Subject: | Neder-L, no. 0009.b |
From: | BJP Salemans |
Reply-To: | Elektronisch tijdschrift voor de neerlandistiek |
Date: | Tue, 19 Sep 2000 23:34:31 +0200 |
Content-Type: | TEXT/PLAIN |
********************* *-Negende-jaargang--------- Neder-L, no. 0009.b -----------ISSN-0929-6514-* | | | ************************************************************ | | * Neder-L, elektronisch tijdschrift voor de neerlandistiek * | | ************************************************************ | | | | Onderwerpen in dit bulletin: | | ============================ | | (1) Rub: 0009.15: Evenementenagenda, met: | | - Expositie 'Lood en Oud IJzer' van za 30 september - | | vr 20 oktober 2000 (Den Haag) | | - Congres 'Louter Letteren', vr 6 oktober 2000 | | (Nijmegen) | | (2) Web: 0009.16: Nieuw tijdschrift: 'neerlandistiek.nl'; oproep | | voor kopij | | (3) Rub: 0009.17: Hora est!: promotie mevr. drs. A. de Jeu op vr 22 | | september 2000 te Utrecht | | (4) Med: 0009.18: Wetenschapsdag zo 8 oktober 2000 op het Meertens | | Instituut te Amsterdam | | (5) Med: 0009.19: Fout in bankrekeningnummer op aanmeldingskaart voor | | de Leidse Letterendag 'Taalbeheersing en professionele| | communicatie' (zie Neder-L 0009.08) | | (6) Med: 0009.20: BNTL-attendering van o.a. buitenlandse artikelen en | | studies op terrein neerlandistiek | | (7) Vac: 0009.21: Vacature voor hoogleraar Algemene Literatuurwetenschap| | aan de KU Nijmegen (deadline: do 28 september 2000) | | (8) Sym: 0009.22: Symposium Jan Campert-Stichting 'Hoe geleerder, hoe | | verkeerder' op vr 13 oktober 2000 te Den Haag | | (9) Sym: 0009.23: Workshop en Congres 'Egodocumenten' op do 26 en vr 27 | | oktober 2000 te Rotterdam | |(10) Sym: 0009.24: Colloquium 'Niederlaendisch im Europa der | | internationalen Regionen' op do 28 en vr 29 september | | 2000 te Oldenburg (Duitsland) | |(11) Sym: 0009.25: Studiemiddag 'Ritsen vanaf hier' voor docenten vwo en | | wo en voor schooldecanen op do 12 oktober 2000 te | | Utrecht | |(12) Sym: 0009.26: Eerste STC-congres van de Belgische afdeling van de | | Society for Technical Communication op do 19 oktober | | 2000 te Elewijt-Zemst (Belgie) | |(13) Ten: 0009.27: Tentoonstelling 'Lezen in rangen en standen: | | negentiende-eeuwse bibliotheken opnieuw bezocht' tot | | wo 18 oktober 2000 te Amsterdam | |(14) Col: 0009.28: Linguistisch Miniatuurtje LXIX: Hoetie | |(15) Informatie over Neder-L | | | *-------------------------- --------19-september-2000-* *********************
(1)-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: Fri, 15 Sep 2000 12:01:04 +0200
From: P.J. Verkruijsse <piet.verkruijsse@hum.uva.nl>
Subject: Rub: 0009.15: Evenementenagenda
=================
Evenementenagenda
=================
DEN HAAG, Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten, Prinsessegracht 4.
Expositie ‘Lood en Oud IJzer’, za 30 september – vr 20 oktober 2000, ma – vr 10.00-21.00 uur, za 10.00 – 12.00 uur.
- Expositie ter gelegenheid van 25 jaar Drukwerk in de Marge, de stichting van thuisdrukkers. Bij de expositie verschijnen de jubileumuitgave ‘Lood en Oud IJzer’ en het drukkersvademecum ‘De Laatste Bout’.
NIJMEGEN, Faculteit der Letteren, Katholieke Universiteit Nijmegen. Congres ‘Louter Letteren’, vr 6 oktober 2000.
Op vrijdag 6 oktober 2000 vindt voor de zesde maal het congres ‘Louter Letteren’ plaats. Op dit eendaagse congres worden promovendi van de Letterenfaculteit van de Katholieke Universiteit Nijmegen in de gelegenheid gesteld hun promotieonderzoek te presenteren voor een breed publiek en erover van gedachten te wisselen met vakgenoten en andere belangstellenden. Drie parallelle sessies met lezingen door zowel buitenpromovendi als aio’s en oio’s bieden een representatieve van het onderzoek dat in Nijmegen wordt verricht in de verschillende taalkundige, letterkundige en historische disciplines. De dag zal worden ingeleid door prof. dr. Frits van Oostrom, hoogleraar Nederlandse letterkunde tot de Romantiek aan de Universiteit Leiden.
Nadere informatie, inclusief het programma en inschrijvingsformulier (deadline: 20 september 2000) is te vinden op de website van ‘Louter Letteren’: http://www.let.kun.nl/personeel/aiool/loutlet.html
(2)-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: Thu, 14 Sep 2000 14:56:02 +0200
From: Matthias Huening <matthias.huening@univie.ac.at>
Subject: Web: 0009.16: Nieuw tijdschrift: 'neerlandistiek.nl'; oproep voor kopij
=====================================
Nieuw tijdschrift: ‘neerlandistiek.nl’
Oproep voor kopij
=====================================
‘neerlandistiek.nl’ is een nieuw wetenschappelijk tijdschrift op het gebied van de neerlandistiek in de breedste zin van het woord: taalkunde, letterkunde, taalbeheersing en de Nederlandse cultuur voor zover deze verband houdt met taal en letteren. De redactie en de redactieraad bestrijken samen vrijwel het hele vakgebied van de moderne neerlandistiek. In ‘neerlandistiek.nl’ worden alleen artikelen van hoge wetenschappelijke kwaliteit gepubliceerd; alle bijdragen worden voor publicatie door tenminste twee deskundigen beoordeeld.
‘neerlandistiek.nl’ wordt gratis verspreid via Internet; de artikelen worden aangekondigd in Neder-L. Meer informatie over dit nieuwe tijdschrift vindt u op https://neerlandistiek.nl/
Het is onze bedoeling om ‘neerlandistiek.nl’ in het voorjaar van 2001 van start te laten gaan. Nu al is er veel belangstelling voor publiceren in dit tijdschrift, maar we willen meer: we willen uw artikel!
De redactie van ‘neerlandistiek.nl’
Bregje Holleman, Matthias Huening, Johan Koppenol, Marc van Oostendorp en Thomas Vaessens
(3)-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: Wed, 13 Sep 2000 16:11:00 +0200
From: Dominique de Vet <D.devet@let.uu.nl>
Subject: Rub: 0009.17: Hora est!: promotie mevr. drs. A. de Jeu op vr 22 september 2000 te Utrecht
=========
Hora est!
=========
Vrijdag 22 september 2000, 12.45 uur, Academiegebouw, Universiteit Utrecht, Domplein 29, Utrecht.
Mw. drs. A. de Jeu: ”t Spoor der dichteressen’. Netwerken en publicatiemogelijkheden van schrijvende vrouwen in de Republiek (1600-1750).
Promotor: prof. dr. M.A. Schenkeveld-van der Dussen.
