Door Nico Keuning Na zijn indrukwekkende beschouwingen in De zieke mens in de romanliteratuur (1964) en Het wezen van de angst (1968), waarop Vestdijk aanvankelijk zou promoveren bij hoogleraar psychiatrie prof. dr. H.C. Rümke, zet hij zich pas in 1969, twee jaar voor zijn dood, aan het schrijven van De persconferentie, een ‘depressieroman’, waarin hij eindelijk over zijn eigen … [Lees meer...] overEen onvoltooide depressieroman
Het nieuwe lezen
Door Nico Keuning Om het lezen onder de studenten Creatief Schrijven te bevorderen, wijs ik ze vaak op de Literaire juweeltjes, de handzaam gebonden boekjes voor inmiddels € 1,99 met verhalen, of een romanfragment van uiteenlopende schrijvers. Een springplank naar het boek, een schrijver, een oeuvre. Online adviseerde ik in deze coronaweken De toeristenslager van Jamal … [Lees meer...] overHet nieuwe lezen
‘Omgedraaid’
Door Nico Keuning Inmiddels woon ik alweer vijftien jaar achter de Zeeweg te H., op nog geen vijfhonderd meter van de plek waar het gebeurde. Er is nu een rotonde, maar toen stonden er stoplichten. Is híj op de fiets door rood gereden, of was het de auto die hem heeft geschept? De elfjarige Johan, vriendje van Maarten van Roozendaal (1962-2013), overleed de volgende ochtend … [Lees meer...] over‘Omgedraaid’
De ziel van Vlaanderen
Door Nico Keuning Van de zes genomineerde boeken voor de Libris Literatuur Prijs had ik er drie gelezen. De hoogstapelaar (Wessel te Gussinklo), Zwarte Schuur (Oek de Jong) en Uit het leven van een hond (Sander Kollaard). Geen slechte score, al las ik, zo werd uit de selectie van de jury duidelijk, alleen de genomineerde mannen. Wie waren de andere drie? Vrouwen. Ik koos … [Lees meer...] overDe ziel van Vlaanderen
‘Hedendaags taalgeschuif’
‘Hedendaags taalgeschuif’ Door Nico Keuning Werd voetbaltrainer Ron Jans onlangs in Amerika ontslagen bij FC Cincinnati wegens het meezingen, in de kleedkamer, van het N-woord in een rap-nummer, in Nederland krijgt de roman Cliënt E. Busken van Jeroen Brouwers uitsluitend jubelende recensies ondanks woorden in het boek als ‘neger’, ‘allochtoon’, ‘joden’, ‘zwart’ en … [Lees meer...] over‘Hedendaags taalgeschuif’
Danslessen
Foute boeken? Uit de kast (14) Door Nico Keuning Kort na verschijnen van de roman Danslessen in het voorjaar van 1998 ging in het Moskouse appartement van de schrijver Pieter Waterdrinker (ps. van Pieter van der Sloot, Haarlem 1961) de telefoon. Hij bleek bij verstek veroordeeld tot een geldboete of gevangenisstraf wegens antisemitisme en belediging. ‘De teneur was … [Lees meer...] overDanslessen
Het gelijk van de literatuur
Door Nico Keuning Voor de serie Fouten boeken? herlas ik onlangs de roman Mystiek lichaam (1986) van Frans Kellendonk. In vele opzichten een ‘goed’ boek, dat door literatuurcritici destijds verkeerd werd begrepen: de schrijver werd op grond van uitspraken van personages in de roman beschuldigd van antisemitisme. Een kortzichtige conclusie over een boek, waarin essentiële … [Lees meer...] overHet gelijk van de literatuur
Mystiek lichaam
Foute boeken? Uit de kast (13) Door Nico Keuning Die overgevoelige identiteitsmaatschappij is iets van deze tijd, dacht ik. Maar na herlezing van Mystiek lichaam (1986) van Frans Kellendonk en alle ophef die over de roman ontstond nadat Aad Nuis, D66-lid van de Eerste Kamer en literatuurcriticus van de Volkskrant, de schrijver beschuldigde van antisemitisme, weet ik … [Lees meer...] overMystiek lichaam
Harnas van Hansaplast
Foute boeken? Uit de kast (12) Door Nico Keuning Charlotte Mutsaers publiceerde in 2017 Harnas van Hansaplast, een boek over haar vereenzaamde broer Barend (1950-2001), die dood werd aangetroffen in het ouderlijk huis aan de Nieuwegracht in Utrecht. Het boek werd door haar nieuwe uitgever Das Mag feestelijk gepresenteerd in De Rode Hoed, er was veel aandacht, er werd een … [Lees meer...] overHarnas van Hansaplast
Fout
