Neerlandistiek

Online tijdschrift voor taal- en letterkundig onderzoek

20e eeuw

Constantijn Huygens-prijs 2024 voor Tomas Lieske

door Reageer

In het radioprogramma Kunststof is zojuist bekendgemaakt dat Tomas Lieske (pseudoniem van Ton van Drunen, 1943) de Constantijn Huygens-prijs 2024 ontvangt. Hiermee bekroont de jury zijn gehele oeuvre, dat bestaat uit romans, verhalen, gedichten en essays waarin de taal fonkelt, de nieuwsgierigheid bloeit en de verbeelding wordt gevierd. “Ik was verbaasd toen ik werd gebeld, … [Lees meer...] overConstantijn Huygens-prijs 2024 voor Tomas Lieske

Podcast: De moordenaar van Jacob Israël de Haan

door Reageer

De Nederlandse schrijver en dichter Jacob Israël de Haan was een zionist, maar sprak ook met Arabieren. Hij had oog voor het onrecht dat de Arabische bevolking van Palestina moest ondergaan. Het beeld van vechtende Israëliërs en Arabieren om de Palestijnse zaak is inmiddels bekend. Minder vaak is er aandacht voor de interne strijd binnen het zionisme en het geweld dat … [Lees meer...] overPodcast: De moordenaar van Jacob Israël de Haan

Vergeten of genegeerd?

door 4 Reacties

Jeanne van Schaik-Willing (1895-1984) heeft geen eigen website of zelfs maar een Wikipediapagina. Dat doet me, nu ik de tweede druk (1937) van haar roman Uitstel van executie (1932) aan het lezen ben, vrezen voor de plaats die haar is toebedeeld in wat er in mijn boekenkast nog rest aan papieren handboeken Nederlandse literatuurgeschiedenis. Die vrees bleek … [Lees meer...] overVergeten of genegeerd?

Een parallel leven voor de ‘tweeling’-broer

door 2 Reacties

‘Waar werd oprechter trouw dan tussen man en vrouw ter wereld ooit gevonden…?’ –voilà de bekendste retorische vraag uit de Nederlandse literatuur. Ik hou niet zo van retorische vragen, ook niet van deze. Er wordt een dwingend appèl gedaan op je goedgelovigheid en daarop past maar één reactie: maak ik zelf wel uit.    Don Quichot en Sancho Panza: dát was een huwelijk. Twee … [Lees meer...] overEen parallel leven voor de ‘tweeling’-broer

De man van wien ik dit verhaal vertel

door Reageer

keerde voor kort naar zijn geboorteland Altijd gedacht dat de bepaling ‘voor kort’ naar twee kanten uit kon worden gelegd. Enerzijds kan ze doelen op de beperktheid van de periode dat de man in zijn geboorteland terug wilde zijn of beoogde te zijn, dat hij er idealiter maar kort, eventjes zou zijn, en al weer snel de hort op wilde, op reis, op zoek. Niets in … [Lees meer...] overDe man van wien ik dit verhaal vertel

Overleden: H.T.M. (Dick) van Vliet (11 december 1950 – 12 juni 2024)

door Reageer

Ons bereikt het bericht dat op 12 juni jl. de letterkundige en editiewetenschapper Dick van Vliet is overleden. Hendricus Theodorus Maria van Vliet (Utrecht, 1950) studeerde Nederlands in Utrecht in de jaren 70 van de twintigste eeuw. Hij maakte naam als de bezorger van de vijftig delen Volledige Werken Louis Couperus, die hij – aan het hoofd van een klein team – tussen … [Lees meer...] overOverleden: H.T.M. (Dick) van Vliet (11 december 1950 – 12 juni 2024)

de sprong, o, het verlangen van de slakken

door 1 Reactie

Juryrapport Sybren Poletprijs 2024 – Lidy van Marissing De Sybren Poletprijs bekroont een oeuvre dat ‘in de geest van Sybren Polet’ geschreven is. Dat is een zeer brede formulering, maar als iemand feitelijk Polet zeer nabij is, dan is het wel de laureaat van het jaar 2024, precies een eeuw na de geboorte van Sybren Polet: Lidy van Marissing, auteur van een zeer veelzijdig … [Lees meer...] overde sprong, o, het verlangen van de slakken

