Op videowebsites zoals YouTube verschijnen de laatste tijd steeds meer Nederlandstalige video’s waarin een taalkundig onderwerp op een toegankelijke manier wordt uitgelegd. Omdat het vandaag een soort vrijdag is, heb ik vijf aardige voorbeelden uitgezocht. Ik heb daarbij gekozen voor een aantal verschillende genres, van huisgemaakte filmpjes tot video’s die door PR-afdelingen van de universiteit zijn geproduceerd, en van vragen van kinderen tot universitaire colleges:

1. Vragen aan de taalwetenschap
Hoe zijn mensen begonnen met praten? “Poeh,” zegt Marjo van Koppen. “Dat is een heel goede vraag, maar ook een waarop de wetenschap niet meteen een antwoord heeft. Ze legt het toch uit, in een filmpje van de Universiteit Utrecht. Het filmpje is deel van een serie waarin Utrechtse onderzoekers antwoorden geven op vragen van kinderen. Marjo beantwoordt in die seri ook andere vragen zoals Kan taal ontstaan uit een dialect?, Praten mensen anders dan dieren? en Welke taal spreekt een Chinees kind met zijn Nederlandse (pleeg)ouders?

2. Taalprofles
Jarenlang was onduidelijk wie zich precies verborgen hield achter het pseudoniem Taalprof. Gaandeweg ontdekten steeds meer mensen de ware identiteit van deze Taalprof: de Nijmeegse hoogleraar Peter-Arno Coppen (ook blogger op Neder-L). Deze video bevat een onderhoudende lezing die Coppen vorig jaar in november hield tijdens het congres van Onze Taal over het ‘nut’ van grammatica-onderwijs.

3. Man over woord. Man over woord was een programma over taal van de Vlaamse omroep Canvas. Vorig jaar verscheen de eerste serie, later dit jaar de tweede. Hoewel het programma over meer (taal)onderwerpen gaat dan alleen taalwetenschappelijke, komen er regelmatig taalkundigen aan het woord om achtergrondinformatie te geven. Het bovenstaande filmpje is een trailer voor aflevering 2, de hele serie kunt u hier bekijken. /

4. Fryske taalkunde Ook in het Fries kun je iets leren over taalwetenschap. Arjen Versloot geeft een college Fryske Taalkunde (in het Fries) aan de Universiteit van Amsterdam. Het laatste college uit het najaar van 2010 staat online, met Versloots toestemming (neem ik aan) gefilmd. Het onderwerp zijn onregelmatige werkwoorden. (Jammer genoeg kun je niet zien wat er op Versloots computerscherm staat.)

5. Wim legt het uit
Sinds een paar weken legt Wim Daniëls in, zo te zien, zelfgemaakte filmpjes de herkomst uit van allerlei woorden (in deze aflevering gaat hij bijvoorbeeld van groenten naar kledingstukken naar allerlei toetjes, maar onderweg doet hij ook nog allerlei andere woorden aan). De filmpjes verschijnen op Daniëls eigen YouTube-kanaal, Taalwim.