Foute boeken? Uit de kast (11) Door Nico Keuning Bij wijze van proeve van bekwaamheid kreeg ik in 1988 van de Chef Kunst van het Haarlems Dagblad het boek Fout van Boudewijn van Houten aangereikt ter recensie. Van Houten was voor zover ik weet het eerste kind van een NSB’er en SS’er dat er in een boek mee uit de kast kwam. Overigens zonder enig gevoel voor drama. De toon is … [Lees meer...] overFout
Vrienden
Foute boeken? Uit de kast (10) Door Nico Keuning Er ging een golf van verontwaardiging door twitterend en kwetterend Nederland na het tv-interview De schrijver, de moordenaar en zijn vrouw op 18 november 2019 van Twan Huys met Tim Krabbé, van wie ruim dertig jaar na de moord op Gerrit Jan Heijn in 1987 door Ferdi E. het non-fictieboek Vrienden was verschenen. … [Lees meer...] overVrienden
Seizoenarbeid
Foute boeken? Uit de kast (9) Door Nico Keuning L.H. Wiener debuteerde in december 1966 met het verhaal ‘Mijne heren’ in Tirade, het tijdschrift van uitgever Geert van Oorschot. Maar de debuutbundel Seizoenarbeid (1967) zou, onder de voluit geschreven naam Lodewijk-Henri Wiener, verschijnen bij J.M. Meulenhoff. Uitgever Willem Bloemena had in het contract het streepje … [Lees meer...] overSeizoenarbeid
Plagiatoren trekken voorbij
Foute boeken? Uit de kast (8) Door Nico Keuning Het begon als een grap. Journalist en W.F. Hermans-biograaf Hans van Straten meldde mij dat hij het supplement bij de uitgave Opmars der plagiatoren had voltooid. Van Straten was een omgevallen boekenkast die je niet gauw op een misser kon betrappen. Om hem te prikken vroeg ik hem of hij Het grote verlangen (1992) van Marcel … [Lees meer...] overPlagiatoren trekken voorbij
De porseleinkast
Foute boeken? Uit de kast (7) Door Nico Keuning De grenzen tussen fictie en werkelijkheid zijn niet altijd duidelijk. Het wordt nog complexer als het gaat om gepubliceerde faxen van schrijfster Nicolien Mizee: ‘Faxen aan Ger’, die inmiddels in drie delen zijn verschenen, telkens onder een andere titel. ‘Faxen aan Ger 2’ zijn gebundeld in De porseleinkast (2018). De moeder, … [Lees meer...] overDe porseleinkast
De gehoorzame dode
Door Nico Keuning De literatuur is een vrijstaat, waar als hoofdregel geldt dat de hoofdpersoon of het personage in een verhaal of roman niet verward moet worden met de auteur van het werk of een in werkelijkheid bestaande persoon. In fictie is het niet de mening van de auteur of persoon, maar die van een literair hoofdpersoon of personage. De roman is een product van de … [Lees meer...] overDe gehoorzame dode
List en leed
Foute boeken? Uit de kast (5) Door Nico Keuning Op de flaptekst van List en leed, de nieuwe roman van Arie Storm, is te lezen dat protagonist August Voois het manuscript van zijn roman bij zijn redacteur heeft ingeleverd en daarna beseft ‘dat hij de namen van zijn personages niet heeft veranderd’. Een freudiaanse vergissing, zou je kunnen zeggen. Typisch voor Voois, het … [Lees meer...] overList en leed
Priaap Ontknoopt
Foute boeken? Uit de kast (4) Door Nico Keuning Inmiddels ben ik met deze rubriek vanaf (3) buiten de muren van de tentoonstelling Foute boeken? van het Haagse Museum Meermanno getreden. Ik doe nu af en toe een greep uit de eigen boekenkast. Zo vond ik op de plank met exclusieve uitgaven de in 1984 verschenen bundel Priaap Ontknoopt, ‘een tuiltje Nederlandse priapeeën’. … [Lees meer...] overPriaap Ontknoopt
Voor wie kwaad wil
Foute boeken? Uit de kast (3) Door Nico Keuning De schrijver en dichter Gerrit Krol – tevens computerdeskundige ‘in dienst van de Koninklijke’ Shell - had al een indrukwekkend literair oeuvre op zijn naam staan toen hij in 1990 Voor wie kwaad wil publiceerde, ‘een bespiegeling over de doodstraf’. Krol zet vraagtekens bij de rechtvaardigheid bij de strafbepaling als het gaat … [Lees meer...] overVoor wie kwaad wil
Foute boeken? Uit de kast (2)
Door Nico Keuning In de huidige overgevoelige identiteitsmaatschappij is onder andere het woord ‘neger’ tot taboewoord verklaard. Vandaar dat een boek als De negerhut van oom Tom van Harriet Beecher Stowe deel uitmaakt van de collectie van de tentoonstelling Foute boeken? in het Meermanno Museum in Den Haag. Het gaat om het woord neger in de vertaalde titel, dat het boek in … [Lees meer...] overFoute boeken? Uit de kast (2)
