In de Oostenrijkse Nationale Bibliotheek in Wenen zijn twee bijzondere Oudfriese fragmenten aangetroffen. Het betreft onder andere pagina’s van een tot nu toe onbekende versie van de Oudfriese Willekeuren van de Vijf Delen (Wilkarren fan de Fiif Dielen), die taalkundig gedateerd kunnen worden in de vroege 14e eeuw. De vondst is bekend gemaakt door de Oostenrijkse prof. dr. Robert Nedoma in het toonaangevende wetenschappelijk tijdschrift DIE SPRACHE. Zeitschrift für Sprachwissenschaft.
De handschriftfragmenten maakten lange tijd deel uit van de privécollectie van Josef Bick (1880-1952), voormalig directeur van de Österreichischen Nationalbibliothek, die de stukken tijdens zijn studie in Praag verwierf. Pas in 2022 werd de collectie verworven door de nationale bibliotheek in Wenen en beschikbaar gesteld voor onderzoek. Waar de Oudfriese teksten oorspronkelijk zijn geschreven, is (nog) niet bekend, maar ze zijn in elk geval afkomstig uit de provinsje Fryslân.
Inhoud
De gevonden 24 pagina’s van een verder verloren gegaan handschrift bevatten naast Latijnse teksten twee Oudfriese tekstfragmenten. Het eerste fragment bevat teksten die verwant zijn aan de vijftiende-eeuwse Jurisprudentia Frisica-traditie, die momenteel onderzocht wordt door een team van wetenschappers bij de Fryske Akademy (prof. mr. Jan Hallebeek, prof. mr. dr. Hylkje de Jong, dr. Han Nijdam, dr. Oebele Vries en dr. Marvin Wiegand).
Het tweede fragment is een gedeeltelijke versie van de Oudfriese Willekeuren van de Vijf Delen (Wilkarren fan de Fiif Dielen). De taal van deze tekst behoort tot de oudere taallagen van het Westerlauwerse Oudfries die we tot onze beschikking hebben, namelijk uit de vroege 14e eeuw.
Bijzonder
“Het is heel bijzonder,” aldus dr. Han Nijdam, projectleider van de onderzoeksgroep Aldfrysk van de Fryske Akademy. “Er is maar weinig Oudfries overgeleverd, dus zo’n substantieel fragment van de Wilkarren fan de Fiif Dielen is een serieuze uitbreiding van onze kennis. Het is archaïsch Westerlauwers Oudfries, en bovendien vinden we hier geleerd recht en klassiek inheems recht in één handschrift.”
Over de onderzoeksgroep Aldfrysk
Het onderzoek naar het Oudfries (ca. 1050 t/m ca. 1550) is een van de flagships van de Fryske Akademy. Er wordt al jarenlang onderzoek gedaan naar de Oudfriese taal en het Oudfriese recht. Dit heeft geleid tot talrijke publicaties en databanken, waarvan de meest recente een editie een vertaling is van het oudste boek in het Fries: Freeska Landriucht. Het in 2024 gestarte project ‘De Wortels van het Westerlauwerse Oudfries’ vindt plaats in samenwerking met de Universiteit van Amsterdam (prof. dr. Arjen Versloot). Het behelst een interdisciplinair onderzoek naar de oudste talige en tekstuele lagen van dit corpus en zal tot talrijke (digitale) publicaties leiden.
Over de Fryske Akademy
De Fryske Akademy doet, deelt en faciliteert al 85 jaar het wetenschappelijk onderzoek naar de Friese casus in internationaal en multidisciplinair perspectief. De focus ligt daarbij op taal en meertaligheid, geschiedenis en erfgoed, de mens en zijn omgeving en de ontwikkeling van digitale infrastructuren, het liefst in dwarsverband en in comparatief perspectief.
Laat een reactie achter