkheid, met … [Lees meer...] overEen stapsteen op weg

Wat ik echt heel nadrukkelijk heb gedaan en geprobeerd

25 mei 2023 door Siemon Reker Reageer

Ministers als Yeşilgöz en Adema grijpen in hun uitwisseling met de Kamer graag naar het woordje nadrukkelijk. Maar er zijn meer bewindslieden in Rutte-IV die als het ware geen twintig seconden kunnen spreken zónder dat nadrukkelijk. Hoe normaal is dat? Als we als voorbeeld naar de genotuleerde verslagen kijken van de Parlementaire Enquête over de Aardgaswinning in … [Lees meer...] overWat ik echt heel nadrukkelijk heb gedaan en geprobeerd

On the use of Dutch “slaaf” and “totslaafgemaakte”

24 mei 2023 door Michiel van Kempen Reageer

As in all postcolonial debates scrutinizing language is perhaps the foremost issue. The N-word has sweepingly been banned from public discourse, “coolie” and “mulatto” are under attack, all kinds of words naming black people are being scrutinized, commented upon, weighted and often rejected. One of the issues in the Netherlands in 21st century postcolonial debates is how to … [Lees meer...] overOn the use of Dutch “slaaf” and “totslaafgemaakte”

Korterlands

23 mei 2023 door Hans Bennis Reageer

Veel mensen maken zich zorgen over de kwaliteit van het Nederlands. w8 ff en suc6 zijn uit de sms-taal afkomstige vormen die in het geschreven Nederlands doordringen. OMG en WTF kennen we van whatsapptaal. Ook in de spreektaal komen we ingekorte vormen tegen, zoals bij Balkenende, die sprak over nasjonale vranwoordekeden. Marconisten op de grote vaart seinden al cu ltr. Zelfs … [Lees meer...] overKorterlands

Dialect en werk

23 mei 2023 door Marc van Oostendorp Reageer

De zesde aflevering van Het dialectenbureau gaat over dialect en werk. Met onder andere IJmuidense vissers, Sliedrechtse baggeraars, Huub Stapel en mijn favoriete logopedist Fransje van Luin. … [Lees meer...] overDialect en werk

‘Terminologische knelpunten bij de Nederlandse woordsoorten’

22 mei 2023 door Redactie Neerlandistiek Reageer

Lezing van Hans Smessaert in de KANTL op 19-04-2023. … [Lees meer...] over‘Terminologische knelpunten bij de Nederlandse woordsoorten’

Een nieuw idee bedenken

22 mei 2023 door Marc van Oostendorp 3 Reacties

Dit weekeinde luisterde ik nog wat intensiever dan ik toch altijd al doe, naar het nieuwsoverzicht van Jeroen van Kan aan het begin van het radioprogramma De Taalstaat. Dat kwam zo: Van Kan besprak een intrigerend taalverschijnsel dat hem recent was opgevallen: mensen zeggen dingen als 'idee bedenken' of 'idee maken'. Een beetje jammer was dat Van Kan niet ontkwam aan de reflex … [Lees meer...] overEen nieuw idee bedenken

Debatteren met Dilan

19 mei 2023 door Siemon Reker Reageer

Zomaar gekeken naar een paar debatten deze week. Als het goed is, is er bij debatten in de plenaire zaal maar één aangesproken persoon, de voorzitter (m/v). Die heeft op de hogere zetel ook één voorrecht: hij of zij kan iedereen met u aanspreken, ook de aanwezigen in vak-K. Als het goed is, treedt de voorzitter als leider in de vergadering corrigerend op, zodra … [Lees meer...] overDebatteren met Dilan

