In 2007 schreef Jozef Janssens in het nawoord van zijn prachtige boek over Veldeke:'We moeten met didactici en medioneerlandici dringend eens rond de tafel gaan zitten om uit te maken hoe Veldekes liederen het best in de klas worden aangeboden.' (In de schaduw van de keizer. Hendrik van Veldeke en zijn tijd (1130-1230). Zutphen: Walburg Pers, 2007, p. 180.) Intussen is … [Lees meer...] overNieuw leermiddel over de Minneliederen van Hendrik van Veldeke
Neerlandistiek voor de klas
Nieuw in het Handboek Didactiek Nederlands
Iedere maand plaatsen we de korte samenvattingen van nieuw verschenen artikelen in het Handboek Didactiek van Levende Talen Nederlands. Deze maand: Imagologie, Janneke Weijermars Bekend zijn de stereotypen van de stugge Fries, de nuchtere Hollander, de spilzieke Griek of de frivole Fransman. Imagologie bestudeert de gewoonte om samenlevingen en personen te stereotyperen … [Lees meer...] overNieuw in het Handboek Didactiek Nederlands
Literaire ontwikkeling toetsen
Mijn jongste dochter is bezig aan haar laatste schoolexamenperiode voordat op 11 mei 2023 het Centraal Schriftelijk Eindexamen begint. Dat er hard geleerd wordt, is ons wel duidelijk. Verspreid over woonkamer, studeerkamer en slaapkamer liggen er lesboeken, woordenboeken, aantekeningenschriften, samenvattingen en proefvertalingen. Duitse, Engelse en Nederlandstalige romans zijn … [Lees meer...] overLiteraire ontwikkeling toetsen
Een revolverschot van Virginie Loveling
In deze video bespreekt Jörgen Een revolverschot van Virginie Loveling. Deze video werd gemaakt in opdracht van Fixdit en maakt deel uit van een serie video’s voor het voortgezet onderwijs met moderne literaire klassiekers geschreven door vrouwen. Lesbrief bij deze video: https://fixdit.nu/lesmateriaal-virginie-loveling/ Podcast van Fixdit over Een revolverschot: … [Lees meer...] overEen revolverschot van Virginie Loveling
6 april 2023: Denk en praat mee over actuele thema’s op school
In dialoog: 10 jaar Vakdidactiek Geestwetenschappen6 april, van 16-20 uur op het Hermann Wesselink College, Amstelveen Na tien jaar Vakdidactiek Geesteswetenschappen is het tijd voor een onderwijsfeestje: een programma boordevol interessante workshops en posterpresentaties voor en door vo-docenten, docent-onderzoekers en wetenschappers op het gebied van talen, geschiedenis, … [Lees meer...] over6 april 2023: Denk en praat mee over actuele thema’s op school
10 mei 2023: Nieuwe Neerlandistiek: taal, literatuur en onderwijs
Save the Date Themamiddag georganiseerd door de Commissie voor Taal- en Letterkunde van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde. Locatie: Universiteitsbibliotheek Leiden, Vossiuszaal (Zuidhal, 2e verdieping)Programma wordt binnenkort bekendgemaaktVoor informatie: e.a.op.de.beek@hum.leidenuniv.nl SAVE THE DATE: woensdag 10 mei 2023. Nieuwe Neerlandistiek: … [Lees meer...] over10 mei 2023: Nieuwe Neerlandistiek: taal, literatuur en onderwijs
Lessenreeks Brandaan: ervaringen in de klas
De een vond het leuk, de ander niet. Dat is de korte samenvatting van de respons op mijn Brandaanlessen. De reacties liepen heel sterk uiteen en dat mag. Het is niet per se de bedoeling dat iedereen verliefd wordt op de Middelnederlandse letterkunde, hoewel ik natuurlijk stiekem wel hoop dat het sommige leerlingen inspireert. Waar dit aan ligt? De vreemdheid van de tekst, … [Lees meer...] overLessenreeks Brandaan: ervaringen in de klas
14 en 15 april 2023: Neerlandistiekdagen
Op 14 en 15 april wordt in Utrecht de derde editie van de Neerlandistiekdagen georganiseerd. Traditioneel is de eerste dag (vrijdag 14 april) gereserveerd voor discussies en vergaderingen van academische neerlandici, die werkzaam zijn aan een van de Nederlandse opleidingen Nederlandse Taal en Cultuur. Op de publieksdag (zaterdag 15 april) is er gelegenheid van docenten … [Lees meer...] over14 en 15 april 2023: Neerlandistiekdagen
Vwo oefenset 3 – nieuwe examenvragen
Met deze video kan je de nieuwe examenvragen voor vwo oefenen. Zie hier de teksten met vragen: https://drive.google.com/file/d/1ZYtO... … [Lees meer...] overVwo oefenset 3 – nieuwe examenvragen
Vwo oefenset 2 – nieuwe examenvragen
Met deze video kan je de nieuwe examenvragen voor vwo oefenen. Zie hier de teksten met vragen: https://drive.google.com/file/d/1eocQ... … [Lees meer...] overVwo oefenset 2 – nieuwe examenvragen
Vwo oefenset 1 – nieuwe examenvragen
Met deze video kan je de nieuwe examenvragen voor vwo oefenen. Zie hier de teksten met vragen: https://drive.google.com/file/d/1n8la... … [Lees meer...] overVwo oefenset 1 – nieuwe examenvragen
Oproep: wat vinden docenten Nederlands van het literatuuronderwijs?
