It Mercator Europeesk Kennissintrum foar Meartaligens en Taallearen (ûnderdiel fan de Fryske Akademy) hat twa nije publikaasjes oer it Frysk: Sa leit it lân derhinne en in nije edysje fan it Regionale Dossier. It ynformaasjeboekje Sa leit it lân derhinne (Scarse & Ybema, 2024) jout in hânsum oersjoch fan de wetten, ôfspraken en ynstellings dy’t mei it Frysk te krijen hawwe. … [Lees meer...] overTwa nije publikaasjes oer it Frysk by Mercator Europeesk Kennissintrum
Frisistyk Utljochte
Taalverandering betrapt! 5: Noch
Eric Hoekstra bespreekt zinnetjes met negatie overgeleverd uit verschillende periodes van het Oudfries. Vandaag deel 5: lijstnegatie noch: goud noch zilver. goud noch zilver Goud noch zilver! Waar de materialistisch ingestelde lezer direct denkt aan een artikel over goud en zilver, begrijpt de geestelijk ingestelde mens (i.e., de taalkundige) direct dat het gaat om dat … [Lees meer...] overTaalverandering betrapt! 5: Noch
Minybyb as kado
Marieke van den Heuvel komt krekt oanrinnen mei hûn Bobbi. Oft sy de eigener is fan dizze minybyb oan de Fonteinstraat yn Ljouwert? ‘Officieel is het de minibieb van mijn man. We hebben het hem als verjaardagcadeau gegeven, omdat hij zelf op vakantie altijd zo graag in minibiebjes kijkt.’It is in jierdeiskado dêr’t de hiele strjitte trouwens fan meigenietet. ‘De buurvrouw gaf … [Lees meer...] overMinybyb as kado
Op syn Andalusysk
By it lienen fan Maria Rosa Menocal, De gouden eeuwen van Andalusië. Amsterdam s.j.[ Oersetting fan The Ornament of the World: How Muslims, Jews, and Christians Created a Culture of Tolerance in Medieval Spain] By Op syn Scots skreau ik dat as ik yn it gebiet fan in minderheidstaal kom, ik altyd de boekhannel yngean om te sjen oft dêr ek resinte literatuer oer dy … [Lees meer...] overOp syn Andalusysk
Minybyb De Boekenbakker
Oait waard it lytse gebouke neist de bakkerswinkel yn Ysbrechtum brûkt as opslach fan brânwachtspuiten, in blommist ferkocht der in skoft blommen, mar no kinne minsken der boeken helje en bringe. Wolkom by De Boekenbakker.Doe’t de bakkerswinkel yn it doarp koartlyn opknapt waard, soargen de trije freondinnen Anneminke, Brucia en Tjessaline derfoar dat ek de minybyb, oprjochte … [Lees meer...] overMinybyb De Boekenbakker
Taalverandering betrapt! 4: Nelle
Eric Hoekstra bespreekt zinnetjes met negatie overgeleverd uit verschillende periodes van het Oudfries. Vandaag deel 4: Samenstrekking van negatie en persoonsvorm: Ne welle > Nelle. Als hij niet wil komen naar de rechtszaak over het land Rechtszaken vinden in Oudfriese tijden in de openlucht plaats, bij voorkeur op de plek waar de rechtszaak over gaat. Dat kan … [Lees meer...] overTaalverandering betrapt! 4: Nelle
Nelleke IJssennagger bysûnder heechlearaar Kultuerskiednis yn Grins
Op 1 jannewaris 2025 wurdt dr. Nelleke IJssennagger-van der Pluijm beneamd ta bysûnder heechlearaar Kultuerskiednis fan it súdlike Noardseegebiet yn de iere midsiuwen en Fikingtiid oan de Fakulteit Letteren fan de Ryksuniversiteit Grins. De learstoel is ynsteld troch de Fryske Akademy. Mei de bysûndere learstoel wurdt it ûnderwiis- en ûndersyksprogramma by it Groninger … [Lees meer...] overNelleke IJssennagger bysûnder heechlearaar Kultuerskiednis yn Grins
Fakatuere: Post doc – The History of Anglo-Frisian
Functieomschrijving De vroege geschiedenis van het Fries is nauw verbonden met die van het Engels en de Scandinavische talen. De afgelopen anderhalve eeuw taalhistorisch onderzoek heeft veel inzichten opgeleverd over de aard en omvang van die relaties. Daaraan ten grondslag ligt steeds begrip van de geschiedenis van het Fries zelf. Sommige vragen zijn echter nog … [Lees meer...] overFakatuere: Post doc – The History of Anglo-Frisian
Frysk yn ’e soarch: in blik op soarchferlieners dy’t migrearre binne