In haar proefschrift beschrijft drs. Annelies de Jeu de netwerken en publicatiemogelijkheden van schrijfsters in de Republiek (1600-1750). Zij heeft meer dan tweehonderd vrouwen kunnen traceren van wie wel eens werk gedrukt is. Naast boeken heeft zij ook pamfletten en verspreid uitgegeven gedichten van vrouwelijke auteurs geinventariseerd en daarmee een schat aan nieuwe informatie naar boven gehaald.
Op zoek naar de netwerken waarin deze auteurs zich bewogen, heeft De Jeu onderzoek gedaan naar de situatie in de stad Dordrecht en de gewesten Friesland en Groningen. Zij laat zien in welke sociaal-culturele en godsdienstige circuits de schrijfsters en hun werk functioneerden. Sommige vrouwen bekleedden een uiterst marginale positie en streefden niet naar meer. Anderen zochten via contacten en publicaties het centrum van de literaire wereld op.
Tevens heeft De Jeu onderzocht welke publicatiemogelijkheden er in de Republiek voor vrouwen waren. Zij reconstrueert hoe er steeds meer teksten van hen uitgegeven werden. De relaties die schrijfsters onderhielden, blijken van doorslaggevend belang te zijn geweest voor de kansen die ze kregen om te publiceren en zo bekend te worden.
Meer informatie: Dominique de Vet, voorlichter Faculteit der
Letteren, Universiteit Utrecht, tel. +31-(0)30-253.63.57, e-mail: D.devet@let.uu.nl.
(4)-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: Wed, 13 Sep 2000 16:54:44 +0200
From: Hans Bennis <Hans.Bennis@meertens.knaw.nl>
Subject: Med: 0009.18: Wetenschapsdag zo 8 oktober 2000 op het Meertens Instituut te Amsterdam
============================================================
Uitnodiging voor de Wetenschapsdag op het Meertens Instituut
============================================================
Zondag 8 oktober 2000 – Nationale Wetenschapsdag
Meertens Instituut te Amsterdam
open voor publiek
welkom van 12.00 uur – 17.00 uur
toegang gratis
Komt u voor de nieuwste onderzoeksontwikkelingen op het gebied van taal en cultuur: Nederlandse dialecten, Dutch rituals, eten in Lombok, volksverhalen, oude liedjes, Nederlandse familienamen en voornamen? Of gewoon om de ouderwets goede smartlappen van Bennie Huisman te horen?
Het Meertens Instituut met zijn twee onderzoeksgebieden Nederlandse Etnologie en Variatielinguistiek – (volks)cultuur en Nederlandse taal – kan wel uit de voeten met het thema van de nationale wetenschapsdag 2000 “huis, tuin en keuken”.
Wilt u er meer van weten? Vraag het de wetenschappers zelf!
Elk uur een lezing door een van de onderzoekers, varierend van ‘Thuistalen in autochtone en allochtone gezinnen in Nederland’ tot ‘De betekenis van een theelepel’ (over hoe mensen omgaan met objecten in huis).
Diverse presentaties van het actuele onderzoek op het Meertens Instituut.
Een greep uit het programma:
- Smartlappen
De wetenschapsdag op het Meertens Instituut wordt omlijst door muziek van de Friese zanger Bennie Huisman. Hij speelt accordeon en zingt de mooiste smartlappen en levensliederen voor u. Voor een meer wetenschappelijke benadering van de ‘authentieke smartlap’ kunt u op de liedkamer terecht. - SAND
De Syntactische Atlas van Nederlandse Dialecten is een Nederlands-Vlaams onderzoeksproject dat dit jaar van start is gegaan. De presentatie in het kader van dit onderzoek is getiteld: de streektaalspreker en het brein. Daarbij wordt uit de doeken gedaan hoe onderzoek naar zinsbouw in de Nederlandse dialecten inzicht oplevert in ‘hoe taal in ons hoofd zit’; met voorbeelden van bijzondere zinsbouwverschijnselen die in het Standaardnederlands niet voorkomen. - Boekpresentatie
Om ca. 14.00 uur wordt het boek ‘Volkscultuur; een inleiding in de Nederlandse Etnologie’ gepresenteerd. Uitgave: SUN; redactie: Ton Dekker, Herman Roodenburg en Gerard Rooijakkers. De faam van dit ‘Handboek volkskunde’ is de productie vooruit gesneld. Het handboek is op de wetenschapsdag te koop voor een gereduceerde prijs. - TCULT
De Utrechtse wijk Lombok als focus van etnologische en taalkundig onderzoek: Lombok is voor velen de modelwijk van multicultureel Nederland, maar hoever gaat de interactie van talen en culturen in de Kanaalstraat nu eigenlijk? Lombok wetenschappelijk gepresenteerd. - Boedelbank
Historisch voyeurisme. Kijken in de huishoudens van onze voorouders in de 17-de en 18-de eeuw. Wie had wat waar staan, en wat was het waard? Het computerbestand ‘De boedelbank’ geeft het juiste antwoord. - ‘Un’ en ‘K”okken’.
Woord- en klankvariatie in huis-tuin-en-keukenwoorden. In Nederland bestaan er allerlei woorden voor ui en keuken. Ook de uitspraak verschilt enorm: taalvariatie dus. Zet uw eigen taalgebruik op de kaart en ontdek de patronen die gaan ontstaan. - Tentoonstelling liedblaadjes
Uit de collectie van het Meertens Instituut is een keuze gemaakt van liedblaadjes uit de 19-de en 20-ste eeuw. Op de blaadjes staan populaire liedjes afgedrukt; liedjes die iedereen kende. De liedblaadjes werden door arme mensen op straat of huis aan huis verkocht.
Audiostudio open. Het Meertens Instituut bezit een grote collectie bandopnames (o.a. liedjes en dialecten); geluid digitaliseren behoort tot de dagelijkse routine van het instituut.
Kinderen kunnen op het instituut knutselen, computerspelletjes doen, muziek maken, en meedoen aan de dierentuin-taalwedstrijd.
Moet u even bijkomen van al die wetenschap? Neem dan een lekkere snack uit de multicultikeuken, stop een mop in de moppenbank, of win de hoofdprijs in grabbelton-dialectprijsvraag!!
Meertens Instituut, Joan Muyskenweg 25, Amsterdam; tel: 020-4628500.
Het Meertens Instituut is een onderzoeksinstituut van de KNAW (Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen).
Het Nederlands Instituut voor Wetenschappelijke Informatievoorziening (NIWI), in hetzelfde gebouw gevestigd, is eveneens open op de wetenschapsdag.
Voor meer informatie:
Meertens Instituut, Geke van de Kamp, coordinatrice wetenschapsdag 2000 Telefoon: 020-4628512 of per e-mail: PR@meertens.knaw.nl; zie ook: http://www.meertens.knaw.nl/agenda
(5)-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: Fri, 15 Sep 2000 12:21:21 +0200
From: Jaap de Jong <J.C.de.Jong@LET.leidenuniv.nl>
Subject: Med: 0009.19: Fout in bankrekeningnummer op aanmeldingskaart voor de Leidse Letterendag 'Taalbeheersing en professionele communicatie' (zie Neder-L 0009.08)
============
Rectificatie
============
De aanmeldingskaart voor de Leidse Letterendag ‘Taalbeheersing en professionele communicatie’ die op 18 november a.s. plaatsvindt en die is weergegeven in Neder-L 0009.08 (http://baserv.uci.kun.nl/~salemans/bulletin/2000/09/000908.html), bevatte een fout. In het bankrekeningnummer waren twee cijfers weggevallen. Sorry! Ook al is dit inmiddels verbeterd in het genoemde Neder-L-artikel op het web, toch wil ik er voor alle duidelijkheid op wijzen dat het goede nummer is: ABN-AMRO 53.88.53.344 (buitenland: swiftcode ABNANL 2a) t.n.v. Universiteit Leiden, Opleiding Nederlands, Postbus 9515, 2300 RA Leiden, o.v.v. “Letterendag”.