Voor de tweejarige educatieve master aan de Radboud Universiteit doet Simone de Greeff onderzoek naar de invulling van het literatuuronderwijs. Wat vinden docenten Nederlands eigenlijk van het literatuuronderwijs en hoe moeten we dit invullen? In de afgelopen jaren vindt er ontlezing plaats onder jongeren (Stalpers, 2020). De motivatie om te lezen daalt en dit is ook te … [Lees meer...] overOproep: wat vinden docenten Nederlands van het literatuuronderwijs?
Taal stopt niet bij het taalklaslokaal
Afgelopen december promoveerde Edith Alkema op het proefschrift ‘Schrijven met kennis van zaken, een didactiek voor de zaakvakken’. Het proefschrift gaat over de synthese tussen taal (-) en zaakvakken, door leerlingen teksten te leren schrijven waarin op een bedachtzame en samenhangende manier het gedachtegoed van verschillende bronnen over een bepaald vraagstuk voor het … [Lees meer...] overTaal stopt niet bij het taalklaslokaal
Brenger van licht en stilte in een klas op maandagmiddag
Maandagmiddag 13.00 uur, V4b. Een grijnzende duivel is op het smartboard geprojecteerd. Tafels en stoelen zijn in een cirkel in de klas geplaatst, zodat iedereen elkaar aan kan kijken. De fragmenten van Lucifer die vandaag gelezen worden liggen klaar. De handgeschreven samenvattingen van de vorige les zijn uitgedeeld. De leerlingen komen binnen. De rollen voor die dag worden … [Lees meer...] overBrenger van licht en stilte in een klas op maandagmiddag
9 maart 2023: KERN-college Nederlands: Geen compleet wereldbeeld zonder vrouwen
Het humanisme van de Renaissance of de maakbaarheid van de Verlichting: waren het de mens- en wereldbeelden van alleen mannen of ook van vrouwen..? Yra van Dijk - Universiteit LeidenMarie-José Klaver – docent NederlandsTheo Witte – Lezen voor de lijst, auteur KERN Nederlands Het humanisme van de Renaissance of de maakbaarheid van de Verlichting: waren het de mens- en … [Lees meer...] over9 maart 2023: KERN-college Nederlands: Geen compleet wereldbeeld zonder vrouwen
Vragen over ’t aapenland
Praten over historischeletterkundefragmenten (2) Op 16 februari 2021 plaatste ik op Neerlandistiek een bijdrage met de titel Praten over historischeletterkundefragmenten. Geïnspireerd door en in navolging van het succesvolle Pratenoverromanfragmenten – een initiatief van Hans Goosen – pleitte ik er in dat stuk voor op vergelijkbare wijze historische letterkunde te … [Lees meer...] overVragen over ’t aapenland
Het generatiedenken van de Tachtigers
In de jaren tachtig van de negentiende eeuw was er een groep jonge schrijvers die zich afzette tegen de gevestigde orde. De Nederlandse literatuur werd opgeschud door brutale schrijvers, krachtige uitspraken, vernieuwende teksten en provocerende publicaties. Besproken teksten: De Nieuwe Gids (1886), 1e jaargang, … [Lees meer...] overHet generatiedenken van de Tachtigers
Als een dief in de nacht
In de nacht van maandag 6 op dinsdag 7 februari slaap ik slecht. De situatie in Turkije en Syrië houdt me bezig. Het aardbevingsleed bepaalt mij bij het leven. Of bij de dood eigenlijk. Het dodental blijft maar stijgen, er zijn vele slachtoffers. Mensen hebben in korte tijd veel verloren. Geliefden zijn gestorven, gewond, hebben geen huis meer. Ik pieker. Ik draai. Als een dief … [Lees meer...] overAls een dief in de nacht
17 februari 2023: Promotie Patrick Rooijackers, Utrecht
