Oude Folklore in het Oudfries, deel 4 Zodra je werkt met oude rechtsbronnen, dan kan je ervan uitgaan dat de meeste folklore betrekking heeft tot recht. In de eerste en tweede aflevering van deze reeks hebben we al kunnen zien hoe het recht op eigen wetten van Karel de Grote afstamt, althans volgens de Friezen zelf. Deze verwijzing naar het historische figuur Karel de … [Lees meer...] overDe wetten van Mozes
volksverhaal
Wilda witzinges flod
Oude Folklore in het Oudfries, deel 3 De vorige keer hebben we koning Redbad (Radboud) van Denemarken ontmoet, de heidense koning die de Friezen van het christendom afhield. Velen van u hebben zich de vorige keer waarschijnlijk al afgevraagd: ‘hoezo koning Redbad van Denemarken? Was hij geen koning van de Friezen?’ Dat klopt, buiten de Oudfriese bronnen staat Redbad … [Lees meer...] overWilda witzinges flod
Koning Redbad en het Riepster Licht
Oude Folklore in het Oudfries Deel 2 Bij de Magnuslegende, die we de vorige keer hebben bekeken, lijkt op het eerste gezicht mogelijk te zijn dat het een historische gebeurtenis betreft. Deze wijdverspreide Oudfriese legende lijkt te zijn ontdaan van allerlei elementen die we tegenwoordig als fantasie zouden afdoen. Dit gaat niet altijd op, zoals bij de tekst die we … [Lees meer...] overKoning Redbad en het Riepster Licht
Oude Folklore in het Oudfries
Deel 1: het privilege van Karel de Grote Als je een onderwerp lang genoeg bestudeert, dan kom je het overal tegen. Een wiskundige gaat de wereld waarnemen in getalsmatige verhoudingen en algoritmes. Een bioloog vindt de rijkste ecosystemen onder een steen in het park. En ik, hij die zich vooral met mythologie en volksverhalen bezighoudt, vindt narratieven op de vreemdste … [Lees meer...] overOude Folklore in het Oudfries
Hoe een ridderroman eindigt in een sprookje
Ferguut vollec danen voer, Want sine herte hem sere swoer Dat hi sijn lief hadde verloren; Hi hads pine ende groten toren. (vs. 2593-2596) [Vertaling: Ferguut ging daar snel vandaan, want hij had erg veel hartzeer omdat hij zijn geliefde had verloren; het deed hem veel verdriet.] … [Lees meer...] overHoe een ridderroman eindigt in een sprookje
Niet te dicht bij het water!
De kinderschrik in Nederlandse sagen De Nederlandse vertelcultuur is vele sagen rijk. Sagen zijn korte volksverhalen die zich afspelen in een bestaande leefomgeving (voor vertellers en toehoorders vaak de eigen streek) en waarin bovennatuurlijke wezens zoals geesten, heksen en weerwolven een belangrijke rol spelen. Een ander kenmerk van sagen is dat ze vroeger door zowel … [Lees meer...] overNiet te dicht bij het water!
Het kabouter-manuscript van Jan Eldermans
Met een geheimzinnig Nederlandstalig handschrift vol prachtige tekeningen en notities over kabouters, magie en verborgen schatten ben je verzekerd van mijn aandacht. De vele aantekeningen zijn regelmatig voorzien van jaartallen die suggereren dat de maker, J.H.W. Eldermans (1904-1985), zijn leven lang aan het verzamelen en optekenen geweest is. Belangstelling voor kabouters, … [Lees meer...] overHet kabouter-manuscript van Jan Eldermans
Een heldenleven na een schurkendood
De romantisering van rovers in folklore en literatuur uit Nederland Terwijl de kronkelende landweg langzaam vorm krijgt in het licht van de opkomende zon, komt de koets stukje bij beetje dichterbij. Door de vele gaten in de weg hebben de paarden moeite om de koets vooruit te trekken. Toch zal het niet lang meer duren voordat de koets al schommelend de bocht bereikt waar de … [Lees meer...] overEen heldenleven na een schurkendood
“Do har et dår ouk so gruwelik spoked”
Twentse volksverhalen uit de collectie Engelbertink Veel volkskundigen hebben last van verzamelwoede. Of, beter gezegd, ik in elk geval. Maar hoe goed ik ook mijn best doe, mijn collectie zal nooit kunnen tippen aan de verzameling van het Meertens Instituut, waarnaar ik hongerig verlang en deze zelf wil bezitten. Voskuil, die een tijd lang het hoofd van de afdeling … [Lees meer...] over“Do har et dår ouk so gruwelik spoked”
Een zeemens in Leiden
Bespreking van de zogenaamde zeemens die in het 17e-eeuwse Leiden is ontleed Het is ergens in het midden van de 17e eeuw, zo rond het jaar 1635, dat een van meerdere handelsschepen van de West-Indische Compagnie zich voor de kust van Brazilië bevindt. Plotseling ziet een van de kooplieden een vreemd wezen langs het schip zwemmen. Hij roept de andere mannen erbij en … [Lees meer...] overEen zeemens in Leiden
Hoe een computer broodjeaapverhalen leert categoriseren
Een onderzoeksproject naar het automatisch met de computer indelen van broodjeaapverhalen, hoe gaat dat eigenlijk? Voor mijn onderzoeksstage met de Volksverhalenbank van het Meertens Instituut heb ik geprobeerd de computer te leren broodjeaapverhalen in verschillende typen in te delen. Broodjeaapverhalen zijn de oorspronkelijke ‘virale verhalen’. Spannende, vaak enge of … [Lees meer...] overHoe een computer broodjeaapverhalen leert categoriseren
Fantasie en maatschappijkritiek
Soms krijg je als onderzoeker een, op het eerste gezicht, eigenaardig boek ter recensie aangeboden. Het overkwam mij met de wetenschappelijke bundel Phantastik und Gesellschaftskritik im deutschen, niederländischen und nordischen Kulturraum, met als tweede titel Fantastique et approches critiques de la société; Espaces germanique, néerlandophone et nordique. De editeurs zijn … [Lees meer...] overFantasie en maatschappijkritiek
