Hoe de schrijver van De avonden zichzelf opnieuw uitvindt als Campkunstenaar Gerard Kornelis van het Reve wordt in 1960 gevraagd voor Stemmen van schrijvers. Hij verschijnt met Remco Campert op een plaatje en vereeuwigt hiermee een voordracht van een fragment van de novelle Werther Nieland (1949). We horen de jonge Van het Reve vertellen hoe hoofdpersoon Elmer een … [Lees meer...] overGerard Reve besluit ze bruiner te bakken
Jong
Ik zag haar voor het eerst op een vroege decembermorgen.
De openingszin van deze week komt uit Dagen van glas (2023) van Eva Meijer. Het is een uitwerking van diens eerder verschenen novelle Haar vertrouwde gedaante (2021). Het boek vormt een collage van drie gezinsleden, moeder, vader en dochter, die zich alle drie niet echt thuis voelen. Hoewel de moeder de special van een filosofisch tijdschrift over de filosofie van aandacht van … [Lees meer...] overIk zag haar voor het eerst op een vroege decembermorgen.
Simon Vinkenoog: van Vijftiger naar voordrachtskunstenaar
Oktober 1957: dichter Simon Vinkenoog ontmoet een aantal Amerikaanse Beatdichters in de Amsterdamse jazzclub Bohemia. Vooral met Allen Ginsberg heeft hij een klik; ze worden vrienden en krijgen veel invloed op elkaars werk (Van der Bent 2000: 201). Ook Adriaan Morriën, vanaf 1959 redacteur van de grammofoonplatenserie Stemmen van schrijvers, is bij deze ontmoeting aanwezig (Van … [Lees meer...] overSimon Vinkenoog: van Vijftiger naar voordrachtskunstenaar
Het besturen van een trekker is een daad van soevereiniteit.
De openingszin van deze week komt uit het boek Wormmaan van Mariken Heitman. Het boek won in 2022 de Libris Literatuur Prijs en was Heitmans tweede roman. De hoofdpersonage in het boek is Elke, die voor haar werk planten veredelt. Ten tijde van de eerste bladzijde van de roman is ze druk in de weer met het ontwikkelen van een pompoensoort die zo goed mogelijk aan de eisen en … [Lees meer...] overHet besturen van een trekker is een daad van soevereiniteit.
Als schrijvers zichzelf voorlezen
Ontvangst en representatie in de recensies van Stemmen van schrijvers In 1959 besluit de uitgeverij Querido om iets nieuws te doen. Ze laat schrijvers hun eigen werk voordragen op grammofoonplaten en noemt deze platenreeks Stemmen van schrijvers. De eerste plaat van de reeks heet Singel 262, waarop de stemmen van zeven verschillende schrijvers te horen zijn. In totaal … [Lees meer...] overAls schrijvers zichzelf voorlezen
Waarom preposities lastig zijn (en postposities niet) voor L2-leerders
In het Duits en Nederlands worden verschillende strategieën gebruikt om te onderscheiden tussen bewegingen die op een bepaalde plaats plaatsvinden (ook wel statisch genoemd) en bewegingen die ernaartoe voeren (dynamisch genoemd), wat voor Duitse tweedetaalleerders (L2-leerders) van het Nederlands uitdagend is. Terwijl het Nederlands gebruik maakt van preposities en … [Lees meer...] overWaarom preposities lastig zijn (en postposities niet) voor L2-leerders
De merkwaardige gebeurtenissen die in deze kroniek worden beschreven, vonden plaats in 194., in Oran.
De merkwaardige gebeurtenissen die in deze kroniek worden beschreven, vonden plaats in 194., in Oran. Algemeen wordt gedacht dat ze daar niet hoorden. Het waren namelijk nogal ongewone gebeurtenissen, terwijl Oran op het eerste gezicht een gewone stad is, een doorsnee Franse prefectuur aan de Algerijnse kust. Deze openingszin komt uit het boek De pest van Albert Camus, … [Lees meer...] overDe merkwaardige gebeurtenissen die in deze kroniek worden beschreven, vonden plaats in 194., in Oran.
Het vinyl archief van de Nederlandse letteren
Literatuur op de plaat Een paar maanden geleden kwam ik door een gelukkig samenspel van speurzin en vindersgeluk in het bezit van twintig 45-toerenplaatjes die in de jaren 1959-1961 waren verschenen onder de reekstitel Stemmen van schrijvers. Die serie wekte mijn nieuwsgierigheid. Wie waren op het idee gekomen om de stemmen van schrijvers vast te leggen en op vinyl te … [Lees meer...] overHet vinyl archief van de Nederlandse letteren
Op 11 februari 1955 wandelt een man door de straten van Hamburg, hoed in hand.
