Voor de tweejarige educatieve master aan de Radboud Universiteit doet Simone de Greeff onderzoek naar de invulling van het literatuuronderwijs. Wat vinden docenten Nederlands eigenlijk van het literatuuronderwijs en hoe moeten we dit invullen? In de afgelopen jaren vindt er ontlezing plaats onder jongeren (Stalpers, 2020). De motivatie om te lezen daalt en dit is ook te … [Lees meer...] overOproep: wat vinden docenten Nederlands van het literatuuronderwijs?
Neerlandistiek voor de klas
Taal stopt niet bij het taalklaslokaal
Afgelopen december promoveerde Edith Alkema op het proefschrift ‘Schrijven met kennis van zaken, een didactiek voor de zaakvakken’. Het proefschrift gaat over de synthese tussen taal (-) en zaakvakken, door leerlingen teksten te leren schrijven waarin op een bedachtzame en samenhangende manier het gedachtegoed van verschillende bronnen over een bepaald vraagstuk voor het … [Lees meer...] overTaal stopt niet bij het taalklaslokaal
Brenger van licht en stilte in een klas op maandagmiddag
Maandagmiddag 13.00 uur, V4b. Een grijnzende duivel is op het smartboard geprojecteerd. Tafels en stoelen zijn in een cirkel in de klas geplaatst, zodat iedereen elkaar aan kan kijken. De fragmenten van Lucifer die vandaag gelezen worden liggen klaar. De handgeschreven samenvattingen van de vorige les zijn uitgedeeld. De leerlingen komen binnen. De rollen voor die dag worden … [Lees meer...] overBrenger van licht en stilte in een klas op maandagmiddag
9 maart 2023: KERN-college Nederlands: Geen compleet wereldbeeld zonder vrouwen
Het humanisme van de Renaissance of de maakbaarheid van de Verlichting: waren het de mens- en wereldbeelden van alleen mannen of ook van vrouwen..? Yra van Dijk - Universiteit LeidenMarie-José Klaver – docent NederlandsTheo Witte – Lezen voor de lijst, auteur KERN Nederlands Het humanisme van de Renaissance of de maakbaarheid van de Verlichting: waren het de mens- en … [Lees meer...] over9 maart 2023: KERN-college Nederlands: Geen compleet wereldbeeld zonder vrouwen
Vragen over ’t aapenland
Praten over historischeletterkundefragmenten (2) Op 16 februari 2021 plaatste ik op Neerlandistiek een bijdrage met de titel Praten over historischeletterkundefragmenten. Geïnspireerd door en in navolging van het succesvolle Pratenoverromanfragmenten – een initiatief van Hans Goosen – pleitte ik er in dat stuk voor op vergelijkbare wijze historische letterkunde te … [Lees meer...] overVragen over ’t aapenland
Het generatiedenken van de Tachtigers
In de jaren tachtig van de negentiende eeuw was er een groep jonge schrijvers die zich afzette tegen de gevestigde orde. De Nederlandse literatuur werd opgeschud door brutale schrijvers, krachtige uitspraken, vernieuwende teksten en provocerende publicaties. Besproken teksten: De Nieuwe Gids (1886), 1e jaargang, … [Lees meer...] overHet generatiedenken van de Tachtigers
Als een dief in de nacht
In de nacht van maandag 6 op dinsdag 7 februari slaap ik slecht. De situatie in Turkije en Syrië houdt me bezig. Het aardbevingsleed bepaalt mij bij het leven. Of bij de dood eigenlijk. Het dodental blijft maar stijgen, er zijn vele slachtoffers. Mensen hebben in korte tijd veel verloren. Geliefden zijn gestorven, gewond, hebben geen huis meer. Ik pieker. Ik draai. Als een dief … [Lees meer...] overAls een dief in de nacht
17 februari 2023: Promotie Patrick Rooijackers, Utrecht
Op 17 februari verdedigt Patrick Rooijackers zijn proefschrift ‘Oog voor diep begrip: onderzoek naar het tekstbegrip van vwo-leerlingen’. Om het tekstbegrip van leerlingen te bevorderen, betoogt Rooijackers, kunnen docenten het best realistische, doelgerichte leestaken gebruiken en klassikaal nadenken over de vraag hoe leerlingen leestaken … [Lees meer...] over17 februari 2023: Promotie Patrick Rooijackers, Utrecht