Jaap de Jong
(6)-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: Wed, 13 Sep 2000 14:35:09 +0200
From: Frank Peeters <frank.peeters@niwi.knaw.nl>
Subject: Med: 0009.20: BNTL-attendering van o.a. buitenlandse artikelen en studies op terrein neerlandistiek
================
BNTL-attendering
================
De ‘Bibliografie van de Nederlandse Taal- en Literatuurwetenschap’ (BNTL) geeft een overzicht van secundaire publicaties op het gebied van de neerlandistiek. In de bibliografie zijn artikelen, boeken en recensies uit de periodes 1940-1945 en 1960 tot heden ontsloten. Momenteel wordt er ook gewerkt aan de periode 1946-1959. Het aantal beschrijvingen in de elektronische databank bedraagt een kleine 200.000.
Eind 1998 en begin 1999 werd onder de gebruikers van de BNTL een onderzoek gedaan naar hun ervaringen met de BNTL. Hieruit komt een positief beeld over de BNTL naar voren. (Henk Voorbij. ‘Onder neerlandici: ervaringen met de BNTL’. In: Informatie professional: 3 (1999) 12 (dec) 28-33).
Maar ook punten van kritiek ontbraken niet. Een daarvan is dat recensies, artikelen of studies die in het buitenland verschijnen soms niet of zeer laat in de BNTL worden opgenomen. Daar willen wij graag iets aan veranderen. Wij doen een beroep op auteurs en lezers om hun medewerking te verlenen. Wij zouden graag zien dat u eigen werk of werk dat u signaleert in niet direct voor de hand liggende bronnen, vaak buitenlandse, aan ons in fotokopie toezendt of aan ons meldt.
Om deze publicaties goed te kunnen beschrijven en ontsluiten, hebben we naast de tekst de titelpagina nodig van het werk waarin is gepubliceerd. Wanneer een publicatie ook elektronisch of alleen elektronisch is gepubliceerd, kan zij in die vorm worden aangeleverd of aangemeld. Het is zowel in het belang van auteurs als van lezers dat wetenschappelijk werk breed beschikbaar komt. Publicaties in minder goed beschikbare media leiden vaak lang een verborgen leven. Wij willen met de BNTL een wegwijzerfunctie naar deze kennis verzorgen, maar we zien ook een intermedierende taak bij het beschikbaar stellen van de tekst.
U kunt uw materiaal zenden aan:
NIWI, sectie neerlandistiek
t.a.v. Frank Peeters
Antwoordnummer 93011
2509 VB Den Haag.
Wilt u daarbij zo mogelijk uw e-mailadres vermelden, zodat wij makkelijk met u in contact kunnen treden?
Vragen, opmerkingen en informatie kunt u ook zenden aan het e-mailadres: bntl@niwi.knaw.nl.
Mogen wij rekenen op uw medewerking?
Namens de BNTL-redactie:
Frank Peeters.
(7)-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: Tue, 12 Sep 2000 20:28:34 +0200
From: Ben Salemans <salemans@baserv.uci.kun.nl>
Subject: Vac: 0009.21: Vacature voor een hoogleraar Algemene Literatuurwetenschap aan de KU Nijmegen (deadline: do 28 september 2000)
=================
Vacature Nijmegen
=================
De Faculteit der Letteren van de Katholieke Universiteit Nijmegen heeft een vacature:
Hoogleraar Algemene Literatuurwetenschap
(0,6 fte)
Functie-inhoud:
Als hoogleraar begeleidt, stimuleert en verricht u onderzoek op alle terreinen van de theoretische en vergelijkende literatuurwetenschap in samenwerking met de overige letterkundigen van de faculteit. U coordineert, stimuleert en voert het onderwijs (mede) uit op de genoemde terreinen op alle niveaus. Bovendien participeert u in bestuurlijke werkzaamheden op de verschillende niveaus van de universiteit.
Functie-eisen:
Om deze functie te kunnen vervullen, heeft u ruime kennis van de belangrijkste literaire theorieen van het heden en verleden en het vermogen dit toe te passen op diverse nationale literaturen in comparatistisch en interdisciplinair perspectief. U heeft oog voor nieuwe ontwikkelingen op het wetenschapsgebied en het vermogen daarop adequaat in te spelen. Uiteraard beschikt u over ruime onderwijservaring en goede didactische kwaliteiten. Ruime onderzoekservaring, blijkend uit een dissertatie en andere wetenschappelijke publicaties, is een vereiste. Daarnaast heeft u het vermogen een bindende factor te zijn binnen het letterkundig onderwijs en onderzoek binnen de faculteit, en gebleken bestuurlijke kwaliteiten.
Arbeidsvoorwaarden:
Het betreft een aanstelling voor 0,6 fte die plaatsvindt volgens hoogleraarschaal A. Het salaris bedraagt maximaal NLG 12.672,00 bruto per maand bij een fulltime aanstelling. De Faculteit der Letteren streeft ernaar dat vrouwen en mannen op alle functieniveaus evenredig vertegenwoordigd zijn. Vrouwen wordt daarom nadrukkelijk verzocht te reageren.
Informatie en sollicitatie:
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met prof. dr. J.A.H. Bots, decaan, telefoon +31-(0)24-361.21.71 (werk) of +31-(0)24-696.17.10 (prive). Een beknopte profielschets is op aanvraag verkrijgbaar bij het Bureau van de Faculteit der Letteren, telefoon +31-(0)24-361.21.71. Uw schriftelijke sollicitatie met curriculum vitae en lijst van publicaties kunt u voor 28 september a.s. richten aan de Katholieke Universiteit Nijmegen, Faculteit der Letteren, t.a.v. prof. dr. J.A.H. Bots, Erasmusplein 1, 6525 HT Nijmegen met vermelding van vacaturenummer 04.34.00 op brief en envelop. Tevens bestaat de mogelijkheid om schriftelijk de aandacht op eventuele kandidaten te vestigen.
(8)-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: Fri, 15 Sep 2000 12:01:04 +0200
From: P.J. Verkruijsse <piet.verkruijsse@hum.uva.nl>
Subject: Sym: 0009.22: Symposium Jan Campert-Stichting 'Hoe geleerder, hoe verkeerder' op vr 13 oktober 2000 te Den Haag
===================================================
Symposium Jan Campert-Stichting, vr 13 oktober 2000
‘Hoe geleerder, hoe verkeerder’
===================================================
Het jaarlijks symposium van de Jan Campert-Stichting in de aula van de Koninklijke Bibliotheek/Letterkundig Museum, Prins Willem-Alexanderhof 5 te Den Haag, vindt plaats op vrijdag 13 oktober van 11.00 tot 17.15 uur. Het is gewijd aan de opmars van vrouwen in de literatuur en de reacties daarop, over vergeten vrouwen uit het verleden en vrouwen van nu die zich wapenen tegen de dreigende vergetelheid in de toekomst. Een debat dat weer helemaal terug is, door deskundigen (v), schrijfsters en recensenten (m/v) gevoerd onder het motto: ‘Hoe geleerder, hoe verkeerder’.
