• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
Neerlandistiek. Online tijdschrift voor taal- en letterkunde

Neerlandistiek

Online tijdschrift voor taal- en letterkundig onderzoek

  • Over Neerlandistiek
  • Contact
  • Homepage
  • Categorie
    • Neerlandistiek voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal

Smakelijk zingen

8 februari 2016 door Bas Jongenelen Reageer

Door Bas Jongenelen, Johan Oosterman en Annemieke Houben

In Museum Meermanno ligt een bijzonder zestiende-eeuws manuscript: 10C26. Dat is het nummer waaronder het manuscript opgeslagen ligt. Het is een dun boekje met een feestelijke inslag. Het begint met een carnavaleske tekst, dan volgen er diverse wapenschilden van pseudo-adellijke heren als Apenborch en Druckingen (die een drol van stront op zijn helm heeft) en als laatste is een liedje waarvan de muzieknotatie uit narrenkoppen en eten en drinken bestaat. Het lijkt erop dat deze muzieknotatie een unicum is, maar dat is niet het geval.

In het museum voor schone kunsten in Budapest hangt een schilderij dat gemaakt is door een navolger van Jeroen Bosch: de Bacchus-zangers.

Een vrolijk gezelschap, inclusief een nar die zijn kap van zijn hoofd af heeft geschoven, zingt een lied. Er worden twee rare blaasinstrumenten bespeeld en iemand gaat over zijn nek. Het muziekboek is bijzonder, want de notatie bestaat uit eten en drinken, zoals op deze afbeelding goed te zien is:

Dit schilderij is geen eenling, er is diverse gravures van. Het British Museum heeft er eentje:

Het Rijks[spatie]Museum heeft een uitgebreidere variant daarvan uit (objectnummer RP-P-1912-1135):

Op de muur achter het gezelschap is een notenbalk te zien met een liedtekst eronder. Nu weten wij net iets te weinig af van zestiende-eeuwse muzieknotatie, dus zingen kunnen we het lied niet. Wel kunnen we tellen en we tellen vijftien noten. De tekst eronder bestaat uit drie regels van ieder vijftien lettergrepen. Het is dus mogelijk om het lied uit te voeren:

   Compt al ter feesten, Bachus scholieren ient, Tot inden ent
   Minst metten meesten, Singt me maect vruecht bekent. Vvrolijck went
   Helpt dese geesten, Singhen haer noten blent, Zy zijn content
 
Onder de afbeelding staat ook een tekst. Het linker deel daarvan is in het Frans:
 
   Sus Chantres de Bachus, Ie tiens ma partie
   Ut, Re, Mi, He aydez moy Ie vous supplie
   Toy Babeillarde, et Maroye Gelinotte
   Robin Biberon, avecq Bigle Ieannotte
   Guiot pensard et Iaquot le Renardon
   Car la mesure nous frappe, Chaneu Piercon
 
Het rechter deel van de tekst is Nederlands:
 
   Singct Bachus sanghers, ick hou mijn partie
   Fa, Sol, La, Ey helpt doch, ick bidts u sonder beraen
   Ghy Tandeloose beffe, en Maey hoenkens als de blye
   Rubbeken Schuerbier, met scheel Ianneken zijn amye
   Gueken Dicsack, en Coppen de braker laet u lel, gaen
   Cael Pierken ons sangmeester sal de mate wel slaen
 
Op welke wijze deze tekst gezongen kan worden, is niet uit de prent op te maken. Misschien is er wel iemand van een carnavalskapel onder de lezers van Neder-L die op basis van de gegeven teksten en de muzieknotatie dé carnavalskraker van 2017 weet te maken. 

Delen:

  • Klik om af te drukken (Opent in een nieuw venster) Print
  • Klik om dit te e-mailen naar een vriend (Opent in een nieuw venster) E-mail
  • Klik om te delen op Facebook (Opent in een nieuw venster) Facebook
  • Klik om te delen op WhatsApp (Opent in een nieuw venster) WhatsApp
  • Klik om te delen op Telegram (Opent in een nieuw venster) Telegram
  • Klik om op LinkedIn te delen (Opent in een nieuw venster) LinkedIn

Vind ik leuk:

Vind-ik-leuk Aan het laden...

Gerelateerd

Categorie: Artikel Tags: carnavalstekst

Lees Interacties

Laat een reactie achterReactie annuleren

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie gegevens worden verwerkt.

Primaire Sidebar

Gedicht van de dag

Sint Nicolaas

Zie eens, Mietje! wat al lekkers
U, Sint Nicolaas al bragt;
Omdat ge’ als gehoorzaam Meisje,
Uw verpligting hebt volbragt.

➔ Lees meer

Bekijk alle gedichten

  • Facebook
  • YouTube

Chris van Geel

De koeien schemeren door de heg,
het paard is uit taaitaai gesneden,
in ieder duindal ligt dun sneeuw.

De branding vlecht een veren zee
waar zon over omhoog stijgt, licht waarin
geen plaats om uit te vliegen is.

Bron: Uit de hoge boom geschreven, 1967

➔ Bekijk hier alle citaten

Agenda

11 december 2025: Anne Frank, schrijfster

11 december 2025: Anne Frank, schrijfster

3 december 2025

➔ Lees meer
11 december 2025: Proefcollege Nederlands

11 december 2025: Proefcollege Nederlands

2 december 2025

➔ Lees meer
5 december 2025: Intreerede Jolyn Philips

5 december 2025: Intreerede Jolyn Philips

28 november 2025

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle agendapunten

Neerlandici vandaag

geboortedag
1946 Dick Wortel
➔ Neerlandicikalender

Media

Dichter Esther Jansma (24 december 1958-23 januari 2025)

Dichter Esther Jansma (24 december 1958-23 januari 2025)

2 december 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
De postkoloniale podcast met Remco Raben over Pramoedya Ananta Toer

De postkoloniale podcast met Remco Raben over Pramoedya Ananta Toer

30 november 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
Peter van Zonneveld over Tjalie Robinson/Vincent Mahieu (1993)

Peter van Zonneveld over Tjalie Robinson/Vincent Mahieu (1993)

29 november 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle video’s en podcasts

Footer

Elektronisch tijdschrift voor de Nederlandse taal en cultuur sinds 1992.

ISSN 0929-6514
Bijdragen zijn welkom op
redactie@neerlandistiek.nl
  • Homepage
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Over Neerlandistiek
  • De archieven
  • Contact
  • Facebook
  • YouTube

Inschrijven voor de Dagpost

Controleer je inbox of spammap om je abonnement te bevestigen.

Copyright © 2025 · Magazine Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in

  • Homepage
  • Categorie
    • Voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal Neerlandistiek
  • Over Neerlandistiek
  • Contact
%d