24 april 2023: Nascholing grammatica: woordsoorten en zinsfuncties
Beschrijving Er worden maar tien woordsoorten onderscheiden in het Nederlands. Toch geven die aanleiding tot heel wat verwarring bij leerlingen in het secundair onderwijs. In deze nascholing bestuderen we de morfologische, syntactische en semantische kenmerken van de woordsoorten, met de bedoeling om de verschillen ertussen helder te maken. Binnen de zin … [Lees meer...] over24 april 2023: Nascholing grammatica: woordsoorten en zinsfuncties
Fake nieuws en stijlfiguren: oude en nieuwe geletterdheid
Gisteren deelde ik op Mastodon een artikeltje uit de Volkskrant van 8 februari, Merendeels van 20-plussers is voor een dienstplicht voor 18- en 19-jarigen. Boven het artikel staat De Speld Satire. Ik kreeg daarop vooral reacties zoals deze: “heb daar wel eens aan gedacht, ook nu weer nu jeugd negatief in nieuws is:messen, drugsrunners, slechte leerresultaten. verbaas mezelf, … [Lees meer...] overFake nieuws en stijlfiguren: oude en nieuwe geletterdheid
16 maart 2023: Nascholingsmiddag ‘Taal maakt je wereld’ over hedendaagse (jeugd)literatuur
Op donderdag 16 maart 2023 organiseren Levende Talen Nederlands en de Werkgroep Onderzoek en Didactiek Nederlands de nascholingsmiddag ‘Taal maakt je wereld’. Tijdens deze middag, bedoeld voor docenten Nederlands in de onder- en bovenbouw van alle onderwijsniveaus, staan twee actuele vraagstukken rondom (jeugd)literaire teksten centraal: eco-kritiek en diversiteit in … [Lees meer...] over16 maart 2023: Nascholingsmiddag ‘Taal maakt je wereld’ over hedendaagse (jeugd)literatuur
Precies! Ik vind het prachtig!
Het huis van de poëzie heeft (net als dat van de Heer) vele kamers, en een heleboel van die kamers laten Lies Van Gasse en Laurens Ham zien in hun Toon de stad, het nieuwste deel in de succesvolle reeks Woorden temmen van boeken die tegelijkertijd bloemlezingen zijn en uitnodigingen aan (jonge) mensen om binnen of buiten de klas de poëzie te ontdekken. Volgens mij worden de … [Lees meer...] overPrecies! Ik vind het prachtig!
KAAP: een warme en krachtige cursus Nederlands
Ik mag dan al geen voorstander zijn van het sanctioneren van niet-Nederlandstalige ouders, ik ben wel een grote voorstander van het aanbieden van kwalitatief hoogstaande cursussen Nederlands als tweede taal aan niet-Nederlandstalige ouders van schoolgaande kinderen. Meer zelfs, ik doe er al dertig jaar onderzoek naar. Eén absolute good practice (dat toont het … [Lees meer...] overKAAP: een warme en krachtige cursus Nederlands
Sara Burgerhart: coming of age in de achttiende eeuw
Na een lange aanloop zijn we er! In 2022 kregen prof. dr Yra van Dijk (modern letterkundige en lid van Fixdit), vakdidacticus en docent Nederlands Marie-José Klaver en ik een subsidie van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde toegekend om een lessenreeks en animatie over De historie van mejuffrouw Sara Burgerhart (1782) te maken. Er waren al enkele … [Lees meer...] overSara Burgerhart: coming of age in de achttiende eeuw
Leraren, reken spelfouten niet fout!
Ik ben een verklaard spelling-anarchist. Ik geloof dat er weinig rationele argumenten zijn voor het huidige spelling-regime, voor de absurditeit waartoe de spellingwet ons heeft geleid: afspraken over de precieze spelling van zo'n beetje ieder woord dat je bedenken kunt, een myriade van uitermate gedetailleerde regels over alle mogelijke situatie waarin ieder zich zou kunnen … [Lees meer...] overLeraren, reken spelfouten niet fout!
