Ter nagedachtenis van Jeroen Brouwers, schrijver, essayist en polemist, een terugblik op zijn geruchtmakende roman Bezonken rood die leidde tot een verhitte polemiek met Rudy Kousbroek, een pennenstrijd die duurde tot en met de vijftigste druk in maart 2020, een jubileumeditie met een ‘eenmalige nawoord’ van Brouwers, waarin hij na veertig jaar opnieuw uithaalt naar de dan al … [Lees meer...] overIn Memoriam Jeroen Brouwers
20e eeuw
Te verschijnen: J.J.C. Dee, Verdwijnen in een woord: dichter en gedicht in de poëzie van C.O. Jellema
Deze studie onderzoekt het poëticaal zelfportret van de dichter C.O. Jellema aan de hand van enkele van zijn gedichtenreeksen uit de periode 1980-1990. Ook zaken als intertekstualiteit en hoe Jellema zijn poëtica etaleert, komen aan de orde. Tot slot wordt zijn dichterlijk werk geplaatst in de stromingen van zijn tijd. De dichter blijkt zijn plaats te vinden in de neo-romantiek … [Lees meer...] overTe verschijnen: J.J.C. Dee, Verdwijnen in een woord: dichter en gedicht in de poëzie van C.O. Jellema
De zachte krachten zullen zeker winnen – Henriette Roland Holst
Voor onze voorstelling 'De zachte krachten zullen zeker winnen' i.s.m. de gelijknamige biografische bloemlezing van Uitgeverij HetMoet maakten wij deze korte film over Henriette Roland Holst, de belangrijkste politica en dichteres van de eerste helft van de vorige eeuw. Wij volgen haar in haar dagelijks leven, van haar landgoed De Oude Buissche Heide tot een toespraak tot de … [Lees meer...] overDe zachte krachten zullen zeker winnen – Henriette Roland Holst
Een ideale vader
92, zou Renate Rubinstein inmiddels zijn, als ze niet in 1990 al overleden was: wat zou de wereld mooi zijn als ze nu nog af en toe een stukje kon schrijven over de actualiteit in de zorgvuldige zinnen die haar proza kenmerkten. Gelukkig ontstaat er de laatste jaren weer aandacht voor haar werk: vorig jaar verschenen er twee bloemlezingen en Hans Goedkoop, al decennia … [Lees meer...] overEen ideale vader
Klein spreken, groots zwijgen
In deze vroege dagen van mei lees ik met onze tweedejaarsstudenten Nederlands in Groningen nogal wat literatuur die tijdens en kort na de oorlog werd geschreven en die lange tijd het beeld van die periode zou blijven bepalen. Gisteren bespraken we de novelle De ondergang van de familie Boslowits van G.K. van het Reve uit 1950 en het korte verhaal 'Het adres' van Marga Minco uit … [Lees meer...] overKlein spreken, groots zwijgen
Dagelijks nog moeten sterven
C.O. Jellema’s ‘Gedicht’, dodenherdenking 4 mei 1997 GedichtIn stilte schrijf ik jou, gedicht, in stilte,een stoel draagt mij, op tafel rust mijn arm,en als ik opkijk zie ik over buxushagenin ’t open veld de trage schapen grazenonder gelaten wolken van dit kustgebied –in stilte schrijf ik jou, in deze stilte.Is dit jouw recht, zo met jezelf alleenuit woorden te bestaan die … [Lees meer...] overDagelijks nog moeten sterven
29 mei 2022: Slauerhoff-wandeling door Utrecht
De dichter-scheepsarts J. Slauerhoff woonde niet alleen in zijn gedichten, maar ook voor korte tijd in Utrecht. Van oktober 1929 tot juni 1930 was hij namelijk werkzaam als arts-assistent in de Universiteitskliniek voor Huid- en Geslachtsziekten in het complex van – toen nog – het Stads- en Academisch Ziekenhuis aan de Catharijnesingel. Salon Saffier organiseert op … [Lees meer...] over29 mei 2022: Slauerhoff-wandeling door Utrecht
Bertram Mourits’ Achterkant van de bevrijding
Bertram Mourits schreef een mooi boek over de vele schrijverscarrières en -levens die de Tweede Wereldoorlog in Nederland heeft geknakt: De achterkant van de bevrijding. Of ze nu joods waren, of fout, of gedwongen werden in Duitsland te werken – vele schrijvers werden geraakt door de oorlog. Een van de bijzondere aspecten van Mourits' boek is dat hij niet veroordeelt, maar wel … [Lees meer...] overBertram Mourits’ Achterkant van de bevrijding
