• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
Neerlandistiek. Online tijdschrift voor taal- en letterkunde

Neerlandistiek

Online tijdschrift voor taal- en letterkundig onderzoek

  • Over Neerlandistiek
  • Contact
  • Search
    Generic filters
  • Homepage
  • Categorie
    • Neerlandistiek voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • Jong Neerlandistiek
  • Forum

Roland de Bonth

Het toilet van Couperus

20 maart 2023 door Roland de Bonth 1 Reactie

Op 16 juli 2023 is het precies 100 jaar geleden dat Louis Couperus (1863-1923) overleed. Deze Nederlandse schrijver schreef poëzie, romans, reisverslagen en columns. Hij was een van de eerste vertegenwoordigers van het literaire naturalisme. Tot zijn bekendste werken behoren Eline Vere (1889), De Stille Kracht (1900), De boeken der kleine zielen (1901) en Van oude menschen, de … [Lees meer...] overHet toilet van Couperus

Literaire ontwikkeling toetsen

16 maart 2023 door Roland de Bonth 1 Reactie

Mijn jongste dochter is bezig aan haar laatste schoolexamenperiode voordat op 11 mei 2023 het Centraal Schriftelijk Eindexamen begint. Dat er hard geleerd wordt, is ons wel duidelijk. Verspreid over woonkamer, studeerkamer en slaapkamer liggen er lesboeken, woordenboeken, aantekeningenschriften, samenvattingen en proefvertalingen. Duitse, Engelse en Nederlandstalige romans zijn … [Lees meer...] overLiteraire ontwikkeling toetsen

Bungalette

2 maart 2023 door Roland de Bonth 1 Reactie

Achter het achtervoegsel 27 Op 28 januari 2023 vond aan de Universiteit Leiden de finale plaats van de 23e Taalkundeolympiade – niet te verwarren trouwens met de Olympiade Nederlands, waarvan de finale nog plaats moet vinden. Meer dan honderd leerlingen uit 4, 5 en 6 vwo die zich via een voorronde gekwalificeerd hadden, maakten die dag zes … [Lees meer...] overBungalette

Vragen over ’t aapenland

15 februari 2023 door Roland de Bonth Reageer

Praten over historischeletterkundefragmenten (2)  Op 16 februari 2021 plaatste ik op Neerlandistiek een bijdrage met de titel Praten over historischeletterkundefragmenten. Geïnspireerd door en in navolging van het succesvolle  Pratenoverromanfragmenten – een initiatief van Hans Goosen – pleitte ik er in dat stuk voor op vergelijkbare wijze historische letterkunde te … [Lees meer...] overVragen over ’t aapenland

Op je voeten -lette

2 februari 2023 door Roland de Bonth Reageer

Achter het achtervoegsel 26 Met lage temperaturen en winterse neerslag zijn dichte schoenen een goede manier om uw voeten warm en droog te houden. Toch zijn er ook mensen die zich daaraan niets gelegen laten liggen en – weer of geen weer – hun tenen niet de hele dag opsluiten. Maar veruit de meeste mensen reserveren hun open schoenen voor de warmere periodes van het jaar. Om … [Lees meer...] overOp je voeten -lette

Docent of leerling? Over forensische taalkunde

17 januari 2023 door Roland de Bonth Reageer

Leerlingen hebben niet altijd zin, tijd of de vaardigheid om zelf een opdracht te maken. Voor deze groep is internet een uitkomst. Over de meest uiteenlopende onderwerpen zijn daar betogen, beschouwingen of werkstukken te vinden. Ook boekverslagen liggen er voor het oprapen. Niet zo verstandige leerlingen plukken deze kant-en-klare schrijfsels van anderen ongewijzigd van het … [Lees meer...] overDocent of leerling? Over forensische taalkunde

Silhouette

5 januari 2023 door Roland de Bonth 1 Reactie

Achter het achtervoegsel 25 Het oudste citaat uit het Woordenboek der Nederlandsche Taal (WNT) waarin het woord silhouette voorkomt, is afkomstig uit de Historie van den Heer Willem Leevend van het schrijversduo Betje Wolff en Aagje Deken. In het eerste deel van deze roman – uit 1784 – lezen we op de bladzijden 128 en 129 in een brief van … [Lees meer...] overSilhouette