Het programma is als volgt:
10.30 uur Ontvangst; koffie/thee
11.00 uur Opening door de voorzitter van de Jan Campert-Stichting, Anton Korteweg
11.10 uur Lezing 1
Prof. dr. Riet Schenkeveld-van der Dussen, hoogleraar Nederlandse Letterkunde 1500-1850 (Universiteit Utrecht), is de hoofdredacteur van ‘Met en zonder lauwerkrans’, een rijk geschakeerd, chronologisch overzicht van bijna 160 schrijfsters van 1550 tot 1850. Zij vertelt de geschiedenis van al diegenen die tussen 1550 en 1850 wel publiceerden, maar door haar contemporaine critici vrijwel werden genegeerd. Geschiedenis der vergeten vrouwen.
11.50 uur Lezing 2
Toos Streng is de schrijfster van ‘Geschapen om te scheppen?’, een studie over de opvattingen over vrouwen en schrijverschap in de eerste helft van de negentiende eeuw. Zij vraagt zich af welke de positie van schrijfsters in de voor-vorige eeuw geweest is. Als feuilleton-schrijfster waren ze vaak erg succesvol, maar toegelaten tot de kring van serieus te nemen auteurs werden ze maar zelden.
12.30 uur Lunch
13.30 uur Lezing 3
Dr. Erica van Boven, universitair hoofddocent Moderne Nederlandse Letterkunde (Rijksuniversiteit Groningen), auteur van ‘Een hoofdstuk apart’. Zij gaat na hoe verschillend schrijvers enerzijds en schrijfsters anderzijds in de twintigste eeuw, met name in het begin daarvan, beoordeeld werden. Is dat een eeuw later anders?
14.10 uur Lezing 4, 5 en 6 (elk 30 minuten)
Drie schrijfsters komen zelf aan het woord. Vinden ze dat ze anders beoordeeld worden dan hun mannelijke collega’s? In welk opzicht dan? Achtereenvolgens geven hun mening Dirkje Kuik, beeldend kunstenares en schrijfster, eerder schrijver, Nelleke Noordervliet, schrijfster en essayiste en Manon Uphoff, schrijfster zonder meer.
15.40 uur Koffie/thee
16.10 uur Forumdiscussie
Prof. dr. Jaap Goedegebuure, hoogleraar Theorie en Geschiedenis van de Literatuur (Katholieke Universiteit Brabant, Tilburg), criticus, mede-auteur van de nieuwe ‘Knuvelder’ in wording, Monica Soeting, oud-redacteur van Surplus, redacteur van de Gids en recensent van de Volkskrant en Jeroen Vullings, recensent van Vrij Nederland, discussieren over de vraag welke vijftien (proza)schrijvers (m/v)uit het tijdvak 1975-2000 in een nieuwe literatuurgeschiedenis thuishoren. Zij maken hun keuze bekend, beargumenteren hun selectie en gaan erover met elkaar en de zaal in discussie, dit alles onder leiding van een van de dames van het vrouwencollectief van de Jan Campert-Stichting.
17.10 uur Afsluiting, borrel in de foyer (tot 18.15 uur).
Deelname: door NLG 45,00 over te maken voor 4 oktober op postnummer 536331 van: Jan Campert-Stichting, Den Haag, onder vermelding van ‘Vrouwen winnen’.
Studenten onder vermelding van nummer collegekaart en Vrienden van de Jan Campert-Stichting betalen NLG 22,50.
Betaling geldt als bewijs van inschrijving; u ontvangt geen nader bericht.
Inlichtingen: Mr. A.P. Spijkers, secretaris van de Jan Campert-Stichting, +31-(0)70-3533637.
(9)-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: Fri, 15 Sep 2000 12:01:04 +0200
From: P.J. Koopman <paul.koopman@hum.uva.nl>
Subject: Sym: 0009.23: Workshop en Congres 'Egodocumenten' op do 26 en vr 27 oktober 2000 te Rotterdam
=================================
Workshop en Congres Egodocumenten
=================================
Op 27 oktober 2000 vindt te Rotterdam in de Pelgrimvaders Kerk een studiedag plaats over ‘Egodocumenten, identiteit en geschiedenis’, georganiseerd door het Huizinga Instituut en de Faculteit der Historische en Kunstwetenschappen van de Erasmus Universiteit Rotterdam. Verschillende historici en literatuurwetenschappers zullen over hun lopend onderzoek praten. Wanneer en hoe ontwikkelde zich het moderne individualiteitsbesef? Hoe werd dat tot uitdrukking gebracht in onder meer dagboeken, autobiografieen, reisverslagen?
Daaraan voorafgaand is er op 26 oktober een workshop waarin lopende projecten worden besproken. Deelnemers zijn o.a. Benigna von Krusenstjern (Goettingen, egodocumenten uit de 17-de eeuw), Harald Tersch (Wenen, Oostenrijkse egodocumenten van voor 1650), Kaspar von Greyerz, Sebastian Leutert, Lorenz Heiligensetzer (Basel, Zwitserse egodocumenten tot 1800), Christoph Frank (Potsdam, Duitse reisverslagen uit de verlichting), Gerard Schulte Nordholt (Rotterdam, Nederlandse manuscripten van voor 1914), Hans de Valk (ING, Den Haag, gedrukte Nederlandse egodocumenten na 1814), Claudia Ulbrich (Berlijn, Duitse egodocumenten van vrouwen uit de 19-de eeuw) en Johan Verberckmoes (Leuven, Zuid-Nederlandse correspondenties uit de 18-de eeuw). De workshop wordt besloten met een bijdrage van Eveline Koolhaas (Amsterdam) over een getekend dagboek uit de jaren 1803-1809. Voorzitters zijn Donald Haks (ING, Den Haag) en Gert-Jan Johannes (Utrecht).
Op 27 oktober is de ochtendsessie gewijd aan vroegmodern Europa met lezingen door Peter Burke (Cambridge) over individualiteit in de Renaissance, Avriel Bar-Levav (Haifa) over het ethisch testament in de joodse traditie, Gadi Algazi (Tel Aviv) over het zelfbeeld van de geleerde, en Judith Pollmann (Oxford) over het autobiografische genre rond 1600.
’s Middags worden ontwikkelingen vanaf 1800 besproken door Arianne Baggerman (Rotterdam) over geheugen en autobiografie, Michael Mascuch (Berkeley) over de confrontatie van autobiografische teksten en Philippe Lejeune (Parijs) over internet als autobiografisch medium. Commentaar wordt gegeven door Hans Medick (Erfurt/Goettingen) en Kaspar von Greyerz (Basel).
Deze studiedag wordt georganiseerd met financiele steun van het Gebiedsbestuur Geesteswetenschappen NWO in samenwerking met het Max-Planck-Institut fuer Geschichte (Goettingen) en de Universiteit van Basel en dient als forum voor internationaal onderzoek naar egodocumenten. Aan de discussies zullen historici uit verschillende landen deelnemen, onder wie Claudia Ulbrich (Berlin, inventarisatie van egodocumenten van Duitse vrouwen uit de 19e eeuw), Johan Verberckmoes (Leuven, correspondenties uit de Zuidelijke Nederlanden) en Christoph Frank (Potsdam, reisverslagen en Verlichting). De voertalen zijn Engels en Frans.
