Over de hele wereld wordt Engels ontzettend veel gesproken. Er zijn zo’n 380 miljoen mensen met Engels als moedertaal, en meer dan een miljard mensen die Engels als tweede taal spreken. Engels is een wereldtaal, of misschien wel dé wereldtaal. Maar hoe is Engels eigenlijk een wereldtaal geworden?
Jozef Willem Haazen zegt
Hoe het Engels tussen de vijfduizend talen in de wereld een belangrijk communicatiemiddel werd? Heel eenvoudig, door het recht van de sterkste of overmacht op andere landen en culturen.
Voor onze jaartelling was het Koine-Grieks [Κοινὴ Ἑλληνική] de belangrijkste taal rond de Middellandse zee. Na de val van het West-Romeinse rijk veranderde dat geleidelijk en kwamen door handels- en militair overwicht andere talen aan bod. Gespreid over tweeduizend jaren zijn respectievelijk het Arabisch, Latijn, Spaans, Frans, Duits en vandaag het Engels vermeldenswaardig, waarop aansluitend de huidige zes officiële werktalen van de Verenigde Naties.
Een taal is een macht waardoor volkeren en landen hun invloed op anderen kunnen uitoefenen. Dat dit vaak gepaard gaat met sociale verwikkelingen is duidelijk. Voorbeelden in de geschiedenis zijn legio.
De poging van de Poolse geleerde L. L. Zamenhof om een duurzame oplossing te vinden voor het wereldtalenvraagstuk door het ontwerpen van een humaan idioom, een “neutrale” internationale taal “Esperanto” (= hoopvol) is dan ook van grote maatschappelijke betekenis, waarvoor de UNESCO met herhaaldelijke resoluties zijn bijzondere waardering uitsprak.
Ondanks vele nationale en internationale erkenningen van het Esperanto blijven grote landen evenwel dingen naar hegemonie en verkiezen hun eigen taal boven alle andere.
Taalgeschiedenis is een boeiende wetenschap die bijdraagt tot de kennis over de verhoudingen tussen volkeren en landen, waarbij taalstrijd en zelfs taalgenocide een historisch fenomeen zijn.
Zolang in de wereld het “recht van de sterkste” geldt is vanuit humaan standpunt voor nationale talen geen toekomst weggelegd en verdient een neutrale wereldtaal een bijzondere aanmoediging.
Sukceson, karaj amikoj!
Prof. J. W. Haazen.