8 juli 2024: Lezing over Eva de Man-Kalker

door Reageer

Op 8 juli vindt de Loes van Overeemlezing plaats bij Nationaal Monument Kamp Amersfoort. Hierin staat jaarlijks een vrouw centraal in wier leven Kamp Amersfoort een bepalende rol heeft gespeeld.  Dit jaar houdt Gé Vaartjes een lezing over de Joods geboren Eva de Man-Kalker. Ze werd op 2 augustus 1942 in Kamp Amersfoort gevangengezet, samen met vier van haar kinderen, en … [Lees meer...] over8 juli 2024: Lezing over Eva de Man-Kalker

Het beste van Boekwinkeltjes: W. F. Hermans, Manuscript in een kliniek gevonden.

door Reageer

In: Paranoia (1953) Helge Bonset schrijft iedere maand over Nederlandstalige boeken die je zou moeten (her)lezen Eerst de maan. Niemand mag ’s nachts het bed uit, maar ik….De zusters hebben mij lief. De ene doet of zij het niet ziet, de andere glimlacht vol verering tegen mij onder de groene nachtlampen op de kruispunten van de gangen, wanneer ik voorbijkom, op weg … [Lees meer...] overHet beste van Boekwinkeltjes: W. F. Hermans, Manuscript in een kliniek gevonden.

Aantekeningen bij een dagsluiting

door Reageer

Het was al donker, toen in de vroege avond van de veertiende december 2023 in onze Hofstad, op de eerste verdieping van het pand Bezuidenhoutseweg 67, de nieuwe voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal, Martin Bosma, het woord nam. Zijn ‘bescheiden overwinning’ droeg hij op aan ‘heel veel PVV’ers die de afgelopen twintig jaar een prijs hebben moeten betalen voor het … [Lees meer...] overAantekeningen bij een dagsluiting

8 september 2024: C.C.S. Crone-wandeling met Marijke van Dorst

door Reageer

Op zondagochtend 8 september aanstaande organiseert Salon Saffier een C.C.S. Crone-wandeling door Utrecht, geleid door Marijke van Dorst. Het werk van Crone beslaat niet meer dan 150 pagina’s, toch zag de schrijver, naamgever van de literaire prijs van de stad Utrecht, kans met dit kleine oeuvre de literaire geschiedenis in te gaan als degene die zo herkenbaar geschreven heeft … [Lees meer...] over8 september 2024: C.C.S. Crone-wandeling met Marijke van Dorst

Het huwelijk, maar niet van Elsschot

door Reageer

Onlangs las ik een boek over de nogal hoogdravende maar zeker voor een van de betrokkenen zeer slecht eindigende, buitenechtelijke relatie van Charlotte von Stein en Johann Wolfgang (von) Goethe. Het heet Charlotte von Stein. Een episode en is geschreven door Top Naeff. Zij spreekt nergens een kwaad woord over die relatie. Ik las de derde druk die verscheen in 1949. Het is een … [Lees meer...] overHet huwelijk, maar niet van Elsschot

Podcast: Astrid Roemer, Vom Wahnsinn einer Frau

door Reageer

Kopje koffie – bei einer Tasse Kaffee kommen die Journalistinnen Katharina Borchardt und Bettina Baltschev mit Autor:innen aus den Niederlanden und Flandern ins Gespräch und stellen frische Neuerscheinungen aus unseren Nachbarländern vor. Dabei sind auch Auszüge in Originalsprache und viel Persönliches von ihren Gästen zu hören. Der deutsche Bücherpodcast macht Lust und Laune … [Lees meer...] overPodcast: Astrid Roemer, Vom Wahnsinn einer Frau