De deelnamekosten zijn NLG 30,00 (NLG 10,00 studenten). Hiervoor ontvangen de deelnemers ook een programmaboek dat tevens een introductie vormt op lopend en gepland onderzoek in binnen- en buitenland van de circa dertig sprekers en discussianten.
Inschrijving: Paul Koopman, Huizinga Instituut, Spuistraat 134, 1012 VB Amsterdam, paul.koopman@hum.uva.nl.
Inlichtingen: Rudolf Dekker, Faculteit der Historische en Kunstwetenschappen Erasmus Universiteit, Postbus 1738, 3000 DR Rotterdam, r.dekker@fhk.eur.nl.
Plaats: Pelgrimvaderskerk, Aelbrechtskolk 20, Rotterdam-Delfshaven.
(10)=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: Mon, 18 Sep 2000 09:41:24 +0200
From: Hans Beelen <johannes.beelen@uni-oldenburg.de>
Subject: Sym: 0009.24: Colloquium 'Niederlaendisch im Europa der internationalen Regionen' op do 28 en vr 29 september 2000 te Oldenburg (Duitsland)
================================================================
Colloquium Niederlaendisch im Europa der internationalen Regionen
================================================================
*-----------------------------------------------------*
| |
| Colloquium Niederlaendisch im Europa |
| der internationalen Regionen |
| |
| 4. Kolloquium zum Niederlaendischunterricht |
| in der Bundesrepublik Deutschland |
| |
| Onder auspicien van de Nederlandse Taalunie |
| Organisatie: Fachvereinigung Niederlaendisch e.V. - |
| Oldenburgse neerlandistiek |
| Contactadres voor inlichtingen en aanmeldingen: |
| Hans Beelen, johannes.beelen@uni-oldenburg.de |
| |
*-----------------------------------------------------*
Programma
Donderdag 28 september 2000
10.00 – 10.05 Uhr: Begruessung durch Prof. Dr. Ralf Gruettemeier (FB 11 – Niederlandistik)
10.05 – 10.10 Uhr: Eroeffnung durch den Vorsitzenden der Fachvereinigung Niederlaendisch e.V., Dr. Paul-Wolfgang Jaegers
10.10 – 11.00 Uhr: Grussworte:
* Regierungsschuldirektor Wilken, Bezirksregierung Osnabrueck
* Secretaris-generaal der Nederlandse Taalunie, Prof. Dr. Koen Jaspaert
11.00 – 12.00 Uhr: Eroeffnungsvortrag durch Prof. Dr. em. Hermann Walther von der Dunk:
Die historische Bedingung Niederlaendischer und Deutscher Mentalitaeten
12.00 – 13.30 Uhr: Mittagessen in der Mensa der Universitaet
13.30 – 14.45 Uhr: Parallelveranstaltungen:
* Vortrag mit Diskussion: Prof. Dr. Ernst Hinrichs (Oldenburg):
Deutsch-niederlaendische Regionen seit der fruehen Neuzeit
* Vortrag mit Diskussion: Dr. Karl-Heinz Hennen (Monheim):
Niederlaendisch innerhalb der europaeischen Sprachzertifikate
* Workshop: Drs. Birgit Lijmbach (Groningen):
Spelenderwijs – Tipps fuer einen verspielten Niederlaendischuntericht fuer Anfaenger
14.45 – 15.15 Uhr: Pause
15.15 – 16.30 Uhr: Parallelveranstaltungen
* Vortrag mit Diskussion: Dr. Dirk Gerdes (Aurich):
Das Regionalisierungschaos im niedersaechsischen Nordwesten: Ein Hindernis fuer stabile grenzueberschreitende Kontakte!
* Workshop: Dr. Ton van der Wouden (Groningen):
Belgisch-Nederlands: heden, verleden en toekomst
* Workshop: Dr. Ingo Scheller (Oldenburg):
Moeglichkeiten des szenischen Unterrichts in der Grenzregion
16.30 – 17.00 Uhr: Pause mit Posterpraesentationen
17.00 – 18.15 Uhr: Parallellveranstaltungen:
* Vortrag mit Diskussion: Prof. Dr. Anabella Weismann (Oldenburg):
Ist die hollaendische Tomate eine Spaetfolge des Calvinismus? Anmerkungen zu einigen religioes bedingten Mentalitaetsunterschieden zwischen Niederlaendern und Deutschen
* Workshop: Hajo Huelsduenker M.A. (Osnabrueck)/Drs. Ruud Halink (Maastricht: “Fremdsprachendidaktik fuer Grenzregionen” – Stand und Entwicklungsmoeglichkieten eines Projektes, das von 1997 bis 2000 in verschiedenen Regionen entwickelt wurde
* Workshop: Reinhard Donath (Aurich):
Internet als weltweites Medium im regionalen Niederlaendischunterricht
20.00 Uhr: Empfang im BIS-Vortragssaal
21.00 Uhr: Kulturelles Abendprogramm (Unikum): De Dichters uit Epibreren. Einfuehrung: Prof. Dr. Jaap Goedegebuure
Vrijdag 29 September 2000
09.00 – 10.15 Uhr: Parallellveranstaltungen
* Vortrag mit Diskussion: Prof. Dr. Jaap Goedegebuure (Tilburg):
Regionaliseringstendenzen in recente Nederlandse literatuur
* Workshop: Dr. Jan Stroop:
De opmars van het Poldernederlands
* Workshop: Drs. Birgit Lijmbach (Groningen):
Tips fuer einen verspielten Niederlaendischuntericht fuer Fortgeschrittene
10.15 – 10.45 Uhr: Pause mit Posterpraesentationen
10.45 – 12.00 Uhr: Parallellveranstaltungen:
* Vortrag mit Diskussion: Geert Van Istendael (Brussel):
Dat kan toch zo niet blijven duren. Belgie na 2000.
* Workshop: Erhard Marder (Borken):
Fruehes Sprachenlernen in Grenzregionen am Beispiel des deutsch-niederlaendischen Grenzraumes, Wie kann das Fach Niederlaendisch in Europaeische Bildungsprojekte der Schule integriert werden?
* Workshop: Drs. Foekje Reitsma (Oldenburg):
Sprachlernsoftware und multimediales Lernen: eine Bestandsaufnahme
12.00 – 13.30 Uhr: Mittagessen in der Mensa
13.30 – 15.00 Uhr: Podiumsdiskussion: Niederlaendisch im Europa der internationalen Regionen. Moderation: Heinrich Bechtluft (NDR).
