13 juni is het honderd jaar geleden dat de Nederlandse veelschrijver Willem Brakman (1922-2008) werd geboren. Deze avond vieren we met kenners en liefhebbers van zijn werk. Willem Brakman was bijna veertig jaar toen hij debuteerde. Zijn schrijfwerk wist hij goed te combineren met zijn baan als bedrijfsarts in Enschede, tot hij werd afgekeurd en zich voltijds aan zijn … [Lees meer...] over13 juni 2022: Honderd jaar Willem Brakman
Zoekresultaten voor: waarom literatuur lezen
In desen grondelosen wiele der Simpelheit
Geschiedenis van het Nederlands in 100 literaire werken (16) – Die geestelike brulocht van Jan van Ruusbroec Jan van Ruusbroec (1293-1381) schreef misschien voor godsdienstige tijdgenoten die niet voldoende Latijn kenden om de theologische literatuur te kunnen volgen, en er zijn mensen die beweren dat hij zelf misschien maar matig Latijn kende. Toch zijn zijn werken zijn … [Lees meer...] overIn desen grondelosen wiele der Simpelheit
Een literaire zoektocht naar verliefdheid
Tekenen van het universum (2022) van Emy Koopman is een boek dat ik heel graag had gelezen toen ik op de middelbare school zat. Hoewel permanent verliefd, gebeurde er toen nooit iets wat ook maar in de buurt kwam van een zekere toenadering tot het liefdesobject. Ik vond het destijds heel frustrerend dat ik nooit verhalen las met daarin onbereikbare liefdes. Waarom vond ik nooit … [Lees meer...] overEen literaire zoektocht naar verliefdheid
Over de late style van Cees Nooteboom
Recensiedokter Evi Aarens diagnosticeert de literaire kritiek. Vandaag Edward Saids late style en de recente poëzie van Cees Nooteboom Edward Said De literatuurprofessor en cultuurcriticus Edward W. Said werkte de laatste jaren voor zijn dood aan een studie die postuum zou verschijnen onder de titel On Late Style: Music and Literature Against the Grain (Bloomsbury, … [Lees meer...] overOver de late style van Cees Nooteboom
Waarom ik Ter Braak niet afwijs
Men bewijst het werk van Menno ter Braak (1902-1940) geen goede dienst door het kritiekloos te bewonderen. Deze week besprak ik met onze tweedejaarsstudenten Nederlands in Groningen Ter Braaks essay Het nationaalsocialisme als rancuneleer, verschenen in 1937 als zevende deel in een reeks brochures van het in 1936 mede door Ter Braak en E. du Perron opgerichte Comité van … [Lees meer...] overWaarom ik Ter Braak niet afwijs
Van karikatuur tot hoofdfiguur
Over de portrettering van de zwarte mens in kinderliteratuur Jammer, dat de blanke mensen niet op ons eiland komen, anders…’ ‘Anders aten we ze op!’, roepen de nikkers, die rond de hut van het opperhoofd zitten. ‘Blanke mensen smaken fijn’, zegt het opperhoofd. Hij likt zijn lippen eens af. Deze passage komt uit het kinderboek Oki en Doki bij de nikkers (1957), waarin … [Lees meer...] overVan karikatuur tot hoofdfiguur
(Amerikaanse haakjes.)
Een van de vele websites die ik helaas te weinig volg is Follow the Money. Altijd als ik iets lees van de onderzoeksjournalisten die daar werken, heb ik er veel plezier aan, en steeds neem ik me voor om er meer van te lezen. Nu ook weer, nu ik het fascinerende, door FTM uitgegeven boekje Sywerts Miljoenen heb gelezen waarin precies uit de doeken wordt gedaan hoe een … [Lees meer...] over(Amerikaanse haakjes.)