Waarom ik Ter Braak niet afwijs
Men bewijst het werk van Menno ter Braak (1902-1940) geen goede dienst door het kritiekloos te bewonderen. Deze week besprak ik met onze tweedejaarsstudenten Nederlands in Groningen Ter Braaks essay Het nationaalsocialisme als rancuneleer, verschenen in 1937 als zevende deel in een reeks brochures van het in 1936 mede door Ter Braak en E. du Perron opgerichte Comité van … [Lees meer...] overWaarom ik Ter Braak niet afwijs
Oeroegs methode: veranderen
‘Oeroeg weerspiegelt (…) de koloniale idylle, maar ook de valsheid ervan’, schrijft Xandra Schutte in haar essay over Hella S. Haasses debuut in De nieuwe koloniale leeslijst (2021). Toen ik de novelle, die in 1948 als Boekenweekgeschenk verscheen en vorig jaar haar 59e druk beleefde, onlangs herlas, viel me op hoe weinig de ik-verteller zich bewust is van het koloniale … [Lees meer...] overOeroegs methode: veranderen
Te verschijnen: Belcampo, O grande acontecimento
Belcampo é um dos principais nomes do conto na Holanda. Seus contos reunidos têm quase mil páginas e perpassam diversos gêneros: ficção científica, horror, fantástico, sempre com um leve toque humorístico. Muitas vezes, o autor antecipa em anos temas que serão retratados por gigantes do gênero, como Philip K. Dick. Belcampo ganhou diversas honrarias durante a vida, inclusive … [Lees meer...] overTe verschijnen: Belcampo, O grande acontecimento
Stemmen tegen de slechtheid in de wereld
Afgelopen week verscheen het drieëntwintigste en voorlaatste deel van de Volledige werken van Willem Frederik Hermans. Het grote editieproject nadert zijn voltooiing en we mogen er de editeurs dankbaar voor zijn. Een lange rij zwarte banden omvat een oeuvre dat nog altijd instemming en tegenspraak uitlokt. Komende periode bespreek ik de roman Ik heb altijd gelijk met de … [Lees meer...] overStemmen tegen de slechtheid in de wereld
Meneer Beumer
Eens in de paar jaar herlees ik de roman die mijn ogen opende voor de literatuur en die ik nog steeds als een van de hoogtepunten uit de Nederlandse letteren beschouw: De aanslag van Harry Mulisch. Elke herlezing gaat gepaard met een zeker risico: zal de roman dit keer niet tegenvallen? Tot op heden blijft het antwoord op die vraag gelukkig ontkennend. Ik ben keer op keer … [Lees meer...] overMeneer Beumer
Een Oekraïense bard in de Lage Landen
Sinds het begin van de Russische invasie zijn duizenden Oekraïners naar de Lage Landen gevlucht, wat zal leiden tot nieuwe ontmoetingen. De Oekraïners komen immers uit een cultuur die voor veel Nederlandstaligen onbekend zal zijn. Dat blijkt onder meer uit onze letterkunde die nauwelijks aandacht geeft aan de Oekraïense literatuur. Uitzondering is de schrijver en slavist Johan … [Lees meer...] overEen Oekraïense bard in de Lage Landen
Ida Simons: Een dwaze maagd
In deze Fixditpodcast staat Een dwaze maagd (1959, herdruk Cossee 2014) van Ida Simons centraal. Jannah Loontjens en Annelies Verbeke spreken met criticus Arjen Fortuin en Mieke Tillema, auteur van de biografie Ida Simons. Pianiste, schrijfster, overlevende (Cossee 2021). Een dwaze maagd biedt een humoristisch en liefdevol portret van een jong meisje dat opgroeit in de jaren … [Lees meer...] overIda Simons: Een dwaze maagd
Een club op voeten
Terwijl je weet dat er in de wereld letterlijk brandender kwesties zijn, ben ik de afgelopen weken ook de soap rond de nieuwe partij VOLT en het royement van kamerlid Nilüfer Gündogan blijven volgen. Aanvankelijk met enige deernis, want VOLT behoort tot de partijen waarvan ik het, als ik al niet tussen twee totaal andere partijen zou zweven, helemaal niet 100% voor onmogelijk … [Lees meer...] overEen club op voeten
Crone
