Marc van Oostendorp

Een zomer met Manon Uphoff (42) Toen ik deze 'zomer met Manon Uphoff' begon, was mijn idee dat de relatie tussen lichaam en denken een belangrijke leidraad zou zijn. Jullie kunnen dat teruglezen in de eerste stukjes (welkom terug van vakantie!) Ik heb me daarin niet vergist: lichaam en denken zijn belangrijke onderwerpen voor Uphoff, waarnaar ze steeds terugkeert. De … [Lees meer...] overDe wereld, in al haar schoonheid, woestheid en verschrikking, kijkt naar ons terug

Een zomer met Manon Uphoff (41)` Behalve allerlei andere zaken is de roman De spelers een portret van een vluchteling. J., de vriend van de verteller Manja, is aan het begin van de Joegoslavische burgeroorlog gedeserteerd en met een vriend in Nederland terechtgekomen. Zodra het mogelijk is bezoekt hij, samen met Manja, zijn familie in Sarajevo weer, en op een later moment … [Lees meer...] overJouw vader was erg heldhavig

Een zomer met Manon Uphoff (40) Door de relatie tussen de vertelster Manja en haar geliefde J. in De spelers loopt geloof ik een draadje dat nog niet door enige lezer is opgemerkt: dat van de kinderloosheid. Het onderwerp komt een paar keer terug, maar zo verspreid door de roman dat het mij in ieder geval in eerste instantie niet opviel. "Manja", zegt J. ergens in het … [Lees meer...] overWaarom mag ik geen kind?

Een zomer met Manon Uphoff (38) Op een bepaalde manier vallen de kritieken op De spelers van Manon Uphoff te lezen als een extra hoofdstuk van die roman. De spelers gaat in ieder geval deels over het onvermogen om je te verhouden tot verschrikkingen als die van de Joegoslavische burgeroorlog, en om als Nederlander iets te zeggen of zelfs te vinden van Srebrenica. En … [Lees meer...] overDe literatuur heeft toch weer verloren

Een zomer met Manon Uphoff (37) Een onopvallende, maar belangrijke rol in De spelers van Manon Uphoff wordt ingenomen door de camper. De roman gaat over de relatie tussen een jonge Nederlandse vrouw, Manja, en haar Boschisch-Kroatische schoonfamilie in de nadagen van de Joegoslavische burgeroorlog. Manja vertelt het verhaal en kan zichzelf duidelijk niet veel raad met de … [Lees meer...] overEen kathedraal op wielen

Een zomer met Manon Uphoff (36) Dat het werk van Manon Uphoff voor een belangrijk deel over het schrijven en het vertellen gaat, is inmiddels wel duidelijk. De verhalen zijn gestructureerd als brieven ('Beste...') of laten anderszins duidelijk merken dat ze geschreven teksten zijn. En in de verhalen worden vaak weer andere verhalen verteld. Bovendien zegt de schrijver zelf … [Lees meer...] overTorens en bergen van ongewenste, verdrongen verhalen

Een zomer met Manon Uphoff (33) Thomas is, in het naar hem genoemde verhaal in de bundel Bekentenissen, de lieveling van alle vrouwen. Kind in een land dat verwikkeld raakt in een burgeroorlog en daardoor een groot deel van de mannelijke bevolking verliest, wordt hij een object van liefde voor heel veel vrouwen. Zo veel vrouwen zijn het dat ze eigenlijk nauwelijks een … [Lees meer...] overDit werd verteld

Een zomer met Manon Uphoff (32) Het verhaal 'Anastasia' beschouw ik als een sleutelverhaal in de bundel Bekentenissen van Manon Uphoff. Het is een bijzondere bundel, in 2006 verschenen als 'Rotterdams Leescadeau'in 2007 opgenomen in de verzamelbundel Schaduwvlammen. Bijvoorbeeld omdat de setting van de verhalen over het algemeen veel eigentijdser is dan in de meeste … [Lees meer...] overAls het te erg is, verwachten de ogen het niet

Een zomer met Manon Uphoff (31) Ik begin al te merken dat ik aan deze zomer lang niet genoeg zal hebben om alle lijnen in het werk van Uphoff zelfs maar aan te wijzen. Mogen er maar vele studies komen! Al houden wij het hier voorlopig ook nog even vol. Er is in ieder geval ruimte voor een studie naar de mannelijke testikels in Uphoffs werk. Als iemand een man naakt ziet … [Lees meer...] overHet lome, tere hangen van zijn ballen

Een zomer met Manon Uphoff (30) Een paar jaar geleden was er sprake van dat ons nu wel een heleboel coronaromans te wachten zouden staan. Het is er nog niet van gekomen. Als er iemand is die het zou kunnen doen is het Manon Uphoff, want in een huis zitten en niet naar buiten komen is één van haar onderwerpen. Maar het ziet er niet naar uit: aangekondigd is een … [Lees meer...] overStofapen

