Wanneer mag er een punt achter een leven worden gezet? En wie houdt daarbij de pen vast? In zijn nieuwste roman Het paradijs van slapen werpt Joost Oomen deze vragen op. Dat doet hij – geloof het of niet – met de vrolijke speelsheid die we van hem gewend zijn. Gerrit Blauw wil dood. Niet omdat een oneindige vloed aan tranen zijn dagen vertroebelt. Ook niet omdat een … [Lees meer...] overIn Het paradijs van slapen kleurt Joost Oomen de dood hoopvol
Jong
Ik, neerlandicus
Als fatsoenlijk neerlandicus maak ik mij in tijden van geopolitieke aardverschuivingen en opflakkerend militarisme druk om titels, slechte titels, onrechtvaardige titels. Ik heb namelijk speciale kennis van taal en van allemaal impliciete woordbetekenissen die de hardwerkende neerlanditaler niet doorheeft, maar die wel stiekem zijn denkbeelden binnensluipen en hem onbewust … [Lees meer...] overIk, neerlandicus
Hij prót as een wors zonder vel
Deze uitspraak komt uit het Noord-Veluwse dialect, dat voorkomt in onder andere de gemeenten Oldebroek, Nunspeet en Harderwijk. De Veluwse streektaal neigt te verdwijnen, omdat jongere generaties het steeds minder spreken. Des te belangrijker is het dus om er wat aandacht aan te besteden. De zin 'hij prót as een wors zonder vel' (hij praat als een worst zonder vel) betekent … [Lees meer...] overHij prót as een wors zonder vel
Gezocht: student-assistenten met dialectkennis
De Universiteit Gent werkt momenteel samen met een aantal partners aan een grootschalig corpus van gesproken Nederlandse dialecten. Daarvoor zoekt het projectteam nog studenten die transcripties willen maken van de opnames uit Noord-Holland, Zuid-Holland, Overijssel, Utrecht, Gelderland en Drenthe. We zoeken specifiek studenten uit een talenrichting (van gelijk welke … [Lees meer...] overGezocht: student-assistenten met dialectkennis
Hoe werkt een hondenfluitje?
In een vorige blog schreef ik over wat hondenfluitjes precies zijn. Kort samengevat concludeerde ik dat, in tegenstelling tot wat men vaak denkt, hondenfluitjes niet gezien kunnen worden als een bepaald soort woord of uitdrukking met een tweede verborgen betekenis, maar juist als een handeling van het blazen op een hondenfluitje. Om precies te zijn, definieerde ik … [Lees meer...] overHoe werkt een hondenfluitje?
Bi’j slot van zaeke
‘Bi'j slot van zaeke’ komt uit het Stellingwerfs, en betekent ongeveer hetzelfde als ‘per slot van rekening’, of 'uiteindelijk'. Het dialect wordt steeds minder gesproken, maar in de gemeenten Oost- en Weststellingwerf en hun grensgebieden heb je nog steeds de kans om iemand op deze manier een verhaal te horen afronden. Een van de meest kenmerkende verschijnselen in het … [Lees meer...] overBi’j slot van zaeke
Een hondenfluitje is geen hondenfluitje
Tijdens de HJ Schoo-lezing van afgelopen jaar trok Pieter Omtzigt de aandacht van de media door zich uit te spreken over het dalende geboortecijfer van Nederland. Hij betoogde het volgende: (1) “Lage geboortecijfers hebben effecten. Ten eerste zullen arbeidsmigranten niet langer uit Polen komen want daar worden ook geen kinderen meer geboren, en het gaat trouwens economisch … [Lees meer...] overEen hondenfluitje is geen hondenfluitje
Waarom een baby (waarschijnlijk) meer taal begrijpt dan jij denkt
Stel je voor: je bent gestrand in een vreemd land, waar je de taal niet spreekt. Je hebt geen toegang tot het internet, en zelfs een hulpmiddel zoals een woordenboek is onvindbaar. Nadat je met talloze mensen tevergeefs een gesprek hebt geprobeerd aan te knopen, kom je tot de realisatie dat absoluut niemand zelfs ook maar enige kennis heeft van een taal die jij spreekt. Hoe … [Lees meer...] overWaarom een baby (waarschijnlijk) meer taal begrijpt dan jij denkt
Oproep: Enquête jongerentaal
In het kader van de Olympiade Nederlands doe ik een onderzoek naar de bekendheid en duurzaamheid van kinderwoorden en jongerentaal onder alle leeftijdscategorieën. Hiervoor kan ik alle hulp goed gebruiken. Het zou fijn zijn als zoveel mogelijk jongeren én ouderen de onderstaande enquête invullen. Achtergrondkennis is niet nodig. Uiteraard worden er geen persoonsgegevens … [Lees meer...] overOproep: Enquête jongerentaal
Van stokers hond gebeten zijn
Stel je voor: je wandelt door de schilderachtige straatjes van Brugge, omringd door eeuwenoude gevels en middeleeuwse charme. Plots hoor je iemand zeggen: "Ik ben van stokers hond gebeten." Geen paniek! Dit betekent niet dat er een agressieve hond op vrije voeten is. Dit betekent dat deze persoon simpelweg teveel heeft gedronken. Deze zin komt uit het Brugs dialect. Dus, … [Lees meer...] overVan stokers hond gebeten zijn
Kun jij Chinees? Ja, vroeger wel!