Etymologica: chowchow

12 december 2022 door Roland de Bonth 1 Reactie

Toen mij gevraagd werd de lustrumeditie van het Groot Leiderdorps Dictee te schrijven, probeerde ik zoveel mogelijk woorden te gebruiken die algemeen bekend zijn maar bij het opschrijven de nodige hoofdbrekens zouden kunnen opleveren. Een Duitse herder (met hoofdletter), een sint-bernardshond (met voluit geschreven sint, koppelteken en kleine letters) en een chowchow (kleine … [Lees meer...] overEtymologica: chowchow

Jantje zag eens een hangende pruim

17 november 2022 door Roland de Bonth 2 Reacties

Dichteres en actrice Maud Vanhauwaert, die in 2018 en 2019 stadsdichter van Antwerpen was, opende op 28 januari 2021 de digitale, 34e editie van de HSN-conferentie. Zij nam haar toehoorders mee op een poëtische middagwandeling onder de bijzondere titel Het stad in mij. Onderweg toonde zij een slinger met kleurrijke vlaggetjes. Op het eerste vlaggetje stond een Nederlandse … [Lees meer...] overJantje zag eens een hangende pruim

Hij/zij/het brengt ons Sint-Nicolaas

10 november 2022 door Roland de Bonth Reageer

Tijdens de herfstvakantie bracht ik een bezoek aan de tentoonstelling ‘Ruud de Wild, Songbonk. Reis langs de mooiste Nederlandse liedjes’ in het Huis van het Boek, vroeger Museum Meermanno-Westreenianum geheten. Wie Ruud de Wild kent als radio-deejay, verwacht misschien een overzicht van zeventig jaar popliedjes, maar niets is minder waar. Garrelt Verhoeven, hoofdconservator … [Lees meer...] overHij/zij/het brengt ons Sint-Nicolaas

Matthias de Vries aan het woord (2020)

9 november 2022 door Roland de Bonth Reageer

Ter gelegenheid van de 202e geboortedag van Matthias de Vries op 9 november stelt het Instituut voor de Nederlandse Taal de pdf-versie van het boek Matthias de Vries aan het woord (2020) gratis ter beschikking. Op 9 november 2020 was het precies tweehonderd jaar geleden dat de Nederlandse taal- en letterkundige Matthias de Vries werd geboren. Daarom vierde het Instituut voor … [Lees meer...] overMatthias de Vries aan het woord (2020)

Heilig en veilig: barbette

3 november 2022 door Roland de Bonth Reageer

Achter het achtervoegsel (23) De eerste christenen waren hun leven niet zeker. Machthebbers zagen in de aanhangers van deze nieuwe godsdienst een bedreiging voor hun positie en voor de stabiliteit in hun rijk. Vele gelovigen stierven een gruwelijke dood als martelaar. Enkelen van hen verwierven de status van heilige. Schilderijen en heiligenbeelden hielden de gedachte aan … [Lees meer...] overHeilig en veilig: barbette

neerLanDIstIek Is eCht onMIsbaar Voor eLke taaL- en VIsLIefhebber UIt CaLLantsoog  

20 oktober 2022 door Roland de Bonth Reageer

De eerste letter van een zin, een eigennaam, een naam van een instelling, een aardrijkskundige naam en een naam van een taal schrijven we alle met een hoofdletter: “De schrijver van deze bijdrage, die Roland heet en werkzaam is bij het Instituut voor de Nederlandse Taal, wil graag naar Uppsala om zich verder te bekwamen in het Zweeds.”  O-benen Helaas is het niet … [Lees meer...] overneerLanDIstIek Is eCht onMIsbaar Voor eLke taaL- en VIsLIefhebber UIt CaLLantsoog  

Het plusje in het Vroegmiddelnederlands Woordenboek

7 oktober 2022 door Roland de Bonth Reageer

Een paar maanden geleden startte Martine Mussies op Jong Neerlandistiek een artikelenreeks over de bij velen tot de verbeelding sprekende (zee)meermin. In het tweede deel van De (zee)meermin, een ongrijpbaar fabeldier? doet zij verslag van haar speurtocht naar meerminnen in de middeleeuwse literatuur. De oudste Nederlandse attestaties trof ze aan in het Glossarium Bernense uit … [Lees meer...] overHet plusje in het Vroegmiddelnederlands Woordenboek

