Wat is een stad? In de tijd van razendsnelle bevolkingsgroei en verstedelijking wordt het steeds ingewikkelder om dit begrip te definiëren. Houden we het bij de aan- of afwezigheid van stadsrechten, inwonersaantallen, functionerende infrastructuur en voorzieningen, of is er meer aan de hand? Als literatuuronderzoekers vroegen wij ons af: laat de stad zich niet beter vangen in … [Lees meer...] overVooys 43.1 ‘In de stad’ is uit!
Jong
Er hangt een schoer in de lucht
Loop je door de straten van het Noord-Brabantse Cuijk en hoor je iemand zeggen: "Er hangt een schoer in de lucht," dan is het tijd om een stapje bij te zetten. Deze uitdrukking betekent namelijk dat er een donkere, dreigende onweerslucht op komst is. De zin komt uit het Kleverlands dialect, dat in Cuijk en omgeving wordt gesproken. Het dialect kent ook bijzondere woorden, … [Lees meer...] overEr hangt een schoer in de lucht
Call: Ritme en rijm in Nederlandstalige gedichten en liederen
Call voor een themanummer voor TNTL In de neerlandistiek is er toenemende aandacht voor teksten op muziek. Die onderzoeksfocus vraagt op minstens drie manieren om het leggen van verbindingen tussen disciplines: tussen taal- en letterkunde, tussen moderne en historische letterkunde, en tussen neerlandistiek en muziekwetenschap. In dit kader is TNTL op zoek naar … [Lees meer...] overCall: Ritme en rijm in Nederlandstalige gedichten en liederen
Ge makt mien de pis niet lauw!
Ik noem u graag een zin in het Kleverlands én merk tegelijkertijd op dat dit feitelijk niet kan. HetKleverlands is net als bijvoorbeeld het Twents een dialectgebied dat - in twee landen - uit een aantalsubregio’s bestaat: het gebied rondom Nijmegen en de Duitse Nederrijn. Bewoners stellen steevast datze héél anders praten dan de buren. In Dick Bruna’s “Opa en oma pluus (in … [Lees meer...] overGe makt mien de pis niet lauw!
De veranderlijkheid van Sneeuwwitje
Een vergelijking van verschillende versies van het sprookje Sneeuwwitje De Walt Disney Studio brengt sinds enkele jaren live action remakes uit van succesvolle films uit het verleden. Voorbeelden daarvan zijn de in 2015 verschenen film Cinderella, waarna Beauty and the Beast (2017) en The Little Mermaid (2023) volgden. Het idee van het maken van een nieuwe versie van … [Lees meer...] overDe veranderlijkheid van Sneeuwwitje
Trumps penis- versus pussypolitiek
De Amerikaanse president Donald Trump houdt de gemoederen flink bezig met een opmerkelijk patroon: opmerkingen over genitaliën. Vlak voor de recente verkiezingen was het weer raak, dit keer met een opmerking over de penis van de overleden golfer Arnold Palmer. Tijdens een campagnebijeenkomst in Pennsylvania zei hij: "Dit is een man die écht man was. Deze man was sterk en stoer, … [Lees meer...] overTrumps penis- versus pussypolitiek
Wè schuifde ammel?
Deze uitdrukking is uit het Tilburgs. Het Tilburgs is een Brabants dialect en wordt in de stad Tilburg in Nederland gesproken. Volgens het Woordenboek van de Brabantse dialecten hoort het Tilburgs tot groep 21 van de Brabantse dialecten. Hier wordt het Tilburgs als Midden-Noord-Brabants dialect benoemd. Volgens deze indeling maken dus ook dialecten van omliggende dorpen … [Lees meer...] overWè schuifde ammel?
Jouw dialect in de spotlight!
Spreek jij dialect of ken je van die typische uitspraken uit je regio? Dan zoeken we jou! Voor onze rubriek ‘Dialect van de Week’ zijn we op zoek naar grappige, verrassende of mooie dialectzinnen uit heel Nederland en België. Wat moet je doen?-Stuur een zin in uit jouw dialect-Leg uit wat het betekent-Vertel kort iets over het dialect: waar komt het vandaan, wat maakt het … [Lees meer...] overJouw dialect in de spotlight!