Heb jij je weleens afgevraagd hoe het kan dat je jouw eigen taal moeiteloos kan verstaan, terwijl je er geen touw aan vast kan knopen als iemand Chinees tegen je praat? Het antwoord op je vraag is simpel: in je hersenen zit een filter, en niet zomaar eentje, maar een moedertaalfilter. En nu is je volgende vraag natuurlijk: wat is dat dan precies? Een filter wordt gebruikt om … [Lees meer...] overKun jij Chinees? Ja, vroeger wel!
‘Ik geloof er toch echt in, dat je iets moet kiezen waar je blij van wordt.’
Tatjana Almuli (33) is schrijver, journalist, fotograaf en podcastmaker. Ze heeft de bachelor Nederlandse taal en cultuur aan de Universiteit van Amsterdam gedaan. Lara Bleker en Suzanne van Schaik van de redactie van Jong Neerlandistiek gingen met haar in gesprek over haar werk, studietijd en toekomstdromen. Waar ben je nu vooral mee bezig?''Het verschilt per maand wat ik … [Lees meer...] over‘Ik geloof er toch echt in, dat je iets moet kiezen waar je blij van wordt.’
Hoe het begon…
Op 14 maart 2025 promoveert Joske Piepers in Tilburg. Bijzonder is dat zij van haar proefschrift ook een publieksversie gemaakt heeft, dat – net als dat proefschrift zelf – gratis kan worden opgehaald. We publiceren het eerste hoofdstukje hier voor. In de winter van 2017 kregen een medestudent en ik allebei een mailtje van onze favoriete docent, hoogleraar theoretische … [Lees meer...] overHoe het begon…
Een pikketanussie gaat er altijd in
Een pikketanussie maakt je blij van zin... Johnny Jordaan was een volkszanger die over de Jordaan zingt, een typisch Amsterdamse volksbuurt. Zo wijdde hij een liedje aan een pikketanussie, wat plat Amsterdams is voor een glaasje jenever. Andere liedjes van hem zijn 'Bij ons in de Jordaan', 'Geef mij maar Amsterdam' en 'Droomland'. Het Amsterdams is het stadsdialect dat van … [Lees meer...] overEen pikketanussie gaat er altijd in
Nijmegen wint het Landjuweel
SVN, de studievereniging voor neerlandici in Nijmegen, heeft vanavond in Amsterdam de achtste editie gewonnen van het Landjuweel, een jaarlijkse poëzie- en performancewedstrijd voor neerlandistische studieverenigingen uit Nederland en Vlaanderen. Dit jaar namen verenigingen deel uit Antwerpen, Amsterdam, Brussel, Leiden, Leuven, Nijmegen en Utrecht. De SVN deed dit jaar … [Lees meer...] overNijmegen wint het Landjuweel
Het is weer van ’t zelfde laake ’n bòks
Deze zin is uit het Roermonds. Het Roermonds is een Noordelijk-Oost-Limburgs dialect en wordt in de stad Roermond gesproken. Een bekend kenmerk van dit dialect is het woord ‘det’ in plaats van ‘dat’. De klinker ‘a’ wordt hier door een 'e' vervangen. Dat gebeurt ook in de worden ‘hart’ en ‘kar’ (Roermonds: ‘hert’ en ‘ker’). Bovendien verandert ‘sch’ in het Roermonds naar ‘sj’. … [Lees meer...] overHet is weer van ’t zelfde laake ’n bòks
“Ik stap van den delper oever den boigank van de bolje in de zep nor n’ontvanger.”
Deze zin komt uit het Aalsters en wordt graag gebruikt door de inwoners van Aalst (de Oilsjteneers) om typische woorden uit hun dialect te tonen. Dat dialect wordt in de Denderstreek (Oost-Vlaanderen, België) gesproken. Een mogelijke vertaling in het Standaardnederlands is de volgende: “Ik stap van de drempel af, over het trottoir heen, van de stoeprand af, in de goot, naar de … [Lees meer...] over“Ik stap van den delper oever den boigank van de bolje in de zep nor n’ontvanger.”