Struinen in Streuvels

3 oktober 2022 door Roland de Bonth Reageer

Op 3 oktober 2022 is het 151 jaar geleden dat Stijn Streuvels, het pseudoniem van Frank Lateur (1871-1969), werd geboren. Lange tijd publiceerde deze Vlaamse schrijver, die was opgeleid tot en werkzaam was als bakker, elk jaar een boek. Een van zijn beroemdste werken is zonder twijfel De vlaschaard uit 1907, waarin Streuvels het generatieconflict tussen boer Vermeulen en zijn … [Lees meer...] overStruinen in Streuvels

Samen Lezen 

14 september 2022 door Roland de Bonth 1 Reactie

Het nuttige met het aangename verenigen. Dat is wat elke leraar nastreeft. Een leuke les – bepaald niet saai dus – waar een leerling ook nog eens iets van opsteekt. Grote kans dat die zich niet alleen de les zelf beter herinnert, maar ook dat het geleerde beter beklijft.  Lezerscollectief   Een mooi voorbeeld was Sagaam – ik heb er een aantal … [Lees meer...] overSamen Lezen 

Etymologica: Kaesijoleert?

5 september 2022 door Roland de Bonth 4 Reacties

Als L.A. te Winkel en Matthias de Vries een spellingregeling ontwerpen voor wat later bekend zou worden als het Woordenboek der Nederlandsche Taal, kennen zij een groot belang toe aan de uitspraak. In De grondbeginselen der Nederlandsche spelling uit 1863 formuleren zij als hoofd- en grondregel van de spelling de zogeheten Regel der Beschaafde Uitspraak: Stel in uw schrift … [Lees meer...] overEtymologica: Kaesijoleert?

Eten met -ette

1 september 2022 door Roland de Bonth 4 Reacties

Achter het achtervoegsel 21 Samen éten op feestdagen is een groot goed, maar samen kókkerellen op feestdagen is een nog groter goed. Als kind – we spreken over de jaren zeventig – kon je me dan ook geen groter plezier doen dan met fonduen. Kleine stukjes vlees aan een lange vork prikken en die garen in kokendhete olie, was voor mij je van het. Behalve dan wanneer je die … [Lees meer...] overEten met -ette

De verleden tijd van stofzuigers

7 juli 2022 door Roland de Bonth Reageer

Achter het achtervoegsel (19) Van alle huishoudelijke klusjes vind ik stofzuigen niet de vervelendste. Zeker niet nu wij recent een nieuwe stofzuiger hebben aangeschaft met een vermogen van maar liefst 550 Watt. Of ze nu op parket liggen of op de vloerbedekking, pluisjes, broodkruimels en zandkorrels zijn geen partij voor deze krachtpatser. In dat opzicht doet de fabrikant … [Lees meer...] overDe verleden tijd van stofzuigers

Van Cd-Rom Middelnederlands naar Corpus Middelnederlands

21 juni 2022 door Roland de Bonth 3 Reacties

Als iemand op het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) zich jarenlang vol enthousiasme heeft ingespannen om de studie van het Middelnederlands te vergemakkelijken, dan is dat Dirk Geirnaert geweest. Dozen vol met diskettes en alfa- en betaversies van de Cd-rom Middelnederlands die hij achterliet toen hij in oktober 2021 met pensioen ging, zijn daar de stille getuigen van. … [Lees meer...] overVan Cd-Rom Middelnederlands naar Corpus Middelnederlands

Voyant Tools: snel (eigen) teksten analyseren

17 juni 2022 door Roland de Bonth Reageer

En weer gooide corona roet in het eten. Slechts een paar dagen voordat op 19 en 20 november 2021 de 35eeditie van de HSN Conferentie zou plaatsvinden, moest het evenement toch nog worden afgeblazen. Frustrerend en teleurstellend voor organisatie, sprekers en deelnemers die zich verheugd hadden om hun kennis en kunde van het onderwijs Nederlands uit te dragen respectievelijk bij … [Lees meer...] overVoyant Tools: snel (eigen) teksten analyseren