“In ’t achtergat gestompt worden”
Deze zin komt uit het Leuvens dialect dat in de provincie Vlaams-Brabant wordt gesproken. Die betekent verder “verwaarloosd worden”, wat een voorbeeld van de uitdrukkingen in het Leuvens dialect is. Er wordt er inderdaad meer voorgesteld op de DaDDI. Deze zin zou in de volgende context gebruikt kunnen worden: ouders die geen aandacht aan hun kind zouden besteden. In dit geval … [Lees meer...] over“In ’t achtergat gestompt worden”
In Het paradijs van slapen kleurt Joost Oomen de dood hoopvol
Wanneer mag er een punt achter een leven worden gezet? En wie houdt daarbij de pen vast? In zijn nieuwste roman Het paradijs van slapen werpt Joost Oomen deze vragen op. Dat doet hij – geloof het of niet – met de vrolijke speelsheid die we van hem gewend zijn. Gerrit Blauw wil dood. Niet omdat een oneindige vloed aan tranen zijn dagen vertroebelt. Ook niet omdat een … [Lees meer...] overIn Het paradijs van slapen kleurt Joost Oomen de dood hoopvol
Ik, neerlandicus
Als fatsoenlijk neerlandicus maak ik mij in tijden van geopolitieke aardverschuivingen en opflakkerend militarisme druk om titels, slechte titels, onrechtvaardige titels. Ik heb namelijk speciale kennis van taal en van allemaal impliciete woordbetekenissen die de hardwerkende neerlanditaler niet doorheeft, maar die wel stiekem zijn denkbeelden binnensluipen en hem onbewust … [Lees meer...] overIk, neerlandicus
Hij prót as een wors zonder vel
Deze uitspraak komt uit het Noord-Veluwse dialect, dat voorkomt in onder andere de gemeenten Oldebroek, Nunspeet en Harderwijk. De Veluwse streektaal neigt te verdwijnen, omdat jongere generaties het steeds minder spreken. Des te belangrijker is het dus om er wat aandacht aan te besteden. De zin 'hij prót as een wors zonder vel' (hij praat als een worst zonder vel) betekent … [Lees meer...] overHij prót as een wors zonder vel
Gezocht: student-assistenten met dialectkennis
De Universiteit Gent werkt momenteel samen met een aantal partners aan een grootschalig corpus van gesproken Nederlandse dialecten. Daarvoor zoekt het projectteam nog studenten die transcripties willen maken van de opnames uit Noord-Holland, Zuid-Holland, Overijssel, Utrecht, Gelderland en Drenthe. We zoeken specifiek studenten uit een talenrichting (van gelijk welke … [Lees meer...] overGezocht: student-assistenten met dialectkennis
Hoe werkt een hondenfluitje?
In een vorige blog schreef ik over wat hondenfluitjes precies zijn. Kort samengevat concludeerde ik dat, in tegenstelling tot wat men vaak denkt, hondenfluitjes niet gezien kunnen worden als een bepaald soort woord of uitdrukking met een tweede verborgen betekenis, maar juist als een handeling van het blazen op een hondenfluitje. Om precies te zijn, definieerde ik … [Lees meer...] overHoe werkt een hondenfluitje?
Bi’j slot van zaeke
‘Bi'j slot van zaeke’ komt uit het Stellingwerfs, en betekent ongeveer hetzelfde als ‘per slot van rekening’, of 'uiteindelijk'. Het dialect wordt steeds minder gesproken, maar in de gemeenten Oost- en Weststellingwerf en hun grensgebieden heb je nog steeds de kans om iemand op deze manier een verhaal te horen afronden. Een van de meest kenmerkende verschijnselen in het … [Lees meer...] overBi’j slot van zaeke
Een hondenfluitje is geen hondenfluitje
Tijdens de HJ Schoo-lezing van afgelopen jaar trok Pieter Omtzigt de aandacht van de media door zich uit te spreken over het dalende geboortecijfer van Nederland. Hij betoogde het volgende: (1) “Lage geboortecijfers hebben effecten. Ten eerste zullen arbeidsmigranten niet langer uit Polen komen want daar worden ook geen kinderen meer geboren, en het gaat trouwens economisch … [Lees meer...] overEen hondenfluitje is geen hondenfluitje
Waarom een baby (waarschijnlijk) meer taal begrijpt dan jij denkt
Stel je voor: je bent gestrand in een vreemd land, waar je de taal niet spreekt. Je hebt geen toegang tot het internet, en zelfs een hulpmiddel zoals een woordenboek is onvindbaar. Nadat je met talloze mensen tevergeefs een gesprek hebt geprobeerd aan te knopen, kom je tot de realisatie dat absoluut niemand zelfs ook maar enige kennis heeft van een taal die jij spreekt. Hoe … [Lees meer...] overWaarom een baby (waarschijnlijk) meer taal begrijpt dan jij denkt
Oproep: Enquête jongerentaal
In het kader van de Olympiade Nederlands doe ik een onderzoek naar de bekendheid en duurzaamheid van kinderwoorden en jongerentaal onder alle leeftijdscategorieën. Hiervoor kan ik alle hulp goed gebruiken. Het zou fijn zijn als zoveel mogelijk jongeren én ouderen de onderstaande enquête invullen. Achtergrondkennis is niet nodig. Uiteraard worden er geen persoonsgegevens … [Lees meer...] overOproep: Enquête jongerentaal
Van stokers hond gebeten zijn
Stel je voor: je wandelt door de schilderachtige straatjes van Brugge, omringd door eeuwenoude gevels en middeleeuwse charme. Plots hoor je iemand zeggen: "Ik ben van stokers hond gebeten." Geen paniek! Dit betekent niet dat er een agressieve hond op vrije voeten is. Dit betekent dat deze persoon simpelweg teveel heeft gedronken. Deze zin komt uit het Brugs dialect. Dus, … [Lees meer...] overVan stokers hond gebeten zijn
Kun jij Chinees? Ja, vroeger wel!