Teilnehmer: Prof. Dr. Friso Wielenga (Zentrum fuer Niederlande-Studien, Universitaet Muenster), Geert Van Istendael (Brussel), Dr. Frank van Es (Neue Hanse Interregio), Prof. Dr. em. Hermann Walther von der Dunk
15.00 Uhr: Verabschiedung und Abreise
Sprekers
- Reinhard Donath, OStR, Gymnasium Ulricianum Aurich, www.reinhard-donath.de
- Prof. Dr. em. Hermann Walther von der Dunk, Bilthoven
- Dr. Dirk Gerdes, Priv.-Doz., Leiter des RPZ (Regionales Paedagogisches Zentrum), Aurich
- Prof. Dr. Jaap Goedegebuure, hoogleraar theorie en geschiedenis van de literatuur in hun betekenis voor de overdracht van literaire teksten, Katholieke Universiteit Brabant, Faculteit der Letteren
- Dr. Karl-Heinz Hennen, Leiter der VHS Monheim
- Prof. Dr. Ernst Hinrichs, Geschichte der fruehen Neuzeit, Carl von Ossietzky Universitaet, FB 3 -Sozialwissenschaften, Historisches Seminar
- Hajo Huelsduenker M.A., Koordinator fuer Europaprojekte im Schulbereich der Bezirksregierung Weser-Ems
- Geert van Istendael, Autor, Brussel
- Drs. Birgit Lijmbach, docente Nederlands als tweede taal, Rijksuniversiteit Groningen, Talencentrum
- Schulamtsdirektor Erhard Marder, Schulamt fuer den Kreis Borken
- Drs. Foekje Reitsma, Lektorin fuer Niederlaendisch, Carl von Ossietzky Universitaet Oldenburg, FB 11 -Niederlandistik
- Dr. Ingo Scheller, AkadOR, Priv.-Doz., Curriculumentwicklung, Carl von Ossietzky Universitaet, FB 2 – Kommunikation/Aesthetik
- Dr. Jan Stroop, Universiteit van Amsterdam, Instituut voor Neerlandistiek, Leerstoelgroep Nederlandse Taalkunde
- Prof. Dr. Anabella Weismann, Methoden der Empirischen Sozialforschung, Carl von Ossietzky Universitaet Oldenburg, FB 3 – Sozialwissenschaften, Institut fuer Soziologie und Sozialforschung
- Dr. Ton van der Wouden, VNC-Projekt “Partikelgebruik in Nederland en Vlaanderen”, Rijksuniversiteit Groningen, Afdeling Nederlands, Fries en Nedersaksisch en Rijksuniversiteit Leiden, Vakgroep Algemene Taalwetenschap
Deelnemers paneldiscussie
- Horst Heinrich Bechtluft, NDR, Regionalstudio Emsland, Twist (Moderation)
- Prof. Dr. em. Hermann Walther von der Dunk, Bilthoven
- Dr. Frank van Es, Geschaeftsfuehrer Neue Hanse Interregio, Oldenburg
- Geert van Istendael, Autor, Brussel
- Prof. Dr. Friso Wielenga, Direktor des Zentrums fuer Niederlande-Studien an der Westfaelischen Wilhelms-Universitaet Muenster
- Buechertische und Posterpraesentationen Mewi-Verlag, Zeven-Wistedt, zum Thema: Lehrwerke
- Marja Ritterfeld, Uelsen, zum Thema: Ein neues Niederlaendischlehrwerk: Kaas met gaten
- Regionales Paedagogisches Zentrum, Aurich, zum Thema: Projekte zum Niederlaendischunterricht
- Projekt Lesen ueber die Grenze
- Ulrich Thiedau, Universitaets- und Landesbibliothek Muenster, DFG-Sondersammelgebiet NL, zum Projekt: NedGuide – Virtuelle Fachbibliothek Niederlaendischer Kulturkreis
- Dr. Dita Vogel, Niederlande-Studien, Carl von Ossietzky Universitaet Oldenburg, zum Thema: Ein neuer Magisterstudiengang in Oldenburg: Niederlande-Studien
- Boekhandel Godert Walter, Groningen (in Zusammenarbeit mit Agenda Verlag, Muenster und uitgeverij Van Gorcum, Assen
(11)=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: Wed, 13 Sep 2000 17:13:26 +0200
From: Dominique de Vet <D.devet@let.uu.nl>
Subject: Sym: 0009.25: Studiemiddag 'Ritsen vanaf hier' voor docenten vwo en wo en voor schooldecanen op do 12 oktober 2000 te Utrecht
================================
Studiemiddag ‘Ritsen vanaf hier’
================================
De Faculteit der Letteren van de Universiteit Utrecht organiseert op donderdag 12 oktober 2000 een studiemiddag voor docenten van zowel vwo als wo, en voor schooldecanen. Het thema van de middag is de aansluiting tussen vwo en wo, in het bijzonder op het gebied van de talen, geschiedenis, literatuur en ckv. Doel van de middag is elkaar te informeren over de recente en toekomstige hervormingen van het onderwijs. Daarnaast is het doel na te gaan of deze hervormingen aanleiding geven tot extra inspanningen om te zorgen voor een optimale aansluiting tussen vwo en wo.
Programma
13.30 – 14.00 ontvangst en inschrijving
14.00 – 14.20 Letteren in 2001
lezing door prof. dr. Hans Bertens, decaan van de Faculteit der Letteren, Universiteit Utrecht
14.20 – 14.40 Veranderingen in het vwo
lezing door drs. Leo Spelt, rector van het Vallei College in Amersfoort
14.40 – 15.00 koffie, thee
15.00 – 16.15 parallelle workshops
– talenonderwijs
door drs. Peter Mantua, docent Frans, Lek en Linge, Culemborg en prof. dr. Wolfgang Herrlitz hoogleraar Duitse taalkunde, UU
– literatuuronderwijs
door drs. Godfried Huettenberger, docent Nederlands, St. Bonifatiuscollege, Utrecht en dr. Wilbert Smulders, docent moderne Nederlandse letterkunde UU
– geschiedenis
door drs. Marco Baars, docent Geschiedenis Lek en Linge, Culemborg en dr. Leen Dorsman, docent cultuur-, mentaliteits-, en ideengeschiedenis, UU
– cultureel kunstzinnige vorming (ckv)
door drs. Jan van Ramshorst, docent CKV Openbaar Zeister Lyceum, Zeist en dr. Frank de Glas, docent Literatuurwerenschap/kunstbeleid en -management, UU
– orientatie op studie en beroep (osb)
door drs. Eljan de Wijs, decaan Baarnsch Lyceum, Baarn en drs. Annemiek Jonker, IVLOS, UU
16.15 – 16.45 plenaire afsluiting en borrel
Er zijn geen kosten aan de middag verbonden.
Meer informatie: drs. Miek Krol, Onderwijs- en studentzaken Faculteit der Letteren, Drift 8, 3512 BS, Utrecht. (030) 253 6285, email:
Miek.Krol@let.uu.nl
(12)=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: Wed, 13 Sep 2000 11:46:51 +0200
From: Luuk Van Waes <Luuk.VanWaes@ufsia.ac.be>
Subject: Sym: 0009.26: Eerste STC-congres van de Belgische afdeling van de Society for Technical Communication op do 19 oktober 2000 te Elewijt-Zemst (Belgie)
===========
STC-congres
===========
*----------------------------------------------------------------* | | | First Belgian Conference on Technical Communication: | | Trends, Tools & Techniques | | | | Date: Thursday October 19, 2000 | | Location: Elewijt Conference Centre, Tervuursesteenweg 564, | | 1982 Elewijt-Zemst (for further information and access details | | see http://www.meetweb.com/elewijt.htm | | Languages: Dutch, French and English | | | *----------------------------------------------------------------*
This is the first conference on technical communication to be held in Belgium. The conference will appeal to all of those involved in technical communication in the heart of Europe.
The conference features
- Keynote speakers from STC and the industry.
