Volgens veel geleerden was het Nederlandse Jiddisch zo'n honderd jaar geleden verdwenen. In deze lezing laat ik zien dat het eerder is opgegaan in het Nederlands, zoals een suikerklontje in een kop thee. (De 'echte' lezing hield ik op zondag 10 april 2022 voor Crescas. Dit is mijn oefenversie. Er is ook een podcastversie, onder andere op Spotify: … [Lees meer...] overHoe Jiddisch is het Nederlands?
geschiedenis
Te verschijnen: Nicoline van der Sijs (e.a.) Franse tirannie. Het rampjaar 1672 op school
Door Nicoline van der Sijs, Arthur der WeduwenMet medewerking van Bernt Feis, Merle Lammers en Elly Landzaat De Franse inval in het Rampjaar 1672 maakte een onuitwisbare indruk op de Nederlandse bevolking. Al in 1674 verscheen het anonieme leerboek De Franse tirannie. Spiegel voor de jeugd, ‘zodat de jongelui de gebeurtenissen nooit vergeten en kunnen leren van wat ons … [Lees meer...] overTe verschijnen: Nicoline van der Sijs (e.a.) Franse tirannie. Het rampjaar 1672 op school
De zwijger. De biografie van Willem van Oranje
https://youtu.be/dxtjteyprb4 Omstreeks 1560 was Willem van Oranje de rijkste en meest veelbelovende edelman van de Nederlanden. Nog geen tien jaar later was hij zo goed als alles kwijt: zijn bezit, zijn macht en ook zijn goede reputatie. Wat was er gebeurd? … [Lees meer...] overDe zwijger. De biografie van Willem van Oranje
Crusader kings III en de geschiedenis van Holland en Friesland
Uitgelegd door een taalhistoricus mbv Crusader kings III Crusader Kings III is een computerspel waarin je je eigen heersersdynastie door de middeleeuwen leidt. Het is geen hyperrealistisch spel dat de wetenschappelijke kennis over de midddeleeuwen perfect weergeeft maar in deze video wil ik toch kort verkennen hoe dit spel een inkijkje biedt in de middeleeuwse … [Lees meer...] overCrusader kings III en de geschiedenis van Holland en Friesland
Neerlandici in Het verhaal van Nederland
Het verhaal van Nederland is een tiendelige podcast met geschiedenisliefhebber en cabaretier Diederik van Vleuten. Wie zijn wij en aan wie hebben we dat te danken? In deze podcastserie spreekt Van Vleuten ook met twee neerlandici, Frits van Oostrom (over Jan van Brederode) en Lotte Jensen (over Sara Burgerhart), al wordt de laatste aangekondigd als 'historicus'. … [Lees meer...] overNeerlandici in Het verhaal van Nederland
De tobberige Opstand
Wat ze mij nooit verteld hadden over de Tachtigjarige Oorlog: wat een gedoe het was. Het wordt overduidelijk uit de biografie die René van Stipriaan over dé man van de Nederlandse Opstand die het begin van die oorlog vormde: De zwijger. Het leven van Willem van Oranje. Toen Willem nog een jongen was, leek het allemaal nog zo mooi. Hij behoorde tot een tak van de … [Lees meer...] overDe tobberige Opstand
Oproep tot bijdragen Historicidagen 2022
Van 25 tot en met 27 augustus 2022 organiseert het Koninklijk Nederlands Historisch Genootschap (KNHG) voor de derde keer de Historicidagen, dit keer samen met de Erasmus Universiteit Rotterdam (EUR). De Historicidagen bieden drie dagen vol met lezingen, debatten en workshops om de diversiteit en dynamiek van de historische praktijk te tonen en de samenwerking tussen alle … [Lees meer...] overOproep tot bijdragen Historicidagen 2022
30 september 2021: Openingsmiddag Historische Vrouwen
Vrouwen rondom Willem van Oranje en vrouwen van nu Op donderdag 30 september 2021 organiseert Museum Prinsenhof Delft in samenwerking met het Huygens Instituut voor Nederlandse Geschiedenis en de Koninklijke Verzamelingen een openingsmiddag van de nieuwe presentatie Historische Vrouwen. Deze middag is tevens de lancering van de digitale editie van de correspondenties … [Lees meer...] over30 september 2021: Openingsmiddag Historische Vrouwen
Wat is de geschiedenis van de vrijheid van meningsuiting?
De kracht van het woord (2) Door Martine Veldhuizen Waar komen onze ideeën over vrijheid van meningsuiting vandaan? In het Spinoza Museum Rijnsburg maak je kennis met Baruch de Spinoza, die hier in de zeventiende eeuw over spraakmakend schreef. Hij staat in een lange traditie van waarheidssprekers. (Bekijk deze video op YouTube) … [Lees meer...] overWat is de geschiedenis van de vrijheid van meningsuiting?