Deze maand in het Handboek Didactiek Nederlands
Iedere maand plaatsen we de korte samenvattingen van nieuw verschenen artikelen in het Handboek Didactiek van Levende Talen Nederlands. Deze maand: Leren praten over gezamenlijk gelezen literatuur, door Hans Goossen Het is van belang dat leerlingen in de les Nederlands ervaren hoe zij kunnen opgaan in een verhaalwereld van woorden. In een lezersgerichte aanpak binnen het … [Lees meer...] overDeze maand in het Handboek Didactiek Nederlands
Ellen Deckwitz over Bono’s Oekraïnelimerick
De recensiedokter Recensiedokter Evi Aarens diagnosticeert de literaire kritiek. Vandaag Ellen Deckwitz over Bono’s Oekraïnelimerick Deze aflevering van de recensiedokter schrijf ik speciaal voor mijn vader. Hij is een vriendelijke en geleerde man, connaisseur van literatuur en beeldende kunst, liefhebberijen waar hij ook zijn beroep van heeft gemaakt. Eigenlijk heeft … [Lees meer...] overEllen Deckwitz over Bono’s Oekraïnelimerick
Imagoboost der neerlandici
Eind 2021 schreef Abdelkader Benali een column voor Trouw getiteld Wie nog goesting heeft in de studie Nederlands, is voor mij een martelaar. De titel vat de strekking van de tekst goed samen. Benali uit kritiek op de inhoud van de studie Nederlands: “het probleem is dat academici niet meer weten welk verhaal ze over hun taal moeten vertellen.” Vooral de literatuurkant van de … [Lees meer...] overImagoboost der neerlandici
‘Het zogenaamde kwaliteitsargument’
Als bezieler van het zwarte taalgilde Alphabet Street publiceerde Neske Beks in 2019 een prachtig stuk over twee James Baldwin-vertalingen. Aanleiding was een notoir conflict. Mag negro, dat 163 keer in een activistisch essay voorkwam, in het Nederlands worden vertegenwoordigd door ‘het n-woord’, zoals de vertaler had gewild en zijn uitgeverij niet? Beks vond alleen al de … [Lees meer...] over‘Het zogenaamde kwaliteitsargument’
Vier redenen om Nederlands te gaan studeren: van geheimen ontrafelen tot roddelpraat
1. Als je van een goed verhaal houdt… ‘Soms wordt me verweten dat ik teveel roddel,’ schrijft Ibe Rossel in haar debuut Shakespeare kent me beter dan mijn lief. ‘De eerlijke verklaring voor mijn drang naar achterklap,’ vertelt ze, ‘is dat ik gewoon van narratief hou. Ik leef en sterf voor een goed verhaal, in alle vormen en maten.’ Het is de reden dat ze Engelse literatuur … [Lees meer...] overVier redenen om Nederlands te gaan studeren: van geheimen ontrafelen tot roddelpraat
Mag het een wondertje meer zijn?
Regionale identiteiten in het toneelwerk van Anjoël Valo Vroom en vrijgevochten Een heel enkele Limburger zal haar nog kennen, Anjoël Valo. Ze was een twintigste-eeuwse toneelschrijfster, die zich toelegde op het Limburgse dilettantentoneel. Anjoël Valo was haar pseudoniem, dat ze construeerde van de eerste twee letters van haar echte naam Anny Jozina Elizabeth van … [Lees meer...] overMag het een wondertje meer zijn?
Bij de dood van een bruggenbouwer: Joost Kloek (1943-2022)
Vorige maand overleed J.J.Kloek, tot 2004 hoogleraar sociale geschiedenis van de literatuur aan de Utrechtse universiteit. Zijn pioniersarbeid bij het literaire onderwijs- en onderzoek rechtvaardigt ruime aandacht voor zijn werk. Kloek studeerde vanaf 1961 Nederlandse taal- en letterkunde. Dat was in een tijd dat moderne letterkunde in het curriculum nog geheel ontbrak. De … [Lees meer...] overBij de dood van een bruggenbouwer: Joost Kloek (1943-2022)
Laat klinken die les: hoe een liedje je les kan verrijken
Van tijd tot tijd komt er een pleidooi voorbij voor meer liedjes (en dan bedoel ik ook raps) in de les. Kila van der Starre bijvoorbeeld vindt dat we meer moeten luisteren naar poëzie en Alan Sitomer betoogt dat je met name met raps een brug kunt slaan naar de leefwereld van de leerling. De vraag is echter of dat wel werkt. Veel mensen claimen immers … [Lees meer...] overLaat klinken die les: hoe een liedje je les kan verrijken
Taal is meer dan dat
Dit is een afgeslankte versie van de afscheidsrede die Fons Maes heeft uitgesproken naar aanleiding van zijn afscheid als hoogleraar Communicatie en Cognitie aan Tilburg University op 18 maart 2022. De volledige tekst kunt u, met meer nuances en verwijzingen, hier vinden. Ik neem u mee naar een op het eerste gezicht verrassend klein onderwerp in het vakgebied van taal en … [Lees meer...] overTaal is meer dan dat
Wat is poëzie?
