Psycholinguïst Susanne Brouwer over wat taal doet met ons geweten Wat gebeurt er met je wanneer je hoort: “Als je deze man van de brug duwt, red je vijf anderen”? De meeste mensen voelen weerstand. Maar wat als je het dilemma in het Engels hoort? Dan verschuift de balans. “Mensen kiezen in hun tweede taal vaker voor de rationele optie: vijf redden ten koste van één,” vertelt … [Lees meer...] over“Taal kan iets doen met je moraal”
Jong
Wie schrijft, schrijft gelijk: mannelijke en vrouwelijke auteurs
Laat een computer raden of een bestseller door een man of een vrouw is geschreven en hij heeft het opvallend vaak bij het juiste eind. Dat blijkt uit onderzoek van Koolen (2018). Dit roept meteen de vraag op: schrijven mannen en vrouwen daadwerkelijk op een andere manier? Een belangrijk aspect om in dat kader te onderzoeken is het gebruik van verschillende woorden, ook wel … [Lees meer...] overWie schrijft, schrijft gelijk: mannelijke en vrouwelijke auteurs
‘Voor kinderen is een kerk een magische plek’
Inge Basteleur, 33 jaar, werkt als projectleider educatie bij Groninger Kerken. ‘Als er ergens een kerk wordt gerestaureerd, proberen we altijd de nabijgelegen basisschool uit te nodigen.’ Op een zonnige ochtend stap ik goedgemutst door de binnenstad van Groningen. Ik ben op weg naar Groninger Kerken. De stichting is gehuisvest op de eerste en tweede verdieping van de … [Lees meer...] over‘Voor kinderen is een kerk een magische plek’
Een koffietje doen
Toen ik laatst van het universiteitsgebouw naar het station wandelde, liepen er twee meiden voor mij. Ze waren nogal druk in gesprek en uit automatisme luisterde ik mee. De inhoud van het gesprek deed me niet zo veel, maar er viel mij wel iets op: het constante gebruik van dezelfde soort constructie. Zo ging de ene vanavond een drankje doen en de dag daarop dan een … [Lees meer...] overEen koffietje doen
Taalverandering in Duckstad: van 1952 tot 2025
Als kind las ik in de auto de oude jaargangen van de Donald Duck hardop voor. Ik kwam daarbij allerlei moeilijke woorden tegen, zoals ‘mentaliteit’, die mijn vader mij dan uitlegde. Zo groeide mijn woordenschat behoorlijk dankzij een stripblad! In de recente nummers van de Donald Duck vallen ingewikkelde woorden me niet meer op. Ligt dat aan mijn volwassen woordenschat of is … [Lees meer...] overTaalverandering in Duckstad: van 1952 tot 2025
Van Lacarise den katijf die enen pape sach bruden zijn wijf
Een man die zich door zijn overspelige vrouw en een geile pastoor laat wijsmaken dat hij is gestorven: dat is de grap die wordt uitgewerkt in de Middelnederlandse boerde ‘Van Lacarise den katijf die enen pape sach bruden zijn wijf’ (van Lazarus de dikke sukkel die zag hoe de pastoor vrijde met zijn vrouw). Het verhaal is overgeleverd in het beroemde handschrift-Van … [Lees meer...] overVan Lacarise den katijf die enen pape sach bruden zijn wijf
Klassiekers uit de klas!
Als invallende leerkracht op het basisonderwijs lees ik voor uit veel boeken die op verschillende momenten in het jaar op diverse scholen worden gelezen. De GVR heb ik in twee groepen voorgelezen, De brief voor de koning komt met regelmaat voorbij, Minoes is populair, net als Kruistocht in spijkerbroek, Oorlogswinter en Koning van Katoren. Allemaal prachtige boeken, allemaal … [Lees meer...] overKlassiekers uit de klas!
De leven-gevende en leven-nemende vraag ‘waarom?’
Al buigend over mijn stapels samenvattingen en aantekeningen die ik ter voorbereiding van de komende tentamenweken verzamelde word ik aangestaard door stugge terminologie, een reeks berekeningen van standaarddeviaties, Germaanse klankverschuivingen en pagina’s aan literatuurannotaties. Gelijktijdig vult een gevoel dat me het afgelopen jaar maar al te bekend is geworden mijn … [Lees meer...] overDe leven-gevende en leven-nemende vraag ‘waarom?’
De nieuwe onderzoekscolleges van de master Neerlandistiek in Groningen!