Op 11 februari 1955 wandelt een man door de straten van Hamburg, hoed in hand. Deze openingszin komt uit Een mond vol glas (1998), van Henk van Woerden. Door dit boek heen worden Demitrios Tsafendas en Hendrik Verwoerd bijeengebracht. Het boek kreeg de Sunday Tïmes Alan Paton Award en gaat verder om het Zuid-Afrikaanse trauma. … [Lees meer...] overOp 11 februari 1955 wandelt een man door de straten van Hamburg, hoed in hand.
Wanneer de volwassenen naar me keken, met de wrange bewondering voor iets wat ze zelf waren kwijtgeraakt, vroegen ze: ‘Waar kom je vandaan?’
‘Dordrecht!’ zei ik dan.. Aan de manier waarop ze me vervolgens uitdrukkingsloos aanstaarden, begreep ik dat dit niet het goede antwoord was. De openingszin van de week komt uit Onder de paramariboom (2018) van Johan Fretz. Dit boek, dat in 2019 de Boekhandelsprijs won, gaat over de zoektocht naar identiteit. Johannes, de verteller, is van Nederlands-Surinaamse afkomst en … [Lees meer...] overWanneer de volwassenen naar me keken, met de wrange bewondering voor iets wat ze zelf waren kwijtgeraakt, vroegen ze: ‘Waar kom je vandaan?’
Schrijver of niet; u gebruikt metaforen
Metaforen worden vaak gebruikt als wij bewust spelen met taal om bijvoorbeeld een mooi stukje proza te schrijven of om een effectieve advertentie te ontwikkelen. We zijn ons al bewust van het feit dat de metafoor een belangrijk stijlmiddel is sinds Aristoteles. Toch hoef je geen schrijver of reclamespecialist te zijn om dagelijks gebruik te maken van metaforen. In de jaren 80 … [Lees meer...] overSchrijver of niet; u gebruikt metaforen
Op de dag dat Minnie Panis voor de derde keer uit haar eigen leven verdween, stond de zon laag en de maan hoog aan de hemel.
Op de dag dat Minnie Panis voor de derde keer uit haar eigen leven verdween, stond de zon laag en de maan hoog aan de hemel. De openingszin van de week komt uit De consequenties (2014) van Niña Weijers. De zin is een intertekstuele verwijzing naar de openingszin van Rituelen (1980) van Cees Nooteboom: ‘Op de dag dat Inni Wintrop zelfmoord pleegde stonden de aandelen Philips … [Lees meer...] overOp de dag dat Minnie Panis voor de derde keer uit haar eigen leven verdween, stond de zon laag en de maan hoog aan de hemel.
De discussie over de vlees-/vega-/plantaardige burger/schijf/disk
Vijf jaar na het verbod op het woord ‘melk’in plantaardige dranken, heeft het Europees Parlement nu toch ook ingestemd met een verbod op namen zoals ‘burger’ en ‘worst’ bij plantaardige producten. Volgens voorstanders van het verbod zijn zulke termen misleidend voor de consument. Het gaat om de zogenaamde … [Lees meer...] overDe discussie over de vlees-/vega-/plantaardige burger/schijf/disk
Het was oud en nieuw, een uur na middernacht toen ik, een volwassen vent met een vaste baan en in een zelfgemaakt varkenspak aan de rand van een industriegebied in een sloot viel.
Het was oud en nieuw, een uur na middernacht toen ik, een volwassen vent met een vaste baan en in bezit van een verklaring van goed gedrag, gekleed in een zelfgemaakt varkenspak aan de rand van een industriegebied in een sloot viel. De openingszin van deze week komt uit De instructies (2024) van Carolina Trujillo. Mol, de verteller, beschrijft hoe hij wordt meegesleurd in … [Lees meer...] overHet was oud en nieuw, een uur na middernacht toen ik, een volwassen vent met een vaste baan en in een zelfgemaakt varkenspak aan de rand van een industriegebied in een sloot viel.
Ik zou dat niet pikken als ik jou was
Wat is stoken precies? ‘Ik zou dat niet pikken als ik jou was.’ Je merkt meteen dat iemand zoiets nooit neutraal tegen een ander zal zeggen in een gesprek. Een persoon probeert met zo’n uitspraak namelijk een ander te beïnvloeden. En misschien zelfs uit de tent te lokken… Wat het meest voor de hand ligt, is dat een persoon die verantwoordelijk is voor een dergelijke … [Lees meer...] overIk zou dat niet pikken als ik jou was
Het duralex glas valt om.
‘Het duralex glas valt om. Een restje jenever verspreidt zich kleverig over Rosa’s slaapboek. Het buisje pillen rolt op de grond. Ze mompelt ‘stelletje klootzakken’ tot haar hand de hoorn te pakken heeft. Ze sliep nog.’ De openingszin van deze week komt uit het boek En dan is er koffie van Hannes Meinkema, het pseudoniem van Hannemieke Stamperius. Oorspronkelijk werd dit … [Lees meer...] overHet duralex glas valt om.