Video: Anton de Kom, lessen van een antikoloniale verzetsstrijder

door Reageer

Wie was de Surinaamse activist, schrijver en verzetsstrijder Anton de Kom (1898 – 1945) en wat kunnen we nu leren van hem? Waarom zette hij zich niet alleen in voor Surinaamse arbeiders, maar ook in Nederland voor de Indonesische studentenbeweging en uiteindelijk ook tegen het fascisme in de Tweede Wereldoorlog? Leer van letterkundige Thalia Ostendorf en filosoof Mathijs van de … [Lees meer...] overVideo: Anton de Kom, lessen van een antikoloniale verzetsstrijder

Langzaam dansen

door 2 Reacties

In wat voor land leef ik eigenlijk? is een biografie om verdrietig van te worden. Karin Amatmoekrim portretteert er Anil Ramdas in, wiens leven nogal een curve vertoonde. Doordat de biografe zo dicht bij haar onderwerp annex personage blijft dat ze hem permanent ‘Anil’ durft te noemen, voel ik als lezer dat leven ook bewegen. Pijlsnel richting erkenning en gestaag naar … [Lees meer...] overLangzaam dansen

8 juni 2024: ‘Bevrijding’ – over J.A. Dèr Mouw

door 1 Reactie

De lange tijd in Den Haag woonachtige Johan Andreas Dèr Mouw (1863-1919) leraar klassieke talen, wiskundige, filosoof en excentriekeling, was een bijzondere figuur in onze letterkundige geschiedenis. Na zijn dood beheerden zijn vrouw Nans dèr Mouw-Van Enst en zijn leerling Victor van Vriesland zijn nalatenschap - dat zij een platonisch huwelijk met Dèr Mouw had en dat Dèr Mouw … [Lees meer...] over8 juni 2024: ‘Bevrijding’ – over J.A. Dèr Mouw

Video: Hartenwoeling. Lovelings “zielentastvermogen” in Erfelijk belast

door Reageer

Lezing door KANTL-lid Leen Huet met als titel 'Hartenwoeling. Lovelings "zielentastvermogen" in Erfelijk belast', tijdens het Colloquium Virginie Loveling op zaterdag 2 december 2023 in de KANTL. Leen Huet heeft het over Lovelings empathie en psychologisch doorzicht in Erfelijk belast (1906) en over haar genadeloze pessimisme in die roman. Hoe kan dat een hedendaagse lezer … [Lees meer...] overVideo: Hartenwoeling. Lovelings “zielentastvermogen” in Erfelijk belast

Over ‘Rooie’

door 2 Reacties

Willem van Toorn geeft antwoord Op 7 december 1985 viel er op mijn deurmat of die van mijn school een brief van Willem van Toorn. Het was in het vierde jaar van mijn leraarschap aan het Dominicus College (Nijmegen) en in de loop van de tijd had ik er steeds meer plezier in gekregen: ‘lastige’ leerlingen bleken steeds vaker extreem begaafd en extreem ontvankelijk voor … [Lees meer...] overOver ‘Rooie’

Verschenen: Themanummer Verslagen en Mededelingen over Virginie Loveling

door Reageer

Virginie Loveling (1836-1923) werd in 1919 verkozen tot ‘corresponderend lid’ van de Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal en Letteren. Hoewel zij nooit 'werkend lid' werd, heeft Loveling een blijvende impact gehad op de Vlaamse literatuur. Haar leven en werk zijn niet alleen historisch relevant, maar blijven ook vandaag nog tot de verbeelding … [Lees meer...] overVerschenen: Themanummer Verslagen en Mededelingen over Virginie Loveling

Video: Lovelings meesterschap op de korte baan

door Reageer

Lezing van KANTL-lid Annelies Verbeke met als titel 'Lovelings meesterschap op de korte baan' tijdens het Colloquium Virginie Loveling op zaterdag 2 december 2023 in de KANTL. Annelies Verbeke houdt van verhalenbundels, en dat gold ook voor de gezusters Loveling. Virginie Loveling bleef doorheen haar lange carrière naast romans ook 'novellen' schrijven. Verbeke las ze … [Lees meer...] overVideo: Lovelings meesterschap op de korte baan