Op 17 februari verdedigt Patrick Rooijackers zijn proefschrift ‘Oog voor diep begrip: onderzoek naar het tekstbegrip van vwo-leerlingen’. Om het tekstbegrip van leerlingen te bevorderen, betoogt Rooijackers, kunnen docenten het best realistische, doelgerichte leestaken gebruiken en klassikaal nadenken over de vraag hoe leerlingen leestaken … [Lees meer...] over17 februari 2023: Promotie Patrick Rooijackers, Utrecht
24 april 2023: Nascholing grammatica: woordsoorten en zinsfuncties
Beschrijving Er worden maar tien woordsoorten onderscheiden in het Nederlands. Toch geven die aanleiding tot heel wat verwarring bij leerlingen in het secundair onderwijs. In deze nascholing bestuderen we de morfologische, syntactische en semantische kenmerken van de woordsoorten, met de bedoeling om de verschillen ertussen helder te maken. Binnen de zin … [Lees meer...] over24 april 2023: Nascholing grammatica: woordsoorten en zinsfuncties
Fake nieuws en stijlfiguren: oude en nieuwe geletterdheid
Gisteren deelde ik op Mastodon een artikeltje uit de Volkskrant van 8 februari, Merendeels van 20-plussers is voor een dienstplicht voor 18- en 19-jarigen. Boven het artikel staat De Speld Satire. Ik kreeg daarop vooral reacties zoals deze: “heb daar wel eens aan gedacht, ook nu weer nu jeugd negatief in nieuws is:messen, drugsrunners, slechte leerresultaten. verbaas mezelf, … [Lees meer...] overFake nieuws en stijlfiguren: oude en nieuwe geletterdheid
16 maart 2023: Nascholingsmiddag ‘Taal maakt je wereld’ over hedendaagse (jeugd)literatuur
Op donderdag 16 maart 2023 organiseren Levende Talen Nederlands en de Werkgroep Onderzoek en Didactiek Nederlands de nascholingsmiddag ‘Taal maakt je wereld’. Tijdens deze middag, bedoeld voor docenten Nederlands in de onder- en bovenbouw van alle onderwijsniveaus, staan twee actuele vraagstukken rondom (jeugd)literaire teksten centraal: eco-kritiek en diversiteit in … [Lees meer...] over16 maart 2023: Nascholingsmiddag ‘Taal maakt je wereld’ over hedendaagse (jeugd)literatuur
Precies! Ik vind het prachtig!
Het huis van de poëzie heeft (net als dat van de Heer) vele kamers, en een heleboel van die kamers laten Lies Van Gasse en Laurens Ham zien in hun Toon de stad, het nieuwste deel in de succesvolle reeks Woorden temmen van boeken die tegelijkertijd bloemlezingen zijn en uitnodigingen aan (jonge) mensen om binnen of buiten de klas de poëzie te ontdekken. Volgens mij worden de … [Lees meer...] overPrecies! Ik vind het prachtig!
KAAP: een warme en krachtige cursus Nederlands
Ik mag dan al geen voorstander zijn van het sanctioneren van niet-Nederlandstalige ouders, ik ben wel een grote voorstander van het aanbieden van kwalitatief hoogstaande cursussen Nederlands als tweede taal aan niet-Nederlandstalige ouders van schoolgaande kinderen. Meer zelfs, ik doe er al dertig jaar onderzoek naar. Eén absolute good practice (dat toont het … [Lees meer...] overKAAP: een warme en krachtige cursus Nederlands
Sara Burgerhart: coming of age in de achttiende eeuw
Na een lange aanloop zijn we er! In 2022 kregen prof. dr Yra van Dijk (modern letterkundige en lid van Fixdit), vakdidacticus en docent Nederlands Marie-José Klaver en ik een subsidie van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde toegekend om een lessenreeks en animatie over De historie van mejuffrouw Sara Burgerhart (1782) te maken. Er waren al enkele … [Lees meer...] overSara Burgerhart: coming of age in de achttiende eeuw