Neerlandistiek

Online tijdschrift voor taal- en letterkundig onderzoek

Roland de Bonth

De populairste voornamen uit de middeleeuwen

door 5 Reacties

Walewein, Ferguut, Esmoreit. Drie namen die onlosmakelijk verbonden zijn met de Middelnederlandse letterkunde. Hoewel ik hen nog niet ben tegengekomen, lopen er in Nederland klaarblijkelijk mannen rond die bij hun geboorte een van deze voornamen als eerste naam hebben gekregen. Wel zijn ze letterlijk op de vingers van één hand te tellen, zoals de Nederlandse … [Lees meer...] overDe populairste voornamen uit de middeleeuwen

Uitslag Vragen over Vestdijk – een Vestdijkquiz

door Reageer

Door Roland de Bonth Nu Vestdijks 50e sterfdag enkele dagen achter ons ligt en daarmee de inlevertermijn voor de Vestdijkquiz is verstreken, wordt het tijd om de uitslag en de antwoorden van de Vestdijkquiz bekend te maken. Kennelijk was deze quiz iets lastiger te maken dan mijn eerdere Neerlandistiek-quizzen. Voor het eerst was er geen enkele inzender die het antwoord op álle … [Lees meer...] overUitslag Vragen over Vestdijk – een Vestdijkquiz

Een andere methode

door

Door Roland de Bonth Een goede lesmethode Nederlands is een zegen voor een docent. De te behandelen stof voor een leerjaar staat - al dan niet digitaal - overzichtelijk bij elkaar, moeilijke termen  worden helder uitgelegd en leerlingen kunnen uitgebreid oefenen met de vele opdrachten. Bovendien levert de bijbehorende docentenhandleiding antwoorden bij de … [Lees meer...] overEen andere methode

Vragen over Vestdijk – een Vestdijkquiz

door

Door Roland de Bonth Over zijn ontmoeting met Simon Vestdijk (1898-1971) schreef literair redacteur Hans van Straten in Het Vrije Volk van 16 oktober 1958 – een dag voor Vestdijks 60e verjaardag – dat dit de man is “die men, als een Nederlandse Goethe, in komende eeuwen ongetwijfeld met een jaarlijkse Vestdijkdag zal herdenken. Misschien zelfs in dit huis, het Vestdijkhuis, … [Lees meer...] overVragen over Vestdijk – een Vestdijkquiz

De populairste voornamen uit de 17e en 18e eeuw

door

Door Roland de Bonth Voornamen vormen een interessant onderzoeksobject. Dat heeft Gerrit Bloothooft de afgelopen jaren aangetoond in tientallen bijdragen op Neerlandistiek. Voor die column onder de titel Voornamendrift maakte Bloothooft gebruik van gegevens uit de Basisregistratie Personen (BRP) en - voor recentere namen - van gegevens van de Sociale … [Lees meer...] overDe populairste voornamen uit de 17e en 18e eeuw

Achter het achtervoegsel (3): kitchenette

door

Door Roland de Bonth Verrassend genoeg kun je voor de vorming en de betekenis van zelfstandige naamwoorden op -ette veel informatie vinden in het Woordenboek der Nederlandsche Taal. Het lemma -ETTEII geeft maar liefst zeven verschillende betekenissen bij op drie manieren gevormde -ette-woorden: met een zelfstandig naamwoord als naamwoord, met een werkwoord als … [Lees meer...] overAchter het achtervoegsel (3): kitchenette

Nieuw in Trefwoord

door

Door redactie Trefwoord In Trefwoord, het digitale tijdschrift voor lexicografie en lexicologie, zijn twee nieuwe artikelen verschenen: Noordegraaf, Jan, Een vergeten lexicograaf. Over Herbert de JagerSijs, Nicoline van der, De Digitale Pallas, een 18e-eeuws meertalig Russisch woordenboek met 60.000 taaldata; verslag van lopend onderzoek … [Lees meer...] overNieuw in Trefwoord

Praten over historischeletterkundefragmenten

door

Door Roland de Bonth Tijdens de HSN-conferentie 31 die enkele jaren geleden plaatsvond in Zwolle was ik - in HSN-terminologie - ‘kolomleider’ van de kolom literatuuronderwijs. Ik mocht de sprekers introduceren, de spreektijd in de gaten houden en het vragen stellen in goede banen leiden. In de map die ik voor het uitvoeren van die taak kreeg, bevond zich ook een A4’tje met … [Lees meer...] overPraten over historischeletterkundefragmenten

Achter het achtervoegsel (2)

door

Door Cefas van Rossem Samen met Roland de Bonth volgde ik eind jaren tachtig aan de toenmalige Katholieke Universiteit Nijmegen een werkcollege morfologie bij prof. dr. M.C. van den Toorn. Ter afsluiting van dat college schreven we een werkstuk over het suffix -ette. Dat achtervoegsel heeft ons tot op heden in zijn greep gehouden. Elke eerste donderdag van de maand … [Lees meer...] overAchter het achtervoegsel (2)