Doctoraatposities in de Nederlandse diachrone corpustaalkunde en typologie

18 mei 2023 door Redactie Neerlandistiek Reageer

Bij het Centre for Linguistics aan de ULiège zijn er twee doctoraatsposities voor vier jaar in de Nederlandse diachrone corpustaalkunde en de typologie. De deadline om te solliciteren is 20 juni 2023. Hieronder staan de volledige aankondigingen: Project description: The PhD projects are part of the collaborative research project “Grammar from Space – How … [Lees meer...] overDoctoraatposities in de Nederlandse diachrone corpustaalkunde en typologie

Wat we leren over de mens uit de uitspraak van de l en de r

17 mei 2023 door Marc van Oostendorp 5 Reacties

De fonetiek is het ultieme vak voor wie het kleine eert, het vak waarin je heel precies nagaat hoe een klinker klinkt en hoe iemand zijn tong beweegt om die klank te maken. Etske Ooijevaar, die gisteren in Nijmegen promoveerde, weet daar alles van. Ze schreef ruim 440 pagina's over de manier waarop ze in Volendam de r en de l maken, en hoe dat dan klinkt. (Ik was een van de … [Lees meer...] overWat we leren over de mens uit de uitspraak van de l en de r

Je woorden ordenen om verwarring te voorkomen?

13 mei 2023 door Marc van Oostendorp Reageer

Hoe orden je je woorden? Dat is een van de vragen waarvoor de mensheid zich gesteld ziet. In de loop van de tijd zijn we in verschillende uithoeken van de wereld tot verschillende oplossingen gekomen. Nu zijn er ook nogal wat mogelijkheden. Neem de volgorde van het onderwerp (subject, S), werkwoord (verbum, V) en lijdend voorwerp (object, O). Drie dingen kun je logischerwijs … [Lees meer...] overJe woorden ordenen om verwarring te voorkomen?

“Diepe zakken” en de positie van de gebruiker van die uitdrukking

11 mei 2023 door Siemon Reker Reageer

Het kan anderen net zo vergaan zijn, tijdens de Coronacrisis dook voor het eerst bewust geregistreerd de uitdrukking met diepe zakken op. Tijdens corona stelde premier Rutte ons (althans bedrijven en de daarmee verbonden mensen met banen) op de wekelijkse persconferentie van 18 december 2020 gerust, door te spreken van de in Nederland aanwezige veerkracht (geciteerd naar de … [Lees meer...] over“Diepe zakken” en de positie van de gebruiker van die uitdrukking

13 mei 2023: Open Dag Max Planck Instituut voor Psycholinguïstiek

10 mei 2023 door Redactie Neerlandistiek Reageer

Op zaterdag 13 mei zet het Max Planck Instituut voor Psycholinguïstiek aan de Wundtlaan in Nijmegen de deuren wijd open voor het publiek. Met interactieve demonstraties en leerzame lezingen krijgen bezoekers een kijkje in de wereld van wetenschappelijk onderzoek naar de oorsprong en de werking van taal.  Taal is het meest complexe communicatiesysteem dat we kennen, en … [Lees meer...] over13 mei 2023: Open Dag Max Planck Instituut voor Psycholinguïstiek

Kinderen van anderhalf weten wat een vraag is

10 mei 2023 door Marc van Oostendorp 4 Reacties

Een van de vele, vele dingen die je weet als spreker van het Nederlands, is het verschil tussen de volgende twee zinnen: De eerste zin heeft een licht andere vorm dan de tweede – de persoonsvorm staat ergens anders. Hij heeft ook een andere betekenis: de eerste is een bewering en de tweede een vraag. Ja, allemaal nogal wiedes, maar stel je voor dat je dit allemaal moet … [Lees meer...] overKinderen van anderhalf weten wat een vraag is

Call for papers: Morfologiedagen

8 mei 2023 door Redactie Neerlandistiek Reageer

De Morfologiedagen 2023 zullen plaatsvinden op 5-6 oktober. Na recente edities in Leeuwarden (2013), Leuven (2015), Louvain-la-Neuve (2017) en een online editie in Utrecht (2020), verlaten de Morfologiedagen de Lage Landen om 60 km over de Duits-Nederlandse grens neer te strijken in Münster. Call for papers Het evenement vindt in persoon plaats, al houden we de … [Lees meer...] overCall for papers: Morfologiedagen