- More than 20 educational sessions, in three different languages (Dutch, French, English).
- Workshop sessions, progressions, …
- An exposition featuring products and services of value to technical communicators (Exhibitors include ACSE, ACTE, ATEK, Forte, I.T. Works, L&H Mendez, Namahn, Ockam Technology, ProText, The Human Interface Group, Trados, Write!).
- Numerous networking opportunities, including lunch and breaks.
Conference theme
The changing role and challenges of technical communicators in the new millennium.
Why a TC Conference?
- An attempt to bring together all technical communicators in Belgium.
- To promote the profession of technical communication.
- To promote the STC (Society for Technical Communication) and the STC Belgian Chapter.
- To allow members and non-members to expand their network.
- To provide an overview of tools and services available to technical communicators in Belgium.
Who should attend?
Everyone involved in technical communication in Belgium:
- Technical writers.
- Technical translators and localisers.
- Technical illustrators.
- On-line help and web content designers.
- Managers of technical communication departments.
- Researchers in technical communication.
- Anyone concerned in providing users of technology with professional and user-friendly information.
- Teachers and students of Technical Communication programmes
- Product and marketing managers.
- Purchasers of technical communication services.
More information: http://www.stc.org/region2/bel/conference.htm
(13)=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: Mon, 18 Sep 2000 19:07:02 +0200
From: herweijer@uba.uva.nl
Subject: Ten: 0009.27: Tentoonstelling 'Lezen in rangen en standen: negentiende-eeuwse bibliotheken opnieuw bezocht' tot wo 18 oktober 2000 te Amsterdam
==========================
Lezen in rangen en standen
==========================
Tot en met 18 oktober 2000 is in de Universiteitsbibliotheek van Amsterdam een tentoonstelling te zien over negentiende-eeuwse bibliotheektypen. Ze geeft een kijkje in de geschiedenis van vijf verschillende bibliotheektypen, waarvan enkele inmiddels verdwenen zijn. Zo is een winkelbibliotheek nagebouwd en komen twee onderwijsbibliotheken aan bod. Ook is Potgieters particuliere bibliotheek gereconstrueerd en toont de expositie wat de dames van het Vrouwenleesmuseum van Amsterdam lazen. Ten slotte is te zien hoe de Stadsbibliotheek van Amsterdam actief bibliotheken van diverse genootschappen binnenhaalde en zo de basis legde voor het rijke bezit van de huidige Universiteitsbibliotheek.
Deze expositie wordt in het kader van de landelijke manifestatie ‘Vaarwel Negentiende Eeuw’ georganiseerd in samenwerking met de Werkgroep De Negentiende Eeuw.
Samenstellers: Norbert van den Berg, Kees Gnirrep, Roelof Jansma, Marja Keyser en Chantal Keijsper.
Publicatie: Het tijdschrift ‘De Negentiende Eeuw, nr. 3-4’ van de huidige jaargang schenkt aandacht aan de opkomst, ontwikkeling en teloorgang van sommige negentiende-eeuwse bibliotheektypen, waarbij gekeken wordt hoe deze typen zich qua lectuuraanbod, inrichting, reglementen, bezoekersgroepen en dergelijke van elkaar onderscheidden. Websites: http://www.uba.uva.nl/nl/tentoonstelling/ en http://www.negentiende-eeuw.nl/; zie ook Neder-L 0007.18: http://baserv.uci.kun.nl/~salemans/bulletin/2000/07/000718.html
Plaats: tentoonstellingszaal Universiteitsbibliotheek, Singel 425,
Amsterdam, tel. +31-(0)20-525.2143
Openingstijden: maandag t/m vrijdag 11.00 – 17.00 uur
Toegang: gratis
Bereikbaar: tram 1, 2 en 5, halte Koningsplein
(14)=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: Tue, 12 Sep 2000 10:48:55 +0200
From: Peter-Arno Coppen <P.A.Coppen@let.kun.nl>
Subject: Col: 0009.28: Linguistisch Miniatuurtje LXIX: Hoetie
===============================
Linguistisch Miniatuurtje LXIX:
Hoetie
===============================
Van het tegendeel liggen schijnbare tegenvoorbeelden voor het opscheppen, maar het is meestal erg moeilijk om te redeneren over zaken waar je geen verstand van hebt. Zo heb ik bijvoorbeeld in het geheel geen verstand van fonologie, en het lukt me dan ook vrijwel nooit om klankverschijnselen in hun essentie te doorgronden. Toch loop ik zo af en toe tegen een voorbeeldzin aan die mij tot fonologische speculaties dwingt. Dit wordt een lastig miniatuurtje.
Het vervelende is, dat het vaak zo eenvoudig begint. Maar voor je het weet ben je verzand geraakt in een onontwarbare kluwen van redeneringen. Opschrijven helpt wel, maar zelden genoeg. Ik geef een voorbeeld: in het Nederlands is de onderwerpsvorm van het persoonlijk voornaamwoord van de derde persoon enkelvoud altijd ‘hij’ of ‘ie’. De laatste variant komt alleen voor in enclitische vorm: vastgeplakt aan persoonsvorm (‘doet-ie’) of voegwoord (‘omdat-ie’). Die enclitische vorm, is dat een op zichzelf staand woord of een reductie van een ander woord? En in dat laatste geval: is ‘ie’ dan gereduceerd uit ‘die’ of uit ‘hij’?
Reductie van ‘hij’ tot ‘ie’ lijkt me vanuit de fonologie alleen historisch te verdedigen. Er zijn mij uit het hedendaagse Nederlands geen productieve reducties bekend van woorden met ‘ij’ tot vormen met ‘ie’ (ik geloof niet dat de uitspraak ‘biezonder’ voor ‘bijzonder’ als een tegenvoorbeeld kan gelden, omdat die ‘ij’ nooit als een diftong uitgesproken wordt). Historisch kunnen ‘ij’ en ‘ie’ natuurlijk wel met elkaar in verband gebracht worden, maar onder die verklaring zou het hedendaagse ‘ie’ een op zichzelf staand woord zijn.
Het woordje ‘ie’ staat dus op zichzelf, ‘of het is gereduceerd uit ‘die’. Dat laatste zou betekenen dat de stemhebbende dentaal /d/ kan assimileren tot /t/ (bijvoorbeeld bij ‘als-tie’), en eventueel wegvallen na een voorafgaande /t/ (‘dat-ie’) of continuant (/s/, /f/, /x/, /n/): ‘of-ie’, ‘als-ie’, ‘mag-ie’ of ‘kan-ie’). Ongeassimileerde vormen als ‘hoe-die’ (‘ik weet niet hoe-die dat gedaan heeft’) lijken een extra argument voor deze laatste aanname.
Maar nu blijken er opeens regionale varianten van het Standaardnederlands te bestaan waar men een zin als ‘Ik weet niet wie hij bedoelt’ gereduceerd uitspreekt als ‘Ik weet niet wie-t-ie bedoelt’. Met stemloze dentaal. Ook in zinnen als ‘Ik weet hoe-t-ie dat doet’ verschijnt onverwacht een intervocale /t/. Deze vormen zijn bekend uit het Zeeuwse, Brabantse en Noord- en Middenlimburgse taalgebied. Waar komt die /t/ ineens vandaan?