Een zomer met Manon Uphoff (29) In een interessante lezing over Vallen is als vliegen – de zomer is nog lang, ik kom er vast nog op terug – wijst de Groningse hoogleraar Mathijs Sanders op zeker moment op de huidige wetenschappelijke interesse voor het mogelijke therapeutische effect van literatuur. Zou het niet interessant zijn te onderzoeken, zegt hij dan, hoe een boek … [Lees meer...] overDwars door de aarde, naar de plek waar de struiken groeien

Een zomer met Manon Uphoff (28) Een tekst waar ik nog wel eens de hand op zou willen leggen: de scriptie die Manon Uphoff schreef voor haar studie Algemene Literatuurwetenschap in Utrecht, en die handelde over Lewis Carroll en Markies de Sade. Ik kan wel ongeveer bedenken wat de overeenkomsten zijn tussen die twee schrijvers en waarom de jonge Uphoff in die overeenkomsten … [Lees meer...] overElke rivier van bloed vormde een stroom van inkt en taal

Een zomer met Manon Uphoff (27) Hoe personages precies worden aangeduid speelt een belangrijke rol in het oeuvre van Manon Uphoff; Peter Altena schreef daar vorige week al over. Namen hebben altijd betekenis – personages die iets gemeen hebben met de schrijfster hebben doorgaans een tweelettergrepige naam die met een M begint of op non eindigt – en als personages geen naam … [Lees meer...] overDe vader en de moeder

Een zomer met Manon Uphoff (26) Het moet in 1998, toen De fluwelen machine verscheen, een betrekkelijk onopvallend verhaal zijn geweest: 'De vazal', een verhaal dat handelt over een man die zijn vrouw, zijn tweede vrouw, zo vereert dat het benauwt en zij bij hem weg wil. Maar achteraf was het voor de schrijfster misschien wel een van de lastigste verhalen om te schrijven. … [Lees meer...] overVan alle heerlijkheden was dit het heerlijkste

Een zomer met Manon Uphoff (25) "Fascinerend, wat er allemaal gebeurt als je niet ingrijpt". Zo begon Manon Uphoff twee jaar geleden het 'quarantaineverhaal' dat ze schreef voor Mondo, een toenmalige tv-programma over cultuur. Ze hernam daarmee een stukje dat ook in Hij zegt dat ik niet dansen kan (2000) staat, en dat 'verloedering' heet. Het is interessant dat ze bijna 25 … [Lees meer...] overEen romantisch verlangen naar een organisch, plantaardig bestaan

Een zomer met Manon Uphoff (24) Een van de klassiekers onder Manon Uphoffs verhalen is 'Eén' in De fluwelen machine. Het is het verhaal van een Siamese tweeling, twee meisjes. Hoe ze in eerste instantie profiteren van de freakshow die de moderne kunst is ('Over de hele wereld zijn er filmregisseurs die ons, buitengewone, opvallende, misvormde of afwijkende mensen, … [Lees meer...] overHet afgescheiden zijn zit de mens niet in het bloed

Een zomer met Manon Uphoff (23) Als er één boek is waarover Manon Uphoff zelf het minst tevreden is, dan het haar derde, de verhalenbundel De fluwelen machine (1998) Dat boek was, zei ze een paar jaar geleden in een interview, "te haastig neergelegd". "De verhalen zijn niet goed met elkaar verweven en liggen nu dus als eenzame stukken naast elkaar. Hierdoor gaan ze veel … [Lees meer...] overZij was het vreemdste meisje dat hier was komen wonen

Een zomer met Manon Uphoff (21) Een hedendaagse journalistieke en politieke hobby: kloven in de samenleving opsporen en benoemen. Er worden de laatste tijd al grapjes over gemaakt, over al die kloofzucht, en vooral: die angst voor kloven. Wie kloven wil begrijpen – die tussen sociale klassen, tussen mensen met verschillende opleidingen, tussen mannen en vrouwen – kan … [Lees meer...] overHet is duidelijk dat ze bijna de hele dag in bed zijn gebleven

Een zomer met Manon Uphoff (20) De blauwe muze is een verkwikkend tussendoortje voor de binge-lezer van Manon Uphoffs verzameld werk. De schrijfster beleeft in dit essay uit 2014 haar coming out als kijker naar tv-series als The Sopranos en Mad Men. Dat zo'n coming out nodig was voor een dergelijke activiteit, is een beetje overdreven. Waar Uphoff zelf schrijft "Nog … [Lees meer...] overEerherstel van een ‘ongeletterd mens’

Een zomer met Manon Uphoff (18) Hoe meer ik me deze zomer in het oeuvre van Manon Uphoff verdiep, hoe duidelijker me wordt: je kunt er niet één verhaal uitnemen. Het hoort allemaal bij elkaar. Voortdurend worden verhalen vernomen: het verhaal dat in deze bundel uitgebreid verteld wordt, wordt in een ander boek hernomen, of tussen neus en lippen door even verteld door het … [Lees meer...] overMandarijntjes