Evi Aarens over Alfred Schaffer over Maxime Garcia Diaz’ Het is warm in de hivemind Recensiedokter Evi Aarens diagnosticeert de literaire kritiek. Deze keer Alfred Schaffer over Het is warm in de hivemind, de debuutbundel van Maxime Garcia Diaz. De vraag wat poëzie precies is, is zo oud als de poëzie zelf. Aristoteles hield zich in zijn Ars Poëtica al met die vraag … [Lees meer...] overWat is poëzie?
Van wereld veranderen
Recensie van De rest van ons leven van Els Beerten (met lessuggesties) Na bijna acht jaar is er weer een jeugdroman van Els Beerten verschenen: De rest van ons leven. Voor haar laatste young adult Eén mens is genoeg (2014) won de Vlaamse auteur de Boekenleeuw. Els Beertens bekendste young adult Allemaal willen we de hemel (2008) werd onderscheiden met de Gouden Uil … [Lees meer...] overVan wereld veranderen
Convergerend bewijs in de taalkunde
Een van de intrigerende aspecten van taal is dat het overal om ons heen is en tegelijkertijd zo lastig te vatten. Staat taal bijvoorbeeld in een boek? Klinkt het in de ruimte? In zekere zin zijn dat alleen maar inktvlekken en luchttrillingen: ze worden pas taal als wij het interpreteren. Zit taal tussen onze oren? Maar hoe scheiden we het dan van wat zich daar verder bevindt? … [Lees meer...] overConvergerend bewijs in de taalkunde
Ironie in Nicolaas Matsiers roman “Gesloten huis. Zelfportret met ouders”
Empathie is een hot item in deze tijd, niet alleen in de maatschappelijke omgang, ook in de politiek en in de literatuur. In veel recensies wordt een roman geprezen als de lezer met de personages mee kan voelen, als hij empathie voor hen ervaart. Maar in de literatuur – zelfs in autobiografische verhalen – hebben we ook vaak te maken met een vorm van afstandelijkheid bij … [Lees meer...] overIronie in Nicolaas Matsiers roman “Gesloten huis. Zelfportret met ouders”
De kritische stilte rondom Arjen Duinker
Recensiedokter Evi Aarens diagnosticeert de literaire kritiek. Vandaag de kritische stilte rondom Arjen Duinkers Autobiografie tot op de dag van vandaag. Een van de opmerkelijkste kwesties in de hedendaagse poëziekritiek is dat het nieuwe werk van onze meest opmerkelijke dichters soms nauwelijks wordt opgemerkt. Het gaat dan vaak om dichters die niet meezingen in het … [Lees meer...] overDe kritische stilte rondom Arjen Duinker
Voer voor filologen : “niet nacht”
Wie zich als filoloog bezig houdt met middeleeuwse teksten, dus zoals ze in de handschriften en oude drukken overgeleverd zijn, wordt constant geconfronteerd met varianten: in de ene redactie staat dit, in de andere dat. Welke lezing is de goede, welke de foute? De meeste varianten die je al collationerend onder ogen krijgt, zijn onbelangrijk: verschillen in spelling (ghi = … [Lees meer...] overVoer voor filologen : “niet nacht”
Antidisciplinariteit
Het is een interessant verschijnsel: soms lees je iets dat je nooit eerder hebt gelezen en waar je nooit expliciet je eigen gedachten over hebt geformuleerd maar waarmee je het zo eens bent dat je zeker weet dat je het altijd al had gedacht. Ik had dat deze week met een kritisch artikel over de roep om interdisciplinariteit in het onderzoek in het mooie … [Lees meer...] overAntidisciplinariteit
Tussen duizend bloemen bloeien
Tristan en de anderen Vorige week verscheen het Dossier Tristan, een meer dan 300 pagina’s dik, gepast gloomy vormgegeven bundel documentatie rond het literair tijdsschrift Tristan, waarvan vanaf voorjaar 1987 tot voorjaar 1988 vier afleveringen verschenen. Het blad, onder redactie van de drie Nijmeegse studiegenoten Nederlands Chrétien Breukers, Rob van Erkelens en Jack van … [Lees meer...] overTussen duizend bloemen bloeien
Joris, de andere en jij
Alleen door een wekenlang verblijf op een planeet zonder wifi kan het iemand zijn ontgaan dat er in de Lage Landen een boek verscheen. De zeven vinkjes: hoe mannen als ik de baas spelen is op elk medium binnenstebuiten gekeerd, auteur Joris Luyendijk werd nog net niet gevild. Bij dit helaas te voorziene geweld bleven er toch een paar dingetjes buiten beschouwing. Zoals: wat wil … [Lees meer...] overJoris, de andere en jij