Hoe gaan schrijvers en lezers om met maatschappelijk gevoelige onderwerpen in de 21e eeuw? Verandert je brein wanneer je veel van een scherm leest? Wat leren we van zestiende-eeuwse humor over de taboes en gevoeligheden van onze eigen tijd? De MA Neerlandistiek geeft inzicht in hoe taal, communicatie en literatuur functioneren in de veranderende samenleving. Taal is immers … [Lees meer...] overDe nieuwe onderzoekscolleges van de master Neerlandistiek in Groningen!
Het nieuws reisde snel, zoals dat soort nieuws doet.
De openingszin van Luister van Sacha Bronwasser weet in één klap de kern van het boek te vatten: de roman, die een zorgvuldige opbouw bevat, draait voornamelijk om het te weten komen van nieuws. Indrukwekkende gebeurtenissen in Parijs, verteld vanuit verschillende perspectieven. Wie vertelt wat, en wie weet wat over wie? Alles hangt onherroepelijk met elkaar samen. Dankzij deze … [Lees meer...] overHet nieuws reisde snel, zoals dat soort nieuws doet.
‘Bekijk tijdens je studie al wat er allemaal mogelijk is, wacht niet tot iets moet.’
Naomi van Manen (28) is beleidsmedewerker op het gebied van letteren en leesbevordering bij het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Eerder rondde ze de bachelor Geschiedenis en de bachelor Nederlandse taal en cultuur aan de Universiteit Utrecht af. Daarna heeft ze aan diezelfde universiteit de master Neerlandistiek gevolgd. Lara Bleker en Suzanne van Schaik van de … [Lees meer...] over‘Bekijk tijdens je studie al wat er allemaal mogelijk is, wacht niet tot iets moet.’
Een beest van een constructie
De Expressieve Binominale Constructie onder de (contrastieve) loep Iedereen heeft wel al eens een schat van een hond, een pracht van een huis of een beest van een wagen gehoord of geproduceerd. Taalkundigen zoals Elnora ten Wolde en Kristel Van Goethem hebben dergelijke uitdrukkingen in het Nederlands bestudeerd, maar verder (contrastief) onderzoek blijft nog beperkt. Deze … [Lees meer...] overEen beest van een constructie
Deze kennismaking zal kort zijn.
Deze kennismaking zal kort zijn. Kort, maar noodzakelijk, zoals dat gaat met waarschuwingen. In dit hoofdstuk gaat al iemand dood. Deze openingszin van de week komt uit het boek Geen vaarwel vandaag (2023) van Daan Heerma van Voss. De eerste zin is kort en spreekt de lezer aan op een zeer directe manier, waardoor je meteen het verhaal in wordt getrokken. De opening zet de … [Lees meer...] overDeze kennismaking zal kort zijn.
‘de lage landen’ zoekt jonge schrijvers en podcastmakers voor De Mediakaravaan 2025
Houd je van cultuur en vertel je graag verhalen? Sluit je dan aan bij De Mediakaravaan. Je trekt met een groepje jonge mediamakers langs spraakmakende culturele festivals en maakt daar artikelen en podcasts over. Het Vlaams-Nederlandse tijdschrift de lage landen zorgt voor professionele begeleiding. Meedoen? Schrijf je in voor 23 juni 2025. Als je ambitie hebt in de … [Lees meer...] over‘de lage landen’ zoekt jonge schrijvers en podcastmakers voor De Mediakaravaan 2025
Podcast: Leve(n) lezen met Barbara Stok
De roman Schitterend lichaam van de Argentijnse schrijfster Agustina Bazterrica kun je lezen als een protest tegen de bio-industrie. In de wereld van deze roman wordt niet langer dierenvlees gegeten, maar mensenvlees. Er is een groep mensen die enkel ter wereld komt, om ándere mensen te voeden. Ze leven in te kleine hokken en worden gemolken en geslacht. Met de Groningse … [Lees meer...] overPodcast: Leve(n) lezen met Barbara Stok
Het poppenboek: een vergeten genre
Vanaf de vroege negentiende eeuw verschijnen er merkwaardige kinderboekjes over wat auteur Adriaan Loosjes beschrijft als ‘een wel eenigszins gebrekkelijk, maar toch eenigermate gelijkende afbeelding van eene menschelijke gedaante.’ Hij heeft het over de pop die een jong meisje voor haar verjaardag ontvangt in De vrouw in de vier tijdperken haars levens (1809). Het is geen … [Lees meer...] overHet poppenboek: een vergeten genre
Get ready with… Heile van Beersel
De bekendste Middelnederlandse boerde is ongetwijfeld die over Heile van Beersel. Dit komische verhaal over een vindingrijke vrouw die op één avond drie minnaars te grazen neemt, is overgeleverd in één veertiende-eeuws handschrift (Brussel, KBR, II 1171, fol. 330r-331v). De berijmde tekst is uitgegeven door C. Kruyskamp, opgenomen in de bloemlezing Razernij der liefde door Hans … [Lees meer...] overGet ready with… Heile van Beersel
“De dag begint. Niets aan te doen. Niets, door niets en niemand niet.”
