Neerlandistiek

Online tijdschrift voor taal- en letterkundig onderzoek

Neerlandistiek voor de klas

Het effect van fino. Over het gebruik van moedertaal in de klas

door Reageer

Rechtop: een woord dat algemeen gebruikt wordt en bekend is voor moedertaalsprekers van het Nederlands. Dit geldt echter niet voor nieuwkomers in Nederland. Wat doe je als je lesgeeft aan een dergelijke groep? Inderdaad, je gebruikt gebaren en je lichaam om de betekenis duidelijk te maken. In het geval van rechtop pak je een stoel en laat je het verschil zien tussen rechtop … [Lees meer...] overHet effect van fino. Over het gebruik van moedertaal in de klas

Verschenen: Speelse toewijding

door Reageer

Het gangbare formuleeronderwijs op de middelbare school is traditiegetrouw sterk gericht op taalnormen en hoe daaraan te voldoen. In dit boek wordt er beschreven wat er gebeurt als docenten hun doelen verbreden en ‘bewuste taalvaardigheid’ tot inzet maken van de les. Hierbij wordt gebruik gemaakt van concrete lesopdrachten en leerlingteksten. Daarnaast worden de stilistische, … [Lees meer...] overVerschenen: Speelse toewijding

Rebelse kinderen, burgerlijke ouders: Mary Dorna en Annie M.G. Schmidt

door 2 Reacties

‘Ik wil echt goede boeken lezen, maar niet de boeken van mijn vader,’ schreef een leerling uit V4. Voor haar leeslijst Nederlands heeft ze de ambitie om de Nederlandse literatuur te leren kennen. Haar vader staat klaar met adviezen maar zij wil haar eigen keuzes maken; ze wil boeken lezen die canoniek zijn maar die haar ook iets te zeggen hebben. Boeken die ze zich kan … [Lees meer...] overRebelse kinderen, burgerlijke ouders: Mary Dorna en Annie M.G. Schmidt

Call for papers Het Schoolvak Nederlands (HSN) 2023

door 1 Reactie

Dit jaar is Hogeschool Rotterdam de host voor de tweedaagse conferentie Het Schoolvak Nederlands (HSN) 2023 op 17 en 18 november. Met de conferentie spreken we een brede doelgroep aan: niet alleen docenten die het vak Nederlands/communicatie verzorgen, maar allen die zich bezig (willen) houden met taalbewust lesgeven in het po, vo, mbo en ho. De call for papers loopt nog tot … [Lees meer...] overCall for papers Het Schoolvak Nederlands (HSN) 2023

Chat-GPT: vloek of zegen?

door 1 Reactie

Vorige week was het op de middelbare school waar ik werk weer de tijd van het jaar. Het hoogtepunt voor mij als docent Nederlands: de mondelingen in de eindexamenklassen. Een leerling uit 5 havo schreef in een reflectie over de gelezen boeken, een verplichte voorbereiding op het mondeling, dat hij ‘veel heeft geleerd van begrippen als metanarratief en dat die hem hebben … [Lees meer...] overChat-GPT: vloek of zegen?

Hoe beoordeel je een argumentatie?

door 1 Reactie

Het probleem – Wat is een goed betoog? Is dat een tekst met een leuke inleiding, een standpunt, drie argumenten voor, een weerlegd tegenargument en een conclusie? Nee. Het aantal argumenten zegt namelijk niets over de kwaliteit van de argumentatie. Zelfs niet als alle argumenten valide zijn. Ik kan heel veel goede redenen (en dus argumenten) hebben om morgen met vakantie … [Lees meer...] overHoe beoordeel je een argumentatie?

Nieuw leermiddel over de Minneliederen van Hendrik van Veldeke

door Reageer

In  2007 schreef Jozef Janssens in het nawoord van zijn prachtige boek over Veldeke:'We moeten met didactici en medioneerlandici dringend eens rond de tafel gaan zitten om uit te maken hoe Veldekes liederen het best in de klas worden aangeboden.' (In de schaduw van de keizer. Hendrik van Veldeke en zijn tijd (1130-1230). Zutphen: Walburg Pers, 2007, p. 180.) Intussen is … [Lees meer...] overNieuw leermiddel over de Minneliederen van Hendrik van Veldeke

Nieuw in het Handboek Didactiek Nederlands

door Reageer

Iedere maand plaatsen we de korte samenvattingen van nieuw verschenen artikelen in het Handboek Didactiek van Levende Talen Nederlands. Deze maand: Imagologie, Janneke Weijermars Bekend zijn de stereotypen van de stugge Fries, de nuchtere Hollander, de spilzieke Griek of de frivole Fransman. Imagologie bestudeert de gewoonte om samenlevingen en personen te stereotyperen … [Lees meer...] overNieuw in het Handboek Didactiek Nederlands

Literaire ontwikkeling toetsen

door 1 Reactie

Mijn jongste dochter is bezig aan haar laatste schoolexamenperiode voordat op 11 mei 2023 het Centraal Schriftelijk Eindexamen begint. Dat er hard geleerd wordt, is ons wel duidelijk. Verspreid over woonkamer, studeerkamer en slaapkamer liggen er lesboeken, woordenboeken, aantekeningenschriften, samenvattingen en proefvertalingen. Duitse, Engelse en Nederlandstalige romans zijn … [Lees meer...] overLiteraire ontwikkeling toetsen