Psycho-poëzie: een hallucinerende vorm van taalkunst

8 mei 2023 door Lena Claessen 1 Reactie

Een deurbel terwijl er niemand aanbelt, een melding zonder dat iemand je appt… Bijna één op de tien mensen hoort weleens dingen die in werkelijkheid niet bestaan. Dit noem je auditieve hallucinaties. Mensen die last hebben van psychoses ervaren dit in ernstigere mate, soms in de vorm van ‘stemmen horen’. Deze hallucinaties kunnen beangstigend zijn, maar ook een creatieve vorm … [Lees meer...] overPsycho-poëzie: een hallucinerende vorm van taalkunst

Lezen en schrijven in dialect

8 mei 2023 door Marc van Oostendorp 1 Reactie

Het Dialectenbureau, aflevering 4 Dialect is toch een spreektaal? Toch floreert aan het begin van de eenentwintigste eeuw het dialect juist ook in geschreven vorm. We gaan langs bij de Beslisbomenmaker Des Vaderlands, Dichter des Vaderlands én de uitgever van het kinderboek Des Vaderlands. In Friesland, Zeeland en Utrecht. Steven Sterk geeft de verhalen van Nijntje in … [Lees meer...] overLezen en schrijven in dialect

6 oktober 2023: 12e Dag van de Friese taalkunde

7 mei 2023 door Redactie Neerlandistiek Reageer

Het Taalkundich Wurkferbân van de Fryske Akademy organiseert dit jaar de twaalfde Dag van de Friese taalkunde. De dag is bedoeld voor iedereen die zich direct of indirect bezighoudt met de taalkunde van het Fries: grammatica, fonetiek/fonologie, naamkunde, lexicologie, sociolinguïstiek, historische taalkunde, kindertaalverwerving, enz. In de lezing kan over wetenschappelijk … [Lees meer...] over6 oktober 2023: 12e Dag van de Friese taalkunde

Waarom jij straattaal niet begrijpt (en waarom dat de bedoeling is)

7 mei 2023 door Redactie Neerlandistiek Reageer

Nederlandse jongeren klinken meertalig. Ze lenen woorden uit Surinaams en Marokkaans, leggen speciale accenten en maken ogenschijnlijke taalfouten. Straattaal is een manier om te laten zien wie ze zijn. Dat blijkt geen twintigste eeuwse uitvinding. In deze aflevering verwonderen de Mediadoctoren zich over 'foute' taal. Dat doen we met Jacomine Nortier, Universitair Hoofddocent … [Lees meer...] overWaarom jij straattaal niet begrijpt (en waarom dat de bedoeling is)

“Wel even tekenen voor ommekomst, ja!”

7 mei 2023 door Siemon Reker 1 Reactie

Hedendaagse talige evolutie in de Tweede Kamer Taal ontwikkelt zich,- is er een opener deur? Over het taalveranderingsgeval ommekomst schreef ik diverse malen op mijn eigen blog, bovendien maakte ik er in 2018 een lemma van in dat prachtige Binnenhofse woordenboek Dat gezegd hebbend en iets minder neutraal maar wel met mijn instemming werd ik er in … [Lees meer...] over“Wel even tekenen voor ommekomst, ja!”

“Een sandwich Duits en Engels met daartussen Nederlands, alstublieft!”

5 mei 2023 door Daniela Planteur, Fenna Lies Somberg en Alexander Timm Reageer

Over superlatieven, tweeledige werkwoordclusters en de sandwichpositie van het Nederlands Daniela:          “Dit is de meest creatieve sandwich die wij ooit gezien hebben!” Alexander:      “Is het niet: De creatiefste sandwich die wij ooit hebben gezien?” Fenna: … [Lees meer...] over“Een sandwich Duits en Engels met daartussen Nederlands, alstublieft!”