De openingszinnen van het boek Max, Mischa & het Tet-offensief van Johan Harstad. Een prachtig en verslavend boek van meer dan 1200 bladzijden met ritmische, zangerige zinnen, vertaald uit het Noors. Het verhaal gaat over toneelregisseur Max Hansen, die in zijn tienerjaren met zijn familie vanuit Noorwegen naar Amerika emigreert. Het boek omspant vele decennia en … [Lees meer...] over“De dag begint. Niets aan te doen. Niets, door niets en niemand niet.”
Vacature: Jong Neerlandistiek zoekt nieuwe redactieleden!
Krijg jij geen genoeg van de Nederlandse literatuur? Kan je uren praten over de herkomst van het woord ‘beschuit’? Of ben je juist gefascineerd door alle Engelse leenwoorden in onze taal? Gaat jouw hart sneller kloppen van de Nederlandse taal? Dan zijn wij op zoek naar jou! Wat is Jong Neerlandistiek? Jong Neerlandistiek is een platform dóór jongeren vóór jongeren. Ons … [Lees meer...] overVacature: Jong Neerlandistiek zoekt nieuwe redactieleden!
“Het wordt de hoogste tijd dat ik het vertel”
“Het wordt de hoogste tijd dat ik het vertel” (Wanneer de namen vervagen, René Swartenbroekx) Het boek dat zo geopend werd, is Wanneer de namen vervagen. Het zijn de herinneringen van Jean Vanlaer aan de Tweede Wereldoorlog. De verschrikkingen van de oorlog worden daarin geïllustreerd, maar ook de diepe invloed die ze op levens kunnen hebben. Het verhaal betreft verder een … [Lees meer...] over“Het wordt de hoogste tijd dat ik het vertel”
Bewonderenswaardig bewonderen
Een ode aan Joost Zwagerman Tien jaar terug kwam Joost Zwagerman te overlijden. Na zijn dood drukte mijn docent Nederlands me op het hart zijn boeken te gaan lezen, te beginnen met Gimmick!. Begeesterd vertelde hij dat Zwagerman met dit boek de literaire wereld opschudde en zo de deur opende voor een nieuwe, jongere generatie schrijvers. Boeken hoefden niet meer … [Lees meer...] overBewonderenswaardig bewonderen
Maar goed, een blog over maar goed
‘Ik had eigenlijk eerder aan dit essay moeten beginnen, maar goed’. Elke student zal zo’n zin herkennen. Het begint als een soort schuldbekentenis, maar buigt daarna af naar ‘het is nou eenmaal zo’. Paulien Cornelisse dook voor haar boekenweekessay van dit jaar in allerlei van dit soort woordjes. Het gebruik van maar goed definieert ze als een ‘U-bocht’: iemand werpt een … [Lees meer...] overMaar goed, een blog over maar goed
Oproep vragenlijst promotieonderzoek online lezersgemeenschappen en literatuuronderwijs
Ten tijde van een leescrisis, is er een groep lezers die hun passie voor boeken en lezen viert binnen online lezersgemeenschappen. Binnen online lezersgemeenschappen, zoals BookTok op TikTok, Bookstagram op Instagram en BookTube op YouTube, worden foto's en video's gedeeld met boekentips, leeservaringen en allerlei activiteiten rondom het lezen heen. Sommige jongeren geven aan … [Lees meer...] overOproep vragenlijst promotieonderzoek online lezersgemeenschappen en literatuuronderwijs
Nar den buuet goan
“Nar den buuet goan” (naar de boot gaan) betekent in het Wichels “bevallen”. In Wichelen, het dorp waar de inzender van deze zin opgroeide, werd aan kinderen verteld dat baby’s werden afgehaald (ook “kuuepen” (kopen) genoemd) bij een van de vrachtschepen op de Schelde. Het Wichels is een overgangsdialect met opvallend veel dubbelvormen en diftongen. Wichelen is het meest … [Lees meer...] overNar den buuet goan
Servische neerlandistiek in tijd van protest
Stemmen uit Belgrado In november 2024 is in Novi Sad de overkapping van het treinstation ingestort waarbij 16 mensen zijn omgekomen. Als reactie daarop zijn universitaire studenten overal in Servië gestopt met naar colleges gaan, eerst op de universiteit van Belgrado, daarna ook op andere universiteiten. Leerlingen van middelbare scholen hebben hun voorbeeld gevolgd. In vier … [Lees meer...] overServische neerlandistiek in tijd van protest