Een revolverschot van Virginie Loveling

door Reageer

In deze video bespreekt Jörgen Een revolverschot van Virginie Loveling. Deze video werd gemaakt in opdracht van Fixdit en maakt deel uit van een serie video’s voor het voortgezet onderwijs met moderne literaire klassiekers geschreven door vrouwen. Lesbrief bij deze video: https://fixdit.nu/lesmateriaal-virginie-loveling/ Podcast van Fixdit over Een revolverschot: … [Lees meer...] overEen revolverschot van Virginie Loveling

6 april 2023: Denk en praat mee over actuele thema’s op school

door Reageer

In dialoog: 10 jaar Vakdidactiek Geestwetenschappen6 april, van 16-20 uur op het Hermann Wesselink College, Amstelveen Na tien jaar Vakdidactiek Geesteswetenschappen is het tijd voor een onderwijsfeestje: een programma boordevol interessante workshops en posterpresentaties voor en door vo-docenten, docent-onderzoekers en wetenschappers op het gebied van talen, geschiedenis, … [Lees meer...] over6 april 2023: Denk en praat mee over actuele thema’s op school

10 mei 2023: Nieuwe Neerlandistiek: taal, literatuur en onderwijs

door Reageer

Save the Date Themamiddag georganiseerd door de Commissie voor Taal- en Letterkunde van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde. Locatie: Universiteitsbibliotheek Leiden, Vossiuszaal (Zuidhal, 2e verdieping)Programma wordt binnenkort bekendgemaaktVoor informatie: e.a.op.de.beek@hum.leidenuniv.nl SAVE THE DATE: woensdag 10 mei 2023. Nieuwe Neerlandistiek: … [Lees meer...] over10 mei 2023: Nieuwe Neerlandistiek: taal, literatuur en onderwijs

Lessenreeks Brandaan: ervaringen in de klas

door Reageer

De een vond het leuk, de ander niet. Dat is de korte samenvatting van de respons op mijn Brandaanlessen. De reacties liepen heel sterk uiteen en dat mag. Het is niet per se de bedoeling dat iedereen verliefd wordt op de Middelnederlandse letterkunde, hoewel ik natuurlijk stiekem wel hoop dat het sommige leerlingen inspireert. Waar dit aan ligt? De vreemdheid van de tekst, … [Lees meer...] overLessenreeks Brandaan: ervaringen in de klas

14 en 15 april 2023: Neerlandistiekdagen

door Reageer

Op 14 en 15 april wordt in Utrecht de derde editie van de Neerlandistiekdagen georganiseerd. Traditioneel is de eerste dag (vrijdag 14 april) gereserveerd voor discussies en vergaderingen van academische neerlandici, die werkzaam zijn aan een van de Nederlandse opleidingen Nederlandse Taal en Cultuur. Op de publieksdag (zaterdag 15 april) is er gelegenheid van docenten … [Lees meer...] over14 en 15 april 2023: Neerlandistiekdagen

Oproep: wat vinden docenten Nederlands van het literatuuronderwijs?

door Reageer

Voor de tweejarige educatieve master aan de Radboud Universiteit doet Simone de Greeff onderzoek naar de invulling van het literatuuronderwijs. Wat vinden docenten Nederlands eigenlijk van het literatuuronderwijs en hoe moeten we dit invullen? In de afgelopen jaren vindt er ontlezing plaats onder jongeren (Stalpers, 2020). De motivatie om te lezen daalt en dit is ook te … [Lees meer...] overOproep: wat vinden docenten Nederlands van het literatuuronderwijs?

Taal stopt niet bij het taalklaslokaal

door Reageer

Afgelopen december promoveerde Edith Alkema op het proefschrift ‘Schrijven met kennis van zaken, een didactiek voor de zaakvakken’. Het proefschrift gaat over de synthese tussen taal (-) en zaakvakken, door leerlingen teksten te leren schrijven waarin op een bedachtzame en samenhangende manier het gedachtegoed van verschillende bronnen over een bepaald vraagstuk voor het … [Lees meer...] overTaal stopt niet bij het taalklaslokaal

Brenger van licht en stilte in een klas op maandagmiddag

door 1 Reactie

Maandagmiddag 13.00 uur, V4b. Een grijnzende duivel is op het smartboard geprojecteerd. Tafels en stoelen zijn in een cirkel in de klas geplaatst, zodat iedereen elkaar aan kan kijken. De fragmenten van Lucifer die vandaag gelezen worden liggen klaar. De handgeschreven samenvattingen van de vorige les zijn uitgedeeld. De leerlingen komen binnen. De rollen voor die dag worden … [Lees meer...] overBrenger van licht en stilte in een klas op maandagmiddag

9 maart 2023: KERN-college Nederlands: Geen compleet wereldbeeld zonder vrouwen

door Reageer

Het humanisme van de Renaissance of de maakbaarheid van de Verlichting: waren het de mens- en wereldbeelden van alleen mannen of ook van vrouwen..? Yra van Dijk - Universiteit LeidenMarie-José Klaver – docent NederlandsTheo Witte – Lezen voor de lijst, auteur KERN Nederlands Het humanisme van de Renaissance of de maakbaarheid van de Verlichting: waren het de mens- en … [Lees meer...] over9 maart 2023: KERN-college Nederlands: Geen compleet wereldbeeld zonder vrouwen

Vragen over ’t aapenland

door Reageer

Praten over historischeletterkundefragmenten (2)  Op 16 februari 2021 plaatste ik op Neerlandistiek een bijdrage met de titel Praten over historischeletterkundefragmenten. Geïnspireerd door en in navolging van het succesvolle  Pratenoverromanfragmenten – een initiatief van Hans Goosen – pleitte ik er in dat stuk voor op vergelijkbare wijze historische letterkunde te … [Lees meer...] overVragen over ’t aapenland