Neerlandistiek

Online tijdschrift voor taal- en letterkundig onderzoek

taalkunde

Een Turks accent is nadeliger dan een Turkse naam

door 2 Reacties

Mensen beoordelen hun medemensen voortdurend, en zo'n beetje op ieder mogelijke dimensie: hoe iemand eruit ziet, hoe hij zich gedraagt, hoe hij zich presenteert. En ook hoe die persoon klinkt. Mensen hoeven een ander meestal maar heel kort te zien of te horen om er een oordeel over te hebben. Dat heeft ongetwijfeld voordelen: je moet soms snel kunnen beoordelen of iemand te … [Lees meer...] overEen Turks accent is nadeliger dan een Turkse naam

De eindstand van eindstand

door 5 Reacties

Foto via Flickr/  Rob van Hilten Als je, zoals ik, al ruim acht jaar in een supermarkt werkt, zie je veel medewerkers komen en gaan. Terwijl ik ouder word, zijn nieuwe medewerkers vrijwel altijd gemiddeld zestien jaar oud. Dat groeiende leeftijdsverschil wordt me vooral duidelijk door het taalgebruik dat iedere nieuwe ‘generatie’ met zich meebrengt. Dan heb ik het niet … [Lees meer...] overDe eindstand van eindstand

Call for papers: Germanic Sandwich 9 (call for papers)

door Reageer

Lancaster University, United Kingdom (11-12 April 2024) Website The Dutch linguist C.B. van Haeringen showed in his 1956 monograph Nederlands tussen Duits en Engels that, consistent with its geographical intermediate location, Dutch occupies a middle position between English and German in quite a systematic way as far as its linguistic structure is … [Lees meer...] overCall for papers: Germanic Sandwich 9 (call for papers)

21 september – 7 december 2023: Postacademische cursus Nederlandse taalkunde / taalbeheersing (online)

door Reageer

In het najaar van 2023 organiseert de opleiding Nederlandse Taal en Cultuur van de Radboud Universiteit Nijmegen in samenwerking met Pre-University College of Society van de Faculteit der Letteren voor de tweede keer de postacademische cursus taalkunde en taalbeheersing. In deze online cursus - bedoeld voor neerlandici, leraren Nederlands (binnen en buiten het … [Lees meer...] over21 september – 7 december 2023: Postacademische cursus Nederlandse taalkunde / taalbeheersing (online)

Last call 12e Dag van de Friese taalkunde

door Reageer

Het Taalkundich Wurkferbân van de Fryske Akademy organiseert dit jaar de twaalfde Dag van de Friese taalkunde. De dag is bedoeld voor iedereen die zich direct of indirect bezighoudt met de taalkunde van het Fries: grammatica, fonetiek/fonologie, naamkunde, lexicologie, sociolinguïstiek, historische taalkunde, kindertaalverwerving, enz. In de lezing kan over wetenschappelijk … [Lees meer...] overLast call 12e Dag van de Friese taalkunde

Wat mag je nog zeggen?

door 3 Reacties

In de golf van woke taalactivisme sta je als taalkundige op de uitkijk naar een deskundig becommentarieerde synthese van het nieuwe taalgebruik dat ons van alle kanten komt aanwaaien. En dan vallen er plotseling twee studies op je bureau die beweren een heldere gids te bieden. Dat mag je óók (al niet meer) zeggen De eerste gids is van een voortreffelijke taalkundige. … [Lees meer...] overWat mag je nog zeggen?

‘Handvol’ en ‘handjevol’ zijn geen samenstellingen

door 12 Reacties

Wie een zin als de volgende leest, zou in eerste instantie kunnen denken dat we te maken hebben met de samenstelling handvol: Het woord handvol wordt niet alleen gezien als een samenstelling, maar het wordt ook beschouwd als zelfstandig naamwoord met de betekenis ‘zoveel als in een hand past’. Het is begrijpelijk dat dit woord tot die woordsoort wordt … [Lees meer...] over‘Handvol’ en ‘handjevol’ zijn geen samenstellingen

Taalonderwijs aan nieuwkomers – hoe is dat geregeld in Polen, Hongarije en Australië?

door Reageer

Elk land ter wereld heeft met immigratie te maken, en elk landsbestuur moet zich dus de vraag stellen: hoe zorgen we dat immigranten de taal of talen van ons land leren? Hoe organiseren we het onderwijs zo dat nieuwkomers van alle leeftijden kunnen meekomen, ook als zij de instructietaal of -talen nog niet volledig beheersen? En in hoeverre mogen en kunnen immigranten hun eigen … [Lees meer...] overTaalonderwijs aan nieuwkomers – hoe is dat geregeld in Polen, Hongarije en Australië?

Wat is het verschil tussen een taal en een dialect?

door 1 Reactie

Hoewel niet-taalkundigen aanhoudende interesse tonen voor de vraag wat het verschil is tussen een taal en een dialect, verwerpen taalwetenschappers deze discussie doorgaans met een verwijzing naar een door Max Weinreich gepopulariseerde uitspraak: “Een taal is een dialect met een leger en een vloot.” (Maxwell, 2018). Oftewel, het onderscheid tussen taal en dialect is een … [Lees meer...] overWat is het verschil tussen een taal en een dialect?