De /t/ in ‘hoe-t-ie’ lijkt niet het gevolg van assimilatie, want de dentaal wordt alleen omgeven door klinkers. Ik denk dat iedere syntacticus met mij de verleiding niet kan weerstaan om een assimilatieverklaring te construeren vanuit een onderliggend voegwoord ‘dat’ tussen ‘hoe’ en ‘die’, ongeveer als volgt: de onderliggende vorm is ‘hoe dat die’, eerst assimileert /d/ tot /t/ en dan pas valt het voegwoord weg. Natuurlijk uiterst problematisch voor de scheiding tussen syntaxis en fonologie, want het wegvallen van het voegwoord zou geheel binnen de fonologie geregeld moeten worden omdat de assimilatie zeker fonologisch is, maar toch een fascinerende optie.
Onder deze analyse zou ‘ie’, althans in de regionale variant waar ik het over heb, gereduceerd zijn uit ‘die’. Men zou zich af kunnen vragen waarom die assimilatie dan niet plaatsvindt bij het attributieve of gewoon demonstratieve ‘die’. Immers, iedereen zal een zin als ‘ik weet niet wie die kinderen bedoelen’ of ‘Ik weet niet wie d’ie zullen bevallen’ met stemhebbende dentaal uitspreken. Dit verschijnsel kunnen we weer wegredeneren vanuit het enclitische karakter van het pronominale ‘die’: de assimilatie treedt alleen op bij enclise. In feite is daarmee ‘ie’ toch weer een op zichzelf staand woord geworden, zij het met de onderliggende vorm ‘die’.
De aanname van een voegwoord ‘dat’ tussen ‘wie’ (of ‘hoe’) en ‘die’ is niet zo vreemd: in de syntaxis wordt algemeen aangenomen dat zinnen als ‘ik weet niet wie (of) dat hij bedoelt’ marginaal acceptabel zijn. Veel minder is dat echter het geval voor constructies met betrekkelijk voornaamwoord ‘die’. Een zin als ‘Dit zijn de boeken die dat hij gelezen heeft’ is in het Standaardnederlands onmogelijk (alhoewel ik op de Vlaamse televisie een constructie als ‘de man die dat ik ontmoet heb’ wel eens heb waargenomen, ook al lijkt het me geen VRT-Vlaams). In elk geval is de uitspraak ‘Dit zijn de boeken die-t-ie gelezen heeft’ niet beperkt tot de regio’s waar ‘die-dat-ie’ ook voorkomt.
Er zijn nu volgens mij twee mogelijkheden om de stemloze dentaal te verklaren: ofwel ook tussen betrekkelijk voornaamwoord en ‘die’ bevindt zich een voegwoord ‘dat’, dat echter in deze constructie verplicht reduceert tot /t/, ofwel (wellicht alleen in de genoemde regio’s) de onderliggende vorm van ‘ie’ is niet ‘die’ maar ’tie’. De laatste mogelijkheid lijkt zonder meer de meest absurde.
We zakken nog een eindje verder in de modder weg: behalve achter vraagwoorden of voegwoorden in bijzinsinitiele positie wordt ‘ie’ achter de persoonsvorm ook vaak gerealiseerd als ’tie’: ‘Zou-t-ie nog komen?’ of ‘Toch wou-t-ie nog bellen’ (ook vormen als ‘kan-tie’ en ‘viel-tie’ zijn in de literatuur genoemd). Let wel, ik heb het hier niet over dialectvormen, maar om regionale uitspraakvarianten van het Standaardnederlands. De aanname van een tussenliggend voegwoord ‘dat’ is natuurlijk in deze gevallen onmogelijk (alhoewel een slimme generativist misschien nog wel iets met Verb Second kan proberen).
Bij ‘zou-tie’ en ‘wou-tie’ zou je nog kunnen denken dat hier de onderliggende vormen van de persoonsvorm in het geding zijn. Dat zou dan iets als ‘zoudt’ of ‘woudt’ moeten zijn. In dat geval zou je echter ook verwachten dat zinnen als ‘Zou iemand dat gezien hebben?’ met tussenliggende /t/ worden uitgesproken. Maar dat komt nou net niet voor. Maar zelfs als deze verklaring steek zou houden, dan vormt ze nog geen oplossing voor gevallen als ‘kan-tie’ en ‘viel-tie’. Welnu: als hier het tussenliggend voegwoord geen verklaring kan zijn, en die /t/ wordt gerealiseerd in dezelfde regio’s als de /t/ in ‘hoe-t-ie’ en ‘die-t-ie’, waarom zouden we dat voegwoord dan wel moeten gebruiken bij die laatste gevallen?
Het lijkt erop, dat in elk geval dat ‘ie’ een op zichzelf staand woord is, dat niet wordt gereduceerd uit een ander pronomen. Dan is de onderliggende vorm niet ‘ie’, maar ‘die’ of ’tie’. Misschien dat dat juist het regionale verschil is: omdat het woord alleen in enclise voorkomt, en de meeste voegwoorden en derde-persoonsvormen op een /t/ dan wel op een stemloze consonant eindigen, wordt het woord in de meeste gevallen als ’tie’ gerealiseerd. De conclusie van de onderliggende vorm ’tie’ is dan z’o getrokken.
Ik kan er niets aan doen, maar ik vind het toch een gek resultaat. Ongetwijfeld heb ik me ergens in die fonologische redenering vergist en ben ik de verkeerde weg ingeslagen. Maar ik heb geen flauw idee waar. Dat komt natuurlijk omdat ik er geen verstand van heb.
Peter-Arno Coppen
(15)=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
*-------------------------------------------------------------------------* | | | Informatie over Neder-L: | | ======================== | | Algemene informatie opvragen over Neder-L: stuur mail naar | | listserv@nic.surfnet.nl met daarin de boodschap: GET NEDER-L INFO | | Abonnement nemen op Neder-L: stuur mail naar listserv@nic.surfnet.nl | | met als boodschap: SUB NEDER-L uw-voornaam/voorletters uw-achternaam | | Neder-L op het web/WWW: Neder-L-nummers zijn vanaf januari 1997 in | | web-formaat te lezen via: http://baserv.uci.kun.nl/~salemans/ | | Nadere informatie over Neder-L in web-formaat: zie artikel 9706.01 | | Er is ook een WWW-archief met alle e-mailversies van Neder-L sinds | | juni 1992, dat ook op trefwoord doorzocht kan worden; de URL van dit | | listserv-archief: http://listserv.surfnet.nl/archives/neder-l.html | | Neder-L wordt ook verspreid via de Internet-newsgroup bit.lang.neder-l | | Oude Neder-L-bulletins opvragen: stuur mail naar listserv@nic.surfnet.nl| | met daarin een boodschap als: GET NEDER-L LOG9206 | | (resultaat: logboek met Neder-L-artikelen van juni '92 wordt gestuurd)| | Of maak gebruik van het listserv-archief (zie enkele regels hierboven)| | Bijdrage voor Neder-L opsturen: stuur mail naar neder-l@nic.surfnet.nl | | Contact met redactie: stuur mail naar Salemans@baserv.uci.kun.nl, naar | | Willem.Kuiper@hum.uva.nl, naar Piet.Verkruijsse@hum.uva.nl (voor de | | evenementenagenda) of naar P.A.Coppen@let.kun.nl | *-------------------------------------------------------------------------**-Einde-------------------- Neder-L, no. 0009.b --------------------------*
Laat een reactie achter