Beste collega’s, moet je horen,

Ik zit helemaal aan de andere kant van de neerlandistiek. Terwijl jullie (op het Gerrit Komrij College en elders) voor de klas staan, zit ik in mijn ivoren torentje taal te onderzoeken. Soms denk ik aan toch wel aan jullie, bijvoorbeeld nu sommigen van jullie aan het staken zijn tegen de maatregelen die me inderdaad absurd lijken. Jullie baas is natuurlijk uiteindelijk ook dezelfde — de regering, al word ik als medewerker van het Meertens Instituut naar verluid binnenkort overgeplaatst van het ministerie van Onderwijs naar het ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie.

Dat maakt niet uit. Ons vak staat overal onder de druk. Hoewel iedereen zijn mond vol heeft van het grote belang van de Nederlandse taal en cultuur en ik weet niet wat allemaal nog meer, wordt op ons gezamelijke vak tegelijkertijd eigenlijk alleen gekort en onze omstandigheden moeilijker.

Ik ben solidair met de stakers onder jullie, ik hoop dat het ze lukt om de regeringsmaatregelen terug te draaien. Maar ik wil het ondertussen over iets anders hebben en jullie iets vragen: wat kunnen wij, aan de andere kant van de neerlandistiek, de onderzoekers op de instituten en de universiteiten, voor jullie doen?

Er is maar weinig contact over en weer. Wij onderzoeken dingen die voor jullie interessant zouden kunnen zijn — als lesmateriaal, of omdat het jullie zelf interesseert — je bent niet voor niets ooit Nederlands gaan studeren — of omdat het jullie op een andere manier kan helpen.

Ik wil best iets doen, maar ik kan jullie niet bereiken. Datzelfde geldt naar mijn indruk voor veel van mijn collega-onderzoekers. Iedereen ziet in hoe belangrijk het is dat het onderwijs Nederlands op de middelbare school goed is, en mogelijk zelfs nog beter is. Dat is alleen al van belang omdat het een grotere en betere en beter gemotiveerde groep eerstejaarsstudenten kan opleveren. Maar we weten eigenlijk niet hoe we jullie kunnen bereiken.

Natuurlijk ken ik wel een paar leraren. De hoofdredacteur van Neder-L, de onvolprezen Ben Salemans, is er zelf een. Natuurlijk, er is de Landelijke Vereniging voor Neerlandici, die zeker goed werk doet, al maakt de website geen erg levendige indruk. Er is het congres Het Schoolvak Nederlands, waar ik een paar keer ben geweest en waar ook goed werk wordt gedaan. Maar allebei die organisatievormen — een vereniging met een papieren blad, een congres — zijn nogal traditioneel. Ze maken geen gebruik van de nieuwe media, ze zijn tamelijk hiërarchisch opgezet, ze maken het niet speciaal gemakkelijk om informeel contact te hebben.

Ik krijg weleens een e-mail met vragen van leerlingen die bijvoorbeeld met een profielwerkstuk bezig zijn, maar ik heb nog nooit een e-mail gekregen van een leraar die me uitnodigde om eens in de klas iets te komen vertellen. Ik heb voor allerlei gezelschappen praatjes gehouden over taal, maar nog nooit voor een groep leraren van een school. En dat geldt niet alleen voor mij, dat geldt voor mijn collega’s net zo goed. Op open dagen op de universiteit komen allerlei mensen, maar jullie zie ik niet — of je maakt je niet kenbaar niet als leraar.

Waar zijn jullie? Hebben jullie het te druk met vergaderen en tijdschrijven en wanhopig proberen de steeds veranderende eisen van het ministerie bij te benen? Of kan het jullie niet schelen? Dat laatste kan ik me nauwelijks voorstellen. Ik kan me voorstellen dat voor jullie het omgekeerde geldt; dat onderzoekers voor jullie te weinig zichtbaar zijn, en te onbereikbaar. Dat is jammer.

Hoe kunnen we een en ander nu eens organiseren? Er bestaat al een socialenetwerksite voor liefhebbers van het Sanskriet (संस्कृतमित्रम्). Misschien moet er ook zoiets komen voor neerlandici?

Succes met de strijd!