Der komt hieltyd mear oandacht foar Frysk yn ’e soarch. Sa wurdt de stipe foar it projekt Frysk yn ’e soarch ferlinge yn de Bestjoersôfspraak Fryske taal en kultuer 2024-2028 (2024) en krige it folop de oandacht op sneon 9 novimber lêstendeis by de DINGtiid-lêzing. Ien fan de sprekkers wie de hear Müller, urolooch yn sikehûs Nij Smellinghe yn Drachten. Hy groeide op yn Dútslân … [Lees meer...] overFrysk yn ’e soarch: in blik op soarchferlieners dy’t migrearre binne
Taalverandering betrapt 3: Niet versus Geen
Eric Hoekstra bespreekt zinnetjes met negatie overgeleverd uit verschillende periodes van het Oudfries. Vandaag deel 3: Niet versus geen - NP en VP negatie. De vader mag zijn dochter niet tegen haar wil aan een man geven Er zijn twee typen van dubbele negatie in het Oudfries. Het eerste type noemen we NP negatie, omdat de extra negatie in een NP staat. Een voorbeeld … [Lees meer...] overTaalverandering betrapt 3: Niet versus Geen
In taal fan kwizekwânsje
Op 14 novimber promovearre Lourens Visser (fan De Lemmer) yn Grins op in proefskrift oer bywurden fan graad (fuortsterkjende bywurden) yn de Aldgermaanske talen. Yn it Frysk moatte jo dan tinke oan tige, o sa, bot, in soad ensfh. Yn dit nijsgjirrige proefskrift behannelet er ek it Aldfrysk. Folslein yn line mei wat wy oars ek sjogge, feroaret it Aldfrysk ek wat de … [Lees meer...] overIn taal fan kwizekwânsje
Op syn Oeriselsk
Boekbesprek fan: Harrie Scholtmeijer, Waar onze taal weg komt | Een korte geschiedenis van het dialect in Overijssel. Wbooks 2024. Paperback - ISBN 9789462586260 - 19,95 euro Al earder dit jier is der in aardich keapsjoch boek (klik op de titel hjirboppe; leesfragment) ferskynd oer in dielgebiet fan it Nedersaksysk, nammentlik oer it dialekt yn Oerisel. It slút geografysk en … [Lees meer...] overOp syn Oeriselsk
Tjits Peanstra 100 jier lyn berne
Op 6 novimber 2024 wie it 100 jier lyn dat dichter Tsjits Peanstra (1924-2014) berne waard. Tresoar hat skriuwer Janneke Spoelstra frege yn trije artikels stil te stean by har libben en wurk. Spoelstra sette ein 2022 útein mei har ûndersyk nei dichteressen dy’t nei 1987 ien of mear dichtbondels yn it Frysk publisearre hawwe. Ien fan harren is Tsjits Peanstra. Yn diel 1 … [Lees meer...] overTjits Peanstra 100 jier lyn berne
Trjaarske
In een door Marron Fort opgetekend verhaal komt de volgende Saterfriese zin voor: „In de Foarjier wud 'n oolde Trjaarske Gärslound umebreken.“ Dat betekent zoveel als: “In het voorjaar werd een oud stuk braakliggend land omgeploegd”. Interessant daarin is het woord „Trjaarske“.Dat Friese „Trjaarske“ komt ook als „Tjaarske“ voor en navraag bij een groepje sprekers leert dat het … [Lees meer...] overTrjaarske
Dr. Albert Walsweer nije lektor Fryske Taal en Kultuer
NHL Stenden beneamt mei yngong fan 1 jannewaris 2025 Albert Walsweer ta bysûnder lektor Fryske Taal en Kultuer. It lektoraat is ta stân kommen yn gearwurking mei de Provinsje Fryslân en is ynsteld om de doelstellings fan it belied Taalplan Frysk 2030 mei stal te jaan. It bysûnder lektoraat makket ûnderdiel út fan it lectoraat Meertaligheid en Geletterdheid fan NHL … [Lees meer...] overDr. Albert Walsweer nije lektor Fryske Taal en Kultuer
Taalverandering betrapt! 2: Geen
Eric Hoekstra bespreekt zinnetjes met negatie overgeleverd uit verschillende periodes van het Oudfries. Vandaag deel 2: Geen. De vrije Fries hoeft op geen legertocht te gaan Dubbele negatie in het Oudfries is vaak van het adverbiale type: (1) Jef hi naut kuma ni wolle, ... als hij NEG komen NEG wil ‘Als … [Lees meer...] overTaalverandering betrapt! 2: Geen
Tiende-eeuws Vikingzwaardfragment ontdekt in Friese bodem
Het Fries Museum en de Fryske Akademy presenteren met trots een opmerkelijke archeologische ontdekking: een fragment van een Vikingzwaard uit de tiende eeuw, ontdekt nabij het Friese Witmarsum. Het gaat om een 'pommelkap' die ooit het zwaardhandvat sierde en verguld was. Dit uitzonderlijke fragment, het eerste in zijn soort dat in Nederland is gevonden, biedt een zeldzaam … [Lees meer...] overTiende-eeuws Vikingzwaardfragment ontdekt in Friese bodem