In het bestaan moet je zelfs - of juist - als verwoed lezer woekeren met je leestijd (de vader van een ex-vriendin had op zijn 65e, uitgaande van de gemiddelde levensverwachting, uitgerekend hoeveel uur hij nog te lezen zou hebben, hoeveel pagina’s dat waren, en welke boeken dat moesten worden). Je kunt niet alles lezen, maar je kunt je zelf natuurlijk wel een handje … [Lees meer...] overCrone
In gesprek: Yves T’Sjoen met Daniel Hugo oor ‘Het verdriet van België’
Een opname van Studio Sansev … [Lees meer...] overIn gesprek: Yves T’Sjoen met Daniel Hugo oor ‘Het verdriet van België’
Marcel Möring interviewt Aleid Truijens
Op 29 september 2011 overleed Hella S. Haasse op 93-jarige leeftijd. Ze liet een groot, veelzijdig en indrukwekkend literair oeuvre na. In de loop van haar leven groeide zij in haar publieke rol van wijze, vriendelijke en evenwichtige beschouwer. Maar wie zat er achter het welbekende beeld dat van haar bestond? Wie was de beroemde schrijfster als dochter, echtgenote en moeder? … [Lees meer...] overMarcel Möring interviewt Aleid Truijens
Mulisch voor beginners
De hoofdzaak is, dat de mens niet ook voor zichzelf een beeld wordt. (Het beeld en de klok) Vestdijk, Hermans, Boon, Minco, Ferron, Siebelink, Brusselmans – het lijstje van wie op meer of minder goede gronden gezegd wordt schrijver te zijn van eigenlijk altijd hetzelfde boek is zonder veel moeite aan te vullen. Geen tweede, daarentegen, lijkt aan te wijzen met een even … [Lees meer...] overMulisch voor beginners
Sylvia Witteman leest een boek
Met Mystiek Lichaam publiceerde Frans Kellendonk een roman die beslist hoog in mijn persoonlijke Top 10 van Nederlandstalige naoorlogse boeken staat. Dus je zou zeggen: goed nieuws als de Volkskrant er in de Boekenbijlage (‘boekenbijlage’) weer eens aandacht aan besteedt. Zouden we maar niet stil wezen en blij? Ach, tsja, nou. Spijtig is namelijk dat Kellendonks … [Lees meer...] overSylvia Witteman leest een boek
18 februari 2022: Lezingenmiddag over De stille kracht
Op vrijdag 18 februari 2022 organiseert de Werkgroep Indisch-Nederlandse Letterkunde weer een lezingenmiddag, ditmaal over de roman De stille kracht van Louis Couperus. Programma 14.00 Opening 14.10 H.T.M. van Vliet, ‘De verbleekte gouden galon’. De ambtenarenwereld in De stille kracht 14.40 Liesje Schreuders, Het failliet van het patriarchale erfgoed in de vorm van … [Lees meer...] over18 februari 2022: Lezingenmiddag over De stille kracht
De nadagen van neutraal Nederland
Adriaan van der Veen publiceerde eind jaren zestig een verkapte autobiografie in romanvorm. Het eerste deel daarvan, Kom mij niet te na, speelt zich grotendeels af in de periode tussen augustus 1939 en maart 1940. Daardoor is het boek net zo goed een portret geworden van de laatste maanden in het leven van de leermeesters en vrienden van de destijds jonge letterkundige als een … [Lees meer...] overDe nadagen van neutraal Nederland
Van Kootens kootismen en de dikke Van Dale
Hoe noem je in het Nederlands een nieuw woord? Het antwoord dat iedere taalgebruiker kent, is natuurlijk ‘nieuw woord’. Dat is kort en kraakhelder. Waarom gebruiken veel mensen dan toch ‘neologisme’? We blijken het te hebben geleend uit het Frans, waar het van oorsprong bedoeld was om nieuwspraak (‘néologie’) tegen te gaan. Het ‘isme’ is het afkeurende achtervoegsel van … [Lees meer...] overVan Kootens kootismen en de dikke Van Dale
Over Godfried Bomans gesproken – Joost Prinsen
In deze aflevering van 'Over Godfried Bomans Gesproken' reisde Fred Berendse naar Halfweg voor een interview met acteur en presentator Joost Prinsen, die voor het najaar van 2021 een boek samenstelde met ernstige stukken van Godfried Bomans, onder de titel In alle ernst. … [Lees meer...] overOver Godfried Bomans gesproken – Joost Prinsen