De samenleving maakt de schrijver, de schrijver maakt de samenleving
Waaruit bestaat de literatuurgeschiedenis? Uit meesterwerken? Uit elkaar almaar bestrijdende generaties met steeds weer nieuwe ideeën over wat een goed boek is? Uit genieën die af en toe opstaan en iedereen anders laten kijken? Uit een economie van uitgeverijen, geleerde genootschappen en krantenredacties? Rick Honings en Lotte Jensen zien het anders. De bouwstenen van hun … [Lees meer...] overDe samenleving maakt de schrijver, de schrijver maakt de samenleving
Museumstukken van taal
1914 was het jaar dat Husserl schreef Zurück zu den Sachen selbst ('terug naar de dingen zelf!), dat het vol in Parijs riep Ils ont tué Jaurès! ('ze hebben Jaurès gedood'), dat de Britse schrijver H.G. Wells het in de krant had over the war to end war ('de oorlog die de oorlog zal beëindigen'), de Franse president Raymond Poincaré stelde La mobilisation n'est pas la guerre … [Lees meer...] overMuseumstukken van taal
De durf van het grote gebaar
Door Marc van Oostendorp Eind vorig jaar werd Rens Bod volkomen terecht door de Universiteit van Amsterdam uitgeroepen door UvA'er van het jaar. Hij is een academicus die zijn verantwoordelijkheid als intellectueel neemt. Hij is enorm breed belezen, heeft twee jaar geleden een zware administratieve taak op zich genomen, is een van de belangrijkste drijvende krachten achter WO … [Lees meer...] overDe durf van het grote gebaar
Wereldgeschiedenis is de geschiedenis van metaforen
Door Marc van Oostendorp Als de Amerikanen Sapir en Whorf gelijk hadden, zou er een goede wereldgeschiedenis te schrijven zijn aan de hand van de taalgeschiedenis. Volgens de zogeheten Sapir-Whorf-hypothese bepaalt de taal het denken. En als we aannemen dat de manier waarop de mensen denken de loop van de geschiedenis bepaalt, zijn taalveranderingen dus belangrijk bij het … [Lees meer...] overWereldgeschiedenis is de geschiedenis van metaforen
Opkomst en ondergang van de Republiek der Letteren
Door Marc van Oostendorp In de zestiende eeuw begonnen Europese geleerden een grote onderlinge verbondenheid te voelen – een verbondenheid over grote afstand die soms groter was dan die met de mensen direct om hen heen. Dat kwam tot uitdrukking in een metafoor die ze gebruikten voor hun onderling contact: de Republiek der Letteren, een informele staat waarvan de burgers … [Lees meer...] overOpkomst en ondergang van de Republiek der Letteren
Help ons aan nieuwe sonnetten in het Nederlands!
Door Marc van Oostendorp Ongeveer 450 jaar geleden verscheen het eerste Nederlandstalige sonnet. Ik ben dat al een paar jaar aan het vieren met een overzicht van die geschiedenis in 14x14=196 sonnetten. Die reeks zal in het najaar van 2018 voltooid worden. Wat zou een mooiere manier zijn om om deze reeks af te sluiten dan door 14 hedendaagse dichters uit Nederland en … [Lees meer...] overHelp ons aan nieuwe sonnetten in het Nederlands!
26 en 27 oktober 2017: Congres ‘Festiviteiten in de vroegmoderne Nederlanden’
Op 26 en 27 oktober vindt in Groningen het jaarcongres plaats van de Vlaams-Nederlandse Vereniging voor Nieuwe Geschiedenis (VNVNG). Het thema is: festiviteiten in de vroegmoderne Nederlanden. Voertaal: Nederlands en Engels Praktische informatie: programma jaarcongres Groningen 2017 Locatie: Van Swinderenhuys (Glazen Zaal), Oude Boteringestraat 19, Groningen Inschrijving: … [Lees meer...] over26 en 27 oktober 2017: Congres ‘Festiviteiten in de vroegmoderne Nederlanden’
Call for papers Achter de verhalen 2018
In 2016 vond in Groningen de bijzonder geslaagde zesde editie plaats van Achter de verhalen, het tweejaarlijkse congres voor de moderne letterkundige neerlandistiek. De zevende editie zal van 18 tot 20 april 2018 in Antwerpen worden gehouden. Onder de titel De terugkeer van de geschiedenis zullen twee grote thema’s alsmede een speciale casus centraal komen te staan. Thema’s … [Lees meer...] overCall for papers Achter de verhalen 2018
Vrouwen & boeken
Presentatie van vernieuwd tijdschrift De BoekenwereldOp woensdag 27 maart presenteren Stichting De Boekenwereld, Uitgeverij Vantilt en de Bijzondere Collecties van de Universiteit van Amsterdam het geheel vernieuwde tijdschrift De Boekenwereld. Het eerste nummer nieuwe stijl is een themanummer over ‘Vrouwen & boeken’.Het thema sluit aan bij het onlangs verschenen … [Lees meer...] overVrouwen & boeken