Nieuw in Trefwoord

16 juni 2022 door Roland de Bonth Reageer

In Trefwoord, het digitale tijdschrift voor lexicografie en lexicologie, is het volgende artikel verschenen: Noordegraaf, Jan, Een woordenlijst van het Jersey Dutch. Over James B.H. Storms en zijn Jersey Dutch vocabulary Nieuwe bijdragen voor Trefwoord over lexicografische onderwerpen zijn welkom. U kunt uw artikel opsturen naar het redactieadres: Rob Tempelaars … [Lees meer...] overNieuw in Trefwoord

Het ‘modern lemma’ maakt het verleden toegankelijk

11 juni 2022 door Roland de Bonth Reageer

Voor de uitgave van tien voorredes bij taalkundige werken uit het begin van de achttiende eeuw heb ik ontelbare uren doorgebracht in de Nijmeegse universiteitsbibliotheek. Daar bevond zich namelijk een exemplaar van het indertijd nog niet geheel affe Woordenboek der Nederlandsche Taal (WNT). Het zoeken in de papieren versie van dit grootste woordenboek ter wereld was … [Lees meer...] overHet ‘modern lemma’ maakt het verleden toegankelijk

Twee Taalportalen, voor onderwijs en onderzoek

16 mei 2022 door Roland de Bonth Reageer

Onderwijs aan iedereen, voor jongens en meisjes en voor kinderen uit alle rangen en standen. Daarvoor pleitte pedagoog en onderwijshervormer Jan Amos Komensky (Moravië, 1592–Amsterdam, 1670), beter bekend onder zijn gelatiniseerde achternaam Comenius. Middelbare scholen in Capelle aan den IJssel, Hilversum, Leeuwarden, Naarden, Stadskanaal en Amsterdam-Slotervaart eren zijn … [Lees meer...] overTwee Taalportalen, voor onderwijs en onderzoek

Van Ensignette tot Haponette

5 mei 2022 door Roland de Bonth 1 Reactie

Achter het achtervoegsel 17 Dat Cefas van Rossem en ik niet de enige twee zijn die gecharmeerd zijn van het achtervoegsel -ette, zal na de voorgaande zestien afleveringen van deze rubriek inmiddels wel duidelijk zijn. Vooral commerciële naamgevers hadden en hebben een duidelijke voorliefde voor dit palindromische suffix, dat verkleint, vertedert en verleidt. Zo maakten we … [Lees meer...] overVan Ensignette tot Haponette

Volgende »

Primaire Sidebar

Gedicht van de dag

Joost Oomen • Dan

dan zoen je voor de eerste keer
dan wordt het opeens april
dan hou je van elkaar
dan deel je een nectarine

➔ Lees meer

Bekijk alle gedichten

  • Facebook
  • Twitter
  • YouTube

Agenda

17 juni 2023: Onze Taal-congres 2023

17 juni 2023: Onze Taal-congres 2023

31 maart 2023

➔ Lees meer
10 mei 2023: Lezing over ‘De spelers’ door dr. Jeroen Dera

10 mei 2023: Lezing over ‘De spelers’ door dr. Jeroen Dera

31 maart 2023

➔ Lees meer
20 april 2023: BUHH #17 met Maria Dermoût

20 april 2023: BUHH #17 met Maria Dermoût

30 maart 2023

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle agendapunten

Neerlandici vandaag

Geen neerlandici geboren of gestorven

➔ Neerlandicikalender

Media

In het vliegtuig bij Eus

In het vliegtuig bij Eus

28 maart 2023 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
De Nedersaksen live

De Nedersaksen live

25 maart 2023 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
Op zoek naar de wortels van het Surinaams

Op zoek naar de wortels van het Surinaams

24 maart 2023 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle video’s en podcasts

Footer

Neerlandistiek

Elektronisch tijdschrift voor de Nederlandse taal en cultuur sinds 1992.

ISSN 0929-6514
Bijdragen zijn welkom op
redactie@neerlandistiek.nl
  • Homepage
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Over Neerlandistiek
  • De archieven
  • Contact

Volgen per mail

Ontvang elke dag de recentste artikelen per mail

Email


  • Facebook
  • Twitter
  • YouTube

Copyright © 2023 · Magazine Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in

  • Homepage
  • Categorie
    • Voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Jong Neerlandistiek
  • Forum
  • Over Neerlandistiek
  • Contact
  • Search
    Generic filters