Limonette, de tweede kwaliteit limonade

4 mei 2023 door Roland de Bonth Reageer

Achter het achtervoegsel 29 In de zesde aflevering van deze rubriek (juni 2021) dook Cefas van Rossem in de wereld van likorette, een ‘zoete likeurachtige drank’. Het achtervoegsel -ette geeft in dat woord aan dat de alcoholhoudende drank wel lijkt op likeur maar het vanwege een gering alcoholpercentage niet zo mag heten. In deze aflevering zijn we van de blauwe … [Lees meer...] overLimonette, de tweede kwaliteit limonade

Het Dialectenbureau: Dialect en wetenschap

2 mei 2023 door Marc van Oostendorp 1 Reactie

Er wordt al ongeveer 150 jaar onderzoek gedaan naar dialecten, maar dat is nog niet makkelijk, vooral niet als het gaat om het verleden van het dialect. Ook omdat er geen opnames bestaan. Onderzoekers hebben in de loop van de tijd manieren gevonden om dat toch te doen. Cor van Bree is in Nederland een absolute autoriteit op het gebied van taalonderzoek. Een inspirator voor … [Lees meer...] overHet Dialectenbureau: Dialect en wetenschap

Wat literatuur- en taalwetenschap van elkaar kunnen leren

30 april 2023 door Marc van Oostendorp 2 Reacties

Wat hebben taal- en literatuurwetenschap elkaar te zeggen? Dat is een vraag die zo oud is als de scheiding van deze twee vakken uit de klassieke filologie, maar hij doet zich nog regelmatig gelden bij talenstudies. Hij geldt bijvoorbeeld voor een vak als de neerlandistiek, waar die disciplines allebei vertegenwoordigd zijn, zonder dat er nu bijvoorbeeld heel veel … [Lees meer...] overWat literatuur- en taalwetenschap van elkaar kunnen leren

Volgende »

Primaire Sidebar

Gedicht van de dag

Erich Kästner • Liefdadigheid

Het was hem stuitend mild te moede.
Hij snapte er zelf weinig van.
Maar hij was absoluut een goede,
belangeloze daad van plan.

➔ Lees meer

Bekijk alle gedichten

  • Facebook
  • Twitter
  • YouTube

Agenda

18 juni 2023: Arabisch uit de polder

18 juni 2023: Arabisch uit de polder

27 mei 2023

➔ Lees meer
30 mei 2023: Online dictee Het verhaal van de Lage Landen

30 mei 2023: Online dictee Het verhaal van de Lage Landen

26 mei 2023

➔ Lees meer
24 november 2023: Taal en Tongval-colloquium

24 november 2023: Taal en Tongval-colloquium

25 mei 2023

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle agendapunten

Neerlandici vandaag

geboortedag
1947 Rob Molin
sterfdag
2010 Herman Verhaar
2014 Clem Neutjens
➔ Neerlandicikalender

Media

Nederlands Finalistensymposium 2023

Nederlands Finalistensymposium 2023

25 mei 2023 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
De smartlappen van J.J. Cremer

De smartlappen van J.J. Cremer

24 mei 2023 Door Vlogboek Reageer

➔ Lees meer
Stapels schoften!

Stapels schoften!

23 mei 2023 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle video’s en podcasts

Footer

Neerlandistiek

Elektronisch tijdschrift voor de Nederlandse taal en cultuur sinds 1992.

ISSN 0929-6514
Bijdragen zijn welkom op
redactie@neerlandistiek.nl
  • Homepage
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Over Neerlandistiek
  • De archieven
  • Contact
  • Facebook
  • Twitter
  • YouTube

Copyright © 2023 · Magazine Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in

  • Homepage
  • Categorie
    • Voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Jong Neerlandistiek
  • Forum
  • Over Neerlandistiek
  • Contact
  • Search
    Generic filters