Er wordt nogal eens vergeten dat Jacob Israël de Haan naast een roeping als dichter ook een beroep had: dat van jurist. Naast zijn diplomatieke activiteiten voor de orthodoxie was hij in Palestina ook actief als rechtsgeleerde, en niet zonder succes. Hoe trad hij op in collegebanken en rechtzalen? En hoe hebben ook zijn juridische werkzaamheden bijgedragen aan zijn tragische dood? 

Jacob Israël de Haan trad op in twee geruchtmakende processen, respectievelijk in 1920 en 1923, en hij was van 1920 tot 1923 lector in het strafrecht aan de Government Law School. Daarvoor moest hij zich ook het Ottomaanse recht eigen maken. Dit bleef volgens het geldende oorlogsrecht in Palestina toegepast tot in augustus 1924 de vrede tussen Turkije en de geallieerden van kracht werd. 

Jacqueline Bel opent de middag, Ludy Giebels zal vervolgens een lezing geven. Hierin zal zij ingaan op de twee processen waarin Jacob Israël de Haan optrad als advocaat en op zijn lectoraat aan de Government Law School, waaraan een einde werd gemaakt door een staking van zijn studenten. Hieruit zal blijken dat hij in de eerste jaren van zijn verblijf in Palestina zeker niet de paria was die later van hem werd gemaakt. Juist ook zijn juridische werkzaamheden hebben bijgedragen tot zijn noodlottig einde. Het nagesprek wordt geleid door Jan Willem Tellegen.

Over de sprekers

Ludy Giebels, Dr L.A.M. Giebels, gepensioneerd historica, was lerares geschiedenis en archivaris bij het hoogheemraadschap van Rijnland in Leiden. Zij is gepromoveerd op De zionistische beweging in Nederland, 1899-1941 (1975) en heeft sedert 1971 gepubliceerd over de Jeruzalemse jaren van Jacob Israël de Haan. Recent verscheen van haar de studie Jacob Israël de Haan in het Palestijnse labyrint, 1919-1924 (2024).

Jacqueline Bel is hoogleraar moderne Nederlandse letterkunde aan de Vrije Universiteit (Multatuli-leerstoel) en voorzitter van het Jacob Israël de Haan Genootschap. Zij is gespecialiseerd in de Nederlandse literatuur van de 19e en 20e eeuw, publiceerde o.a. Bloed en rozen. Geschiedenis van de Nederlandse literatuur 1900-1945 (2015),  met Rick Honings en Coen van ’t Veer De postkoloniale spiegel, De Nederlands-Indische letteren herlezen (2021) en met René van Woudenberg, De Sjaalmanpapers, Verborgen denkwerelden in Multatuli’s Max Havelaar (2024). 

Jan Willem Tellegen (moderator) is historicus (UvA). In 2024 was hij nauw betrokken bij de organisatie van het Jacob Israël de Haan jaar, onder meer met de presentatie van het net verschenen boek van Ludy Giebels – Jacob Israël de Haan in het Palestijnse labyrint, 1919-1924. Hij werkte mee aan de recente filmdocumentaire ‘The Visitor – Jacob Israël de Haan’ van de cineast Zvi Landsman (2024). 

Praktische informatie

Wanneer: dinsdag 14 oktober 2025 om 17.00
Waar: SPUI25

De lezing bijwonen is gratis, aanmelden kan via deze link.

Thuisblijvers kunnen de bijeenkomst vanaf dinsdagmiddag 14 oktober om 17:00 online volgen via deze link.