Nieuwe versie corpus Brieven als Buit online

door

Door Roland de Bonth (Instituut voor de Nederlandse Taal) Gisteren heeft het Instituut voor de Nederlandse Taal een nieuwe, derde versie van de internetapplicatie Brieven als Buit uitgebracht. Dit corpus bevat 1033 brieven uit de 17e en 18e eeuw die familieleden, vrienden, bekenden en zakenpartners vanuit het buitenland naar hun vaderland hebben gestuurd of – omgekeerd - die … [Lees meer...] overNieuwe versie corpus Brieven als Buit online

Willem Elsschotquiz

door

Door Roland de Bonth Het begon allemaal met de bovenstaande kassabon. Bij de naam Laarmans kan ik niet anders dan aan Elsschot denken en dat herinnerde me aan de Elsschotquiz die ik vele jaren geleden maakte. Ik heb hem opgesnord in mijn digitale archief en presenteer hem in het kader van mijn tweede lustrum als quizmaker graag aan de lezers van Neerlandistiek. De afgelopen … [Lees meer...] overWillem Elsschotquiz

Nieuw in Trefwoord

door

Door redactie Trefwoord In Trefwoord, het digitale tijdschrift voor lexicografie en lexicologie, zijn vier nieuwe artikelen verschenen: Dykstra, Anne, Het bijgeloof is diep gegriffeld in het menschelijk hart, Folklore in Halbertsma's Lexicon Frisicum (1872)Joubert, Sidney en Nicoline van der Sijs, Antilliaans-Nederlandse woorden en hun herkomst Luif, Jan, … [Lees meer...] overNieuw in Trefwoord

Waarde en dierbare lezer,

door

Door Roland de Bonth Een e-mail schrijven is gemakkelijker én sneller dan het opstellen van een brief. Ik kan me eerlijk gezegd niet herinneren wanneer ik voor het laatst een echte brief naar een brievenbus heb gebracht. En ik vermoed dat dit voor meer mensen geldt. Toch wordt in de delen 4/5 havo en 5/6 vwo van Nieuw Nederlands in de Cursus Schrijfvaardigheid naast e-mails … [Lees meer...] overWaarde en dierbare lezer,

Wè neukt dè! De Database van de Zuidelijk-Nederlandse Dialecten (DSDD)

door

Door Roland de Bonth Mijn oma is in 1900 geboren in het Noord-Brabantse Haarsteeg en heeft een groot deel van haar leven in het nabijgelegen Nieuwkuijk gewoond. Ze is 32 jaar geleden overleden, maar ik kan me nog goed herinneren dat zij af en toe “wè neukt dè!” zei (wat neukt dat, ‘wat doet dat er toe’). Oma lachte er altijd wat ondeugend bij, want ze had heus wel door dat … [Lees meer...] overWè neukt dè! De Database van de Zuidelijk-Nederlandse Dialecten (DSDD)

(Nog even) gratis toegang tot wetenschappelijke publicaties voor leraren

door

Door Roland de Bonth Een fraai staaltje van serendipiteit vanochtend. Ik wilde via de website van de Koninklijke Bibliotheek de KB-catalogus raadplegen, toen mijn oog viel op een Pilot ‘gratis toegang tot wetenschappelijke publicaties’: leraren aan het woord en een link naar ervaringen van gebruikers. Wat blijkt? Sinds oktober 2019 hebben onderwijsprofessionals … [Lees meer...] over(Nog even) gratis toegang tot wetenschappelijke publicaties voor leraren

Word woordenschatgraver!

door

Door Roland de Bonth Elke woensdag bespreekt Ewoud Sanders in de NRC-rubriek ‘Woordhoek’ de herkomst van een woord dat in de actualiteit is. Het verbod om te knuffelen inspireerde hem in zijn column van 1 september 2020 op zoek te gaan naar de oorsprong van dat woord. Door de Dikke Van Dale kwam hij tot de opmerkelijke ontdekking dat knuffelen oorspronkelijk … [Lees meer...] overWord woordenschatgraver!

Een noot bij Voskuils Afgang (Het Bureau, deel 6)

door

Door Roland de Bonth Bijna twee jaar geleden schreef ik voor Neerlandistiek voor de klas de bijdrage Real Men op de Ventoux. Van leesboek naar ‘luisterboek’. Op basis van alle muziekstukken die Bert Wagendorp in zijn roman Ventoux noemde, had ik deze openbare Spotify-afspeellijst gemaakt. Lezers van dat boek kunnen de nummers uit die lijst afspelen wanneer ze … [Lees meer...] overEen noot bij Voskuils Afgang (Het Bureau, deel 6)

Groot Dicté der Nederlandsche Taal

door

Door Roland de Bonth Omdat het op 9 november 2020 precies tweehonderd jaar geleden is dat woordenboekmaker Matthias de Vries werd geboren, heeft het Instituut voor de Nederlandsche Taal 2020 uitgeroepen tot Matthias de Vriesjaar. Op 16 september 2020 vindt als een van de activiteiten rond De Vries in de Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal en Letteren in Gent - en via … [Lees meer...] overGroot Dicté der Nederlandsche Taal