Heb jij je weleens afgevraagd hoe het kan dat je jouw eigen taal moeiteloos kan verstaan, terwijl je er geen touw aan vast kan knopen als iemand Chinees tegen je praat? Het antwoord op je vraag is simpel: in je hersenen zit een filter, en niet zomaar eentje, maar een moedertaalfilter. En nu is je volgende vraag natuurlijk: wat is dat dan precies? Een filter wordt gebruikt om … [Lees meer...] overKun jij Chinees? Ja, vroeger wel!
‘Ik geloof er toch echt in, dat je iets moet kiezen waar je blij van wordt.’
Tatjana Almuli (33) is schrijver, journalist, fotograaf en podcastmaker. Ze heeft de bachelor Nederlandse taal en cultuur aan de Universiteit van Amsterdam gedaan. Lara Bleker en Suzanne van Schaik van de redactie van Jong Neerlandistiek gingen met haar in gesprek over haar werk, studietijd en toekomstdromen. Waar ben je nu vooral mee bezig?''Het verschilt per maand wat ik … [Lees meer...] over‘Ik geloof er toch echt in, dat je iets moet kiezen waar je blij van wordt.’
Hoe het begon…
Op 14 maart 2025 promoveert Joske Piepers in Tilburg. Bijzonder is dat zij van haar proefschrift ook een publieksversie gemaakt heeft, dat – net als dat proefschrift zelf – gratis kan worden opgehaald. We publiceren het eerste hoofdstukje hier voor. In de winter van 2017 kregen een medestudent en ik allebei een mailtje van onze favoriete docent, hoogleraar theoretische … [Lees meer...] overHoe het begon…
Een pikketanussie gaat er altijd in
Een pikketanussie maakt je blij van zin... Johnny Jordaan was een volkszanger die over de Jordaan zingt, een typisch Amsterdamse volksbuurt. Zo wijdde hij een liedje aan een pikketanussie, wat plat Amsterdams is voor een glaasje jenever. Andere liedjes van hem zijn 'Bij ons in de Jordaan', 'Geef mij maar Amsterdam' en 'Droomland'. Het Amsterdams is het stadsdialect dat van … [Lees meer...] overEen pikketanussie gaat er altijd in
Nijmegen wint het Landjuweel
SVN, de studievereniging voor neerlandici in Nijmegen, heeft vanavond in Amsterdam de achtste editie gewonnen van het Landjuweel, een jaarlijkse poëzie- en performancewedstrijd voor neerlandistische studieverenigingen uit Nederland en Vlaanderen. Dit jaar namen verenigingen deel uit Antwerpen, Amsterdam, Brussel, Leiden, Leuven, Nijmegen en Utrecht. De SVN deed dit jaar … [Lees meer...] overNijmegen wint het Landjuweel
Het is weer van ’t zelfde laake ’n bòks
Deze zin is uit het Roermonds. Het Roermonds is een Noordelijk-Oost-Limburgs dialect en wordt in de stad Roermond gesproken. Een bekend kenmerk van dit dialect is het woord ‘det’ in plaats van ‘dat’. De klinker ‘a’ wordt hier door een 'e' vervangen. Dat gebeurt ook in de worden ‘hart’ en ‘kar’ (Roermonds: ‘hert’ en ‘ker’). Bovendien verandert ‘sch’ in het Roermonds naar ‘sj’. … [Lees meer...] overHet is weer van ’t zelfde laake ’n bòks