Obe Postmapriis útrikt oan Willem Schoorstra
Willem Schoorstra hat freed yn in feestlike byienkomst út hannen fan deputearre Eke Folkerts de dr. Obe Postmapriis 2024 útrikt krigen. Hy krige de provinsjale priis foar De Poëtyske Edda. Yn de foyer fan Tryater lies foarsitter Maaike Andringa it rapport fan de advyskommisje foar, hâlde deputearre Folkerts in taspraak en betanke priiswinner Schoorstra tal fan minsken … [Lees meer...] overObe Postmapriis útrikt oan Willem Schoorstra
KY en it Frysk
ChatGPT wurket aardich goed yn it Frysk, ek al is it noch net hielendal perfekt. De Keunstmjittige Yntelliginsje (KY) kin in soad wurden en sinsstruktueren yn it Frysk begripe en selsstannich generearje. Dêrtroch kin er ynformaasje op in dúdlike wize yn it Frysk oerbringe. Fansels is KY yn it Frysk noch net sa goed ûntwikkele as yn it Frânsk of Ingelsk, mar op it mêd fan Fryske … [Lees meer...] overKY en it Frysk
Taalverandering betrapt! 1: De cyclus van negatie
Eric Hoekstra bespreekt zinnetjes met negatie overgeleverd uit verschillende periodes van het Oudfries. Vandaag deel 1. De cyclus van negatie. Als hij het geld voor de zeggenschap over de vrouw niet wil geven Wat een zinnetje weer, nietwaar? De man was in Oudfriese tijden verplicht om een ‘mondschat’ te betalen om de juridische zeggenschap over zijn vrouw te verkrijgen. … [Lees meer...] overTaalverandering betrapt! 1: De cyclus van negatie
20 november 2024: WikiWomen en Fryske edit-a-thon
Op 20 novimber wurde yn Ljouwert twa eveneminten holden dy’t bydrage oan in ynklusivere Wikipedia mei tagelyk mear taalferskaat. It middeisprogramma fan WikiWomen en de jûn fan de Fryske edit-a-thon rjochtsje har op it fersterkjen fan de represintaasje fan froulju en it behâld fan minderheidstalen op Wikipedia, mei bysûndere oandacht foar de Fryske taal en … [Lees meer...] over20 november 2024: WikiWomen en Fryske edit-a-thon
Sybe Sybesma, 100 jier lyn berne
Op 5 novimber 2024 wie it 100 jier lyn dat skriuwer Sybe Sybesma (1924-1986) berne waard. Rint Sybesma (1960) stiet op de webside fan Tresoar yn trije artikels mei ynlieding stil by it libben en wurk fan syn omke. Rint Sybesma is heechlearaar Sineeske taalkunde oan de universiteit yn Leiden. Sûnt 2018 publisearret er ûnder it pseudonym Ruerd Smaling gedichten en koarte ferhalen … [Lees meer...] overSybe Sybesma, 100 jier lyn berne
De skjintme vurt ferbwólgwódde fan Trinus Riemersma
Freed 1 novimber is yn Tresoar de biografy Der is neat glêd te striken. Biografy fan Trinus Riemersma fan de hân fan Doeke Sijens ferskynd. Ta de presintaasje hat Pieter Duijff syn fyzje jûn op Riemersma syn roman De skjintme vurt ferbwólgwódde (1981). Trinus Riemersma skriuwt yn syn ienmanstydskrift De Kul yn de foarste jiergong fan 1983 op side 16 in koart ‘jênsteg … [Lees meer...] overDe skjintme vurt ferbwólgwódde fan Trinus Riemersma
Op syn Gitersk (*1751- † ?X) II*. By it weiwurden fan ien fan de migraasjetalen fan Fryslân
Taalkundige ferskillen tusken it Stellingwerfsk en it Gitersk? Yn Op syn Gitersk I is de skiednis fan de opkomst en delgong fan it Nedersaksyske dialekt boppe de Tsjonger of Kuunder ferteld mei de taalsosjologyske achtergrûnen dêrfan. It die bliken dat de sterk geografysk bepaalde identiteit fan it Gitersk syn namme oant op it lêst bewarre hie. De fraach is no oft dat mei de … [Lees meer...] overOp syn Gitersk (*1751- † ?X) II*. By it weiwurden fan ien fan de migraasjetalen fan Fryslân
Jülje/joolje
Yn it Saterfriesisches Wörterbuch fan Marron Fort komt it tiidwurd jülje foar, mei de betsjutting "beim Laufen die Absätze schief setzen, so dass die Zehen nach außen stehen". It lemma ferwiist troch nei twäärsfoutje, dat de omskriuwing "mit nach außen gerichteten Fußspitzen gehen" krigen hat. Dat beskriuwt sawat it loopke fan Charlie Chaplin. Bouke Slofstra makke my op it … [Lees meer...] overJülje/joolje
