• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
Neerlandistiek. Online tijdschrift voor taal- en letterkunde

Neerlandistiek

Online tijdschrift voor taal- en letterkundig onderzoek

  • Over Neerlandistiek
  • Contact
  • Homepage
  • Categorie
    • Neerlandistiek voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal

Smakelijk zingen

8 februari 2016 door Bas Jongenelen Reageer

Door Bas Jongenelen, Johan Oosterman en Annemieke Houben

In Museum Meermanno ligt een bijzonder zestiende-eeuws manuscript: 10C26. Dat is het nummer waaronder het manuscript opgeslagen ligt. Het is een dun boekje met een feestelijke inslag. Het begint met een carnavaleske tekst, dan volgen er diverse wapenschilden van pseudo-adellijke heren als Apenborch en Druckingen (die een drol van stront op zijn helm heeft) en als laatste is een liedje waarvan de muzieknotatie uit narrenkoppen en eten en drinken bestaat. Het lijkt erop dat deze muzieknotatie een unicum is, maar dat is niet het geval.

In het museum voor schone kunsten in Budapest hangt een schilderij dat gemaakt is door een navolger van Jeroen Bosch: de Bacchus-zangers.

Een vrolijk gezelschap, inclusief een nar die zijn kap van zijn hoofd af heeft geschoven, zingt een lied. Er worden twee rare blaasinstrumenten bespeeld en iemand gaat over zijn nek. Het muziekboek is bijzonder, want de notatie bestaat uit eten en drinken, zoals op deze afbeelding goed te zien is:

Dit schilderij is geen eenling, er is diverse gravures van. Het British Museum heeft er eentje:

Het Rijks[spatie]Museum heeft een uitgebreidere variant daarvan uit (objectnummer RP-P-1912-1135):

Op de muur achter het gezelschap is een notenbalk te zien met een liedtekst eronder. Nu weten wij net iets te weinig af van zestiende-eeuwse muzieknotatie, dus zingen kunnen we het lied niet. Wel kunnen we tellen en we tellen vijftien noten. De tekst eronder bestaat uit drie regels van ieder vijftien lettergrepen. Het is dus mogelijk om het lied uit te voeren:

   Compt al ter feesten, Bachus scholieren ient, Tot inden ent
   Minst metten meesten, Singt me maect vruecht bekent. Vvrolijck went
   Helpt dese geesten, Singhen haer noten blent, Zy zijn content
 
Onder de afbeelding staat ook een tekst. Het linker deel daarvan is in het Frans:
 
   Sus Chantres de Bachus, Ie tiens ma partie
   Ut, Re, Mi, He aydez moy Ie vous supplie
   Toy Babeillarde, et Maroye Gelinotte
   Robin Biberon, avecq Bigle Ieannotte
   Guiot pensard et Iaquot le Renardon
   Car la mesure nous frappe, Chaneu Piercon
 
Het rechter deel van de tekst is Nederlands:
 
   Singct Bachus sanghers, ick hou mijn partie
   Fa, Sol, La, Ey helpt doch, ick bidts u sonder beraen
   Ghy Tandeloose beffe, en Maey hoenkens als de blye
   Rubbeken Schuerbier, met scheel Ianneken zijn amye
   Gueken Dicsack, en Coppen de braker laet u lel, gaen
   Cael Pierken ons sangmeester sal de mate wel slaen
 
Op welke wijze deze tekst gezongen kan worden, is niet uit de prent op te maken. Misschien is er wel iemand van een carnavalskapel onder de lezers van Neder-L die op basis van de gegeven teksten en de muzieknotatie dé carnavalskraker van 2017 weet te maken. 

Delen:

  • Klik om af te drukken (Wordt in een nieuw venster geopend) Print
  • Klik om dit te e-mailen naar een vriend (Wordt in een nieuw venster geopend) E-mail
  • Klik om te delen op Facebook (Wordt in een nieuw venster geopend) Facebook
  • Klik om te delen op WhatsApp (Wordt in een nieuw venster geopend) WhatsApp
  • Klik om te delen op Telegram (Wordt in een nieuw venster geopend) Telegram
  • Klik om op LinkedIn te delen (Wordt in een nieuw venster geopend) LinkedIn

Vind ik leuk:

Vind-ik-leuk Aan het laden...

Gerelateerd

Categorie: Artikel Tags: carnavalstekst

Lees Interacties

Laat een reactie achterReactie annuleren

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie gegevens worden verwerkt.

Primaire Sidebar

Gedicht van de dag

M. Vasalis • Afsluitdijk

De bus rijdt als een kamer door de nacht
de weg is recht, de dijk is eindeloos
links ligt de zee, getemd maar rusteloos,
wij kijken uit, een kleine maan schijnt zacht.

➔ Lees meer

Bekijk alle gedichten

  • Facebook
  • YouTube

Chris van Geel

DROOMTRAINING

Ik droomde dat ik een pad
een lik moest geven
om hem het likken beter
te doen verstaan.

Bron: Hollands maandblad, mei 1971

➔ Bekijk hier alle citaten

Agenda

26-29 juni: Dichters in de Prinsentuin 2025

26-29 juni: Dichters in de Prinsentuin 2025

18 juni 2025

➔ Lees meer
Een rijk leven: afscheidsrede Johan Koppenol, VU Amsterdam

Een rijk leven: afscheidsrede Johan Koppenol, VU Amsterdam

17 juni 2025

➔ Lees meer
3 juli 2025: afscheidssymposium Johan Koppenol

3 juli 2025: afscheidssymposium Johan Koppenol

17 juni 2025

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle agendapunten

Neerlandici vandaag

geboortedag
1903 Jan Naarding
sterfdag
1983 Coenraad van Haeringen
➔ Neerlandicikalender

Media

Het culturele landschap van Frits van Oostrom

Het culturele landschap van Frits van Oostrom

19 juni 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
De internationale positie van het Engels

De internationale positie van het Engels

14 juni 2025 Door Marc van Oostendorp Reageer

➔ Lees meer
Inspiratiesessies in het Universitair Museum Utrecht

Inspiratiesessies in het Universitair Museum Utrecht

11 juni 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle video’s en podcasts

Footer

Elektronisch tijdschrift voor de Nederlandse taal en cultuur sinds 1992.

ISSN 0929-6514
Bijdragen zijn welkom op
redactie@neerlandistiek.nl
  • Homepage
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Over Neerlandistiek
  • De archieven
  • Contact
  • Facebook
  • YouTube

Inschrijven voor de Dagpost

Controleer je inbox of spammap om je abonnement te bevestigen.

Copyright © 2025 · Magazine Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in

  • Homepage
  • Categorie
    • Voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal Neerlandistiek
  • Over Neerlandistiek
  • Contact
%d