Nieuw: Videocursus straattaal door Khalid Mourigh
Deze videocursus bevat vijf lessen van 10 tot 15 minuten waarin de herkomst en het gebruik van straattaal wordt uitgelegd. De cursus is in eerste instantie gemaakt voor klassikaal gebruik op in de bovenbouw het voortgezet onderwijs. Bij iedere videoles krijgt u een aantal opdrachten die u klassikaal kunt uitvoeren. Bovendien krijgt u nu tijdelijk gratis het werkboek 'Rap en … [Lees meer...] overNieuw: Videocursus straattaal door Khalid Mourigh
Vondels Lucifer in de klas
Elk jaar wagen een paar dappere en nieuwsgierige leerlingen in de (voor)examenklassen zich aan Lucifer. Het werk staat op Lezen voor de lijst op niveau 6. Een werk op het hoogste niveau lezen is een uitdaging die sommige van mijn leerlingen vrijwillig aangaan, en waar ze onderling heerlijk over kunnen snoeven (‘Heb jij nog niks van niveau 5 en 6 gelezen? Ik al Advocaat van de … [Lees meer...] overVondels Lucifer in de klas
Docent of leerling? Over forensische taalkunde
Leerlingen hebben niet altijd zin, tijd of de vaardigheid om zelf een opdracht te maken. Voor deze groep is internet een uitkomst. Over de meest uiteenlopende onderwerpen zijn daar betogen, beschouwingen of werkstukken te vinden. Ook boekverslagen liggen er voor het oprapen. Niet zo verstandige leerlingen plukken deze kant-en-klare schrijfsels van anderen ongewijzigd van het … [Lees meer...] overDocent of leerling? Over forensische taalkunde
Vlogboek – 12 van de mooiste beginzinnen uit de Nederlandse literatuur (nr. 37-48)
In deze video vind je twaalf van de mooiste beginzinnen uit de Nederlandse literatuur: Hella S. Haasse - Oeroeg Nescio - De uitvreter Anton Quintana - Het boek van Bod Pa Herman Gorter - Mei Etty Hillesum - Het verstoorde leven Andreas Burnier - Een tevreden lach A.F.Th. van der Heijden - Vallende ouders Anna Enquist - Het … [Lees meer...] overVlogboek – 12 van de mooiste beginzinnen uit de Nederlandse literatuur (nr. 37-48)
Olympiade Nederlands 2023
Volgende maand is het zover: dan begint de Olympiade Nederlands 2023. Voor de derde keer buigen Nederlandse en Vlaamse scholieren uit de hoogste graad van het voortgezet onderwijs zich over een reeks uitdagende opdrachten over Nederlandse taal en literatuur. Leraren van Winsum tot Waregem en van De Panne tot Denekamp kunnen hun leerlingen nu inschrijven door een mail … [Lees meer...] overOlympiade Nederlands 2023
1 februari – 10 mei 2023: Postacademische cursus Recente Nederlandse en Vlaamse letterkunde
In de eerste maanden van 2023 organiseert de Opleiding Nederlandse Taal en Cultuur van de Radboud Universiteit Nijmegen in samenwerking met Pre-University College of Society Letteren voor de negentiende keer weer een postacademische cursus Recente Nederlandse en Vlaamse letterkunde. De cursus - bedoeld voor neerlandici, leraren Nederlands, alumni en andere belangstellenden - … [Lees meer...] over1 februari – 10 mei 2023: Postacademische cursus Recente Nederlandse en Vlaamse letterkunde
Nieuw in het Handboek Didactiek Nederlands
Iedere maand plaatsen we de korte samenvattingen van nieuw verschenen artikelen in het Handboek Didactiek van Levende Talen Nederlands. Deze maand: Als en dan in het Nederlands, Alex ReunekerAls Nederland de finale had gewonnen, dan zou het wereldkampioen zijn geworden. Als … In het Nederlands komen voorwaardelijke als-zinnen in verschillende vormen en in verschillende … [Lees meer...] overNieuw in het Handboek Didactiek Nederlands
Taalkundig redeneren met ChatGPT
Verschillende neerlandici hebben in dit tijdschrift al verslag gedaan van een conversatie met ChatGPT op hun eigen vakgebied. Dat moeten we blijkbaar allemaal doen, ik denk vooral ter geruststelling. Hoewel de prestaties van de software er namelijk op het eerste oog indrukwekkend uitzien, vallen ze bij een specifiek vakgebied al snel door de mand. Nicoline van der Sijs heeft … [Lees meer...] overTaalkundig redeneren met ChatGPT
Nieuw: een Handboek voor leerlingen
Het afgelopen jaar verscheen bij Educatieve uitgeverij Blink een bijzonder boek: het Handboek communicatie – taal – literatuur, bedoeld voor leerlingen die Nederlands volgen in de bovenbouw van havo en vwo. Waarom bijzonder? Omdat het een nieuw type handboek is. Er bestaat een Digitaal vakdidactisch Handboek van de Werkgroep Onderzoek Didactiek Nederlands (WODN) van Levende … [Lees meer...] overNieuw: een Handboek voor leerlingen
De mensen van Ester Naomi Perquin in de brugklas
‘Manieren van leven’ heet het tweede gedicht in Ongevraagd advies (2022), de vijfde bundel van Ester Naomi Perquin. Ik las het, en het liet me niet meer los. Ik besloot het met mijn brugklas te lezen omdat de leerlingen gretige denkers zijn die niet bang zijn voor hun gevoelens. We lazen bovendien net een boek over een beer, Soldaat Wojtek van Bibi Dumon Tak. In Perquins … [Lees meer...] overDe mensen van Ester Naomi Perquin in de brugklas