Trille as een lammeresteertje
Deze zin komt uit het Zaans dialect, dat gesproken wordt in de Noord-Hollandse Zaanstreek. ‘Trille as een lammeresteertje’ betekent dat iemand heel erg aan het beven is. De term lammeresteertje (de staart van een lammetje) komt vaker voor in typisch Zaanse uitspraken, zoals de zin ‘z’n hart slaat as ’n lammeresteertje’. Hiermee wordt dus bedoeld dat z’n hart heel snel klopt … [Lees meer...] overTrille as een lammeresteertje
TAALVARIATIE IN BEELD!?
Het Nederlands varieert van plaats tot plaats en van land tot land. Hoe beoordelen Nederlandstaligen die variatie? Zijn ze zich er eigenlijk wel van bewust? Die vragen willen onderzoekers van de Universiteit Gent beantwoorden. Via een online enquête brengen ze de overtuigingen van Nederlandstaligen wereldwijd in kaart. Jongvolwassen Nederlanders gezocht! In de voorbije … [Lees meer...] overTAALVARIATIE IN BEELD!?
Ast wilst drieve, gaast maar in ut Sneekermeer leggen
De directe vertaling van deze zin is: ‘Als je wil drijven, ga je maar in het Sneekermeer liggen.’ Dit zul je tegen iemand zeggen wanneer diegene je aan het opjagen (opdrijven) is. Gezien de inhoud van de zin is er natuurlijk geen twijfel over mogelijk: dit is afkomstig uit het Sneker dialect, een variant van het Stadsfries. Evenals de andere dialecten die behoren tot het … [Lees meer...] overAst wilst drieve, gaast maar in ut Sneekermeer leggen
Anéla/VIOT Juniorendag 2025 – Call for Abstracts
**English below** Op vrijdag 23 mei 2025 vindt de jaarlijkse Anéla/VIOT Juniorendag plaats aan Universiteit Utrecht. BA en MA studenten, net afgestudeerden en promovendi kunnen op de Juniorendag hun onderzoek op het gebied van toegepaste taalkunde (taalgebruik, taalverwerving, taalonderwijs, taalbeheersing of communicatie) presenteren. Zowel lezingen als posterpresentaties … [Lees meer...] overAnéla/VIOT Juniorendag 2025 – Call for Abstracts
Vör een oortjen in hus liggen
De regionale taal Nedersaksisch kent een rijke verscheidenheid aan dialecten, waaronder het Sallands, Twents en Kollumerlands. Binnen het Sallands bestaan verschillende varianten, waarvan het Deventers deze week wordt uitgelicht. Een uitdrukking uit dit dialect luidt: Vör een oortjen in hus liggen. Een letterlijke vertaling zal de wenkbrauwen doen fronsen, maar semantisch … [Lees meer...] overVör een oortjen in hus liggen
Podcast: Leve(n) lezen met Jeroen Dera
In deze aflevering bespreken we ‘Trofee’ (2020) met letterkundige Jeroen Dera. Dit boek, van de Vlaamse schrijver Gaea Schoeters, is hier in Nederland niet eens zo bekend, maar de Duitse vertaling is immens populair. Het verhaal gaat over Hunter White die leeft op voor de jacht op groot wild. Hunter reist af naar Afrika om een neushoorn te schieten, de laatste van de big five … [Lees meer...] overPodcast: Leve(n) lezen met Jeroen Dera
‘Oeit ’n duske komme’
Dit is een zin uit het Brussels. Het Brussels behoort tot de Brabantse dialecten, het is een Zuid-Brabants dialect. Vroeger werd het Brussels door velen in Brussel gesproken, maar het dialect is geleidelijk aan verstoten door het Frans en het Standaardnederlands. Op dit moment spreekt slechts een klein deel van de Brusselse bevolking nog het traditionele Brusselse … [Lees meer...] over‘Oeit ’n duske komme’
Podcast: Leve(n) lezen met Ingmar Heytze
Ingmar Heytze ontdekte het werk van Frank Koenegracht in een boekhandel in Utrecht. Sindsdien probeert hij deze dichter - naar eigen zeggen - ‘zonder enig succes na te doen’. We lazen Koenegrachts verzameld werk en gingen in gesprek over wat zijn poëzie zo bijzonder maakt. Hoe weet hij de waanzin zo goed te vangen? En wat maakt dat hij dingen kan zeggen die je eigenlijk … [Lees meer...] overPodcast: Leve(n) lezen met Ingmar Heytze