Anne-Fleurtaal in de sociolinguïstiek

door 3 Reacties

Al enkele weken bestormt het nummer Anne-Fleur Vakantie van Roxy Dekker de hitlijsten. Het nummer heeft niet alleen meer dan vier miljoen streams op Spotify, maar ook op TikTok is #annefleurvakantie een grote trend. Niet toevallig is Anne-Fleur Vakantie ook op TikTok ontstaan. Toen Roxy daar een oproep deed om vier woorden in te sturen (nog in 2022) en vervolgens met een van de … [Lees meer...] overAnne-Fleurtaal in de sociolinguïstiek

Woke taalgebruik

door 4 Reacties

Aan de haal met de taal (2) Na het overzicht van het eerdere taalactivisme in kan er nu wellicht beter inzicht komen in het taalactivisme zoals wij dat vandaag meemaken onder invloed van de woke cultuur. Zoals aangegeven had het vroegere taalactivisme gemeen dat de ideologie erachter meestal te maken had met een gevoel van culturele identiteit dat men probeerde te bewaken, … [Lees meer...] overWoke taalgebruik

Over vingers en tenen

door 4 Reacties

In het derde nummer van Onze Taal van dit jaar staat een klein verhaal van de hand van Sam De Vriendt over het ontstaan van het woord knie. Dit woord, zo gaat het verhaal, bestond al voordat het iets betekende. Het kon gebruikt worden in de betekenis van dinges als je niet op een woord kon komen. De betekenis van knie werd vastgelegd door een mevrouw die probeerde een spin aan … [Lees meer...] overOver vingers en tenen

Cheffen

door 12 Reacties

Sinds twee jaar staat een opmerkelijk woord in Van Dale: cheffen, en wel met de volgende toelichting. Het is een woord dat volgens Google al een jaar of tien rondzingt, maar mij valt het de laatste tijd ineens op, gisteren nog in deze video van Tim Hoffman (ongeveer op 18:52): Zullen we het afronden? Dan gaan we het met Rensina cheffen. Zoals vaker, zelfs met heel … [Lees meer...] overCheffen

Smous en het n-woord

door Reageer

Taalhistoricus Ewoud Sanders over het schrappen van beledigende woorden Moet je het n-woord en woorden als smous uit het woordenboek schrappen? En uit historische uitgaven? En uit ons dagelijks taalgebruik? We praten erover met taalhistoricus Ewoud Sanders, die onlangs het boek Het n-woord publiceerde, over de geschiedenis van deze beladen term. En we spreken met Peggy … [Lees meer...] overSmous en het n-woord

Boeken over meertaligheid

door Reageer

Kletsheads (seizoen 4 aflevering 4) In deze aflevering bespreken we een aantal boeken over meertaligheid . Dit doen we samen met verschillende gasten zodat we verschillende perspectieven horen: van ouder tot onderwijsadviseur, wetenschapper tot leerkracht.  We bespreken vier boeken in totaal: twee over meertalig opvoeden en twee over meertaligheid in het onderwijs. Het … [Lees meer...] overBoeken over meertaligheid

Een grenzenloze taal

door 3 Reacties

Er zijn weinig talen met zo'n interessante geschiedenis als het Jiddisch, een taal die regelmatig alle definities van wat een taal is doorbrak, die dat eigenlijk nog steeds doet, en die toch al honderden jaren wordt doorgegeven. Een taal die in contact heeft gestaan met allerlei talen, die uit al dat contact steeds weer dingen oppikt, en zelf ook zijn sporen nalaat. Een taal … [Lees meer...] overEen grenzenloze taal

Temet he-w, hebbe wiej en hebt wiejlûu völle wille

door Reageer

Over complexe vervoegingen In de bijdrage ‘Spelling en taalkundige kennis’ heb ik aangegeven hoe gecompliceerd de vervoeging van sterke werkwoorden in het Nedersaksisch is. Daarbij werden voorbeelden uit het Hellendoorns (een Sallandse streekstaal) gebruikt. De rijtjes vervoegingen betroffen het sterke werkwoord lîegen ‘liegen’. De complexiteit betreft echter niet alleen … [Lees meer...] overTemet he-w, hebbe wiej en hebt wiejlûu völle wille

Dennis Wiersma en de betekenis van schrijven in blokletters

door 1 Reactie

Een Kamerdebat zit ik vaak te volgen met een notitieboekje binnen handbereik. Het is een handzaam dingetje, alleen vraagt het papier om gebruik met een potlood of balpen, want een vulpen blijft vrij gemakkelijk haken met vlekken als gevolg. Schrijf ik op dit vezelige papier toch met vulpen, dan gebruik ik in dat geval minder vaak verbonden letters. In de wereld van de … [Lees meer...] overDennis Wiersma en de betekenis van schrijven in blokletters

Nieuwe versie Database Geschiedenis Nederlandse Taalkunde

door Reageer

In 1852 publiceerde de Nederlandse taalkundige Matthias de Vries zijn ontwerp voor het Woordenboek der Nederlandsche Taal. Marten Le Mayre bracht in 1606 een leerboekje voor Engelsen uit met ‘the true and perfect way to learne the Dutch tongue’. Twee voorbeelden van belangrijke taalkundige werken met historische waarde, die nu door het Instituut voor de Nederlandse Taal … [Lees meer...] overNieuwe versie Database Geschiedenis Nederlandse Taalkunde