Neen en jaan
Ik heb een voorstel voor een nieuw woord. Voor nee bestaat er de plechtige of extra duidelijke vorm neen. Maar voor ja is er geen vergelijkbare nadrukkelijke vorm. Waarom eigenlijk niet? Daarom gebruiken mijn vrienden en ik soms jaan als we heel stellig of krachtig ja willen zeggen. Dat voelt logisch: net zoals je neen kunt zeggen bij nee, zou je jaan kunnen zeggen bij … [Lees meer...] overNeen en jaan
Schrijfwedstrijd Taalunie 2025
Heb jij woorden die blijven hangen? Een herinnering, een ontmoeting, een verhaal dat alleen in het Nederlands kan worden verteld? Van 1 tot en met 31 oktober organiseert de Taalunie in het kader van de Week van het Nederlands de Taalunie-Schrijfwedstrijd. Een kans om jouw stem te laten horen en jouw liefde voor de Nederlandse taal te delen. Doe mee en schrijf mee. Voor … [Lees meer...] overSchrijfwedstrijd Taalunie 2025
Leerkrachten in groep 8 en docenten Nederlands/taal klas 1 gezocht
Heb jij En ben jij werkzaam in Nederland als Dan help je mij enorm door deze vragenlijst in te vullen. Aan de Rijksuniversiteit Groningen en de Hanze doe ik promotieonderzoek naar poëzieonderwijs. Ben jij of ken jij een leraar? Wil je dit bericht delen? Heel graag!Veel dank! Jet Oosterheert Promovenda poëzieonderwijs Rijksuniversiteit … [Lees meer...] overLeerkrachten in groep 8 en docenten Nederlands/taal klas 1 gezocht
8 oktober 2025: Poëziefestival Onbederf’lijk Vers
Poëziefestival Onbederf’lijk Vers keert terug In de binnenstad van Nijmegen vond van 2003 tot 2019 jaarlijks het grote poëziefestival Onbederf’lijk Vers plaats. Vanwege de Coronapandemie werd het festival enkele jaren noodgedwongen in de ijskast gezet, maar op acht oktober van dit jaar is het terug, verser dan ooit! Onbederf’lijk Vers begon als een studenteninitiatief … [Lees meer...] over8 oktober 2025: Poëziefestival Onbederf’lijk Vers
Etymologica: Girlpower, van economische term naar geuzennaam
Voor de meeste mensen geldt dat girlpower meteen verbonden wordt met vrouwelijke emancipatie, maar de eerste keer dat girlpower geïntroduceerd werd in het Nederlands vanuit het Engels was dat niet in deze betekenis. Girlpower was namelijk oorspronkelijk een maateenheid. Later wordt het woord opnieuw geleend en blijft het hangen in de … [Lees meer...] overEtymologica: Girlpower, van economische term naar geuzennaam
‘Wij willen mensen het donker laten beleven’
Meriam Tuinhof, 26 jaar, werkt bij de Natuur en Milieufederatie Noord-Holland en Groningen en presenteert als zzp’er evenementen en informatieavonden. ‘In beide rollen probeer ik mensen met elkaar te verbinden.’ De klimaatverandering gaat mij aan het hart. Wat zouden we kunnen doen om klimaatverandering te beperken en anderen daarin mee te nemen? Meriam Tuinhof … [Lees meer...] over‘Wij willen mensen het donker laten beleven’
De letteren op de planken
Bespreking van Liefs, Sara Het is alweer een paar weken geleden sinds ik vol van verbazing, waardering en trots de SVN-theatervoorstelling Liefs, Sara bijwoonde – en nog altijd ben ik er niet over uitgesproken en zijn de laatste gedachten er nog niet over gedacht. In de theaterzaal van de Radboud Universiteit werden we als publiek onderdeel van een theatrale en muzikale … [Lees meer...] overDe letteren op de planken
De vervaagde grenzen van de neerlandistiek
Sinds ik vorig jaar in september begon aan de studie Nederlandse Taal en Cultuur (NTC) in Nijmegen, twijfel ik iedere dag aan deze keuze. Het leek allemaal vanzelfsprekend. Ik ben een lezer, dus de letterkunde moest me interesseren. De taalkunde zou mij makkelijk afgaan, ik haalde immers hoge punten voor mijn spellingstoetsen. Ik heb een ouder werkzaam in de communicatie, dus … [Lees meer...] overDe vervaagde grenzen van de neerlandistiek
“Taal kan iets doen met je moraal”
Psycholinguïst Susanne Brouwer over wat taal doet met ons geweten Wat gebeurt er met je wanneer je hoort: “Als je deze man van de brug duwt, red je vijf anderen”? De meeste mensen voelen weerstand. Maar wat als je het dilemma in het Engels hoort? Dan verschuift de balans. “Mensen kiezen in hun tweede taal vaker voor de rationele optie: vijf redden ten koste van één,” vertelt … [Lees meer...] over“Taal kan iets doen met je moraal”
